April 27, 2012

Γιατρέ μου, είμαι καλά;


Παίρνει το αυτί μου _ διότι να τους ακούσω συστηματικά, με τίποτα δεν κάθομαι… _ τους διάφορους υποψήφιους _ ειδικά τους «Αρχηγούς» _, όλο και κάτι διαβάζω, όλο και κάποιο προεκλογικό τρέιλερ πετυχαίνω κι έχω χάσει κάθε αίσθηση χρόνου και τόπου. Στο 1977 ζω; Στο 1985; Στο ’96; Στο 2007; Ζω στην Ελλάδα των μνημονίων και των αυτοκτονιών και της πλήρους αποσύνθεσης; Ή σε κάποια άλλη χώρα; Τότε πώς τους ακούω και τους διαβάζω να λένε αυτά που λένε; Πως θα επανιδρύσουν _ πάλι; _ το κράτος, πως θα κάνουν ανοιχτές προεκλογικέ ςσυγκεντρώσεις στο Σύνταγμα _ πάλι; Τώρα; Σε ποιο Σύνταγμα; Εκεί που τίναξε τα μυαλά του στον αέρα Εκείνος ο άνθρωπος; _, πως… πως… Έως και το «κοριτσάκι του ΠΑΣΟΚ» σε εκδοχή 2012, εξίσου πάντως «φωτογενή», είδα σε μια φωτογραφία. Μα καμία επαφή με την πραγματικότητα δεν έχουν; ΠΟΙΟΣ τους πιστεύει; ΠΟΙΟΣ θα τους ψηφίσει; Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...

April 26, 2012

Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στο «Πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα», Λυδία Φωτοπούλου στον «Ορφέα στον Άδη»

Το Τέταρτο Κουδούνι / 26 Απριλίου 2012

Ήταν απ’ τις καλύτερες παραστάσεις του χειμώνα _ εξαιρετική: «Όταν έκλαψε ο Νίτσε». Το δυνατό μυθιστόρημα του Ίρβιν Γιάλομ όπως το ανέβασαν στη σκηνή _ στο «Θησείον» _, σε διασκευή της _ μεταφράστριάς του, άλλωστε, στα ελληνικά _ Ευαγγελίας Ανδριτσάνου, ο Ακύλλας Καραζήσης (φωτογραφία) κι ο Νίκος Χατζόπουλος που ερμήνευσαν και τους ρόλους μαζί με τον νεαρό Χάρη Φραγκούλη. Μια παράσταση που το κοινό την τίμησε όπως της άξιζε. Μακάρι να ξαναπαιχτεί.


Δεν το αντέχω άλλο.
Αυτό το «ανεβαίνει για περιορισμένες παραστάσεις»  _ χωρίς να ορίζεται ημερομηνία λήξης. Που ’γινε μόδα _ έως και το ΚΘΒΕ την ακολουθεί για την «Μαντάμ Σουσού» του με την Φωτεινή Μπαξεβάνη και τον Κώστα Σαντά, που ’φερε στην Αθήνα, στο «Θέατρον» του «Ελληνικού Κόσμου». Εάν θεωρείται κόλπο επικοινωνιακό, επιτρέψτε μου, αλλά, εγώ, πολύ φτηνιάρικο κόλπο το βρίσκω.


Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη θα 'ναι η Κριστίν Μάνον στην τριλογία του Γιουτζίν Ο’ Νιλ «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» (1931) που θ’ ανεβάσει την επόμενη χειμερινή θεατρική περίοδο στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, μετά την «Οδύσσεια» του Ρόμπερτ Γουίλσον, ο Γιάννης Χουβαρδάς σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ και δραματουργική επεξεργασία του ίδιου του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού και του Σάββα Κυριακίδη. Στην _ πολύ καλή _ διανομή, επίσης, απ’ όσα έμαθα, μεταξύ άλλων, Μαρία Πρωτόπαππα (Λαβίνια Μάνον), Χρήστος Λούλης (Όριν Μάνον), Ακύλλας Καραζήσης, Μάγια Λυμπεροπούλου.
Η τριλογία του Ο’ Νιλ, ο οποίος θέλησε να μεταφέρει την «Ορέστεια» του Αισχύλου στις ΗΠΑ, στις αμέσως μετά τη λήξη του Αμερικάνικου Εμφύλιου (1861 – 1865) μέρες _ η κολασμένη οικογένεια του στρατηγού των Βορείων Μάνον δεν είναι παρά οι Ατρείδες της αρχαίας τραγωδίας _, δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ πλήρης στο Εθνικό. Μόνον τη σεζόν 1971 – ’72 ο Τάκης Μουζενίδης ανέβασε, εναρκτήριο της Κεντρικής Σκηνής, τον «Γυρισμό», το πρώτο απ’ τα τρία έργα _ «Οι κυνηγημένοι» κι «Οι στοιχειωμένοι» είναι τ’ άλλα δυο, κατ’ αντιστοιχία προς τις τραγωδίες «Αγαμέμνων», «Χοηφόροι» και «Ευμενίδες» της αισχυλικής τριλογίας, της μόνης σωζόμενης πλήρους απ’ τα αρχαίο ελληνικό δραματολόγιο _ με Κριστίν (Κλυταιμνήστρα) την Μαίρη Αρώνη, Λαβίνια (Ηλέκτρα) την Βάσω Μανωλίδου και Άνταμ / Αίγισθο τον Νίκο Τζόγια.
Σημειώστε πως το 1947 «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» _ έχει γίνει απ’ τον Μάρτιν Ντέιβιντ Λίβι και όπερα η οποία ανέβηκε το 1967 στην «Μετροπόλιταν Όπερα» της Νέας Υόρκης _ μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο απ’ τον Ντάντλεϊ Νίκολς με Ρόζαλιντ Ράσελ (Λαβίνια), Μάικλ Ρεντγκρέιβ (Όριν)  _ οι οποίοι προτάθηκαν και οι δυο για Όσκαρ Ερμηνείας Πρώτου, Γυναικείου και Ανδρικού, αντίστοιχα, Ρόλου _, Λιο Γκεν, Ρέιμοντ Μάσεϊ, Κερκ Ντάγκλας… Το ιδιαίτερο είναι πως την Κριστίν Μάνον ερμήνευε η δικιά μας Κατίνα Παξινού που ’κανε τότε καριέρα στο Χόλιγουντ.
Η τριλογία στην Ελλάδα ανέβηκε πλήρης, με περικοπές βέβαια λόγω διάρκειας, μόνον απ’ τον Σπύρο Ευαγγελάτο το 1994 – ’95 στο «Αμφι-Θέατρο» με Νόνικα Γαληνέα, Λήδα Τασοπούλου, Στράτο Τζώρτζογλου, Νίκο Χαραλάμπους και το 2003 – 2004 απ’ τον Ανδρέα Βουτσινά στο ΚΘΒΕ, στην Σκηνή «Σωκράτης Καραντινός» της Μονής Λαζαριστών, με Αλεξάνδρα Λαδικού, Βάσια Παναγοπούλου, Μάνο Ζαχαράκο, Στέφανο Κυριακίδη.


