November 29, 2011

Το Τέταρτο Κουδούνι / 24 Νοεμβρίου 2011


Εντάξει, εξωφρενικό βρίσκω το ποσό των 400.000 ευρώ στο οποίο οι του Θεατρικού Μουσείου άφησαν να φτάσει το χρέος τους _ στο ΙΚΑ κλπ, κλπ. Αλλά, απ’ την άλλη, να βγουν στον πλειστηριασμό τα εκθέματά του; Σύμφωνα με την κοινοποίηση που ήδη έφτασε; Να το δω κι αυτό, να βγαίνουν στο σφυρί τα κοστούμια του Βεάκη και της Κοτοπούλη, και να πεθάνω. ΠΟΙΟΣ θα πάρει την ευθύνη; Αυτοί οι Μαικήνες μας που κυκλοφορούν στα ελβετικά σαλέ δεν έχουν λίγο φιλότιμο; 


Παλιός μας γνώριμος. Έχει κάνει στο Εθνικό, τη σεζόν 2003/2004, στο «Κάππα», την «Τέταρτη αδελφή» του Γκλοβάτσκι και το 2005/2006, στην Σκηνή «Κοτοπούλη», τον σεξπιρικό «Βασιλιά Λιρ». Και στο ΚΘΒΕ, το καλοκαίρι του 2008, τον «Ορέστη του Ευριπίδη που παίχτηκε και στην Επίδαυρο. Ο ΠουΓουΔουΜίτης (είμαι πολιτικά ορθός;) Σλόμπονταν Ουνκόφσκι ετοιμάζει τώρα στο Βελιγράδι, στο εκεί Εθνικό Θέατρο, για τον Ιανουάριο, το αριστούργημα του Καλντερόν «Η ζωή είναι όνειρο» _ που είδαμε πέρσι στο δικό μας Εθνικό, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μαυρίκιου (σ.σ. η επανόρθωση στο επόμενο). Στην σέρβικη παράσταση προβλέπεται πολυπληθής διανομή στην οποία περιλαμβάνονται και είκοσι φοιτητές της Σχολής Δραματικών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου.
Μετά το Βελιγράδι σειρά για τον Σλόμπονταν Ουνκόφσκι έχει το Βισμπάντεν όπου στο εκεί πολύ αξιόλογο Κρατικό Θέατρο καλείται να σκηνοθετήσει για τρίτη φορά _ τη φορά αυτή τον «Δόκτορα Φάουστους» του Τόμας Μαν σε διασκευή του για το θέατρο.
Σημειώστε πως για τον Ουνκόφσκι, με καριέρα πια διεθνή μια και σκηνοθετεί και στις ΗΠΑ, υπουργό Πολιτισμού στην πατρίδα του τη διετία 1996/1998, ισχύει το «ουδείς προφήτης δεκτός έστιν εν τη πατρίδι αυτού». Στα Σκόπια, όπου και διδάσκει σκηνοθεσία, έχει να σκηνοθετήσει αρκετά χρόνια _ προφανώς διότι οι ιδέες του δεν ταυτίζονται με τα καραγκιοζιλίκια της κυβέρνησης Γκρούεφσκι, στα οποία σθεναρά έχει αντιταχθεί... 


«Θα προβάλει τρεις ταινίες – σταθμοί», «το πατρονάρισμα κάποιου μέντορα – σκηνοθέτης», «η βίαιη ιστορία δύο εραστών – κυνηγοί»… Τα διαβάζω σ’ ένα και μόνο κομμάτι, μεταξύ πολλών άλλων αναλόγου σύνταξης που με γρονθοκοπούν κάθε βδομάδα, σε εβδομαδιαίο περιοδικό που θεραπεύει τας τέχνας. Πιθανόν η, άνευ λόγου και αιτίας πλην του άλοθι του δήθεν μοντέρνου δημοσιογραφικού λόγου, πυκνότατη χρήσις της αγγλικής στα κείμενά του πέταξε όξω τα μάτια της ελληνικής «απλοποιώντας» την. Στην αρχή νόμιζα πως πρόκειται για το «δαίμονα» της φωτοσύνθεσης. Σύντομα κατάλαβα πως πρόκειται για γλωσσική «γραμμή». Η οποία ακολουθείται σ’ όλα τα κείμενα. Τυφλά. Σιγά, μόνο, μην πέσουν σε τοίχο…
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή… (Περί της σκηνής – σανίδι ομιλώ). 


Την Μαργαρίτα Καραπάνου ανακαλύπτει το ελληνικό θέατρο φέτος _ σχεδόν υστερία! Τη βασανισμένη απ’ τη μανιοκατάθλιψη μεγαλοαστή, τη σημαντική πεζογράφο, κόρη της επίσης σημαντικής συγγραφέα Μαργαρίτας Λυμπεράκη _ μια σχέση παιδιού / μάνας δύσβατη, που σημάδεψε δια βίου την Μαργαρίτα Καραπάνου και στοιχειώνει όλα της τα γραπτά. Τέσσερις παραστάσεις βλέπουμε ή θα δούμε τον φετινό χειμώνα _ φοβερή σύμπτωση, υποθέτω _ βασισμένες σε κείμενά της! 
«Η Κασσάνδρα και ο λύκος», το πρώτο _ συνταρακτικό _ πεζό της που εκδόθηκε, παρουσιάζεται στον «Φούρνο» ως μονόλογος σε σκηνοθεσία Γεωργίας Ανδρέου απ’ την Σεραφίτα Γρηγοριάδου.
Παράσταση με τον τίτλο «Μαργαρίτα, Μαργαρίτα» βασισμένη σε αυτοβιογραφικά κείμενα της Καραπάνου παίχτηκε, ως μονόλογος επίσης, απ’ τον Ορέστη Μεσοχωρίτη, για οχτώ βραδιές στην Θεσσαλονίκη _ στην αίθουσα «Sp!timou» / Ground Floor.
Στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση η Άντζελα Μπρούσκου _ η πρώτη, αν δεν κάνω λάθος, που με το «Ναι» της το 2001 έφερε την Μαργαρίτα Καραπάνου στη σκηνή _ επανήλθε από χτες στη συγγραφέα με την παράσταση «Μαμά - Η ζωή είναι αγρίως απίθανη», βασισμένη στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημά της «Μαμά» και στα ημερολόγιά της που εκδόθηκαν με τον τίτλο «Η ζωή είναι αγρίως απίθανη» _ παίζουν η ίδια κι η Παρθενόπη Μπουζούρη.
Και τον Φεβρουάριο ο Πέτρος Ζούλιας, σε διασκευή του, ανεβάζει με Ρένη Πιττακή και Πέγκυ Τρικαλιώτη το «Δε μ’ αγαπάς. Μ’ αγαπάς» απ’ το ομώνυμο βιβλίο της Φωτεινής Τσαλίκογλου που ’χει τον υπότιτλο «Τα παράξενα της μητρικής αγάπης» και δεν είναι παρά «Τα γράμματα της Μαργαρίτας Λυμπεράκη στην κόρη της Μαργαρίτα Καραπάνου» κατά τον δεύτερο υπότιτλο του βιβλίου. 


Σκίζει, όπως σας έγραφα, στα ταμεία «Ο κόκκινος βράχος». Η διασκευή απ’ την Ρούλα Πατεράκη και τον Άκι Βλουτή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Γρηγορίου Ξενοπούλου αλλά και της μεταφοράς του απ’ τον ίδιο στο θέατρο με τον τίτλο «Φωτεινή Σάντρη». Φουλ η Νέα Σκηνή του Εθνικού. Τόσο που ο Γιάννης Χουβαρδάς, ο διευθυντής του Εθνικού, δεν έχασε την ευκαιρία κι αποφάσισε να κάνει τις έξι παραστάσεις τη βδομάδα οχτώ _ προσθέτει απογευματινές, εκτός Σαββάτου, και Τετάρτη και Κυριακή. Όπως ο νόμος για την απασχόληση των ηθοποιών τού επιτρέπει. Κάτι _ οχτώ παραστάσεις τη βδομάδα _ που γίνεται μετά από χρόνια στο Εθνικό. 
Το πράγμα δε θεωρείται _ δυο παραστάσεις του ίδιου έργου την ίδια μέρα τρεις φορές τη βδομάδα _ ιδιαίτερα ψυχοφελές για τους ηθοποιούς... Αλλά ας όψεται η οικονομική κρίση κι οι συνεχείς καθυστερήσεις απ’ το υπουργείο Πολιτισμού των επιχορήγησεων προς τα κρατικά Θέατρα _ στην Θεσσαλονίκη, το ΚΘΒΕ ήδη ματαίωσε για το λόγο αυτό τρεις απ’ τις προγραμματισμένες για το χειμώνα παραγωγές του. Οπότε τι να κάνει κι ο Χουβαρδάς; Και μη χειρότερα... 


Τα δώδεκά του χρόνια κλείνει αύριο, 25 Νοεμβρίου, «Το Τέταρτο Κουδούνι» _ στην έντυπη εκδοχή του. Προσπάθησε να ηχεί με ειλικρίνεια. Και ανιδιοτέλεια. Όσους αποδέχτηκαν την ειλικρίνεια αυτή και το στήριξαν, με λόγια και με πράξεις, τους ευχαριστώ. Θερμά. Από βάθους καρδιάς. Οι υπόλοιποι κρίνονται όπως κρίνομαι κι εγώ. Όσο οι συνθήκες μού το επιτρέπουν θα ’μαι εδώ. Και θα λέω αυτά που πιστεύω. 


Κι εσύ, λαέ βασανισμένε _ είμαι ακόμα υπό την επήρεια της επετείου του Πολυτεχνείου... _, μην ξεχνάς: totetartokoudouni.blogspot.com
  

Προ 50ετίας 
Τα Θεατρικά Νέα

Σήμερα με αβάν πρεμιέρ 4 – 6 και επίσημη «πρώτη» 6 – 8 αρχίζει τις παραστάσεις του ο γυναικείος θίασος του θεάτρου «Καλουτά» με το έργο του Γ. Γιαννακόπουλου «Της φυλακής τα σίδερα». Επικεφαλής του θιάσου είναι η Άννα και η Μαρία Καλουτά, η Ρένα Βλαχοπούλου, η Καίτη Μπελίντα και η Μπέττυ Μοσχονά. Εκτός από τις 5 δημοφιλείς καλλιτέχνιδες, στο έργο του Γιαννακόπουλου λαμβάνουν μέρος και αι Μαρίνα Μπιούτη, Ντόρα Αναγνωστοπούλου, Ντόρα Κωστίδου, Ράνια Κωστίδου, Άννη Ραζή, Τιτίκα Γαϊτάνου, Δέσποινα Στυλιανοπούλου, Βαλέρια, Β. Αλεξάνδρου και η Φλορέττα Ζάννα [...]. 24 Νοεμβρίου 1961. 


Την ερχομένη Παρασκευή, στο θέατρο «Ακροπόλ» θα δοθή, με επίσημο και εορταστικό χαρακτήρα η 150ή παράσταση της μουσικής σατιρικής φαντασίας των Ασημακοπούλου, Σπυροπούλου, Παπαδούκα « Μπετόβεν και μπουζούκι». Την παράστασι θα προλογίση ο ακαδημαϊκός Σπ. Μελάς. 27 Νοεμβρίου 1961. 


