Ο Σίλβιου Πουρκαρέτε στο ΚΘΒΕ: σκηνοθετεί για πρώτη φορά «Άμλετ»!

Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση 

Ο Σίλβιου Πουρκαρέτε, ο διεθνούς διαμετρήματος, πολυβραβευμένος ρουμάνος σκηνοθέτης του θεάτρου -αλλά και του κινηματογράφου-, έρχεται, προσκαλεσμένος απ’ τον Γιάννη Αναστασάκη, καλλιτεχνικό διευθυντή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, να σκηνοθετήσει στην κρατική Σκηνή της Θεσσαλονίκης τον «Άμλετ» του Ουίλιαμ Σέξπιρ, εναρκτήριο της μεθεπόμενης σεζόν 2018/2019.

Ο Γιάννης Αναστασάκης συνάντησε τον Σίλβιου Πουρκαρέτε -ο οποίος ζει στην Γαλία- στην Ρουμανία, στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου του Σιμπίου της Τρανσιλβανίας, το οποίο διεξάγεται τις μέρες αυτές και στο οποίο ήταν καλεσμένος. Ο Πουρκαρέτε, επίτιμο μέλος του Φεστιβάλ, συμμετέχει με τον «Φάουστ» του

Γκέτε που ’χει ανεβάσει με το Εθνικό Θέατρο «Ράντου Στάνκα» του Σιμπίου, ήδη απ’ το 2007, παράσταση θρυλική πια, ενώ, προς τιμήν του, έχει οργανωθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, με τον τίτλο «Το Σύμπαν του Πουρκαρέτε», κι έκθεση φωτογραφιών που ’χει τραβήξει ο ίδιος. Ο Γιάννης Αναστασάκης, ο οποίος είχε, ήδη, δει, παλαιότερα τον «Φάουστ» του, κάλεσε τον Σίλβιου Πουρκαρέτε ο οποίος αποδέχτηκε την πρόσκληση, συμφώνησαν για την αμοιβή του και θα ’ρθει στην Θεσσαλονίκη, αρχές Νοεμβρίου, για να δει τους ηθοποιούς του ΚΘΒΕ και να ετοιμάσει τη διανομή για την παράστασή του η οποία προγραμματίζεται για αρχές Νοεμβρίου του 2018, εναρκτήρια στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Ο πρόεδρος, μάλιστα, του Φεστιβάλ Σιμπίου, ο μολδαβικής καταγωγής ηθοποιός Κονσταντίν Κιριάκ, όταν πληροφορήθηκε για τη συνεργασία, κάλεσε, εν λευκώ, τον «Άμλετ» του Πουρκαρέτε και του ΚΘΒΕ στο Φεστιβάλ Σιμπίου του 2019.

Ας σημειωθεί πως είναι ο τρίτος -και διαπρεπέστερος, πρόκειται για γεγονός- ξένος σκηνοθέτης που μετακαλεί ο Γιάννης Αναστασάκης στα προγραμματισμένα τρία χρόνια της πρώτης θητείας του -η οποία, ακριβώς, τον Νοέμβριο του 2018 λήγει-, μετά τον Τσέζαρις Γκραουζίνις που ανέβασε το καλοκαίρι του 2016 τους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου (θα επαναληφθούν και το φετινό καλοκαίρι) και πρόκειται να κάνει, την προσεχή σεζόν 2017/2018, την «Ρώσικη επανάσταση», σε δική του σύνθεση κειμένων, παράσταση η οποία ανεβαίνει με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων της επανάστασης που άλλαξε την πορεία του κόσμου και τον Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς που σκηνοθέτησε, τη χειμερινή περίοδο 2016/2017 η οποία έληξε, την «Μάνα κουράγιο» του Μπρεχτ -έναν κάθε χρόνο.

Ο -67χρονος, σήμερα- Σίλβιου Πουρκαρέτε ξεκίνησε τη σκηνοθετική καριέρα του στο Βουκουρέστι, το 1974, και σύντομα κατέκτησε την εκτίμηση ως δημιουργός εξαιρετικών παραστάσεων. To 1986 τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο Θεάτρου για την παράσταση της «Μικρής πλατείας» του Γκολντόνι. Απ’ το 1989 μέχρι το 1996 συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο της Κραγιόβα, όπου πολυάριθμες παραγωγές του τράβηξαν την προσοχή όχι μόνο στην Ρουμανία αλλά και στο εξωτερικό, καλεσμένες σε πολλά μεγάλα φεστιβάλ, σε περιοδείες σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Έχει ανεβάσει έργα Πλαύτου, Σενέκα, Οβίδιο, Βοκάκιο, έργα Ραμπελέ, Καρατζιάλε, Ζαρί, Ζιροντού, Βέντεκιντ, Σαρτρ, Μπέκετ…

Απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ’90 άρχισε να γίνεται περιζήτητος σε Σκηνές του εξωτερικού ως σκηνοθέτης πρόζας αλλά και όπερας. Έχει συνεργαστεί με την Κρατική Όπερα της Βιένης («Ρομπέρτο Ντεβερέ» του Ντονιτσέτι), με το «Μπούργκτεάτερ» της Βιένης («Βάκχες» του Ευριπίδη), το Θέατρο «Κάτονα Γιόζεφ» της Βουδαπέστης, το «Θέατρο της Μπέερσέμπα» στο Ισραήλ («Μισάνθρωπος» του Μολιέρου), με το Φεστιβάλ «Προ Μούζικα» της Βρέμης, στην Γερμανία («Οπερα G» του Πόποβιτς), με το Θέατρο «Λίρικ» του Χάμερσμιθ, στο Λονδίνο («Ορέστεια» του Αισχύλου), το «Νορβηγικό Θέατρο» του Όσλο («Ορέστεια»), τον Βασιλικό Σεξπιρικό Θίασο («Μακμπέτ» του Ιονέσκο), την Όπερα της Βόνης («Κάστωρ και Πολυδεύκης« του Ραμό, «Σατιαγκράχα» του Φίλιπ Γκλας, «Γιεβγκένι Ονιέγκιν» του Τσαϊκόφσκι, «Λουτσία ντι Λάμερμουρ» του Ντονιτσέτι, «Όνειρο μεσοκαλοκαιριάτικης νύχτας» του Μπέντζαμιν Μπρίτεν) καθώς και με την Μπιενάλε της Βόνης, με το Θέατρο «Τσόκονάι» στο Ντέμπρετσεν της Ουγγαρίας («Πουλί της φωτιάς» του Προκόφιεφ)…

Στο Θέατρο «Άαλτο» του Έσεν, στην Γερμανία, έχει ανεβάσει «Μποέμ» του Πουτσίνι και στην «Σκοτική Όπερα», στην Γλασκόβη, τον «Πάρσιφαλ» του Βάγκνερ. Το 2008 ήταν ο σκηνοθέτης στην παγκόσμια πρώτη της όπερας του Ούγγρου Πέτερ Έτβος «Έρως και άλλα δαιμόνια», βασισμένης στο μυθιστόρημα «Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων» του Μάρκες, στο βρετανικό Φεστιβάλ του Γκλάιντμπορν, παραγωγή που παρουσιάστηκε και στις Όπερες του Βίλνιους της Λιθουανίας, της Κολονίας και του Στρασβούργου. Στο Εθνικό Θέατρο «Ράντου Στάνκα» του Σιμπίου ανέβασε το 2007 -πριν από δέκα χρόνια- τον «Φάουστ» του Γκέτε, που το καλοκαίρι του 2009 ανέπτυξε στο Διεθνές Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, σε μια παραγωγή μεγάλης κλίμακας,

σε διάφορους χώρους της πόλης, η οποία επρόκειτο να γίνει θρυλική. Άλλη μια παράσταση μνημειακής κλίμακας έκανε ο Σίλβιο Πουρκαρέτε, στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου επίσης, το καλοκαίρι 2012, με «Τα ταξίδια του Γκάλιβερ» του Σουίφτ. Στο Νανσί σκηνοθέτησε, για την Εθνική Όπερα της Λορένης, την μπαρόκ όπερα του Λεονάρντο Βίντσι «Αρταξέρξης», παράσταση η οποία παρουσιάστηκε και στην Βασιλική Όπερα των Βερσαλιών.

Πιο πρόσφατα έχει αναλάβει τη σκηνοθεσία, στην Αγία Πετρούπολη, στην Σκηνή «Πριμόρσκι» του Θεάτρου «Μαρίινσκι», της παγκόσμιας πρώτης της όπερας του Αντόν Λούμπτσενκο «Δόκτορ Ζιβάγκο» απ’ το μυθιστόρημα του Παστερνάκ ενώ στο Θέατρο «Κολόν» του Μπουένος Άιρες ανέβασε τις όπερες του Ραχμάνινοφ «Αλέκο» και «Φραντσέσκα ντα Ρίμινι» και «Κατά φαντασίαν ασθενή» του Μολιέρου στην Mόσχα, στο Θέατρο «Βαχτάνγκοφ».

Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης έχει διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής στο Θέατρο «Μπουλάντρα» του Βουκουρεστίου -που είδαμε δυο φορές στην Θεσσαλονίκη, στα Φεστιβάλ της Ένωσης των Θεάτρων της Ευρώπης, το 1997 και το 2001, αλλά με παραστάσεις που υπέγραφαν άλλοι σκηνοθέτες- και στο Εθνικό Δραματικό Κέντρο του Λιμουζέν/«Θέατρο της Ένωσης», στην Λιμόζ της Γαλίας, όπου ανέβασε «Ορέστεια» του Αισχύλου, «Τρεις αδελφές» του Τσέχοφ, «Ντομ Ζουάν» του Μολιέρου.