Όλο και κατεβαίνουν
οι τιμές εισιτηρίων στα θέατρα, όλο και νωρίτερα μετακινούνται οι ώρες έναρξης των παραστάσεων… Εν μέσω δηλώσεων ότι «το θέατρο κατανοεί τις δυσκολίες του κοινού». Θετικότατο το βλέπω. Αλλά πόσο περισσότερο θα το εκτιμούσα και πόσο πιο ειλικρινές θα το ’βρισκα αν όλα αυτά τα μέτρα τα ’παιρναν οι θίασοί μας ΠΡΙΝ εκδηλωθεί η κρίση, και ΠΡΙΝ σφίξουν για όλους τους (μας) τα λουριά, και ΠΡΙΝ φτάσει ο κόμπος στο χτένι…


Η Λυδία Φωτοπούλου θα ερμηνεύσει την Λέιντι Τόρανς κι ο Ανδρέας Κωνσταντίνου τον Βαλ Ξαβιέρ _ οι δυο πρωταγωνιστικοί ρόλοι _, με τον Μηνά Χατζησάββα ως Τζέιμπ Τόρανς, στο έργο του Τενεσί Γουίλιαμς «Ο Ορφέας στον Άδη» που θ’ ανεβάσει η συνδιευθύντρια του Θεάτρου «Νόιμαρκτ» της Ζυρίχης Μπάρμπαρα Βέμπερ στο Εθνικό Θέατρο. Κατά πάσα πιθανότητα στην Νέα Σκηνή, τον  Φεβρουάριο του 2013. Και γράφω, κατά πάσα πιθανότητα, γιατί το ρεπερτόριο του Εθνικού για το 2012 – 2013, που ’χε ανακοινωθεί, ήδη απ’ τον περσινό Μάιο, μαζί με της τρέχουσας χρονιάς, τροποποιείται εν μέρει _ οι παραστάσεις «Μικρά Ασία», σύνθεση του Νίκου Μαστοράκη σε σκηνοθεσία του και «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μαυρίκιου ματαιώνονται, οι αλλαγές θ’ ανακοινωθούν σύντομα.
Το έργο _ «Orpheus Descending» στο πρωτότυπο _ που ’κανε, με μέτρια επιτυχία, την πρεμιέρα του στο Μπρόντγουέι το 1957 σε σκηνοθεσία Χάρολντ Κλέρμαν, με Μορίν Στέιπλτον και Κλιφ Ρόμπερτς στους δυο βασικούς ρόλους, για να γίνει γνωστότερο μέσω της μεταφοράς του στον κινηματογράφο το 1959 απ’ τον Σίντνεϊ Λουμέτ με τον τίτλο, κατά τη μετάφραση στα ελληνικά, «Ο φυγάς» και με την Άννα Μανιάνι και τον Μάρλον Μπράντο, πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ελλάδα, με τον ίδιο τίτλο, το 1963. Απ’ την Έλσα Βεργή στο φερώνυμο θέατρό της σε σκηνοθεσία Γιώργου Θεοδοσιάδη, με  Λέιντι την ίδια και Βαλ τον Νίκο Βασταρδή.
Στο Εθνικό πρωτοανέβηκε τη σεζόν 1980 – ’81, απ’ τον Γιώργο Θεοδοσιάδη και πάλι, με την Μαίρη Αρώνη και τον πριν από λίγες μέρες εκλιπόντα Τάκη Βουλαλά, αλλά οι παραστάσεις του διακόπηκαν απότομα λόγω του μεγάλου σεισμού της 24ης Φεβρουαρίου 1981 και των ζημιών που προκάλεσε στην Κεντρική Σκηνή όπου το έργο παιζόταν. Το πιο πρόσφατο ελληνικό ανέβασμα του «Ορφέα στον Άδη» χρονολογείται απ’ τη σεζόν 2005 – 2006: στο θέατρο «Μαίρη Αρώνη» με σκηνοθέτη τον Κοραή Δαμάτη και πρωταγωνιστές την Κοραλία Καράντη και τον Στράτο Τζώρτζογλου.


Φίλη πιστή της στήλης
δειλά μου υπενθύμισε πως οι «Γυναίκες» που «κατηγορούνται» του Ρομπέρ Τομά είναι οκτώ κι όχι επτά, όπως έγραψα στο «Τέταρτο Κουδούνι» στις 5 Απριλίου _ ακολουθώντας τα χνάρια των παιδιών του Ζεβεδαίου και των «Δέκα μικρών νέγρων» που σταδιακά ελαττώνονται… Όταν όμως οι δεκαετίες που κουβαλάς είναι έξι προς επτά, σίγουρα κάποια απ’ τις γυναίκες του αστυνομικού έργου _ που τον τίτλο του «Οκτώ γυναίκες κατηγορούνται τον ξέρουν πια κι οι γάτες _ μπορεί και να τη χάσεις στο δρόμο…


Ξανάρχεται! Παίχτηκε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση _ φυσικά. Ήταν μια απ’ τις εξαιρετικές φετινές παραστάσεις: «Οι έμποροι των εθνών», το μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, όπως το ’κανε παράσταση θεατρική ο Θοδωρής Αμπαζής σε δραματουργική επεξεργασία Έλσας Ανδριανού και το παρουσίασε με την Ομάδα του «Όπεrα» σε συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας του οποίου ο Αμπαζής είναι καλλιτεχνικός διευθυντής.
Η παράσταση, αφού ταξίδεψε Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Σέρρες και Λαμία, επανέρχεται στην Αθήνα. Αλλά στο Θέατρο του Νέου Κόσμου πια, 2 με 20 Μαΐου. Μην τη χάσετε!

Προ 50ετίας
Τα Θεατρικά Νέα


Από τις 10 Απριλίου παίζονται στο θέατρο «Die Arche» της Βιέννης, δυο μονόπρακτες κωμωδίες του Βασίλη Ζιώγα «Η σταφίδα» και «Οι μπριζόλες» σε μετάφρασι Όττο Στάινιγκερ, μαζί με δυο μονόπρακτα του Αυστριακού ποιητή Άρτμαν, με μεγάλη επιτυχία. Η πρώτη κριτική που δημοσιεύθηκε μετά την επίσημη πρεμιέρα των έργων, είναι της «Αρμπάιτερ Τσάιτουγκ» κι έχει τον τίτλο «Άρτμαν, διάνα – Ζιώγας, αποκάλυψι». Αξίζει να σημειωθή ότι μονόπρακτο του Βασίλη Ζιώγα έχει ανεβασθή από την «Δωδέκατη Αυλαία». 27 Απριλίου 2010.