Την ερχομένη Κυριακή το ειδικό κλιμάκιο του Εθνικού Θεάτρου αρχίζει την περιοδεία του στα επαρχιακά κέντρα από την Λαμία όπου θα εγκαινιάση το Δημοτικόν θέατρο της πόλεως με το έργο του Γρηγ. Ξενοπούλου «Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας». Πρωταγωνιστεί, συμπράττουσα εκτάκτως με την Κρατική Σκηνή, η μεγάλη πρωταγωνίστρια Κυβέλη. 29 Νοεμβρίου 1961.

Δημοσιεύτηκε στα «ΝΕΑ».

November 24, 2011

Το Τέταρτο Κουδούνι / 17 Νοεμβρίου 2011

«Ξεπερ
«Ξεπερασμένος», «ξεπερασμένος»..., αλλά ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, τελικά, μοιάζει ν’ αντέχει στο χρόνο. Έστω και διασκευασμένος. Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος, εκτός απ’ τον «Κόκκινο βράχο» του που ’χει ανεβάσει η Ρούλα Πατεράκη _ σε διασκευή την οποία συνυπογράφει με τον Άκι Βλουτή _ και που σκίζει στην Νέα Σκηνή του Εθνικού, στο «Θέατρο Τέχνης» της Φρυνίχου θα παρουσιαστεί τον Φεβρουάριο το άγνωστό μας έργο του «Χαίρε νύμφη» σε διασκευή και σκηνοθεσία Λένας Κιτσοπούλου _ δυο σκηνοθέτριες ιδιαίτερα, μάλιστα, τολμηρές.
Σας τα ’λεγα στο «Τέταρτο Κουδούνι» της προπερασμένης Πέμπτης 3 Νοεμβρίου: πάμε για σεζόν Στρίντμπεργκ, με αφορμή και την επέτειο, το 2012, των εκατό χρόνων απ’ το θάνατό του. Κι εκτός απ’ όσες παραστάσεις Στρίντμπεργκ ανέφερα πως παίζονται η ετοιμάζονται, πρόσθετα πως είμαι σίγουρος ότι κάποιες ακόμα θα υπάρχουν που μου ’χουν διαφύγει ή δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί.
Ιδού η πρώτη: το πολιτικό μανιφέστο (1884) του πάντα ανήσυχου Στρίντμπεργκ «Μικρή κατήχηση για τις κατώτερες τάξεις» μεταμορφώθηκε απ’ τον Κώστα Περούλη _ διασκευή / δραματουργική επεξεργασία _ σε θεατρικό μονόλογο που τον ανεβάζει στο «Bios / Basement» ο Αλέξανδρος Αβρανάς με την Ελένη Ρουσσινού _ τη θυμάμαι θετικά απ’ τη θητεία της στην Πειραματική Σκηνή του Στάθη Λιβαθινού, στο Εθνικό.
Ο αναγεννησιακής πολυμέρειας Λαρισαίος Αβρανάς, εικαστικός, με μια εικαστικότατη ταινία _ το «Without» _, που εισέπραξε το 2008 έξι απ’ τα _ το πάλαι ποτέ _ Κρατικά Βραβεία Ποιότητας, μεταξύ των οποίων το Πρώτο για Ταινία Μυθοπλασίας και του Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη, στο ενεργητικό του, δοκιμάζεται για πρώτη, νομίζω, φορά στο θέατρο. Στηριγμένος από καλούς, πάντως, συνεργάτες. Είδωμεν. 
Άσπλαχνος φίλος με παρέπεμψε στο YouTube να δω ένα απόσπασμα απ’ το πρωινάδικό «Τους». Όπου βλέπω το ζευγάρι των παρουσιαστών να καλοδέχεται εξαίρετο κωμικό πρωταγωνιστή μας και να τον παινεύει, μπας και πειστούμε κι εμείς, πόσο σπουδαίος, εκτός από ηθοποιός, και σκηνοθέτης είναι. Και κατόπιν, εντελώς αυθόρμητα, να τον ρωτάνε τι κριτικές πήρε για την καλοκαιρινή παράσταση που σκηνοθέτησε. Και ν’ ανοίγει το στόμα του ο κωμικός πρωταγωνιστής και σκηνοθέτης μας _ που, ως φαίνεται, πολύ βαθύ τραύμα ψυχικό τού ’χει προκληθεί απ’ όσα του ’γραψαν για την παράσταση αυτή και πρέπει να το κοιτάξει τώρα που ’ναι νωρίς _ και να λέει και να λέει… Που κάποιοι δεν τον παραδέχονται ως σκηνοθέτη και πόσο άσχετοι κι ασήμαντοι είναι _ που δεν τον παραδέχονται ως σκηνοθέτη. (Βέβαια, αλλιώς μας τα ’λεγε για τους ίδιους σε συνέντευξη που ’δωσε τον Φεβρουάριο, όταν οι ίδιοι του ’γραφαν καλά για δυο ελληνικές κωμωδίες που ’χε σκηνοθετήσει και τον εξυμνούσαν έως και τον θεοποιούσαν αλλ’ αυτό με την ελληνική θεατρική πραγματικότητα ουδεμία σχέση έχει...).
Κι ύστερα να τον ρωτάνε, αυθόρμητα πάλι, αν αυτοί που γράψανε τα κακά πράματα για τη σκηνοθεσία του τον παραδέχονται ως ηθοποιό. Και ν’ απαντά ο πρωταγωνιστής μας: «Επί προσωπικού δε μπορούν να μιλήσουν. Για το ταλέντο μου σαν ηθοποιού δεν τολμάει κάποιος να πει κάτι _ είναι η αλήθεια. Διότι έρχεται σε σύγκρουση με το από πού ανατέλλει ο ήλιος. Είναι σα να σου λέει ότι ο ήλιος ανατέλλει από την δύση». Ναι, επί λέξει. Τότε έχασα τις αισθήσεις μου. Και δεν είδα τη συνέχεια.
Ήλιε μου, ήλιε μου, βασιλιά μου.
Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι… 
Πολύ καλή δουλειά γίνεται. Στην νεαρή Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Απ’ την αρχή κι απ’ το πρόγραμμα της πρώτης χρονιάς φάνηκε ό,τι κάτι καλό τρέχει εκεί. Φέτος, έτος δεύτερο, η πεποίθησή μου εμπεδώνεται. Χωρίς ιδιαίτερο θόρυβο, διακριτικά, μεθοδικά, με επιλογές τολμηρές, με αίσθηση του μέτρου και της οικονομίας, έχει δημιουργηθεί στο ελκυστικό, υπέροχο τη νύχτα, όταν φωτίζεται, κτίριο της Συγγρού, κάτι σα συνέχεια, από φθινόπωρο μέχρι και την άνοιξη, του Φεστιβάλ Αθηνών. Ίσως επειδή οι υπεύθυνοι του καλλιτεχνικού προγραμματισμού είναι οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις.
Ειδικά στο θεατρικό κομμάτι, που με ενδιαφέρει περισσότερο και μπορώ και το παρακολουθώ συστηματικά, βλέπω ένα μείγμα ελληνικών και ξένων παραστάσεων ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ενδιαφέρον. Σίγουρα δεν είναι τυχαίο πως την ευθύνη του θεάτρου _ όπως και του χορού _ έχει η Κάτια Αρφαρά. Η οποία σαφώς και Ξέρει.
Για να μην μιλήσω για τα προγράμματα των παραστάσεων. Που δεν είναι πολυτελή, δεν είναι ογκώδη αλλά είναι ουσιώδη.
Παράδειγμα στα παραπάνω, το πρόσφατο ανέβασμα στη σκηνή της Στέγης του μυθιστορήματος του Παπαδιαμάντη «Οι έμποροι των εθνών» απ’ τον Θοδωρή Αμπαζή και την ομάδα του «Opera» _ έξι ηθοποιοί και δυο μουσικοί _ σε συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας και σε δραματουργική επεξεργασία της Έλσας Ανδριανού.
Ο Θοδωρής Αμπαζής που ’χει ιδρύσει την ομάδα το 2000 κατάφερε να εκφράσει, μέσα απ’ την παράσταση αυτή, για πρώτη φορά τόσο ολοκληρωμένα τις απόψεις του για ένα μουσικό θέατρο που συνενώνει ισότιμα τη μουσική με το θέατρο.
Πλαισιωμένος από άξιους συνεργάτες, όπως η Ελένη Μανωλοπούλου για τα σκηνικά και τα κοστούμια, ο Στάθης Αθανασίου για τα έξοχα βίντεο, ο Αλέκος Αναστασίου για τους φωτισμούς, η Ζωή Χατζηαντωνίου για την κίνηση, οδήγησε τους έξι ηθοποιούς του _ Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Κώστας Καλλιβρετάκης, Νέστορας Κοψιδάς, Μαρία Παρασύρη, Δανάη Σαριδάκη _ να «διαβάσουν» ανάγλυφα, υποστηριγμένοι απ’ τους μουσικούς Ιάκωβο Παυλόπουλο και Σοφία Ευκλείδου, το παπαδιαμάντειο κείμενο. Μια «ανάγνωση» που ανέδειξε τη μουσικότητά της γλώσσας του _ το πρώτο απ’ τα προσόντα του _ κατεβάζοντας το λόγο στο κοινό με τρόπο συναρπαστικό, καθηλωτικό.
Ελπίζω πως η παράσταση αυτή θα ’χει συνέχεια. 
Έχω δει το «Γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη όπως το ανέβασε η Άννα Βαγενά _ μεγάλη εμπορική επιτυχία, πέντε χρόνια το παίζει και το ξαναπαίζει δώθε - κείθε. Είδα, τώρα, και το «Γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη όπως το μετέφερε ο Γιώργος Σιούγας στον κινηματογράφο. Κι ομολογώ πως κάθε φορά εκτιμώ ακόμα περισσότερο το πρώτο ανέβασμα _ στο Εθνικό. Το 2005 – ’06 απ’ τον Νίκο Μαστοράκη. Ο οποίος, επιμένω, ανέδειξε όλες τις αρετές, όλα τα προτερήματα του κειμένου, απάλυνε, μεταμφίεσε τα ελαττώματά του, στέγνωσε τους μελοδραματισμούς του και το βάθυνε μέχρι την ουσιαστική συγκίνηση. Πράγμα που καμιά άλλη σκηνοθεσία δεν το ’χει κάνει.


Προ 50ετίας
Τα Θεατρικά Νέα


Για το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου προσδιωρίσθη η έναρξις παραστάσεων του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος στο «Βασιλικό» Θεσσαλονίκης. Η απόφασις ελήφθη υπό της Επιτροπής Οργανώσεως έπειτα από εισήγησι του γενικού διευθυντού Σωκρ. Καραντινού […]. Ως εναρκτήριο έργο η νέα Κρατική Σκηνή θα παρουσιάση τον «Παπαφλέσσα» του Σπύρου Μελά, που θ’ ανεβασθή με σκηνοθεσία Πέλου Κατσέλη και με τον Ιορδάνη Μαρίνο στον επώνυμο ρόλο. 17 Νοεμβρίου 1961.
Λόγω κοπώσεως της Ξένιας Καλογεροπούλου, τον ρόλο της, στις απογευματινές του «Γαλιλαίου», θα υποδύεται η Λήδα Πρωτοψάλτη. 18 Νοεμβρίου 1961.


