«Βέντλα-Το ξύπνημα της άνοιξης» του Φρανκ Βέντεκιντ / Σκηνοθεσία: Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης
Γερμανία, στο γύρισμα του 19ου αιώνα προς τον 20ο. Η Βέντλα, ο Μέλχιορ, ο Μόριτς, η Ίλζε, η Μάρτα: δεκατετράχρονοι που μπαίνουν στην εφηβεία μέσα στην άγνοια, στο σκοτάδι, στην καταπίεση. Που η σεξουαλικότητά τους ξυπνάει αλλά η καταπίεση -οικογένεια, σχολείο, κοινωνία...- τη μεταλλάσσει σε δηλητήριο. Ο Μέλχιορ κι ο Μόριτς, συμμαθητές και φίλοι κολλητοί, εξομολογούνται τις
ονειρώξεις τους κι ο Μέλχιορ, που γνωρίζει τη σεξουαλική λειτουργία, εφοδιάζει τον δεύτερο -ο οποίος ζει σε πελάγη άγνοιας για το θέμα- μ’ ένα χειρόγραφο στο οποίο περιγράφει -και με σχέδια- τους σεξουαλικούς μηχανισμούς. Ο Μόριτς, που δεν τα πάει καλά στο σχολείο, χάνει, τελικά, τη χρονιά του, ζητάει οικονομική βοήθεια απ’ τη μάνα του Μέλχιορ για να φύγει στην Αμερική, εκείνη του την αρνείται κι ο Μόριτς αυτοκτονεί. Στο
άκρως αυστηρό, συντηρητικό, οπισθοδρομικό σχολείο τους, το συμβούλιο των καθηγητών θεωρεί τον Μέλχιορ υπεύθυνο για την αυτοκτονία, όταν βρίσκεται το χειρόγραφό του με τις σεξουαλικές περιγραφές, και τον αποβάλλει. Το αγόρι, όμως, θολωμένο, έχει κάνει και σεξ με την Βέντλα -για την ακρίβεια έχει βιάσει την Βέντλα- που μένει έγκυος και πεθαίνει σε μια αποτυχημένη απόπειρα έκτρωσης. Οι γονείς του τον στέλνουν σε αναμορφωτήριο. Θα το σκάσει και θα καταφύγει στο νεκροταφείο,
όπου, σε μια υπερβατική τελευταία σκηνή, συναντάει τον θαμμένο εκεί φίλο του Μόριτς. Είναι έτοιμος να τον ακολουθήσει αλλά ένας μυστηριώδης Άντρας με Μάσκα τον σώζει και τον παίρνει μαζί του. Η λύτρωση; Ο περίπου 25χρονος, τότε, Γερμανός Φρανκ Βέντεκιντ με το υπερτολμηρό -ονειρώξεις, αυνανισμός, ομοφυλοφιλία...- για τη εποχή του «Το ξύπνημα της άνοιξης» (1890-1891, πρώτο ανέβασμα 1906), που ’χει τον υπότιτλο «Μια τραγωδία παιδιών» και που προσέκρουσε στους σκοπέλους της λογοκρισίας, βάλλει,
με προδρομικό τρόπο, εναντίον της αστικής ηθικής, της εκπαίδευσης, της κοινωνικής υποκρισίας και της σεξουαλικής καταπίεσης: ένα έργο δυναμικό, που, όσο κι αν σήμερα η σεξουαλική ελευθερία, εν μέρει, σ’ ορισμένες κοινωνίες, έχει κατακτηθεί, συνεχίζει ν’ αφορά το κοινό, ένα έργο ποιητικό, που θεωρείται σταθμός στην ιστορία του θεάτρου ως προάγγελος του εξπρεσιονισμού. Ο Αντώνης Morgan Κωνσταντουδάκης παρέλαβε μια μετάφραση -με κάποια μικρά προβλήματα- της Ντίμης Θεοδωράκη και προχώρησε σε διασκευή του έργου. Φέρνοντάς το πιο κοντά στην εποχή μας, περιορίζοντας τα πάρα πολλά πρόσωπά του ή κινηματογραφώντας κάποια -οι οικονομικές δυσκολίες, πια, μιας παραγωγής γίνονται δεσμευτικές...- και καθιστώντας την Βέντλα άξονα του έργου -εξ ου κι ο τίτλος της παράστασης «Βέντλα-Το ξύπνημα της άνοιξης»-, ενώ τόνισε κι επέκτεινε την 
παρουσία του Άντρα με την Μάσκα σ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Στοιχειώδη τα σκηνικά (Φωτεινή Αλεξοπούλου) και τα κοστούμια (Ίφα Ντοπλγκένιε), οι ηθοποιοί στα -πολλά...- κινηματογραφημένα μέρη δείχνουν κάπως αμήχανοι -εκτός, ίσως, απ’ τον Ακύλλα Καραζήση- αλλά ο καινούργιος στο θέατρο σκηνοθέτης καταφέρνει -και με τη βοήθεια των φωτισμών του αλλά και της μουσικής του Ιωάννη Βουδούρη- να μεταφέρει ικανοποιητικά την ατμόσφαιρα του έργου: την ανησυχία, την απελπισία, την απόγνωση των παιδιών, τη σεξουαλικότητα που βράζει...
Και, κυρίως, καταφέρνει να οδηγήσει σωστά τους τέσσερις επί σκηνής ταλαντούχους νέους ηθοποιούς του: η Λίνα Φούντογλου (Βέντλα), ο Αλέξανδρος Χούντας (Μέλχιορ), η Χριστίνα Γαρμπή (Μόριτς και εξαιρετική, με υπέροχη κίνηση Ίλζε που ’χει πάρει τον «κακό δρόμο») κι η Εύα Φρακτοπούλου (Μάρτα που την κακοποιεί ο πατέρας της και Άντρας με τη Μάσκα) δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους. Μια παράσταση -φέτος επαναλήφθηκε για δεύτερη σεζόν- ενός εξαιρετικού έργου, η οποία -απ’ τις ευχάριστες εκπλήξεις- με κράτησε καθηλωμένο παρά τις όποιες, επιμέρους, αντιρρήσεις.
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά / Φουαγιέ Α΄ Ορόφου, 9 Οκτωβρίου 2018.
No comments:
Post a Comment