Η Τζένη Καρέζη εώρτασε το Πάσχα στην Γενική Ασφάλεια. Η εκλεκτή πρωταγωνίστρια ετσούγκρισε αυγά με τους αξιωματικούς και αστυφύλακας και εχόρευσε εθνικούς χορούς, τους οποίους έσυρε ο διοικητής της Γενικής Ασφαλείας κ. Καραχάλιος. 2 Μαΐου 1962.


Κατά πληροφορίες από το Λονδίνο,
η 24έτις ηθοποιός Βανέσσα Ρέντγκραιηβ, κόρη του επίσης ηθοποιού σερ Μάικλ Ρέντγκραιηβ ετέλεσε το περασμένο Σάββατο τους γάμους της με τον νεαρό θεατρικό παραγωγό Τόνυ Ρίτσαρντσον και ανεχώρησαν αμέσως σε ταξίδι μέλιτος στην Αθήνα. Θα παραμείνουν στην Ελλάδα επί έξη ημέρες. 2 Μαΐου 1962.


Δημοσιεύτηκε στα «ΝΕΑ».

Σχέσεις στοργής


'Ολος ο κόσμος, μια σκηνή...

April 18, 2012

Το ΠΑΣΟΚ απέβαλε, και άλλα πικάντικα

Ο ένας _ τρέμετε! _ διακηρύττει πως «αν το ΠΑΣΟΚ δεν είναι πρώτο κόμμα, ο τόπος κινδυνεύει με ακυβερνησία» και πριν αλέκτορα φωνήσαι αποτάσσεται μετά βδελυγμίας τον Τσοχατζόπουλο _ «το ΠΑΣΟΚ τον έχει αποβάλει από το σώμα του». Ο άλλος ετοιμάζει το… Ζάππειο Νο 3 _ «Ο εφιάλτης στο δρόμο με τις λεύκες» είχε φτάσει στο Νο 6… _ όπου ποιος ξέρει τι έχουμε ν’ ακούσουμε. Ο του Λαού είχε ανοίξει τσάμπα μπακάλικο μεγαλοβδομαδιάτικα «για να μην υπάρχουν πεινασμένοι αυτό το Πάσχα». Αλήθεια, υπάρχουν ΑΚΟΜΑ κάποιοι που τους δίνουν σημασία; Που τους πιστεύουν; Που επηρεάζονται; Που θα σηκωθούνε να πάνε να τους ψηφίσουν; Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

April 17, 2012

Έξοδος θριαμβευτική

 Ο Δημήτρης Μητροπάνος κάνει την Έξοδο του θριαμβευτικά. Όχι μόνο χωρίς να έχει περάσει στην παρακμή και να πουλάει απλώς το όνομα και την ιστορία του αλλά με τον καλύτερο ίσως δίσκο του: αυτόν που του χάρισε _ Μέγα Δώρο! _ ο Σταμάτης Κραουνάκης, το «Εδώ είμαστε». Λιώστε τον! Ο καλύτερος φόρος τιμής στη μνήμη του. Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...


 http://www.youtube.com/watch?v=R9I_tWfJ1lA

April 12, 2012

Έρχεται στη σκηνή «Το διπλό βιβλίο»!


Το Τέταρτο Κουδούνι / 12 Απριλίου 2012

Στον Δημοτικό Πολυχώρο «Γαλαξίας»
της Νέας Σμύρνης εμφανίστηκε τις προάλλες η Άννα Βαγενά. Με την «Αγγέλα Παπάζογλου» του Λάμπρου Λιάβα _ θεατρική προσαρμογή / μουσική επιλογή / συνσκηνοθεσία με την ίδια την ηθοποιό. Δεκατρείς χειμώνες και δεκατρία καλοκαίρια παίζει και ξαναπαίζει το μονόλογο, τον αντλημένο απ’ τις αφοπλιστικά συγκινητικές αφηγήσεις της σμυρνιάς τραγουδίστριας, κι επανέρχεται σ’ αυτόν και τον ταξιδεύει ανά την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Ακούραστη. Αυτό θα πει επιτυχία!


Έρχονται! Τον Νοέμβριο του 2010 παρουσίασαν με μορφή θεατρική, στο Ίδρυμα Κακογιάννης και στο πλαίσιο του 1ου Low Budjet Festival που οργάνωσε το www.tospirto.gr, το «Από το φίφτυ φίφτυ στον έρωτα», ένα κεφάλαιο απ’ « Το διπλό βιβλίο» του Δημήτρη Χατζή. Οι Pequod, ήτοι η Αγγελική Παπαθεμελή κι ο Δημήτρης Ξανθόπουλος. Σε σκηνοθεσία που υπέγραφε ο δεύτερος με τη συμβολή της πρώτης. Με τρόπο απόλυτα λιτό _ γυμνό.
Οι εντυπώσεις μου ήταν τόσο δυνατές που, απ’ τη στιγμή που διάβασα πως η ομάδα επανέρχεται _ το περίμενα πώς και πώς _  στον πολύ αγαπημένο μου _ κι όχι απλώς αγαπημένο μου αλλά στον Μείζονα, κατά τη γνώμη μου, της σύγχρονης πεζογραφίας μας _ Χατζή, ανυπομονώ. «Το διπλό βιβλίο» είναι πια ο τίτλος της παράστασης _ άρα τα παιδιά καταπιάνονται, τώρα, με ολόκληρο το μυθιστόρημα _ και τη σκηνοθεσία, όπως και τη δραματουργική επεξεργασία, υπογράφει, αυτή τη φορά, η ομάδα. Θα παιχτεί 18 Απριλίου με 6 Μαΐου. Στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, φυσικά. Που όλα τα καλά τα μαζεύει _ και μπράβο της! Δε θα το χάσω.