«Ένα από τα πρώτα έργα του Ζαν Ανούιγ, το ‘Ταξιδιώτης χωρίς αποσκευές’, διάλεξε ο κ. Δημήτρης Χορν για εναρκτήριο έργο του θιάσου του […]. Η παράσταση […] προσέφερε στον κ. Δημήτρη Χορν, την ευκαιρία μιας έξοχης δημιουργίας. Δεν ήταν μονάχα ο λόγος. Η μάσκα με τις άπειρες μεταλλαγές της, μια χειρονομία, ένα κίνημα, ένα βλέμμα, προσέδιδαν, συχνά απροσμέτρητες διαστάσεις στο εσωτερικό δράμα και την αγωνία του ‘ήρωα’. Όλη η κλίμακα από την αμφιβολία, στην εναγώνια αναζήτηση και τελικά στη γνώση και τη συντριβή, δόθηκε με μοναδική ένταση, ακρίβεια και πειστικότητα. Πρόκειται, το επαναλαμβάνω, για μια λαμπρή δημιουργία, από κείνες που δυστυχώς δεν μας δίνεται συχνά η ευκαιρία να χειροκροτάμε […]». (από κριτική του Βάσου Βαρίκα). 18 Νοεμβρίου 1961.

Δημοσιεύτηκε στα «ΝΕΑ».


November 18, 2011

Άτιτλο

Απολογία


Αυτό το blog λειτουργεί ολίγον σπασμωδικά... _ το ξέρω. Φταίει πως το ξεκίνησα κάπως βεβιασμένα, φταίει που στα τεχνικά θέματα είμαι ανίδεος _ και φορτώνομαι σε φίλο καλό που ζει έξω αλλά που μου τα λύνει όλα και του είμαι ευγνώμων γι αυτό _, φταίει που δεν έχω βρει ακόμα τους... ηλεκτρονικούς ρυθμούς μου, φταίνε κι οι δύσκολες οι μέρες. Ελπίζω να στρώσω. Αυτά ως απολογία _ είμαι και άτομο ενοχικό και βλαστήμα τα...
Εκείνο που πρέπει να ξέρετε είναι πως κάθε Πέμπτη θα αναρτώ εδώ το... ομώνυμο «Τέταρτο Κουδούνι», την ηλικίας δεκατριών (φτου...) στήλη μου, που έχει δημοσιευτεί την προηγούμενη Πέμπτη στα «Νέα» και που μπορεί να μην τη διαβάσατε ή να θέλετε να την ξαναδιαβάσετε.

November 17, 2011

Αξεπέραστη

Είναι _ φυσικά... _ του σκιτσογράφου Δημήτρη Χαντζόπουλου που τον θεωρώ σπουδαίο, δημοσιεύτηκε στα «Νέα» την 1 Νοεμβρίου, έχει «ξεπεραστεί» αλλά τη θεωρώ αξεπέραστη. Και, τώρα που πάμε «κατευθείαν στο διάολο», θέλω να την αναρτήσω εδώ.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...

Ευαισθησίες

«Nα λυθούν με τη μέγιστη δυνατή ευαισθησία προβλήματα κοινωνικού χαρακτήρα, τα οποία έχουν προκύψει για διάφορες ευπαθείς ομάδες», έδωσε εντολή ο κ. Βενιζέλος, διαβάζω. Ως προς την εφαρμογή του ειδικού τέλους ακινήτων μέσω της ΔΕΗ _ «πληρώνεις ή σου το κόβουμε το ρεύμα» κλπ. Σίγουρα! Με την «μέγιστη δυνατή ευαισθησία» που ήδη έχουμε γνωρίσει... Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...

Το Τέταρτο Κουδούνι / 10 Νοεμβρίου 2011

Δή
Δήμητρα Παπαδοπούλου εις διπλούν φέτος _ ως συγγραφέας, κι ο Θεός μαζί μας: «Η σεξουαλική ζωή του κυρίου και της κυρίας Νικολαΐδη» συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά στο «Χώρα», το παλαιότερο «Ο παππούς έχει πίεση» ανέβηκε και πάλι, στο «Ήβη» αυτή τη φορά. Σημειώστε πως και στα δυο η Δήμητρα Παπαδοπούλου συνυπογράφει τη σκηνοθεσία με την Αγγελίτα Τσούγκου χωρίς να παίζει ή ίδια. 


Ο Γιάννης Μπέζος θα ’ναι ο Στρεψιάδης, ο Αλέξανδρος Μυλωνάς ο Σωκράτης κι ο Μάκης Παπαδημητρίου ο Φειδιππίδης, υιός Στρεψιάδου, στις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη, που θ’ ανεβάσει ο Νίκος Μαστοράκης, σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη, για το Εθνικό Θέατρο το καλοκαίρι του 2012 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιδαύρου.
Ο καλός σκηνοθέτης _ ο οποίος θα κάνει επίσης τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης _ από Αριστοφάνη έχει στο ενεργητικό του τον «Πλούτο» που τον ανέβασε για το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας τη σεζόν 1997 – 1998 στον κλειστό χώρο του Δημοτικού Θεάτρου «Παλλάς» της Καβάλας αλλά και με τον Λάκη Λαζόπουλο στην Επίδαυρο το καλοκαίρι του 2004.
Ο Νίκος Μαστοράκης είχε αναλάβει ν’ ανεβάσει τις «Νεφέλες» με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου το καλοκαίρι του 2009 αλλά αποχώρησε απ’ τις δοκιμές λόγω των δυσμενών συνθηκών που αντιμετώπισε. Η παράσταση του ΘΟΚ, που ανέβηκε, τελικά, σε σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΘΟΚ Βαρνάβα Κυριαζή «πλαισιωμένου» από «σκηνοθετική ομάδα» που αποτελούσαν οι Γιώργος Μουαΐμης, Λέα Μαλένη, Ανδρέας Τσουρής και Νεοκλής Νεοκλέους και που άνοιξε το Φεστιβάλ Επιδαύρου του 2009 για να επαναληφθεί την επόμενη σεζόν στο Ηρώδειο, είναι κι η πιο πρόσφατη _ επαγγελματική _ παράσταση των «Νεφελών» που ’χουμε δει στην Ελλάδα. 


Θεατρικός Σύλλογος Σπάτων «Το Τέταρτο Κουδούνι»! Το ανακάλυψα στο διαδίκτυο. «Ιδρύθηκε το 2001», διαβάζω, «με σκοπό τη διάδοση και τη καλλιέργεια της θεατρικής παιδείας στα Σπάτα». Δεν ξέρω αν την ιδέα να βαφτιστούν έτσι τούς την έδωσε η στήλη (η οποία δημιουργήθηκε το 1999), πράγμα που θα με κολάκευε _ όχι, δε θα ζητήσω δικαιώματα… _, ή αν είναι τυχαίο. Πάντως, κρίμα που δεν έχουμε έρθει σ’ επαφή αυτά τα δέκα χρόνια. 


Δεν άντεξα, διότι πολύ μου άρεσε, και το αντιγράφω απ’ την περί τα του θεάτρου καλή ιστοσελίδα tospirto.net _ είναι στη σειρά «Το Σύνθημα της Ημέρας», όπου άνθρωποι των τεχνών καλούνται, ένας κάθε μέρα, να γράψουν ένα «σύνθημα». Το ’γραψε ο Νίκος Κουρής και είναι του Γκέτε: «Αν αναγνωρίζεις σε κάποιον μόνο υποχρεώσεις και κανένα δικαίωμα πρέπει τουλάχιστον να τον πληρώνεις πολύ καλά».
Για δες καιρό που διάλεξε… 



Ο Γιώργος Παπαγεωργίου είναι o νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου. Εξελέγη στις 25 Οκτωβρίου απ’ το Διοικητικό Συμβούλιο του Θεάτρου και αναλαμβάνει από 1 Φεβρουαρίου οπότε και λήγει η πενταετής θητεία του νυν διευθυντή Βαρνάβα Κυριαζή. Θα ’ναι, μετά τον Νίκο Χατζίσκο, τον Σωκράτη Καραντινό, τον Εύη Γαβριηλίδη, τον Άντη Παρτζίλη, τον Χρίστο Σιοπαχά και τον Βαρνάβα Κυριαζή, ο έβδομος διευθυντής του ΘΟΚ. Που σε λίγες μέρες σαρανταρίζει _ στις 18 Νοεμβρίου του 1971 έκανε την πρεμιέρα του, στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας, ο εναρκτήριος «Αγαμέμνων» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζίσκου. Κι ο πρώτος που δεν είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης ή σκηνογράφος αλλά μάνατζερ. Αλλά ένας μάνατζερ που Ξέρει. Που γνωρίζει ΑΡΙΣΤΑ το θέατρο το οποίο το ζει, χρόνια τώρα, ως φανατικός _ αλλά και με άποψη και γνώσεις _ θεατρόφιλος.
Ο Γιώργος Παπαγεωργίου, από πατέρα Ελλαδίτη και μητέρα Ελληνίδα της Κύπρου, είναι τα τελευταία τρία χρόνια Διευθυντής Οικονομικών και Διοίκησης στο Ίδρυμα Πολιτισμού Κύπρου έπειτα από δεκαετή ευδόκιμη πορεία σε διάφορες επιχειρήσεις, στο Λονδίνο _ όπου έχει σπουδάσει εγκεκριμένος λογιστής κι έχει ειδικευτεί στον τομέα των παραστατικών τεχνών _ και στην Αθήνα. Είχε ιδρύσει δική του εταιρεία παραγωγής ενώ είναι συνιδρυτής, το 2004, της κυπριακής θεατρικής ομάδας «Persona».
Κάτι μου λέει πως ο άνθρωπος αυτός που δεν είναι δηλωμένος καλλιτέχνης αλλά λατρεύει το θέατρο και πάντα γύρω απ’ αυτό τριγύριζε είναι μια επιλογή που υπόσχεται πολλά. Καλορίζικος! 


Πολύ χαίρομαι που η υπό τον Νίκο Δοντά ομάδα της Λυρικής, η οποία επιμελούνταν τα προγράμματα των παραστάσεών της επέστρεψε στη βάση της. Γιατί τα προγράμματα που εξέδιδε ήταν συλλεκτικά. Μετά από μια μεσοβασιλεία, όπου οι εκδόσεις της Λυρικής, λόγω οικονομικής στενότητας, μιζέρεψαν _, πήρα στα χέρια μου το πρώτο της καινούργιας της σεζόν _ για «Το ελιξήριο του έρωτα». Και με χαρά ανακάλυψα πως τα προγράμματα ξανάγιναν ιδιαίτερα ελκυστικά. Και πως το καινούργιο μικρό σχήμα που επελέγη μαζί με το πάντα εκλεκτό περιεχόμενο _ κι ας έχουνε γίνει περικοπές για λόγους οικονομικούς _ οδηγούν και πάλι σ’ ένα εξαίρετο αποτέλεσμα.



