Tip: «Αυτοκρατορία»

Εξομολογήσεις που καθηλώνουν

Τέσσερις ηθοποιοί -καλοί ηθοποιοί- στη σκηνή: η Μεγάλη Μάγια Μόργκενστερν -Εβραία της Ρουμανίας-, ο Ακύλλας Καραζήσης -ο δικός μας-, ο Ράμο Άλι -Κούρδος, πρόσφυγας από την Συρία-, ο Ράμι Χαλάφ -Σύριος πρόσφυγας που ζει στην Γαλία. Σε ένα σκηνικό που απομιμείται το σπίτι του Κούρδου. Και οι τέσσερις μπροστά από μία κάμερα. Στην οποία αφηγούνται κομμάτια από τις ζωές τους -στην οθόνη, βασικά, τους βλέπουμε, κι ας είναι σχεδόν διαρκώς παρόντες. Η Μάγια Μόργκενστερν για τον παππού της που ήταν στο Άουσβιτς όπου η ίδια γύρισε μία ταινία και έψαχνε, τότε, στα αρχεία να βρει το όνομά του γιατί εκείνος, που επέζησε, ποτέ δεν μιλούσε γι αυτό, για τον αντισημιτισμό που τη συνάντησε από παιδάκι ακόμη, για τα δύσκολα χρόνια του Τσαουσέσκου, για εμπειρίες της γυρισμάτων από «Τα Πάθη του Χριστού» του Μελ Γκίμπσον, όπου έπαιζε την Παναγία -ταινία που κατηγορήθηκε για αντισημιτισμό-, από «Το βλέμμα του Οδυσσέα» του δικού μας Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπου επίσης έπαιζε -γυρίσματα που κράτησαν δύο χρόνια καθώς ο σκηνοθέτης περίμενε την ομίχλη…-, για τους δύο αποτυχημένους γάμους της, για τα παιδιά της, για τις ενοχές της αν υπήρξε καλή μητέρα καθώς συχνά και για πολύ ήταν μακριά τους, για τη μοναξιά… 

Ο Ακύλλας Καραζήσης θυμάται τον παππού του και τη ρωσίδα γιαγιά του, που από την Ρωσία, μετά την Επανάσταση, βρέθηκαν πρόσφυγες στην Θεσσαλονίκη, για τις παιδικές ερωτικές φαντασιώσεις του με μία κινέζα πριγκίπισσα των κόμικς -απολαυστικός!-, για το ζωγράφο πατέρα του, για τη σκοτεινή, στα χρόνια της Χούντας, Θεσσαλονίκη απ’ όπου έφυγε στην Γερμανία, για να σπουδάσει, για την Χαϊδελβέργη όπου από φοιτητής και ερασιτέχνης μουσικός ξαφνικά, τυχαία, βρέθηκε στο θέατρο, για την επιστροφή του στην Ελλάδα, για τη στιγμή που ένοιωσε ότι αγάπησε, για εντελώς ιδιαίτερους λόγους, το θέατρο, όταν έπαιζε στον «Αίαντα» του ΚΘΒΕ, για το πατρικό εξοχικό σπίτι έξω από την Θεσσαλονίκη, στα βράχια, πάνω από τη θάλασσα, για τις κόρες του που φοβούνται εκεί τα βράδια, όπως και εκείνος όταν ήταν μικρός…

Ο Κούρδος ηθοποιός με τα 13 αδέλφια, θυμάται τη μάνα του, την Επανάσταση, τη φυλάκισή του σε ένα θεοσκότεινο κελί-φέρετρο, για τη φυγή του από την Συρία, το ταξίδι της επιστροφής για να δει τους δικούς του, την ξαδέρφη του που έχασε το κοριτσάκι της σε έκρηξη, τον άντρα της που έχασε την πρώτη του γυναίκα και τα δύο παιδάκια τους στο Αιγαίο ενώ προσπαθούσαν να το σκάσουν...

Ο Σύριος ηθοποιός μιλάει για τα δικά του εννιά αδέλφια, την Επανάσταση, τη φυγή του στην Γαλία, για τη δουλειά του στο Ράδιο Ροζάνα, έναν συριακό αντιπολιτευτικό ραδιοφωνικό σταθμό στο Παρίσι, τη γαλίδα γυναίκα του, τη μάνα του που πέθανε και δεν μπορούσε, ως πρόσφυγας, να πάει στην κηδεία της, για τον μεγαλύτερο αδελφό του που χάθηκε και δεν έμαθαν ποτέ τι απέγινε, για το κόλλημά του να ψάχνει στο ίντερνετ, ανάμεσα σε φωτογραφίες χιλιάδων, μετά από βασανιστήρια, νεκρών, που ένας συνεργάτης των κυβερνητικών ο οποίος αποσκίρτησε, έχει αναρτήσει, μήπως και κάπου βρει τον αδελφό του, για μία φωτογραφία που πίστεψε ότι είναι εκείνος αλλά ποτέ δεν σιγουρεύτηκε… Ιστορίες με χιούμορ, ιστορίες καθημερινές, ιστορίες μελαγχολικές, ιστορίες άγριες, ιστορίες αληθινές των ίδιων των ηθοποιών, ιστορίες απρόσμενα, αφοπλιστικά εξομολογητικές, τις οποίες ο ελβετός σκηνοθέτης Μίλο Ράου δεξιοτεχνικά έχει συναρμολογήσει και τις συνοδεύει με -κάποτε- πολύ σκληρές εικόνες βίντεο και με μουσικές της Ελένης Καραΐνδρου στην παράστασή του (2016) «Αυτοκρατορία» που παρουσιάζεται από το σχήμα του «Διεθνές Ινστιτούτο Πολιτικών Δολοφονιών» στο Η της «Πειραιώς 260»: άξονας η ξενιτιά κάθε μορφής -η προσφυγιά, η μετανάστευση, η μοναξιά… Το αποτέλεσμα -εκείνη η φωνή της μάνας που ο Σύριος έχει κρατήσει στο κινητό του, εκείνες οι φωτογραφίες των κακοποιημένων νεκρών…-, συγκλονιστικό. Και οι τέσσερις ηθοποιοί, με επικεφαλής τη σπουδαία Μάγια Μόργκενστερν,

στους δυσκολότερους ρόλους της ζωής τους: να παίζουν, με ειλικρίνεια, τους εαυτούς τους. Οι χαμηλοί, εσωτερικοί τόνοι που τους έχει διδάξει ο Μίλο Ράου, κάνουν το αποτέλεσμα βαθιά συγκινητικό αλλά και τερπνό. Καθηλώθηκα. Και νομίζω όχι μόνον εγώ. Άλλη μία επιτυχία του Φεστιβάλ Αθηνών. Μην τη χάσετε!