Η αίσθησή μου, έστω κι αν παρουσιάστηκε ανολοκλήρωτο, έστω κι αν τα μεγέθη δείχνουν μικρότερα, είναι ότι το πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών _ δε μιλάω για της Επιδαύρου _ έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον κι από πέρσι. Απλώς, ακόμα αναρωτιέμαι _ κι όχι μόνον εγώ _ αν, τελικά, θα πραγματοποιηθεί. Το υπουργείο Πολιτισμού ΑΚΟΜΑ δεν προχώρησε στην εκταμίευση του χρεωστούμενου για το ΠΕΡΣΙΝΟ Φεστιβάλ ποσού του 1,5 εκατομμυρίου ευρώ, όταν, συνήθως, τέτοιο καιρό δινόταν ένα πρώτο μέρος της επιχορήγησης του τρέχοντος έτους. Δεν καταλαβαίνω, λοιπόν, γιατί ψέγουμε το Ελληνικό Φεστιβάλ ότι δεν κατάρτισε πλήρες πρόγραμμα έγκαιρα. Λες και δεν ξέρουμε τι ζούμε σ’ αυτή την «έρημη χώρα»…
Φυσικά και γνωρίζω τι υφίστανται οι συμπολίτες μου _ το νοιώθω κι εγώ στο πετσί μου _ κι ίσως είναι πολυτέλεια να μιλώ για φεστιβάλ και τέχνη. Αλλά επειδή το συγκεκριμένο Φεστιβάλ είναι απ’ τις ελάχιστες βιτρίνες μας προς τα έξω, που δεν έχουν ακόμα θρυμματιστεί, μήπως θα πρέπει να νοιαστούμε περισσότερο;
Η απουσία του υπουργού Πολιτισμού απ’ τη συνέντευξη Τύπου για το πρόγραμμα του Φεστιβάλ _ η πρώτη απουσία του καθ’ ύλην αρμόδιου υπουργού μετά από χρόνια… _ δεν ξέρω, επειδή δεν πείστηκα απ’ τη δικαιολογία πως είχε μια σοβαρή συνάντηση, πέρσι η συνέντευξη αναβάλλονταν από μέρα σε μέρα επί ένα μήνα ώστε, ακριβώς, να βρει ο υπουργός, που ήθελε να είναι παρών, ημερομηνία ελεύθερη, αν σημαίνει πως ο κ. Γερουλάνος θέλησε ν’ αποφύγει το σκόπελο των δημοσιογραφικών ερωτήσεων ή αν έχει άρει την εμπιστοσύνη του προς τον πρόεδρο του Φεστιβάλ Γιώργο Λούκο. Ο οποίος σίγουρα έχει κάνει λάθη, επικοινωνιακά κυρίως  _ ποιος ο αλάνθαστος; _ αλλά το τι σημαίνει η παρουσία του στην πενηνταεπτάχρονη πορεία του Φεστιβάλ έχει γίνει εδώ και καιρό _ εξ αρχής σχεδόν _ αντιληπτό απ’ τους καλοπροαίρετους, αν και, βέβαια, η ιστορία είναι που θα μιλήσει τελικά.
Οπωσδήποτε, αυτά τα χρόνια, οι κοριοί της διαπλοκής που εθίγη δούλευαν ακούραστα, στην Ελλάδα ζούμε, η μισαλλοδοξία ζει και βασιλεύει, η συκοφαντία _ λέγε, λέγε, γράφε, γράφε, κάτι θα μείνει… _ ασκείται εξ επαγγέλματος κλπ κλπ. Αλλά, αν χρεωθεί ο κ. Γερουλάνος την όποια τυχόν παραίτηση του Γιώργου Λούκου _ διότι ο Λούκος ούτε τη θέση ανάγκη την έχει ούτε περί τύπου που γαντζώνεται σε καρέκλες πρόκειται _ θα ’ναι βαρύ γι αυτόν. Τον υπουργό εννοώ.



Εξαιρετικός! Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος στο μονόλογο «Ο Μέγας Ιεροεξεταστής», απ’ τους «Αδελφούς Καραμάζοφ» του Ντοστογιέφσκι. Που παρουσιάζει, σε επεξεργασία κειμένου απ’ την Ματίνα Μόσχοβη, στο _ ασφυκτικό ομολογώ… _ «Studio Κυψέλης» ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος.
Αν και αυτοσκηνοθετημένος, με πλήρη έλεγχο των _ πλούσιων _ μέσων του, χωρίς υπερβολές, χωρίς ναρκισσισμούς, μάστορας στη μεταφορά της ουσίας κειμένων με την έξοχη φωνή του, με μικρόφωνο – ψείρα που δεν το χρειάζεται για να ακούγεται _ ο χώρος μικρός και το φωνητικό του εύρος τεράστιο _ αλλά για να παίζει ψιθυριστά, μέσα στο ημίφως, υποβάλλοντας το ντοστογιεφσκικό μεταφυσικό ρίγος, σχεδόν ακίνητος, ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος επί μία ώρα με _ μας _ καθήλωσε. Αποδεικνύοντας γι άλλη μια φορά το μέγεθος του γκραν ρολίστα που διαθέτει. Το οποίο ΣΠΑΝΙΖΕΙ στο ελληνικό θέατρο. Γι’ αυτό και είναι περίεργο πώς το ελληνικό θέατρο δεν τον έχει αξιοποιήσει, αν και βρίσκεται στη χρυσή του ωριμότητα, όσο του αξίζει.


Ολοσέλιδη διαφημιστική καταχώρηση, τουριστικών στόχων, υπό τον τίτλο «Μαρίνα Κατακόλου». Έλα, Παναγία μου. Ωραία η μαρίνα αλλά πού θα πάει το μυαλό του έλληνα τουρίστα; Δεν άλλαζαν λίγο τη σύνταξη _ «Η μαρίνα στο Κατάκολο», ας πούμε;  Ή «Κατάκολο: η μαρίνα»;  Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…


Το μονόπρακτο / μονόλογο
του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Γράμμα στον Ορέστη» _ ένα γράμμα το οποίο η Κλυταιμνήστρα γράφει στο γιο της, τον Ορέστη, που το χέρι του τη σκότωσε _ θα ερμηνεύσει η καλή Ελένη Ουζουνίδου σκηνοθετημένη απ’ τον Θοδωρή Γκόνη στο ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής. Τα σκηνικά και τα κοστούμια, της Ελένης Στρούλια. Από 25 έως και 29 Απριλίου. 
Το «Γράμμα στον Ορέστη» πρωτοπαρουσιάστηκε στην Νέα Σκηνή του Εθνικού τη σεζόν 1992 – ’93, μαζί με τα ανάλογης θεματολογίας μονόπρακτα του συγγραφέα «Ο δείπνος» και «Πάροδος Θηβών», σε σκηνοθεσία του ίδιου και κάτω απ’ τον γενικό τίτλο «Γράμμα στον Ορέστη». Με την Μαρία Κεχαγιόγλου ως Κλυταιμνήστρα και με _ βουβές, αν δεν κάνω λάθος, παρουσίες _ τον Δημήτρη Λιγνάδη ως Ορέστη και ως Ηλέκτρα την Ελισάβετ Γιαννοπούλου, που υποδύονταν, όμως, κανονικά τα αντίστοιχα πρόσωπα στο επόμενο μονόπρακτο «Ο δείπνος».