Ιδιαίτερη αδυναμία του Σίλβιου Πουρκαρέτε -που το 2012 έκανε το ντεμπούτο του και στον κινηματογράφο με την ταινία «Κάποτε στην Παλιλούλα»-, τα έργα του Σέξπιρ. Στη 43χρονη καριέρα του έχει ήδη ανεβάσει «Ρομέο και Ιουλιέτα», «Ριχάρδο Γ΄», «Τίτο Ανδρόνικο», «Δωδέκατη νύχτα», «Με το ίδιο μέτρο», «Τρωίλο και Χρυσηίδα», «Ιούλιο Καίσαρα», τη σύνθεση «Ιμπί βασιλιάς με σκηνές απ’ τον Μακμπέθ», όπου συνδύασε το έργο του Ζαρί με σκηνές απ’ τον σεξπιρικό «Μακμπέθ», και την «Τρικυμία», παράσταση που έκανε το 1995, στο Νότινχαμ της Βρετανίας, με το «Νότινχαμ Πλέιχάους», για την οποία βραβεύτηκε με το Βραβείο «Πίτερ Μπρουκ» και την οποία είχαμε

την τύχη να δούμε στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, το 1995. «Άμλετ» δεν έχει κάνει ποτέ. Θα τον σκηνοθετήσει για πρώτη φορά στο ΚΘΒΕ.

Στην Ελλάδα είδαμε ακόμα μια παράστασή του, την επόμενη χρονιά -1996: την «Φαίδρα», βασισμένη στην τραγωδία του Σενέκα αλλά και στον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη, που παρουσιάστηκε στην Θεσσαλονίκη, στο θέατρο «Αμαλία», απ’ το Εθνικό Θέατρο «Μαρίν Σορέσκου» της Κραγιόβα, στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Θεατρική Άνοιξη» το οποίο διοργάνωνε η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης».

Ως προς τον «Άμλετ», θα ’ναι η τρίτη φορά που το κορυφαίο έργο του Σέξπιρ- ίσως και το κορυφαίο αριστούργημα όλων των εποχών- ανεβαίνει στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Eλλάδος -πάντα στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Αξιοσημείωτο είναι πως και τις δυο προηγούμενες φορές ο σκηνοθέτης ήταν ξένος: την πρώτη φορά, τη σεζόν 1981/1982, ο Τσεχοσλοβάκος Γιαν Κάπλαν, με Άμλετ τον Κοσμά Ζαχάρωφ, Κλαύδιο τον Ανδρέα Ζησιμάτο, Γερτρούδη την Ελεάνα Απέργη, Οφηλία την Λυδία Φωτοπούλου, Πολόνιο τον Κώστα Ματσακά, Οράτιο τον Ρήγα Αξελό, Λαέρτη τον Χάρη Τσιτσάκη. 

Τη δεύτερη, ο Πολονός -που ζούσε στη Μεγάλη Βρετανία- Άντριου Βισνέβσκι, με τον Γιώργο Κιμούλη στον επώνυμο ρόλο, Κλαύδιο τον Tίτο Βανδή, Γερτρούδη την Κατερίνα Χέλμη, Οφιλία και πάλι την Λυδία Φωτοπούλου, Πολόνιο τον Νίκο Βρεττό, Οράτιο τον Δημήτρη Καρέλλη, Λαέρτη τον Αντώνη Αναστασάκη.

Ο «Άμλετ» παρουσιάστηκε στο ΚΘΒΕ και τη σεζόν 2007/2008, ως ημιτελής «παράσταση εν προόδω», σε σκηνοθεσία του Λιθουανού Όσκαρας Κορσουνόβας και με τον Ντάριους Μεσκάουσκας στον κεντρικό ρόλο, με αφορμή τις εκδηλώσεις του θεσμού του Θεατρικού Βραβείου Ευρώπης, στο πλαίσιο του οποίου ο Κορσουνόβας τιμήθηκε με το Βραβείο «Νέες Θεατρικές Πραγματικότητες».

Το πιο πρόσφατο ανέβασμα του «Άμλετ» στην Ελλάδα -όπου τελευταία ανεβαίνει πολύ συχνά…- ήταν, τη χειμερινή σεζόν που έληξε, απ’ τον Γιάννη Κακλέα, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, με Άμλετ τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη ενώ ο Αιμίλιος Χειλάκης επανέλαβε, γι άλλη μια φορά -στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» πια- το μονόλογο «Μόνος με τον Άμλετ» -που είχε πρωτοπαρουσιάσει, τη σεζόν 2013/2014, στο θέατρο «Απόλλων» της Πάτρας, συμπαραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, όπου παρουσιάστηκε στη συνέχεια, και με τη δική του εταιρεία «αρτΙVITIES»-, ένα συμπίλημα του σεξπιρικού «Άμλετ» σε διασκευή και συν- σκηνοθεσία του Μανώλη Δούνια και του ίδιου του Αιμίλιου Χειλάκη.