Tip: «Ο μεγάλος δαμαστής»

Εκταφές χωρίς Ανάσταση ή Ρέκβιεμ για τους χαμένους 

Ένα τοπίο τεφρό, σεληνιακό: ένας χαμηλός λόφος, σκεπασμένος με ελαφρά, ευέλικτα, διαρκώς μετακινούμενα επίπεδα -μία αίσθηση από ταφόπλακες. Και μία αίσθηση θανάτου, μία αίσθηση βουβής απόγνωσης… Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου στον «Μεγάλο δαμαστή» του, που παρουσιάζεται στην «Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών» του Ιδρύματος Ωνάση, ένοιωσα να μιλάει για το θάνατο, για το επέκεινα αλλά με μία βαθιά γνώση των ανθρώπινων, με μία αίσθηση παραδοχής -ματαιότης ματαιοτήτων, χους ει και εις χουν

απελεύσει…- αλλά, ταυτόχρονα, και με μία αίσθηση άρνησης του θανάτου, πάλης για μία ανάσταση νεκρών, έστω και με τα χαρτιά καμένα. Αυτές οι διαρκείς εκταφές σωμάτων, μελών, μέσα σε έναν κόσμο άγριο, αδυσώπητο, κανιβαλικό, που δεν του λείπει, όμως, η ομορφιά, αυτή η αγγελική ομορφιά που μπορεί να καταλήξει οστά γεγυμνωμένα, έχουν μία δύναμη ανυπέρβλητη. Βουτηγμένα όλα στην εξαιρετική αισθητική του Δημήτρη Παπαϊωάννου με τις -πάντα διακριτικές, ποτέ φτηνές «ρεπροντιξιόν»- παραπομπές από Θεοτοκόπουλο και Μποτιτσέλι μέχρι Ρέμπραντ και Τσαρούχη -από τις εμμονές, ο Τσαρούχης, του σκηνοθέτη (ως σκηνοθέτης

υπογράφει, όχι ως  χορογράφος)-, με υπόστρωμα έναν, πειραγμένο από τον Στέφανο Δρουσιώτη, «Γαλάζιο Δούναβη» του Στράους υιού -έξοχη αντίστιξη-, με έντονη την παρουσία του ανδρικού γυμνού, με μία περιρρέουσα αλλά καθόλου κραυγαλέα ομοφυλόφιλη ατμόσφαιρα να πλανάται, αγγίζουν βαθιά και συγκινούν. Η Τίνα Τζόκα που συνεργάστηκε με το δημιουργό για το σκηνικό και γενικά στην καλλιτεχνική διεύθυνση, ο Άγγελος Μέντης, συνεργάτης του στα -πανέμορφα- κοστούμια, η Εβίνα Βασιλακοπούλου, συνεργάτρια στους φωτισμούς, ο Γιώργος Πούλιος, ομοίως, στον ήχο, ο Κώστας Μιχόπουλος στον ηχητικό σχεδιασμό και οι λοιποί συντελεστές έχουν τείνει αποφασιστική χείρα βοηθείας για το -και τεχνικά, ένα 

επίτευγμα!-αποτέλεσμα. Με  τους δέκα ερμηνευτές -χορευτές και ηθοποιοί- να συγκροτούν ένα άψογο σύνολο. Υπάρχουν, ίσως, κάποιοι πλατειασμοί, μέσα από τις επαναλήψεις, υπάρχει, ίσως, χρήση θεμάτων από παλαιότερες δουλειές του Δημήτρη Παπαϊωάννου αλλά υπάρχουν και ευρήματα -το ζωντανεμένο (και πώς!) «Μάθημα ανατομίας» του Ρέμπραντ που εξελίσσεται σε κανιβαλική ευωχία, σε θυέστεια δείπνα, τα στάχυα που εκτοξεύονται και καρφώνονται σαν βέλη, η σκηνή-σίφουνας που παραπέμπει σε τσίρκο και σε συνεπαίρνει, το πόδι με 

το ριζωμένο παπούτσι που ξεκολλάει από το έδαφος, η Πιετά του αστροναύτη με το αγόρι -έξοχο το σόλο του νεαρού ο οποίος εμφανίζεται με το όνομα Άλεξ Βαγγέλης, πιθανότατα ψευδώνυμο που ηθελημένα να παραπέμπει στις τραγικές εξαφανίσεις και, προφανώς, δολοφονίες, μετά από άγριο μπούλινγκ, στην Βέροια του Άλεξ Μεσχισβίλι και στα Γιάννινα του Βαγγέλη Γιακουμάκη, εκ των οποίων, μάλιστα, το σώμα του πρώτου ποτέ  δεν βρέθηκε-,

το πικρό φινάλε με τα οστά να χύνονται με ήχο στεγνό, ξερό πάνω στο ανοιγμένο παλαιό βιβλίο…- που οδηγούν όχι απλώς στον εντυπωσιασμό αλλά στην ανάταση. Συγκλονιστικές στιγμές! 

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, και με τον «Μεγάλο δαμαστή» του, αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, ότι ανήκει στους καλλιτέχνες μας-εθνικά κεφάλαια -δεν είναι πολλοί. Αν καταφέρετε να βρείτε θέση, δείτε αυτή την ποιητικότατη παράσταση, αυτό το ρέκβιεμ για τους χαμένους οπωσδήποτε. Αλλά είμαι σίγουρος ότι η παράσταση θα πολυχρονίσει και θα παιχτεί ξανά και ξανά (Φωτογραφίες: Julian Mommert).