Σεζόν των Επαναλήψεων: ο χειμώνας 2011 – 2012. Πολύ πληκτική σεζόν: επαναλήψεις, επαναλήψεις, επαναλήψεις… Παραστάσεις που αξίζει _ έως και πρέπει _ να ξαναπαιχτούν (όπως, για παράδειγμα, το «Σόλο ντουέτο» του Τομ Κεμπίνσκι, που ’χει ανεβάσει η Ελένη Μποζά στην Β΄ Σκηνή του θεάτρου «Οδού Κεφαλληνίας» με Μάνια Παπαδημητρίου και Νίκο Αρβανίτη, απ’ όπου και η φωτογραφία). Παραστάσεις επιτυχημένες που σηκώνουν συνέχεια _ αλλά ενίοτε τις φτάνουν μέχρι ξεζουμίσματος. Παραστάσεις όχι ιδιαίτερα επιτυχημένες που δε σηκώνουν συνέχεια αλλά άντε ν’ ανεβάσεις καινούργια παραγωγή μέρες που ’ναι και μέρες που ’ρχονται… Παραστάσεις καθόλου επιτυχημένες που συνεχίζονται και μόνο για το ονόρε. Ή από πείσμα. Παραστάσεις που κανείς δεν έχει καταλάβει γιατί επαναλαμβάνονται. Παραστάσεις που παίζονται δεύτερη, τρίτη, τέταρτη… σεζόν.
Μ’ επικεφαλής το «Σεσουάρ για δολοφόνους» _ ένα, μεταξύ μας, όχι και… πολύ θεατρικό έργο, εντελώς τριτοκλασάτη αμερικανιά εξελληνισμένη, κάτι σαν τηλεπαιχνίδι _ που παίζεται στην «Αποθήκη» για δέκατο τρίτο χειμώνα (!). Σπάζοντας κάθε ρεκόρ μακροβιότητας στην ελληνική σκηνή. 



Μα το δόντι του; Ένα δόντι; Ένα προ πεντηκονταετίας βγαλμένο δόντι; Όταν ο Τζον Λένον πήγε στον οδοντίατρο κι έκανε εξαγωγή; Να το βγάζουν κι αυτό σε δημοπρασία; Ένα δόντι με την κουφάλα του; (Αφήστε που νόμιζα πως η Γιόκο άνοιξε πια και τον τάφο και του ξεριζώνει δόντια για να τα πουλήσει...).
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή… 



Για περισσότερα: totetartokoudouni.blogspot.com 
   

Προ 50ετίας
Τα Θεατρικά Νέα
Ανεχώρησε χθες ο Αλέξης Μινωτής, στο Μιλάνο, όπου θα σκηνοθετήση την όπερα του Κερουμπίνι «Μήδεια», που θα ανεβασθή στην «Σκάλα» στις 12 Δεκεμβρίου. Τον κύριο ρόλο του έργου θα τραγουδήση η κ. Μαρία Κάλας. Το έργο θα παιχθή, κατά την ιδίαν σκηνοθετικήν γραμμήν, της εφετεινής του παραστάσεως στην Επίδαυρον, αλλά με άλλους λυρικούς καλλιτέχνας, πλην της κ. Κάλας. Ο κ. Αλ. Μινωτής θα επιστρέψη εις τας Αθήνας την επομένην της «πρώτης» της «Μήδειας» […]. 13 Νοεμβρίου 1961. 


Πληροφορούμεθα ότι η Αλίκη Βουγιουκλάκη θα συναντηθή με τον Κάρολο Κουν για να συζητήσουν και πάλι το θέμα της ενδεχόμενης συνεργασίας τους για την χειμερινή περίοδο 1962 – 63. Ως γνωστόν, ο Κάρολος Κουν είχε κάμει προ καιρού προκαταρκτική συζήτησι με την Βουγιουκλάκη για την δημιουργία ενός θιάσου υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια και σκηνοθετική διεύθυνσί του και με πρωταγωνίστρια την δημοφιλή ηθοποιό. Στην περίπτωσι που θα επιτευχθή συμφωνία ο θίασος θα στεγασθή σε άλλο θέατρο και θα είναι εντελώς ξεχωριστή εργασία από του «Θεάτρου Τέχνης». Όπως εδήλωσε δε ο Κάρολος Κουν σε συντάκτη των Θεατρικών «Νέων» η Αλίκη Βουγιουκλάκη διαθέτει πολλά προσόντα και με μία συστηματική δουλειά «θα δώση πολλά στο ελληνικό θέατρο». 15 Νοεμβρίου 1961.  

Δημοσιεύτηκε στα «ΝΕΑ».

November 15, 2011

Το Τέταρτο Κουδούνι / 3 Νοεμβρίου 2011

Πριν αλέκτορα… Την περασμένη Πέμπτη έγραφα στο «Τέταρτο Κουδούνι» για την παράλειψη απ’ το πρόγραμμα της παράστασης του «Κόκκινου βράχου», που ’χει ανεβάσει η Ρούλα Πατεράκη στην «Νέα Σκηνή» του Εθνικού, μιας, στοιχειώδους έστω, αναφοράς στα ονόματα των συνθετών και των στιχουργών των _ πολλών _ παλιών τραγουδιών της παράστασης. Ε, απ’ το βράδυ της Τετάρτης, όπως μου ’παν, είχαν ήδη κολλήσει τα αυτοκόλλητα που πρότεινα οι υπεύθυνοι του προγράμματος. Οι οποίοι είχαν εντοπίσει την _ σοβαρή _ παράλειψη. Σωστό και δίκαιο.


Έτος Στρίντμπεργκ στην ελληνική σκηνή η φετινή σεζόν; Όντως το 2012 συμπληρώνονται εκατό χρόνια απ’ το θάνατό του. Αλλά η πληθώρα των παραστάσεων με έργα του κορυφαίου σουηδού δραματουργού μάλλον συμπτωματική είναι.
«Ο χορός του θανάτου» που ανεβαίνει από Γιώργο Μιχαλακόπουλο και Κατερίνα Μαραγκού σε σκηνοθεσία Ιωάννας Μιχαλακοπούλου στο «Άλμα» είναι όντως ενταγμένος στο πλαίσιο του εορτασμού και παρουσιάζεται υπό την αιγίδα της πρεσβείας της Σουηδίας στην Αθήνα.
Αλλά έχουμε και «Δεσποινίδα Julie». Εις διπλούν. Ως «Δεσποινίς Τζούλια» παίζεται σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ήμελλου από μαθητές του, φετινούς απόφοιτους της δραματικής σχολής «Δήλος», στον ομώνυμο χώρο. Ενώ στην εκσυγχρονισμένη εκδοχή τού Πάτρικ Μάρμπερ και με τον τίτλο «Δεσποινίς Τζούλι» παρουσιάζεται για δεύτερη σεζόν με τη σκηνοθετική υπογραφή της Μίνας Αδαμάκη στο «Τόπος Αλλού». Ο Δημήτρης Ήμελλος, όμως, με τους μαθητές του παρουσιάζει στο «Δήλος», εναλλάξ με την «Δεσποινίδα Τζούλια», και τον «Πατέρα» του Στρίντμπεργκ. Τον «Πατέρα» έχει ανεβάσει κι ο Γιώργος Βούρος στο «Βαφείο / Λάκης Καραλής» _ κι αυτή, πάντως, η παράσταση εντάσσεται στο πλαίσιο του Έτους Στρίντμπεργκ.
Να μην ξεχάσω και τον «Πελεκάνο» που παίζεται _ επίσης για δεύτερη σεζόν _ στο «Bios» σε σκηνοθεσία Σύλβιας Λιούλιου. Την «Καταιγίδα» του Στρίντμπεργκ ετοιμάζει, τέλος, κι ο Περικλής Μουστάκης στην «Άσκησή» του.
Τέλος; Μπα… Είμαι σίγουρος πως κάποιες παραστάσεις με έργα του Σουηδού θα μου ’χουν ξεφύγει ή δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα. Πάντως, όσο Στρίντμπεργκ και να ’χουμε, ευπρόσδεκτος. Αρκεί τα ανεβάσματα να τον τιμούν και να τον σέβονται ή, έστω, να εμπνέονται δημιουργικά απ’ αυτόν.


Αυτή η «κομποστοποίηση» των σκουπιδιών εξαιρετικά χρήσιμη μπορεί να αποδειχθεί. Αλλά, ως έκφραση, εσάς, δε σας φέρνει κάτι σαν αηδία;
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή… 


Μετά την Αριάν Μνουσκίν, το «Θέατρο του Ήλιου» και τα δυο πρώτα μεγάλα θεάματα _ «Το τελευταίο καραβάν σεράι (Οδύσσειες)» και «Οι εφήμεροι» _ που μας έφεραν εκεί τα καλοκαίρια του 2006 και του 2007 μέσω Φεστιβάλ Αθηνών, έφτασε και το… μοιραίο 2011 για το Κλειστό Φαλήρου _ το Τάε Κβον Ντο.
«Αυτό το Νοέμβριο οι πιο τολμηρές ερωτικές φαντασιώσεις και τα πιο... hardcore όνειρα σάς περιμένουν στο κλειστό γήπεδο Tae Kwon Do Φαλήρου, για το πιο ‘καυτό’ ραντεβού της ζωής σας», μας πληροφορεί δελτίο Τύπου. «Για ακόμη μια φορά η Dream Expo ετοιμάζεται να προσφέρει στο κοινό ένα μοναδικό ερωτικό υπερθέαμα», συνεχίζει, «πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα σε έναν καταπληκτικό χώρο, ιδανικό για τέτοιου μεγέθους (σ.σ. ;) διοργανώσεις. Από τις 4 (σ.σ. από αύριο) έως 6 Νοεμβρίου 2011 λοιπόν η Αθήνα υποδέχεται […] το 1ο Erotic Festival, ένα σαγηνευτικό και μοναδικό event, μία πραγματική υπερπαραγωγή της ερωτικής βιομηχανίας, η οποία θα εξελιχθεί σε μία μεγάλη (σ.σ. ;) γιορτή του έρωτα! Οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν άκρως αισθησιακά shows, τα πιο διάσημα αστέρια της porn βιομηχανίας στο κεντρικό stage, τον special χώρο με BDSM act festival ενώ συγχρόνως διάφοροι νέοι πολυχώροι θεαμάτων όπως το Nirvana Swingers Club, το Jacuzzi Erotic Show, κλπ θα ‘ανεβάσουν’ κατακόρυφα την λίμπιντο».
Και καταλήγει το δελτίο: «Στο Erotic Festival μπορείτε να βρείτε τα πάντα. Ερωτικά αξεσουάρ και βοηθήματα / Προφυλακτικά / DVD / Εσώρουχα / Ξενοδοχεία / Sex shops / Ένδυση – Υπόδηση / Κρεβάτια – Στρώματα / SPA – Strip shoe clubs / Προϊόντα περιποίησης / Περιοδικά – Sites - Τηλεοπτικά κανάλια - Εταιρείες παροχής υπηρεσιών / Hot lines / Ποτά – Tattoo / Sex art / Κεριά αρωματικά – Δώρα / Ινστιτούτο αισθητικής / Φαρμακευτικές εταιρείες».
Προχωρήστε με το κεφάλι ψηλά! Μη σας ρίχνει η κρίση!
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή… 


Στην πορεία κάθε ικανού ηθοποιού φτάνει πάντα, πιστεύω, σε χρόνο ανύποπτο, μια ιδιαίτερη, μια μοναδική στιγμή. Μια παράσταση, ένας σκηνοθέτης, ένας ρόλος με κάτι ξεχωριστό… Κάτι που τον απογειώνει. Μπορεί να παίζει επί χρόνια, να ’χει μια σταθερή πορεία, να ’ναι άλλοτε πολύ καλός, άλλοτε καλός, άλλοτε λιγότερο καλός ή και μέτριος, αλλά η συγκεκριμένη στιγμή είναι αυτή που θα τον αποκαλύψει. Σ' εμάς και στον ίδιο. 