Θα τα ξαναπούμε τη μεθεπόμενη Πέμπτη 26 Απριλίου. Καλή Ανάσταση!

Προ 50ετίας
Τα Θεατρικά Νέα


Απόψε στις 9.45 δίδεται στο «Κυκλικό Θέατρο» η πρεμιέρα του έργου του Μπρένταν Μπέχαμ «Ένας όμηρος». Στην ερμηνεία της σκηνικής δημιουργίας του διάσημου Ιρλανδού συγγραφέως  λαμβάνουν μέρος η Νέλλη Αγγελίδου, η Τασώ Καββαδία, η Ντόρα Γιαννακοπούλου, ο Κώστας Μπάκας, ο Χρήστος Πάρλας, ο Χρήστος Κατσιγιάννης, ο Σπύρος Ροσόλυμος, ο Δημήτρης Νικολέλης, ο Θάνος Γραμμένος, ο Κώστας Φυσούν κ.α. Το έργον ανεβάζεται με μετάφρασι Βασίλη Ρώτα, σκηνοθεσία Λεωνίδα Τριβιζά και με μουσική και 15 τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη […]. 12 Απριλίου 1962.


Εγνώσθη ότι ο Δημήτρης Χορν, κατά την εφετεινή καλοκαιρινή περίοδο, θα τεθή επικεφαλής του μουσικού συγκροτήματος του θεάτρου «Μετροπόλιταν», που θα παρουσιάση το επιθεωρησιακό έργο του Μάνου Χατζιδάκι «Οδός ονείρων». […]. 16 Απριλίου 1962.


Χθες το απόγευμα
έφθασε στην Αθήνα το συγκρότημα της «Κομεντί Φρανσαίζ» […]. Το φημισμένο γαλλικό συγκρότημα αρχίζει απόψε τις παραστάσεις του στο Θέατρο «Κοτοπούλη» με το έργο του Εντουάρ Μπουρντέ «Το ασθενές φύλον» […]. 17 Απριλίου 1962.

Δημοσιεύτηκε στα «ΝΕΑ».

April 10, 2012

Έκπληξη!

Το έργο. Ο Τζορτζ είναι λογιστής. Απ’ το Νιου Τζέρσεϊ. Η Ντόρις, νοικοκυρά. Απ’ το Όκλαντ της Καλιφόρνια _ στην άλλη άκρη των ΗΠΑ. Τριαντάρηδες. Παντρεμένοι. Με τρία παιδιά ο καθένα τους. Κι έναν Χάρι και μια Φίλις στο σπίτι, αντίστοιχα, να τους περιμένουν. Θα συναντηθούν τυχαία στο Μεντοτσίνο της Καλιφόρνια _ παραθαλάσσιο, πάνω στον Ειρηνικό. Το 1951.
Εκείνος πηγαίνει εκεί μια φορά το χρόνο για έναν πελάτη του. Εκείνη, σεβαστική καθολική, πηγαίνει σ’ ένα μοναστήρι για να ηρεμήσει και να αυτοσυγκεντρωθεί, επίσης μια φορά το χρόνο. Θα κάνουν έρωτα _ δηλαδή θα απατήσουν τους συζύγους τους _ αλλά θα νοιώσουν κάτι περισσότερο.
Δεν σκοπεύουν πάντως να διαλύσουν τις οικογένειές τους καθώς, άλλωστε, με τους συντρόφους τους περνούν καλά _ είμαστε στις ΗΠΑ της συντήρησης και της υποκρισίας αλλά και στην επικράτεια του μπουλβάρ που είναι υπεράνω της όποιας «ηθικής». Θα αποκρύψουν, λοιπόν, την περιπέτειά τους απ’ τον Χάρι και την Φίλις και θα συνεχίσουν να βλέπονται, να μιλάνε για… τις οικογένειές τους, να κάνουν έρωτα _ μοιχεία κατ’ εξακολούθησιν… _, να διαφωνούν, να αγαπιούνται, να τσακώνονται…
Κάθε πότε; Μα μια φορά το χρόνο! Το ίδιο Σαββατοκύριακο του Φλεβάρη. Μέχρι το 1975. Είκοσι τέσσερα συναπτά έτη. Ήταν νιοι και γέρασαν. Συνεχίζουν απτόητοι την οικογενειακή τους ζωή, αποκτούν και οι δυο τέταρτο παιδί _ η Ντόρις μάλιστα κατά τρόπο επεισοδιακό… _, ο Τζορτζ μετακομίζει στο Κονέκτικατ, μετακομίζει στο Λος Άντζελες, χάνει γιο στο Βιετνάμ, χάνει τη γυναίκα του _ τότε μόνο μαθαίνει πως εκείνη ήξερε, ήδη από είκοσι χρόνια πριν, την ιστορία του με την Ντόρις η οποία στο μεταξύ γίνεται επιχειρηματίας, γίνεται γιαγιά…
Ο Καναδός Μπέρναρντ Σλέιντ στη ρομαντική / δραματική κομεντί του με τις έξι σκηνές που διαδραματίζονται ανά πενταετία περίπου «Θα σε δω ξανά του χρόνου» (1975), η οποία δεν διστάζει να φλερτάρει έως και με τη φάρσα, χρησιμοποιεί ένα έξυπνο εύρημα που το χειρίζεται λεπτά και με χιούμορ σ’ ένα σφιχτό κείμενο που δεν παριστάνει τίποτα περισσότερο απ’ ό,τι είναι.
Η παράσταση. Η Μαριαλένα Κωτσάκη μετέφρασε το έργο με άνεση και χιούμορ, μεταφέροντας, αν και δεν υπογράφει διασκευή, το χρόνο του: αντί 1951 – 1975 σε 1987 – 2012. Απολύτως νόμιμα έχουν γίνει και οι σχετικές απαραίτητες αλλαγές _ το Βιετνάμ γίνεται Αφγανιστάν κ.λπ. _ χωρίς καμία παραχώρηση σε φτήνιες, πράγμα συνηθες στις διασκευές που κυκλοφορούν εν Ελλάδι.
Πάνω στη μετάφραση αυτή ο Θοδωρής Αθερίδης οργάνωσε μία παράσταση απρόσμενα καλή. Σεβάστηκε το ύφος του μπουλβάρ και με ένα ελαφρό στιλιζάρισμα _ «παίζονται» στην  αρχή και στο τέλος οι σκηνικές οδηγίες, κάτι όχι πια πρωτότυπο αλλά εντούτοις πηγαία δεμένο με το συγκεκριμένο στιλιζάρισμα, ενώ τον τόνο δίνει, κυρίως, η Ελένη Μανωλοπούλου με τα, άψογα φωτισμένα από τον Αλέκο Αναστασίου, στιλάτα σκηνικά της _ προσέδωσε στο έργο μια ποιότητα που ίσως δεν διαθέτει αλλά κάλλιστα μπορώ να πω πως τη δικαιούται. Ο σκηνοθέτης, εκτός από τους εξαίρετους ρυθμούς που έδωσε στην παράσταση, την ετοίμασε με προσοχή στη λεπτομέρεια, προσδίδοντας στο έργο κάτι το ανάλαφρο μέσα από ένα λεπτό χιούμορ. Χωρίς καθόλου χυδαιότητες και χοντροκοπιές, κόντρα στην επικρατούσα στη θεατρική πιάτσα πεποίθηση πως αυτά «πουλάνε» _ στον αντίποδα της γραμμής που δυστυχώς είχε ακολουθήσει στην «Ελένη» και στην «Στρίγγλα που έγινε αρνάκι». Και είναι προς τιμήν του.
Εξαιρετική, επίσης, η δουλειά, τόσο στα βίντεο που συνδέουν τις σκηνές όσο και στις μουσικές που επιμελήθηκε ο ίδιος. Καλόγουστο το στιλιζάρισμα και στα κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου _ στα άσπρα η Ντόρις, στα μαύρα ο Τζορτζ _ , έστω κι αν ένα, δυο δεν κολακεύουν την ηθοποιό.
Ηθοποιοί. Εκτός από τη γραμμή της παράστασης, ο Θοδωρής Αθερίδης δούλεψε προσεκτικά και τη σκηνική σχέση του με την Γωγώ Μπρέμπου. Ο ίδιος έβαλε νεύρο στους χαμηλούς του υποκριτικούς τόνους και, αντίστροφα, η Γωγώ Μπρέμπου χαλιναγώγησε τον πληθωρισμό και τους πολύ γοργούς ρυθμούς της υιοθετώντας ένα _ αποδοτικότατο, έστω κι αν κάποιες στιγμές ηχεί κάπως μονότονο _ χαμηλότονο ρίξιμο της ατάκας, ώστε οι δυο τους, ιδιοσυγκρασιακά εντελώς διαφορετικοί ηθοποιοί, να ισορροπούν απόλυτα. Το αποτέλεσμα, εξαιρετικά εύφορο. Ίσως και για τους δύο, οι καλύτεροί τους ρόλοι _ κι ας μην είναι ρόλοι κλασικοί, ρόλοι «μεγάλοι», το μπουλβάρ απαιτεί μεγάλη μαστοριά.
Συμπέρασμα. Μια παράσταση - μοντέλο ανεβάσματος μπουλβάρ που πρέπει να τη δει πολύς κόσμος. Ανεπιφύλακτα τη θεωρώ μάθημα καλού γούστου για το μεγάλο κοινό το οποίο, με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι σύγχρονοι κωμωδιογράφοι μας, οι παραγωγοί και οι πρωταγωνιστές, κάνουν ό,τι μπορούν, μέσα από τις τηλεοπτικές και θεατρικές «κωμωδίες» τους και τις «διασκευές» τους, για να το υποτιμήσουν και να το υποβαθμίσουν,σε χυδαίο όχλο.

