«Nederlands Dans Theater» 1: «Παρτίτα για 8 χορευτές». Χορογραφία: Κρίσταλ Πάιτ / «Βόλτα με τον δαίμονά σου». Χορογραφία: Μάρκο Γκέκε / «Τόσο ασφαλής όπως στο σπίτι σου». Χορογραφία: Σολ Λεόν-Πολ Λάιτφουτ.
Πρωτόδα το «Nederlands Dans Theater» (NDT) -το «Ολανδικό Χοροθέατρο»-, όταν πρωτόρθε στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 1972. Στο Ηρώδειο, για το Φεστιβάλ Αθηνών. Ήταν η εποχή χορογράφων όπως ο Χανς φαν Μάνεν -που ’χε ήδη διατελέσει και καλλιτεχνικός διευθυντής του κι είχε αφήσει τη σφραγίδα του- ή ο Γκλεν Τέτλεϊ, δεν είχε ακόμ’ αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνσή του ο Γίρζι Κίλιαν που, απ’ το 1975 μέχρι το 1999 -24 χρόνια!- επί
κεφαλής του, κι άλλα δέκα, μέχρι το 2009, ως πρώτος χορογράφος και καλλιτεχνικός σύμβουλος, το εκτίναξε και το καθόρισε, όμως, το συγκρότημα, ήδη, είχε χαράξει, στα δεκατρία χρόνια της ύπαρξής του -ιδρύθηκε το 1959- την πορεία του στο χώρο του σύγχρονου χορού. Έκτοτε το ’δα αρκετές φορές -ήρθε για το
Φεστιβάλ Αθηνών, στο Μέγαρο Μουσικής, στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας. Φέτος συμπληρώνονται 60 χρόνια απ’ την ίδρυσή του -δεν ξέρω αν θα τα γιορτάσει το συγκρότημα, δεν ξέρω αν το πήρε είδηση το Μέγαρο Μουσικής που το φιλοξένησε. Με
την εμφάνισή του αυτή, πάντως, πιστοποίησε ότι η αντοχή του στο χρόνο ειν’ αξιοθαύμαστη και πως συνεχίζει να παραμένει στην κορυφή του σύγχρονου χορού. Και δεν ξέρω αν υπάρχει, αυτή τη στιγμή, άλλο σύνολο σύγχρονου χορού που να διαθέτει χορευτές 
αυτού του επιπέδου -όλοι τους αστέρια! Η triple bill -πρόγραμμα με τρία έργα- βραδιά άνοιξε με την «Παρτίτα για 8 χορευτές» (2018) της Κρίσταλ Πάιτ. Η καναδή χορογράφος, πάνω στo καταπληκτικό, δομημένο με τον τρόπο των σουιτών του μπαρόκ αλλά εμπνευσμένο κι από παραδοσιακές πηγές, ομώνυμο κομμάτι (σύνθεση 2009-2012, πρώτη εκτέλεση 2013), μόνο για φωνές 
α καπέλα, της Αμερικανίδας Κάρολάιν Σόου, στην εκτέλεση του φωνητικού συνόλου Roomful of Teeth, έχει πλάσει ένα συναρπαστικά αρμονικό κομμάτι που ξεκινάει και κλείνει κυκλικά δίνοντας έμφαση στα ντουέτα, σε μια άκρως λιτή νεοκλασική γραμμή. Σ’ ένα φόντο α λα Ρόθκο, κόκκινο που καταλήγει σε μια
λωρίδα χρυσοκίτρινη (σκηνικό Τζέι Γκάουερ Τέιλορ, εικαστικά Μαρκ φαν Χέλντεν, φωτισμοί Τομ Βίσερ), οι οκτώ χορευτές της, ντυμένοι σ’ ελκυστικές μονοχρωμίες (κοστούμια Νάνσι Μπράιαντ), αφήνονται σε μια ήρεμη, γαλήνια, ευλαβική θα ’λεγα αλλά κι απόλυτα ελεγχόμενη ροή που συναρπάζει. Το δεύτερο 
κομμάτι του προγράμματος, «Βόλτα με τον δαίμονά σου» (2018), υπέγραφε ο Γερμανός Μάρκο Γκέκε. Πάνω σε ποικίλες σύγχρονες μουσικές, σ’ ένα χαμηλά φωτισμένο, γυμνό ημικύκλιο, μέσα σε ομίχλες, ο Γκέκε έχει συνθέσει για τους δέκα χορευτές του μια γρήγορη, εκφραστικότατη, νευρώδη, κοσμογονική χορογραφία.
