Tip: «Τα στοιχειώδη σωματίδια»

Μία ανθρωπότητα κουρασμένη…

Ένα, προφανώς -δεν το έχω διαβάσει, πηγαίνω να το βρω-, έξοχο μυθιστόρημα: «Τα στοιχειώδη σωματίδια» (1998, στην Ελλάδα: μετάφραση Αλέξης Εμμανουήλ, Εκδόσεις «Βιβλιοπωλείον της Εστίας», 2000) του Γάλου Μισέλ Ουελμπέκ: δύο ετεροθαλή αδέλφια, ο σεξουαλικά αδιάφορος Μισέλ Τζερζενσκί και ο 

μεγαλύτερος αδελφός του, από άλλο πατέρα, εμμονικός με το σεξ, Μπρουνό. Γεννημένοι στο τέλος της δεκαετίας του ’50 από μία «απελευθερωμένη» μητέρα, πεταμένοι από τους γονείς τους σε παππούδες και γιαγιάδες, παιδιά που ενηλικιώθηκαν μετά τον Μάη του ’68, με ζωές εντελώς διαφορετικές, με κάποια γυναίκα καθοριστική στη ζωή του καθενός τους -γυναίκες που και οι δύο άδοξα χάνονται από τη ζωή-, ο Μπρουνό, που δεν κατάφερε να γίνει -στη διασκευή για το θέατρο- ροκ σταρ, καθηγητής της λογοτεχνίας σε ένα επαρχιακό γυμνάσιο, θα καταλήξει στο 

ψυχιατρείο, ο Μισέλ, μοριακός βιολόγος, που, τα τελευταία χρόνια του, δουλεύει σε ένα Κέντρο Γενετικών Ερευνών στην Ιρλανδία, θα διατυπώσει μία επαναστατική θεωρία για ένα γενετικά τροποποιημένο ανθρώπινο είδος που θα αντικαταστήσει την κουρασμένη ανθρωπότητα, θεωρία πού, μετά από κάποια χρόνια -στο μέλλον πια- και μετά από την αυτοκτονία του, θα γίνει πράξη.

Ο γάλος σκηνοθέτης Ζουλιέν Γκοσλέν με την ομότιτλη παράστασή του, παραγωγή (2013) της ομάδας «Si vous Pouviez Lécher mon Cœur» («Εάν θα Μπορούσατε να Γλείψετε την Καρδιά μου»), που χτες είδα στην «Πειραιώς 260», στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, έχει διασκευάσει και σκηνοθετήσει το «ακραίο», προκλητικό μυθιστόρημα με τρόπο

ιδανικό. Με την αφήγηση σε πρώτο πλάνο, με μέσα του μεταμοντέρνου -μετωπικά στησίματα, μικρόφωνα, τίτλοι σε οθόνη…- αλλά με εξαιρετική ευαισθησία, με το κείμενο

σφιχτοδεμένο με τις μουσικές που έχει επιμεληθεί ο Γκιγιόμ Μπασελέ, με ασθμαίνοντες ρυθμούς, με κορυφώσεις οι οποίες φτάνουν σε απαγορευτικά αλλά απόλυτα δικαιολογημένα ντεσιμπέλ-εκρήξεις που σε ταράζουν σύγκορμο, με ηθοποιούς κουρδισμένους άψογα, με χιούμορ απολαυστικό που αναδεικνύει το σαρκασμό του Ουελμπέκ, με ένα συγκινητικό φινάλε που σε συμφιλιώνει με το μισανθρωπισμό του συγγραφέα, ο νεαρός 

Γκοσλέν δημιουργεί ένα έξοχο, πολύτιμο κομμάτι θεάτρου, για μία, όντως, κουρασμένη ανθρωπότητα, που σε συνεπαίρνει. Και αν στο πρώτο μέρος είχα τις ενστάσεις μου -ότι, κάπως, σε διαβαστό θέατρο με πηγαίνει-, το δεύτερο τις ήρε απολύτως: η παράσταση ΕΤΣΙ έπρεπε να είναι και έτσι ήταν. Μία συγκλονιστική, καθηλωτική στιγμή, από τις αξέχαστες του φετινού Φεστιβάλ. Μην τυχόν και τη χάσετε!