Πιστεύω πως η στιγμή αυτή για τον Νίκο Αλεξίου είναι ο «Κόλχαας». Ο μονόλογος πάνω στη νουβέλα του Χάινριχ φον Κλάιστ (φωτογραφία) «Μίχαελ Κόλχαας», που παίζει _ κάθε Δευτέρα φέτος, μέχρι και 16 Νοεμβρίου _ στο «Τόπος Αλλού», έχοντας επωμιστεί, εκτός απ’ την ερμηνεία, τη μετάφραση, τη δραματουργική επεξεργασία και τη διασκευή για το θέατρο.
Τον είδα φέτος, μια και πέρσι που ξεκίνησε δεν πρόλαβα. Καρφωμένος σε μια καρέκλα, χωρίς σκηνικά, χωρίς εφέ και σουσούμια, μόνος με τον λόγο του Κλάιστ _ ένας λόγος που χρονολογείται απ’ το μακρινό 1811 _, παλεύει γενναία και κερδίζει: με καθήλωσε _ μας καθήλωσε όλους _ επί μια ώρα και είκοσι λεπτά. Ο Νίκος Αλεξίου, αν και χωρίς τρίτο _ σκηνοθετικό _ μάτι από κάτω, άφησε πίσω ευκολίες και μανιερισμούς και λιτός, απόλυτα λιτός, αντιμετωπίζει παλικαρίσια την πρόκληση.
Μη χάσετε την παράσταση αυτή. Που πιστεύω, πάντως, ότι θα πρέπει να τη διατηρήσει στις αποσκευές του.

 Και σημειώστε πως μου άρεσε τόσο πολύ ενώ αυτό το έξοχο, πολύ μπροστά απ’ την εποχή του κείμενο το ’χω δει _ το 2001, στην Θεσσαλονίκη, στην Μικρή Σκηνή του ΚΘΒΕ, στους Λαζαριστές _ να ζωντανεύει στη σκηνή απ’ τον ουγγαρέζικο θίασο «Κρέτακορ» και σε σκηνοθεσία του Άρπαντ Σίλινγκ _ στους οποίους οφείλω κι έναν συγκλονιστικό «Γλάρο» το 2007 στο Φεστιβάλ Αθηνών _ σε μια παράσταση με τον τίτλο «Μίκαελ Κόλχαας, ο εχθρός του λαού» που την κατατάσσω σ’ αυτές που μ’ έχουν σημαδέψει. 


Και μην ξεχνάτε: για περισσότερα στο totetartokoudouni.blogspot.com



Προ 50ετίας
Τα Θεατρικά Νέα



Το θέατρον «Πορεία» του Αλέξη Δαμιανού θα κάνη έναρξι της χειμερινής περιόδου την ερχομένη Τρίτη με τις «Μικρές αλεπούδες» της Λίλιαν Χέλμαν. […]. Στην ερμηνεία μετέχουν η Τασία Πανταζοπούλου, η Μαίρη Χρονοπούλου, η Άννα Βενέτη, η Ηλέκτρα Περόζη, ο Αλέξης Δαμιανός, που είναι και ο μεταφραστής του έργου, και οι Κώστας Μπάκας, Νίκος Μπιρμπίλης, Θεόδωρος Έξαρχος, Λευτέρης Βουρνάς, Β. Μητσάκης κ.α. 3 Νοεμβρίου 1961.
  

Προχθές επέστρεψε από την Ιταλία ο ζωγράφος, σκηνογράφος και ενδυματολόγος Γιάννης Τσαρούχης, ο οποίος, ως γνωστόν, βρισκόταν από ημερών στο Μιλάνο για να προετοιμάση το ανέβασμα της «Μήδειας» του Κερουμπίνι , που θα παρουσιασθή το πρώτο 10ήμερο Δεκεμβρίου εκεί με πρωταγωνίστρια την Μαρία Κάλας και με σκηνοθεσία του Αλέξη Μινωτή […]. 3 Νοεμβρίου 1961. 


Στο αγγλικό περιοδικό «Τόπικ» δημοσιεύεται μακρό άρθρο για το ανέβασμα της «Ορέστειας» του Αισχύλου, με σκηνοθεσία Μίνου Βολανάκη, την ερχομένη Τρίτη στο «Ολντ Βικ» του Λονδίνου. Στο άρθρο εξαίρεται η εμπιστοσύνη με την οποίαν το «Συμβούλιο Τεχνών» της Αγγλίας περιβάλλει τον Έλληνα σκηνοθέτη. Η «Ορέστεια», την οποία μετέφρασε ο ίδιος και περιέκοψε ώστε να διαρκή μόνον τρεις ώρες, εξακολουθεί, κατά τον Βολανάκη, να αποτελή την καλύτερη δραματική έκθεσι των ευθυνών του Ανθρώπου […]. 4 Νοεμβρίου 1961.

Δημοσιεύτηκε στα «Νέα». 


Το Τέταρτο Κουδούνι / 27 Οκτωβρίου 2011

ις δι
Eις διπλούν στην πληθωρική _ και πληθωριστική… _ αθηναϊκή θεατρική σκηνή «Οι δούλες» του Ζαν Ζενέ: στο «Νέο Ελληνικό Θέατρο Γιώργου Αρμένη» σε σκηνοθεσία Έφης Μουρίκη αλλά και σε σκηνοθεσία της άγνωστής μου Αννίτας Καγκάλου απ’ το «Τeatro Piccolo» _ όχι του Μιλάνου, κάπου στο Μετς στεγάζεται αλλά οι φιλοδοξίες της ομάδας, αν κρίνω απ’ τον τίτλο της, δείχνουν πολύ υψηλές… 


Ο Λαέρτης Βασιλείου κι η Βίκυ Παπαδοπούλου θα πρωταγωνιστήσουν στο έργο για δυο πρόσωπα του Θεσσαλονικιού Θανάση Τριαρίδη «La ultima noche ή Οι καρχαρίες» που θ’ ανεβεί τον Ιανουάριο στο «Αργώ / Studio» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Γιαμλόγλου και με σκηνικά και κοστούμια Αιμιλίας Κακουριώτη, συμπαραγωγή της εταιρίας «Τζιότο ντι Μποντόνε» και της «Αργώς» της Αιμιλίας Υψηλάντη.
Σε μια κρουαζιέρα καταδύσεων βυθού, κατά το έργο, ένα ζευγάρι εγκαταλείπεται κατά λάθος (;) στη μέση του ωκεανού. Μέσα στο σκοτάδι ο άντρας κι η γυναίκα προσπαθούν να κρατηθούν ζωντανοί με την ελπίδα ότι το σκάφος θα γυρίσει για να τους περισυλλέξει. Και μιλούν ασταμάτητα για να διώξουν το φόβο. Μέσα απ’ τις κουβέντες τους αναδύονται μνήμες της ζωής τους, σεξουαλικά απωθημένα, έξαλλες αλληλοκατηγορίες, μυστηριώδη πρόσωπα, αινιγματικές ενοχές… Ώσπου οι καρχαρίες φτάνουν. Μόνο που, όταν τα φώτα ανάβουν, το ζευγάρι βρίσκεται στο αστικό διαμέρισμά του. Είναι εκεί ή μήπως, όντως, βρίσκονται χαμένοι στον ωκεανό;
Με πλήθος λογοτεχνικών αναφορών, απ’ τον Τζέιμς Τζόις έως τον Κάφκα, απ’ τον Ευριπίδη μέχρι τον Τζον Ντον, αλλά και με μια γλώσσα τολμηρή, προκλητική και ταυτόχρονα οικεία, το έργο, κατά τον σκηνοθέτη, «αυτοαναιρείται κάθε στιγμή ενώ προτάσσει αδυσώπητα ερωτήματα για τη φύση του έρωτα, την εξάρτηση, τη συνύπαρξη, τις ενοχές και τις φαντασιώσεις αλλά, πριν και πάνω απ’ όλα, για την ίδια την ανθρώπινη ουσία».
Το κείμενο πρόκειται να εκδοθεί απ’ τις αυτοδιαχειριζόμενες εκδόσεις «Δήγμα», πρώτο βιβλίο μιας σειράς θεάτρου, σε συνεργασία με τις εκδόσεις «Ευρασία». Μαζί θα εκδοθούν ο «Αέρας» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη κι η «Απόξεση ή Η παγωμένη καρδιά των ευτυχισμένων ανθρώπων» της πρωτοεμφανιζόμενης Χαράς Σύρου. 


Πολλαπλασιάζονται _ κλωνοποιούνται… Οι «Κατίνες». Στα μεσημεριανάδικα. Και να «συζητούουουν». Επί παντός επιστητού. Έως και περί οικονομικής κρίσεως. Έως και περί κρίσεως αξιών.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή… 


Το μεγάλο ατού _ το μεγαλύτερο, ίσως _ της παράστασης που έστησε στην «Νέα Σκηνή Νίκος Κούρκουλος» του Εθνικού η Ρούλα Πατεράκη πάνω στον «Κόκκινο βράχο» του Ξενόπουλου _ σε διασκευή που υπογράφει η ίδια μαζί με τον Άκι Βλουτή και η οποία έχει βασιστεί στο ομώνυμο μυθιστόρημα, στην μεταποίησή του απ’ τον ίδιο τον Ξενόπουλο στο θεατρικό «Φωτεινή Σάντρη» αλλά και στην αυτοβιογραφία του συγγραφέα και σε ποίηση συγχρόνων του, από Παλαμά μέχρι έναν καταλυτικά επίκαιρο Σουρή… _ είναι η μουσική που υπογράφει ο Νίκος Πλάτανος και τα παλιά, υπέροχα τραγούδια τα οποία έχει έξοχα διδάξει στους ηθοποιούς η Μελίνα Παιονίδου και έξοχα χρησιμοποιήσει, κατά κάποιο τρόπο μπρεχτικά, η σκηνοθέτρια.
Εδώ, όμως, και το φάουλ. Στο πρόγραμμα της παράστασης διάβασα «μουσική Νίκος Πλάτανος» και _ αλίμονο _ καμιά αναφορά στους συνθέτες και τους στιχουργούς των _ πολλών _ τραγουδιών της παράστασης, από «Ρεζεντά» της Λόλας Βώττη μέχρι «Ειν’ η αγάπη χίμαιρα» του Αττίκ. Μπορεί κανένας τους να μην είναι εν ζωή πια αλλά ολόκληρο Εθνικό Θέατρο όφειλε να τους αναφέρει σε μια έστω υποσημείωση. Μήπως πρέπει, έστω και καθυστερημένα, να επανορθώσει μ’ ένα ένθετο ή μ’ ένα αυτοκόλλητο; 