Θέατρο «Βρετάνια», 7 Απριλίου 2012
(Η παράσταση από την Κυριακή του Πάσχα παίζεται στο θέατρο «Αθήναιον» της Θεσσαλονίκης).

April 5, 2012

Από Οιδίπους, Ιοκάστη


Το Τέταρτο Κουδούνι / 5 Απριλίου 2012
 
Ναι, οι εξετάσεις τους, τα τελευταία, τουλάχιστον, χρόνια, ήταν «ανοιχτές». Αλλά είναι, η πρώτη, αν δε λαθεύω, φορά που το Εθνικό δίνει στους τριτοετείς της δραματικής σχολής του την ευκαιρία να πατήσουν, πριν απ’ τις εξετάσεις, το σανίδι παίζοντας ενώπιον κοινού, σε μέρες τακτικές, μια πλήρη παράσταση. Και μάλιστα να εξερευνήσουν, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη, μ’ ένα έξοχο ελληνικό έργο, τον «Γενικό γραμματέα» του Ηλία Καπετανάκη, τις αναλογίες μιας καυτής πολιτικής σάτιρας του 1893 με το σήμερα.


Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
θα ’ναι η Ιοκάστη πλάι στον Αιμίλιο Χειλάκη – Οιδίποδα και με Κρέοντα τον Χρήστο Σαπουντζή στον «Οιδίποδα τύραννο» που θα σκηνοθετήσει μόνο με άνδρες ηθοποιούς ο Τσέζαρις Γκραουζίνις το καλοκαίρι, στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ Επιδαύρου, συμπαραγωγή της εταιρείας «Αρτivities» του Αιμίλιου Χειλάκη με το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου και με το Ελληνικό Φεστιβάλ.
Αξιοσημείωτο είναι πως ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης θα επωμιστεί την Ιοκάστη _ αλλά και άλλους ρόλους, όπως κι οι υπόλοιποι δυο εκ των τριών υποκριτών της παράστασης _ ενώ στο προηγούμενο ελληνικό ανέβασμα της τραγωδίας του Σοφοκλή απ’ τον Σπύρο Ευαγγελάτο με το «Αμφι-Θέατρό» του και πάλι στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, μόλις το προπέρσινο καλοκαίρι, του 2010, κρατούσε τον επώνυμο ρόλο.
Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις θ’ ανεβάσει το έργο _ μια παράσταση που παρουσιάζει καταρχάς εξαιρετικό ενδιαφέρον _ στη μετάφραση του Μίνου Βολανάκη, με σκηνικά και κοστούμια Κένι ΜακΛίλαν, μουσική Δημήτρη Θεοχάρη και φωτισμούς Νίκου Βλασόπουλου.
Ο Κώστας Κορωναίος θα ’ναι ο κορυφαίος του Χορού τον οποίο θα συναπαρτίζουν οι Αλμπέρτο Φάις, Γιάννης Τσεμπερλίδης, Κώστας Σειραδάκης, Παναγιώτης Εξαρχέας, Ονίκ Κετσογιάν, Γιώργος Παπανδρέου (όχι, περί συνωνυμίας πρόκειται…), Τζεφ Μααράουι. Βοηθός του σκηνοθέτη, η γυναίκα του, ηθοποιός Μάρω Παπαδοπούλου.