Που σημαίνεται από φωνές, ψιθύρους, κραυγές τους και που με παρέπεμψε σε «Ιεροτελεστία της άνοιξης» και σε βαγκνερικούς απόηχους. Εκπληκτική! Τη βραδιά έκλεισε μια αρκετά παλαιότερη (2001) χορογραφία. Υπάρχουν χορογραφίες που εκφράζουν την εποχή τους, υπάρχουν χορογραφίες τόσο σημαντικές που, πέρα απ την εποχή τους μπορούν να διατηρούνται «μουσειακά», υπάρχουν, όμως, και χορογραφίες που αποτελούν διαχρονικά αριστουργήματα. Σ’ αυτές θα κατέτασσα και την, περί ης ο λόγος, «Τόσο ασφαλής όπως στο σπίτι σου» του σπουδαίου αχώριστου δίδυμου Σολ Λεόν και Πολ Λάιτφουτ -ήτοι, αντίστοιχα, της ισπανίδας καλλιτεχνικής συμβούλου του NDT και του βρετανού καλλιτεχνικού διευθυντή 
του. Γύρω από έναν λειτουργικά διαρκώς στρεφόμενο περί τον άξονά του, στο κέντρο της σκηνής, «τοίχο» -που με παρέπεμψε στο μονόλιθο του «2001: Η Οδύσσεια του διαστήματος» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ- και σαν κάτω από κρεμάμενα καμμένα κλαδιά -που δείχνουν να κινούνται αλλά πρόκειται περί οφθαλμαπάτης, απλώς είναι ζωγραφισμένα πάνω σε ελαφρά κινούμενα σπετσάτα (το εκπληκτικό σκηνικό, όπως και τα κοστούμια, όλα σε μαύρο ή άσπρο, των συν-χορογράφων, οι φωτισμοί του Τομ Μπεβόορτ), οι έντεκα χορευτές -όλοι, πάντα, πρώτης γραμμής αλλά ανάμεσά τους ξεχώρισα τον εκπληκτικό Αφροαμερικανό Πρινς Κρεντέλ- μετατρέπουν σε ροϊκή κίνηση μουσικές του 
Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ με βαθιά πνευματικό τρόπο, σε μια χορογραφία εμπνευσμένη απ’ το «Ι Τσινγκ», το αρχαίο κινέζικο «Βιβλίο των αλλαγών». Όντως, αριστούργημα. Ένα κορυφαίο σύνολο σύγχρονου χορού που το ’χουμε δει αρκετές φορές στην Ελλάδα αλλά αξίζει να το ξαναδούμε σύντομα: πάντα κρύβει διαμάντια στις αποσκευές του. Αξέχαστη βραδιά! (Φωτογραφίες: 1, 3, 4, 5, 6, 9, 10 Rahi Rezvani).
(Πρόγραμμα, στην τέταρτη και τελευταία παράσταση του συγκροτήματος, που είδα, δεν υπήρχε -είχε εξαντληθεί απ’ την προηγούμενη μέρα. Αντ’ αυτού μοιράζονταν φωτοτυπίες του προγράμματος -με τα βασικά στοιχεία. Αναρωτήθηκα, με πουλημένες, εδώ και καιρό, και τις τέσσερις παραστάσεις το Μέγαρο Μουσικής δεν είχε την πρόνοια να τυπώσει περισσότερα προγράμματα;).
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη», Κύκλος «Χορός στο Μέγαρο», «Nederlands Dans Theater», 4 Φεβρουαρίου 2019.
No comments:
Post a Comment