Το ’ξερα απ’ την αρχή _ το ’νοιωθα… Όντως, τα «Δημήτρια» της Θεσσαλονίκης, παρά τις φοβερά αντίξοες οικονομικές συνθήκες αναστήθηκαν. Από θλιβερός, ξεχειλωμένος εσμός εκδηλώσεων χωρίς ειρμό που «οργάνωναν» άσχετοι, από φεστιβαλάκι των καλλιτεχνικών γραφείων που είχαν πρόσβαση στο Δήμο, όπου μαζί με ασημαντότητες συμφύρονταν, εντελώς κατά τύχην, και μερικά σημαντικά καλλιτεχνικά γεγονότα, τα «Δημήτρια» έγιναν ξαφνικά ένα Φεστιβάλ που αμέσως έδειξε ένα καινούργιο πρόσωπο. Προβλήματα οργανωτικά, πολλά. Και πολλά ακόμα μπορούν και πρέπει να γίνουν. Αλλά υπάρχει μια σκέψη πίσω απ’ το πρόγραμμα _ μια φιλοσοφία. 
Γιώργος Λαζαρίδης, Κωνσταντίνος Ρήγος, Ιφιγένεια Ταξοπούλου που ανέλαβαν το Φεστιβάλ ως τριμελής καλλιτεχνική επιτροπή υπό έναν δήμαρχο «αλλιώτικο» απ’ τους άλλους, τον Γιάννη Μπουτάρη, κι έναν αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού, τον Σπύρο Πέγκα, που δε μοιάζει άσχετος, οργάνωσαν ένα πρόγραμμα με το οποίο δε γελάς όταν το διαβάζεις. Ούτε ντρέπεσαι.
Οχτώ μέρες στην Θεσσαλονίκη με δική μου πρωτοβουλία, οχτώ παραστάσεις είδα, ελληνικές και ξένες, δεν ήταν όλες καλές, αλλά ήταν σίγουρα ενός επιπέδου. Και τις τέσσερις τις ξεχώρισα.
Είδα το πολονέζικο «Ρίτερ, Ντένε, Φος» (φωτογραφία) του Τόμας Μπέρνχαρτ στη σκηνοθεσία του Κρίστιαν Λούπα, απ’ το Εθνικό Θέατρο «Στάρι» της Κρακοβίας κι έστω κι αν _ είκοσι και κάτι χρόνια μετά! _ ανακάλυψα πως έχω ακόμα και σήμερα στ’ αυτιά μου τις φωνές του Λευτέρη Βογιατζή _ ο οποίος το πρωτοανέβασε στην Ελλάδα, στην οδό Κυκλάδων _, της Λυδίας Κονιόρδου και της Όλιας Λαζαρίδου που ερμήνευαν τότε τους ρόλους, απόλαυσα μια καίρια παράσταση με τρεις εξαίρετους στη λιτότητά τους ηθοποιούς.
Είδα την «Τρίτη γενιά», μια παράσταση της Ισραηλινής Γιάελ Ρόνεν, συμπαραγωγή της γερμανικής «Σάουμπίνε» και του ισραηλινού Εθνικού Θεάτρου «Χαμπίμα» του Τελ Αβίβ, όπου η σκηνοθέτρια και οι ηθοποιοί της, ισραηλινοί, Παλαιστίνιοι και Γερμανοί που προέρχονται κι από τις δυο Γερμανίες _ την πρώην Δυτική και την πρώην Ανατολική _ έφτιαξαν, με τρόπο που παραπέμπει στους «Ρίμινι Πρότοκολ», χωρίς κανένα τερτίπι, «γυμνοί» στη σκηνή, μια δυνατή, τολμηρή πολιτική παράσταση καθόλου σοβαροφανή _ το αντίθετο, με πολύ χιούμορ.
Είδα ένα ε ξαι ρε τι κό μουσικό αλλά με θεατρικές διαστάσεις θέαμα, το «Τραπέζι», απ’ την επίσης πολονέζικη ομάδα «Κάρμπιντο» _ τέσσερις άντρες κι ένα «πειραγμένο» τραπέζι που πάνω του παράγουν, χωρίς όργανα μουσικά, μουσική.
Είδα και μια πολύ ελπιδοφόρα διπλωματική παράσταση των φετινών αποφοίτων του Τμήματος Θεάτρου του Αριστοτελείου, σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου, πάνω στο ιδιαίτερα ενδιαφέρον πεζό της Ελφρίντε Γέλινεκ «Υπέροχες, υπέροχες μέρες».
Ε, δεν ήταν και λίγα… 


Για περισσότερα και σε blog, πια, παρακαλώ! Πληκτρολογείστε: totetartokoudouni.blogspot.com 


Προ 50ετίας 
Τα Θεατρικά Νέα

Αύριο, λόγω των διεξαγομένων βουλευτικών εκλογών, δεν θα λειτουργήσουν τα θέατρα και οι κινηματογράφοι. 28 Οκτωβρίου 1961. 



Ο Δημήτρης Χορν απεφάσισε όπως αφιερώση στη μνήμη του Γιώργου Παππά την πρεμιέρα του «Ταξιδιώτη χωρίς αποσκευές» […] στο «Κεντρικό». Όπως είναι γνωστό, ο Γιώργος Παππάς , με τον οποίο ο Χορν είχε εγκάρδια και γόνιμη καλλιτεχνική συνεργασία προ ετών, ήταν ο πρώτος που ερμήνευσε πριν λίγα χρόνια το έργο του Ανούιγ, του οποίου, άλλωστε, είναι και ο μεταφραστής. 1 Νοεμβρίου 2011. 


Απόψε το «Θέατρο Τέχνης» ανεβάζει το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι» σε μετάφρασι Κώστα Σταματίου, σκηνοθεσία Καρόλου Κουν και με σκηνογραφία Γιάννη Στεφανέλλη. Το έργο συνοδεύεται από τη μουσική του Γερμανού συνθέτου Χανς Ντήτερ Χοζάλλα, που το συνώδευε κατά την παρουσίασί του στο Βερολίνο. 1 Νοεμβρίου 1961. 


Απόψε στις 8.30 το Εθνικό Θέατρο εγκαινιάζει την νέα του χειμερινή περίοδο με την τραγωδία του Σαίξπηρ «Ρωμαίος και Ιουλιέττα» που ανεβάζεται κατά σκηνοθεσίαν Αλέξη Σολομού, με σκηνογραφίες Κλ. Κλώνη και κοστούμια Αντ. Φωκά. Τον Ρωμαίο υποδύεται ο Δημ. Παπαμιχαήλ και την Ιουλιέττα η Αντιγόνη Βαλάκου. Λαμβάνουν επίσης μέρος η Χριστίνα Καλογερίκου, η Μιράντα, ο Λυκ. Καλλέργης και άλλοι. 2 Νοεμβρίου 1961.

Δημοσιεύτηκε στα «Νέα».

November 13, 2011

Εκτελούντε μεταφορέ


Yπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων ο κ. Μάκης Βορίδης. Τέλειο! Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Θα εποπτεύει τα τρένα που θα μεταφέρουν τους μετανάστες στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Και τα πλοία με τις καραβιές των μεταναστών που θα απελαύνονται.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...

November 12, 2011

Ποτέ ξανά...

Δεν θα το ξανακάνω, δεν θα το ξανακάνω, δεν θα το ξανακάνω, δεν θα το ξανακάνω… x 100 φορές.
Ότι η Αλίκη Βουγιουκλάκη θα κάνει Αντιγόνη στην Επίδαυρο είχα γράψει για πρωταπριλιάτικο, προ ετών, στα «Νέα». Και η Αλίκη Βουγιουκλάκη μετά από ένα – δυο χρόνια έκανε Αντιγόνη… Στην Επίδαυρο.
«Άντε και με τον ΆδωνΙΝ υπουργό Πολιτισμού», έγραφα υπό τον τίτλο «Finis Graeciae» στις 8 Νοεμβρίου. Πριν αλέκτορα φωνήσαι ο Άδωνις εχρίσθη υφυπουργός, έστω, Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας.
Ποτέ δεν θα ξαναγράψω κάτι τέτοια, ποτέ δεν θα ξαναγράψω κάτι τέτοια, ποτέ δεν θα ξαναγράψω κάτι τέτοια, ποτέ δε θα ξαναγράψω κάτι τέτοια... x 100 φορές.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...

November 10, 2011

Το ξεφάντωμα παρατείνεται

Της τελευταίας στιγμής! 
Η τεράστια επιτυχία των καρναβαλικών εκδηλώσεων του τελευταίου τριημέρου αναγκάζει την κυβέρνηση αλλά, λόγω του εξαιρετικού κλίματος εθνικής ενότητας, και την αξιωματική αντιπολίτευση να τις παρατείνουν. Αύριο το πρωί _ ή ώρα έναρξης είναι ακόμα ρευστή _ η πρώτη εκδήλωση της παράτασης, και πάλι στο Προεδρικό Μέγαρο. Γκεστ σταρ, ο Γιώργος Καρατζαφέρης.
Κορυφαία ξεκαρδιστική στιγμή _ αξέχαστη θα μείνει _ του τριήμερου ξεφαντώματος, η αποψινή ατάκα του πρωθυπουργού «θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους δούλεψαν για να φτάσουμε μέχρι εδώ».
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...

November 9, 2011

Το καρναβαλικό τριήμερο

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μου _ έγκυρες ακριβώς όσο και αυτών που μας ενημερώνουν εδώ και τρεις ολόκληρες μέρες για την νέα (;) κυβέρνηση _, ο νέος πρωθυπουργός θα επιλεγεί κατόπιν κληρώσεως. Στην κληροδόχο, όπως υπέδειξε ο ρυθμιστής του πολιτεύματος κ. Γιώργος Καρατζαφέρης, θα τοποθετηθούν, παρουσία εκπροσώπων του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, τα περί τα είκοσι ονόματα που έχουμε ακούσει τις τελευταίες μέρες ως επίδοξων προέδρων της νέας (;) κυβέρνησης _ ή, μήπως, ήταν περί τα πενήντα; _ και, κατόπιν, εντεταλμένος εκπρόσωπος των κατοχικών δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα τραβήξει τον κλήρο _ ποιος, ποιος θα φαγωθεί. Και ο οποίος πρωθυπουργός, προφανώς, θα είναι «υψηλών πολιτικών _ και όχι μόνο _ προδιαγραφών», όπως επεσήμανε ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (δεν ξέρω αν ξέχασα και κάτι άλλο...) κ. Ραγκούσης, ότι πρέπει να είναι.
Το καρναβαλικό τριήμερο θα ολοκληρωθεί με την επίσκεψη του απερχόμενου (;) πρωθυπουργού κ. Γιώργου Παπανδρέου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η οποία προσδιορίζονταν για τις 12.00, κατόπιν για τις 14.00 και, μέχρι πριν από λίγο _ και προς το παρόν _, για τις 17.00. Οι εκδηλώσεις θα λήξουν με το κάψιμο του Καρνάβαλου στην πλατεία Συντάγματος.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...