Μόλις επέστρεψε απ’ την Ζιρίχη, όπου σκηνοθέτησε στο εκεί, σαρανταεξάχρονο _ απ’ το 1966 _, σημαντικό Θέατρο «Νόιμαρκτ» τον «Βόιτσεκ» του Γκέοργκ Μπίχνερ στη «μιούζικαλ» εκδοχή του (2002) απ’ τον Ρόμπερτ Γουίλσον και τον Τομ Γουέιτς, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού μας Γιάννης Χουβαρδάς. Με αποθεωτικές κριτικές: «Δεν είναι σε καμιά περίπτωση υπερβολικός ο ισχυρισμός, ότι η παράστασή του αφήνει εποχή», «Απελευθερώνει μόνο ένα συναίσθημα: ενθουσιασμό», «Ένα συνταρακτικό ρέκβιεμ πάνω στην αξιοπρέπεια», «Σου κόβει την ανάσα με την αισθητική του συνέπεια και τη δραματουργική του ανατροπή», «Σε καμιά σύσπαση των μυών δεν υπάρχει λάθος, καμιά φράση δεν είναι περιττή. Θρίαμβος» έγραψαν, μεταξύ άλλων, οι εφημερίδες της  Ζιρίχης.
Να σας θυμίσω πως η Μπάρμπαρα Βέμπερ, συνδιευθύντρια του «Νόιμαρκτ» απ’ το 2008, έχει κληθεί απ’ τον Γιάννη Χουβαρδά και θ’ ανεβάσει τον επόμενο Φεβρουάριο στην Νέα Σκηνή του Εθνικού «Ορφέα στον Άδη» του Τενεσί Γουίλιαμς.
Όσο για τον «Περικλή» του Σέξπιρ, που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Χουβαρδά στο Εθνικό Θέατρο, πρόκειται σύντομα να ταξιδέψει στο Λονδίνο για να παιχτεί στο θέατρο «Γκλόουμπ», στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Σέξπιρ _ με άπαντα τα σεξπιρικά έργα που θα τα παρουσιάσουν θίασοι απ’ όλο τον κόσμο _ το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας που οργανώνεται με αφορμή τους εκεί φετινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.


Σχετικά με τα όσα έγραφα στο Τέταρτο Κουδούνι στις 9 Φεβρουαρίου για την ελληνική προϊστορία του συγκεκριμένου «Περικλή» και με αφορμή την πληροφορία που ’δωσε ο δικός μας Κώστας Γεωργουσόπουλος στην κριτική του στις 5 Μαρτίου για την παράσταση, να διορθώσω πως το ανέβασμα δεν είναι το πρώτο στην Αθήνα στα ελληνικά. Είναι απλώς το πρώτο απ’ το Εθνικό.
Μετά την παράσταση του έργου απ’ το «Prospect Theatre» στο Ηρώδειο, στο πρωτότυπο βέβαια, στα ελληνικά πρώτος το ανέβασε, το καλοκαίρι του 1980, στον ίδιο χώρο, ο Αλέξης Σολομός με το «Προσκήνιό» του για ν’ ακολουθήσει ο Νίκος Χουρμουζιάδης με την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης» στην Θεσσαλονίκη το 1998 / ’99.


Δεν αρκούνται,
φέτος, οι αδελφοί Κούφαλη _ Αντώνης και Κωνσταντίνος _ στον επιτυχημένο μονόλογό τους «Η έκτη Καρυάτιδα» που παίζεται στο «Άλμα» απ’ την Σοφία Φιλιππίδου σε σκηνοθεσία Κώστα Τσόκλη.
Η διασκευή τους απ’ τον Παπαδιαμάντη _ πέντε διηγήματά του _ «Φτωχοί και άγιοι» σε σκηνοθεσία Ανδρομάχης Χρυσομάλλη μεταφέρθηκε απ’ την ομάδα «Methexis» στο «Βασιλάκου» και παίχτηκε για δεύτερη σεζόν.
Ενώ η «Πάχνη» τους _ πρωτοπαρουσιάστηκε στις «Αναγνώσεις» του Εθνικού (και της Σίσσυς Παπαθανασίου) σε σκηνοθετική επιμέλεια Θέμελη Γλυνάτση την άνοιξη του 2009 _, στην πολύ καλή σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά που παίχτηκε για πρώτη φορά στην Καβάλα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Φιλίππων και Καβάλας, και στη συνέχεια, τη σεζόν 2009 / ’10, στην Αθήνα, στο «Πορεία», αφού παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στην Βοσνία, στο Διεθνές Φεστιβάλ Χειμώνας 2012 του Σαράγεβο, με Μάνο Καρατζογιάννη και Αλέξανδρο Μαυρόπουλο στους δυο ρόλους, κατηφορίζει και πάλι στην Αθήνα. Από αύριο έως και την Μεγάλη Τρίτη, στο «Θησείον» αυτή τη φορά.


Έχει γοητεύσει _ και _ τους ανθρώπους του θεάτρου ο Αλμοδόβαρ. Έτσι εκτός απ’ τις «Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης», μεταφορά για το θέατρο απ’ τους Τζέφρι Λέιν και Ντέιβιντ Γιάζμπεκ, που παίζεται _ με μεγάλη επιτυχία _ στο «Μικρό Παλλάς» σε απόδοση Θοδωρή Πετρόπουλου και σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, είχαμε και στην Θεσσαλονίκη μια περφόρμανς εμπνευσμένη απ’ τις ταινίες του Αλμοδόβαρ και τις μουσικές τους: «Γύρνα πίσω …στα ψηλά τακούνια». Απ’ την ομάδα «Μόδας και Τέχνης Εραστές». Παίχτηκε στη στοά Μαλακοπή και στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της πόλης, στο πλαίσιο των δράσεων «Made In Thessaloniki» σε σύλληψη και σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρόδη και Ιωάννη Κυφωνίδη. Περφόρμανς που, πιθανόν, θα ξαναδεί η Θεσσαλονίκη αλλά θα τη δούμε και στην Αθήνα.


Αισθητή κάνει φέτος την παρουσία της
η Σωτηρία Μπέλλου στην ελληνική σκηνή. Διότι δεν έχουμε μόνο το μονόλογο της Σοφίας Αδαμίδου «Σωτηρία Μπέλλου. Η περιπλανώμενη ζωή μιας ρεμπέτισσας» με την Ντίνα Κώνστα στο «Κάππα» σε σκηνοθεσία Αθανασίας Καραγιαννοπούλου. Έχουμε και την παράσταση «Θυμάσαι τη φωνή μου; E. Piaf – Σ. Μπέλλου» που, «αναμορφωμένη» μετά την περσινή της παρουσίαση στο «104», παίζεται στον «Προσωρινό», σε κείμενα και σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Χατζή, με δυο τραγουδιστές και δυο μουσικούς αλλά και με την Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου.