November 8, 2011

Το Μεγάλο Θέατρο του Κόσμου

«''Το Τέταρτο Κουδούνι" το όνομα του blog, το θέατρο _ λες _ το κύριο αντικείμενό του, με το θέατρο μια ζωή παλεύεις, γιατί δε μας γράφεις περισσότερα για θέατρο; Δε μας ενδιαφέρει η πολιτική» μου ’λεγε, πριν από λίγο, φίλος καλός κι αγαπημένος. Συγχωρείστε με, δε μου βγαίνει τις μέρες αυτές _ για δες καιρό που διάλεξα κι εγώ ν’ ανοίξω blog για το θέατρο. Στις τηλεοράσεις και στα ραδιόφωνα _ όσο αντέχω, γιατί αυτό το κλωθογύρισμα, το «κυνηγάω την ουρά μου» με απωθεί έως και το σιχαίνομαι _, προσπαθώ να καταλάβω μέχρι πού μπορεί να φτάσει η βλακεία, η ανευθυνότητα και η υποκρισία, ο καιροσκοπισμός και το ξεπούλημα. Αλλά δεν μπορώ: είναι ασύλληπτο. Και εισπράττω αυτό το Μεγάλο Θέατρο του Κόσμου. ΠΩΣ, λοιπόν, αυτό _ το Μεγάλο Θέατρο του Κόσμου _ να μη με προκαλεί γι’ αυτό να γράφω και να ξαναγράφω;
Το άλλο το θέατρο, το θεατρένιο, το δικό μου, έχει υποχωρήσει μέσα μου, μέρες που είναι. Αλλά πάλι με χρόνια, με καιρούς…

Finis Graeciae

Ακόμα τον ψάχνουνε. Τον που θα γίνει ο καινούργιος πρωθυπουργός. Του σχήματος Εθνικής Ομοψυχίας και Συναίνεσης και Σωτηρίας Εθνικής. Στην που πεθαίνει σα χώρα _ ή, μάλλον, για να ακριβολογώ, στην που πέθανε σα χώρα. Απεγνωσμένα τον ψάχνουνε. Σε υπόγεια και σε σοφίτες και στις αγγελίες τις μικρές. Γωνία Βλακείας, Ανικανότητας και Ψεύδους _ τρίστρατο… Και μέχρι Καρατζαφέρη καλούν στην κυβέρνηση. Με τις Δυνάμεις Κατοχής ν’ αλυχτάνε απ’ τις Βριξέλες. Έως και να απαιτούν να κάνουμε... δήλωση νομιμοφροσύνης. Και σε μια κόλλα χαρτί να γράψουμε χίλιες φορές «δεσμεύομαι για τους όρους της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου». Των Αγίων Ξεφτίλας και Ξεπουλήματος ανήμερα.
Άντε, και με τον ΆδωνIN υπουργό Πολιτισμού.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

November 7, 2011

Βασιλικός απότιστος...

«Ο βασιλικός» (1830) του Αντωνίου Μάτεση είναι ένα από τα έργα που θεμελίωσαν το νεοελληνικό θέατρο. Η ιστορία του σκληρού, δεσποτικού αφέντη Δάρειου Ρονκάλα _ το έργο διαδραματίζεται στην Βενετοκρατούμενη Ζάκυνθο του 1710 _ ο οποίος δεν δίνει την κόρη του, την Γαρουφαλιά, στον «παρακατιανό» Φιλιππάκη, με τον οποίο αγαπιούνται και που του την ζητάει με προξενητή, παρά μόνο στο τέλος του έργου, όταν μαθαίνει, προς απελπισία του, ότι η Γαρουφαλιά περιμένει παιδί απ’ τον νέο, ιστορία που μπλέκεται με τον, δι’ ασήμαντον αφορμήν, φόνο _ που ο Ρονκάλας παράγγειλε _ του κλέφτη μιας γλάστρας με βασιλικό απ’ το μπαλκόνι του αρχοντικού του, φόνο για τον οποίο τη βγάζει καθαρή λόγω της αριστοκρατικής γενιάς του, είναι μια ρεαλιστική δραματική κωμωδία, ένα έργο στέρεο δραματουργικά αλλά, βέβαια, παλιωμένο και με κάποιες φλυαρίες που μπορούν να το κάνουν βαρετό.
Δυστυχώς, ο σκηνοθέτης Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, αν και βαθύς γνώστης του θεάτρου αυτού, δεν έκανε τίποτα για να ζωντανέψει το παλιό έργο. Μια συμβατική ανάγνωση της δραματουργικής επεξεργασίας που ο ίδιος επιμελήθηκε, προσοχή στις λεπτομέρειες της γλώσσας, κάποια ψήγματα χιούμορ, άνοστα (μουσική Νίκος Αναστασόπουλος) τραγουδιστικά ιντερμέδια / μασκαράτες _ ψόφια κέφια _ , ολίγον θέατρο σκιών, χιλιοειδωμένες κινησιολογικές λύσεις και το σύνολο βουλιάζει στην πλήξη παρά τις ενδιαφέρουσες και καλαίσθητες σκηνογραφικές λύσεις του Γιώργου Πάτσα.
Χωρίς ουσιαστική καθοδήγηση μοιάζει και η διανομή. Ο Νικήτας Τσακίρογλου έχει το κύρος για να ερμηνεύσει αξιοπρεπώς τον Ρονκάλα ενώ η Κατερίνα Χέλμη αποφεύγει τους πολλούς μανιερισμούς στους οποίους συχνά καταφεύγει αλλά και οι δύο μοιάζουν κάπως ζορισμένοι, χωρίς ενέργεια. Η Μίνα Αδαμάκη ικανοποιητική στον τυπίστικο / καρατερίστικο ρόλο της Οβριάς, σαν να μην της φτάνει όμως η φωνή της.
Επαρκή βρήκα τον Πάνο Σκουρολιάκο αλλά με υπερβολές τον Μιχάλη Μητρούση και, κυρίως, την Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη που μετατρέπει την Λανάρω σε μανιερίστικη καρικατούρα. Υπερβολική και η Γεωργία Καλλέργη που προσπαθεί να επιδείξει ένα κέφι ουσιαστικά απόν. Κοντά στην επιθεώρηση ο Γερο-Νικόλας του Γιώργου Βελέντζα.
Από τους νέους της παράστασης ξεχώρισα την Ευδοκία Ρουμελιώτη που διαθέτει μια ωραία, ευγενική φιγούρα και τον Νικόλα Παπαγιάννη για τον οποίο πολύ χάρηκα που άφησε κατά μέρος τη μανιέρα. Ο Γιωργής Τσαμπουράκης έχει επίσης μια ωραία, ευγενική φιγούρα αλλά του λείπει η ενέργεια: άχρωμος και πλαδαρός, σχεδόν ανύπαρκτος. Ανάλογη πλαδαρότητα, παραδόξως, εντόπισα, αυτή τη φορά, και στον καλό ηθοποιό Θανάση Κουρλαμπά. Εξυπηρετικοί ο Θανάσης Δήμου και ο Λευτέρης Πολυχρόνης.
Καλύτερο της παράστασης βρήκα τον Θοδωρή Κατσαφάδο. Δίνει με συνέπεια τον Μπουσάκα, τον αδρό σέμπρο του Ρονκάλα _ και εκτελεστικό του όργανο.

Εθνικό Θέατρο / Κεντρική Σκηνή, 3 Νοεμβρίου 2011.

November 6, 2011

Αιδώς: αναζητείται

Θλιβερά ανθρωπάκια… Εξαρτημένα, κρεμασμένα απ’ την εξουσία, χειροπόδαρα δεμένα στις καρέκλες τους. Κάθε δυο ώρες ν’ αλλάζουν γραμμή, κατά πού φυσάει ο άνεμος. Για να εξασφαλίσουν τον αυριανό επιούσιο των αξιωμάτων. Για να δέσουν τον γάιδαρό τους. Άλλα προχτές να λένε, άλλα χτες να διοχετεύουν οι «κύκλοι» τους _ χα _, άλλα σήμερα να δηλώνουν. Να βγάζουν ανακοινώσεις, να στήνονται για δηλώσεις κι ύστερα να τα παίρνουν όλα πίσω. Αδίστακτα, απροκάλυπτα, χωρίς αιδώ, χωρίς ούτε καν τα προσχήματα. Ανεμοδούρες θλιβερές.
Ντρέπομαι. Ντρέπομαι γι’ αυτούς που με κυβερνούν. Και γι’ αυτούς που φιλοδοξούν να με κυβερνήσουν. Αυτοί όχι. Ξετσίπωτοι! Εντελώς ξετσίπωτοι! Βρε, ους!
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή… 

November 5, 2011

Τραγικό...


Τραγικό να σε κυβερνούνε ψεύτες.
Τραγικότερο να σε κυβερνούνε βλάκες.
Ακόμα τραγικότερο, ψεύτες και βλάκες, να συνασπίζονται σε κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας για να σε κυβερνήσουν.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

November 4, 2011

Το Τέταρτο Κουδούνι / 20 Οκτωβρίου 2011

Η _ ανύπαρκτη _ σχέση δυο πενηντάρηδων αδελφών που πεθαίνει η μάνα τους κι η «κούρσα» για την κατάκτηση του διαστήματος: δυο θέματα που πώς είναι δυνατόν να δεθούν θεατρικά; Κι όμως! Ο Καναδός Ρομπέρ Λεπάζ τα ’χει καταφέρει με τρόπο συγκλονιστικό στην «Αθέατη πλευρά της σελήνης» που είδα στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Βρήκε τα νήματα με αποτέλεσμα μια παράσταση απόλυτα λιτή μέσα απ’ την πολυπλοκότητά της, η οποία για κάτι παραπάνω από δυο ώρες με _ μας _ καθήλωσε. 


Είδα _ ένα μεγάλο της μέρος _ απ’ το κανάλι της Βουλής την φτιαγμένη για την τηλεόραση παράσταση: «Paradise Lost» του Κλίφορντ Οντέτς. Ένα βίντεο του 1974 σε σκηνοθεσία Γκλεν Τζόρνταν και με ηθοποιούς όπως η σπουδαία Τζο βαν Φλιτ, ο Ιλάι Γουάλας ή η Μπερναντέτ Πίτερς στη διανομή, βίντεο που, απ’ ό,τι διάβασα μετά, έχει μεταφερθεί σε dvd το 2002.
Έψαξα το έργο στο διαδίκτυο γιατί το αγνοούσα: γραμμένο το 1935, ανέβηκε στο Μπρόντγουέι την ίδια χρονιά απ’ το αριστερό _ Μεσοπόλεμος… _ «Γκρουπ Θίατερ» σε σκηνοθεσία Χάρολντ Κλέρμαν, με Ηλία Καζάν, Λούθερ Άντλερ, Στέλα Άντλερ μεταξύ άλλων. Απ’ το πολύτιμο (αλήθεια, το υπουργείο Πολιτισμού έχει όντως πειστεί πως είναι πολύτιμο;) Θεατρικό Μουσείο με πληροφόρησαν πως έχει ανεβεί στην Ελλάδα σε επίσης δύσκολες εποχές: Μάιος του 1947 στο «Βρετάνια» από θίασο Αιμίλιου Βεάκη – Γιώργου Παππά με τον τίτλο «Χαμένος παράδεισος» σε μετάφραση Κόλια Νησιώτη και σκηνοθεσία του Γιώργου Σεβαστίκογλου _ έπαιζαν και Ελένη Χατζηαργύρη, Ιορδάνης Μαρίνος, Θεόδωρος Μορίδης, Νίκος Βασταρδής, Γιώργος Δαμασιώτης…
Πού θέλω να καταλήξω; Το _ αριστερόστροφο, τότε στις ΗΠΑ υπήρχαν αριστεροί… _ έργο διαδραματίζεται το 1932, στις ΗΠΑ της Ύφεσης _ μια μεσοαστική οικογένεια, που η κεφαλή της, ένας άντρας όχι πια νέος, χάνει τη δουλειά του, θα υποστεί τις συνέπειες _ και όχι μόνο μου φάνηκε τόσο, μα τόσο επίκαιρο αλλά με συνάρπασε _ κάτι από Ο’ Νιλ, κάτι απ’ τον μεταγενέστερο «Θάνατο του εμποράκου»... Ναι, έχει πολλούς ρόλους _ πάνω από είκοσι, που ίσως όμως περιορίζονται _ αλλά μήπως κάποιος τολμηρός του θεάτρου μας, κάποιο «Γκρουπ Θίατερ» των δύσκολων ελληνικών καιρών μας, κάποιο κρατικό Θέατρο θα ’πρεπε να το κοιτάξει; Μήπως μας αφορά άμεσα; 



Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελά πατέρα; Σ’ αυτή την ξέφρενη σκυταλοδρομία / τρέιλερ για το πρωινάδικο του Antenna _ με τις εφημερίδες, και τους κόπανους, και τα μικρόφωνα στο χέρι; Πολλή, μα πολλή χαρά, βρε παιδί μου. Που δεν μπορώ να την ερμηνεύσω. Για την κατάσταση του καναλιού είναι; Για την κατάσταση του τόπου; Ας ευχηθώ να συνεχίσουν να γελάνε έτσι και μετά το τέλος της σεζόν.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…



Δεν το κατάλαβα. Αυτό που ανακοινώθηκε απ’ το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού στο δελτίο Τύπου για τα κρατικά βραβεία θεατρικού έργου ως προς το σκέλος του διαγωνισμού για νέους θεατρικούς συγγραφείς. Πως δεν απονέμονται, λέει, «λόγω αδυναμίας ολοκλήρωσης των εργασιών της Επιτροπής». Δηλαδή;


Ο εργατικός ο άνθρωπος φαίνεται… Σε προσωρινή αργία ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Παναγιώτης Ψωμιάδης αλλά με τα χέρια κατεβασμένα δε μένει στο ενδιάμεσο. «Φιλική συμμετοχή» του εντόπισα στην ταινία (;) σίκουελ «Πόντιοι. New Generation = Νέων γενεάν» του επανακάμψαντος αειθαλούς Όμηρου Ευστρατιάδη. Στην ταινία (;), μεταξύ άλλων, και η Τζούλια Ντεζιρέ _ ναι, έτσι λέει η αφίσα… _ Αλεξανδράτου. Καταλαβαίνετε…
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...


Όταν όλοι οι θίασοι, εν μέσω κρίσης, αναδιπλώνονται, στο «Από Μηχανής Θέατρο» δεν το βάζουν κάτω με τίποτα. Κι έχουν αναγγείλει _ η Εταιρεία Θεάτρου «Συν – Επί (+, x)» _ ρεπερτόριο με επτά έργα! Εκ των οποίων τα πέντε σε πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα! Και εκ των οποίων τα τρία νεοελληνικά!
Δεν προδικάζω τα αποτελέσματα, αν και σοβαροί άνθρωποι έχουν αναλάβει τις σκηνοθεσίες, αλλά για το ρεπερτόριο και για τη σοβαρότητα με την οποία το Θέατρο αυτό ξεκίνησε και επιμένει να συνεχίζει τη δουλειά του μόνο «μπράβο» έχω να πω.


Μετά τον «Γλάρο» του Τσέχωφ _ και «μετά την περσινή επιτυχία και την ομόφωνη επιδοκιμασία των κριτικών» όπως γράφει το σχετικό δελτίο Τύπου _, παράσταση την οποία είδα, ε, κι έχω κι εγώ την άποψή μου… _ η Μαίρη Βιδάλη ετοιμάζει, στο θεατράκι της «Διάχρονο» του Νέου Κόσμου, Ίψεν. Και «Βρικόλακες» και «Κυρά της θάλασσας» παρακαλώ. Ως «Σπουδή Νο 2» λέει. Να ανησυχήσω; 


Τραβηγμένο απ’ τα μαλλιά το βρίσκω να γίνει θέατρο η «Ελληνική νομαρχία». Ένα, σίγουρα, πολύ ενδιαφέρον πολιτικό κείμενο _ Ανωνύμου του Έλληνος _ του 1806 αλλά... Σα να κάνεις παράσταση τον τόμο του Συνταγματικού Δικαίου, που λέει και μια φίλη μου.
Παραγωγή του ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα, το ’δα στην Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο των Δημητρίων. Πολύ ελκυστικός ο χώρος του πάρκινγκ της Μονής Λαζαριστών, που επελέγη για την παράσταση, μια πολύ γερή έναρξη, ένα καλό φινάλε, ένας εξαίρετος ηθοποιός _ ο Δημήτρης Καρτόκης _, μια επίσης πολύ ταλαντούχα νέα ηθοποιός _ η Αντιγόνη Φρυδά _, αλλά πώς να κατέβει ΑΥΤΟ το κείμενο στο κοινό; Όσες παράλληλες δράσεις κι αν επινοήσει ο σκηνοθέτης. Εκτός κι αν είναι ο θεός της σκηνοθεσίας…



Μωρέ, λέω, τελικά, να το κάνω ΜουΚουΟ _ Μη Κυβερνητική (κατ’ ευφημισμόν…) Οργάνωση, για να καταλάβετε _ «Το Τέταρτο Κουδούνι». Φαίνεται αποδοτικό. Διότι «Αλληλεγγύη» στην «Αλληλεγγύη» _ μα ΠΟΙΟΣ την είχε την ιδέα αυτή, να τιτλοφορηθεί έτσι το συγκεκριμένο χαράτσι; _ κι «έκτακτη εισφορά» στην «έκτακτη εισφορά» έχω αρχίσει να μιλάω γερμανικά…
Εκτός κι αν καταφέρω να κλείσω ένα ραντεβού με τον Εμίρη του Κατάρ.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή... 



Προ 50ετίας
Τα Θεατρικά Νέα


 Απόψε στις 9 45 αρχίζει παραστάσεις το θέατρο « Έλσας Βεργή» με το έργο του Ευγενίου Ο’ Νηλ «Παράξενο Ιντερμέτζο» […]. Λαμβάνουν μέρος οι Έλσα Βεργή, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Γ. Δάνης, Τζέννη Ρουσσέα, Αθηνά Μιχαηλίδου, Αλέκος Πέτσος, Βίκτωρ Παγουλάτος και Σπ. Ευαγγελάτος. 20 Οκτωβρίου 1961.
  

Εγνώσθη ότι ο Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Αιμ. Χουρμούζιος, τον οποίον επεσκέφθη ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οργανώσεως Θεάτρου Βορείου Ελλάδος Γ. Θεοτοκάς, εδέχθη όπως παραχωρηθή το «Βασιλικό» της Θεσσαλονίκης στον νεοσύστατο κρατικό θεατρικό οργανισμό για την αρξαμένη χειμερινή θεατρική περίοδο. […]. 20 Οκτωβρίου 1961. 
Ο θεατρικός συνεργάτης των «Νέων» γράφει τα εξής: Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος παρουσίασε χθες και επίσημα τον «Γαλιλαίο». Ο χειρότερος Μπρεχτ που είδαμε στην Ελλάδα. Δεν ήταν, βεβαίως, επιτυχία του Μπρεχτ, αλλ’ είναι οπωσδήποτε αποτυχία του Διαμαντόπουλου! Ο Μπρεχτ, εμφανίζοντας τον Γαλιλαίο με ανθρώπινες αδυναμίες, μένει πιστός στην ιδεολογία του. Όσοι βλέπουν συνθηκολόγησι του συγγραφέα, παρεξηγούν το έργο. Ασυγχώρητη η ελαφρότητα του Διαμαντόπουλου να το σκηνοθετήση […]. Απέδειξε ότι δεν είναι σε θέσι να οργανώση Μ π ρ ε χ τ ι κ ή παράστασι […]. Επί πλέον, σκηνοθετώντας, έχασε τον έλεγχο εαυτού και των άλλων. Η υπερβολή τον χαρακτήριζε σαν ηθοποιό: κραυγές μορφασμοί, κινήσεις. […]. * 25 Οκτωβρίου 1961.

Δημοσιεύτηκε στα «Νέα».

Το μηδέν που ισούται με το άπειρον

«Ένας μαγικός αυλός» είναι ο τίτλος που ο Πίτερ Μπρουκ με εντιμότητα έδωσε στην παράστασή του _ η τελευταία του, δηλώνει _ πάνω στον «Μαγικό αυλό» του Μότσαρτ. Ναι, δεν είναι αυτούσιο το έργο του Μότσαρτ. Ο Πίτερ Μπρουκ έκανε κάτι ανάλογο με την «Τραγωδία της Κάρμεν» που ανέβασε το 1981 και που αργότερα την είδαμε και στην Αθήνα.
Οι δεκαοκτώ ρόλοι έχουν γίνει εννιά _ επτά τραγουδιστές και δυο ηθοποιοί _, δεν υπάρχει χορωδία, η ορχήστρα έχει αντικατασταθεί από ένα πιάνο, το λιμπρέτο του Σικανέντερ έχει διασκευαστεί ελεύθερα απ’ τον σκηνοθέτη, απ’ τον Φρανκ Κράβτσικ ο οποίος παίζει και στο πιάνο και την Μαρί - Ελέν Εστιέν και στην μουσική του Μότσαρτ έχουν γίνει πολλές περικοπές και κάποιες προσθήκες. Και όμως! Ο Πίτερ Μπρουκ και οι συνεργάτες του με έναν τρόπο μαγικό δίνουν όλη την ουσία του «Μαγικού αυλού», τόσο όσο μόνον ο Μπέργκμαν την έχει δώσει όταν κινηματογράφησε την όπερα (βρείτε την ταινία και δείτε την!). Ο 85χρονος _ όταν πρωτοανέβασε την παράσταση πέρσι _ σκηνοθέτης προσφέρει ένα δυνατό στην απόλυτη λιτότητά του απόσταγμα του έργου _ που εξάλλου ο ίδιος ο Μότσαρτ το χαρακτηρίζει «singspiel» ήτοι έργο με τραγούδια, φόρμα δημοφιλή στην εποχή του (1791).
Ο πιανίστας και οι φωνητικά έξοχοι _ με πρώτη την Παμίνα της παράστασης _ και υποκριτικά σωστοί νέοι τραγουδιστές δεν μου επέτρεψαν ούτε στιγμή να νοιώσω την έλλειψη του πρωτότυπου _ το αντίθετο! Και η σκηνική λιτότητα _ μερικά καλάμια για σκηνικό και απλούστατα κοστούμια _, η αφαιρετικότητα της παράστασης _ τα εντελώς, εντελώς απαραίτητα _, η μετρημένη κίνηση, ακόμη μια φορά πιστοποιούν πως ο Πίτερ Μπρουκ έχει κατακτήσει τη σοφία όπου το σκηνοθετικό σχεδόν τίποτα ισούται με το άπειρον. Και όπου το μοντέρνο δεν ταυτίζεται με την ασθένεια του σκηνοθετισμού.
Δεν έχω καταφέρει ούτε να πλησιάσω τη σοφία αυτή και η παράσταση που έχει σχεδόν τη μορφή δοκιμής δεν με κατέκτησε απόλυτα. Αλλά τη σέβομαι, τη θαύμασα και υποκλίνομαι. Και σας τη συστήνω.

Μέγαρο Μουσικής, 2 Νοεμβρίου 2011.

November 3, 2011

Ε, μα...


Σ’ αυτή τη μούντζα ακουμπά (σχεδόν) η Ελλάδα… Ή, όχι, γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί;
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…