Προ 50ετίας
Τα Θεατρικά Νέα


Αύριο φθάνει με το υπερωκεάνειο «Βασίλισσα Φρειδερίκη» από τη Νέα Υόρκη ο Νίκος Μοσχονάς, που, ως γνωστόν, μετεκλήθη από την Λυρική Σκηνή για να τραγουδήση στα «Ολύμπια» στις παραστάσεις των έργων «Η δύναμις του πεπρωμένου» του Βέρντι και «Φάουστ» του Γκουνώ. Ο διάσημος Έλλην βαθύφωνος και πρωταγωνιστής της Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης θα παραμείνη στην Αθήνα μέχρι τέλος του μηνός. 5 Μαρτίου 1962.


[…] Για πρότυπό του ο συγγραφέας φαίνεται να είχε «Τα φώτα της πόλεως» του Σαρλώ, «κατ’ εικόνα και ομοίωση» του οποίου έπλασε και τον Ανθρωπάκο του. Τον υποδύεται, φυσικά, ο κ. Χορν, με τη γνωστή δεξιοτεχνία του […]. Έξοχη ηθοποιός η κ. Ζαβιτσιάνου βρίσκει τρόπο να δώσει κάποια επίφαση ζωής στο άσαρκο φάντασμα της Ρόζας. Με πολύ χιούμορ και κέφι η κ. Σκιαδά σκιαγράφησε τη Βολιώτισσα, με τη λόξα να γίνει εκφωνήτρια. Της αξίζει κάθε έπαινος. […]. Με γνώση σκηνοθέτησε το έργο ο κ. Μπαστουνόπουλος […] (από την κριτική του Βάσου Βαρίκα για το έργο «Ο ανθρωπάκος» του «Ελευθερίου Αγνώστου» που παρουσίασε ο Δημήτρης Χορν). 9 Μαρτίου 1962.

Δημοσιεύτηκε στα «ΝΕΑ».

Γλώσσα πανέ

«Το ΠΑΣΟΚ είναι αποφασισμένο να μιλήσει τη γλώσσα της αλήθειας και της υπευθυνότητας» είπε ο νέος του πρόεδρος κ. Βενιζέλος. Ώς τα τώρα, δηλαδή, δεν τη μιλούσε; Μιλούσε ξένες γλώσσες; Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

April 4, 2012

Των Παθών…


Την Μεγάλη Εβδομάδα, λέει, θα ανακοινωθεί η ημερομηνία των εκλογών. Πραγματικά η Εβδομάδα των Παθών είναι ένα πολύ ταιριαστό πλαίσιο. Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

April 3, 2012

Εκεί είχανε οικονομικό θαύμα… ή «Σου κόβεται η μιλιά»


Το έργο. Σε μια φάρμα _ το Στάλερχοφ. Γερμανία, αρχές δεκαετίας του ’70. Η Μπέπι, η κόρη του ιδιοκτήτη της φάρμας, είναι στα δέκα τρία _ «καθυστερημένη». Η μάνα κι ο πατέρας της τη σιχαίνονται και την περιφρονούνε και τη μισούνε _ που βγήκε «έτσι». Και την κακομεταχειρίζονται. Η Μπέπι βρίσκει αποκούμπι στον Ζεπ, έναν ηλικιωμένο, κοντά στα εξήντα και στη σύνταξη, εργάτη που δουλεύει στη φάρμα. Στερημένος κι αυτός. Ένα «χαμένο κορμί». Ζει στη μοναξιά του _ μ’ ένα σκύλο μόνο. Η Μπέπι δεν είναι επιθυμητή _ αλλά ο Ζεπ νοιώθει μια ζωώδη έλξη γι αυτή. Σμίγουν.
Το κορίτσι νοιώθει πως κάπου μπορεί ν’ ακουμπήσει, από κάποιον μπορεί να εισπράξει αυτό που στερείται παντελώς _ ένα νοιάξιμο, ίσως και μια τρυφερότητα. Αλλά θα μείνει έγκυος. Οι γονείς θα το μάθουν. Η εκδίκηση του πατέρα είναι να δηλητηριάσει το σκύλο του Ζεπ, το μόνο που έχει στη ζωή. Σκέφτονται _ πηγαίνοντας στην εκκλησία… _ να σκοτώσουν το κορίτσι. Για να μην μην «κηλιδωθεί» η τιμή τους. Δεν το κάνουν. Η μάνα ετοιμάζεται να της κάνει έκτρωση. Δεν το κάνει. Φοβάται; Λυπάται; Έχει ηθικές αναστολές; Η Μπέπι θα γεννήσει.
Το έργο (1972) του Φραντς Ξάβερ Κρετς «Stallerhof» τελειώνει απότομα _ σα να κόβεται με το μαχαίρι _, όταν αρχίζουν οι ωδίνες του τοκετού της δεκατριάχρονης. Η συνέχεια ίσως θα ήταν ακόμα πιο σκληρή… Μέσα από τις έξι σκηνές της πρώτης πράξης, τις δέκα της δεύτερης και τις έξι της τρίτης, μέσα από είκοσι δύο συνολικά σκηνές, όλες σύντομες έως πάρα πολύ σύντομες, κοφτές, με λόγο ελάχιστο, αφαιρετικό _ τα απαραίτητα _, αλλά εξαιρετικά πυκνωμένο και ακριβή και περιεκτικό, με παύσεις πολλές που λένε περισσότερα, ο Κρετς _ δίκαια; Άδικα; Δεν ξέρω, αλλά σίγουρα με ειλικρίνεια _ καταγράφει με έναν σκληρό, κυνικό, ωμό ρεαλισμό, σχεδόν νατουραλίστικα, μια ζωή μίζερη, στερημένη, προβληματική, χωρίς κοινωνική μέριμνα, σ’ ένα κράτος, την Γερμανία, που βιώνει, όπως όλοι πιστεύαμε, ένα «οικονομικό θαύμα». Ένα θαύμα που δεν το μοιράζονται, όμως, όλοι _ δεν είναι για όλους.
Ο Κρετς δεν ηθικολογεί _ «το αμάρτημα της παιδεραστίας», «το έγκλημα της αποπλάνησης ανηλίκου»... Ούτε κατά διάνοια. Το «Stallerhof» είναι, σαφώς έργο πολιτικό. Έστω και έμμεσα. Και μοιάζει σαν ένα λαχάνιασμα. Που παίρνεις μικρές, κοφτές ανάσες προσπαθώντας να αναπνεύσεις χωρίς να μπορείς να πεις πολλές κουβέντες, να σχηματίσεις λόγο ολοκληρωμένο _ αυτή την αίσθηση και καθόλου την αίσθηση «κινηματογραφικότητας» μου άφησαν οι μικρές, γρήγορα εναλλασσόμενες σκηνές με τον ελλειπτικό λόγο. Όπως και την αίσθηση πως ο ελλειπτικός αυτός λόγος πηγάζει από την αδυναμία το συγκεκριμμένο θέμα να αντιμετωπιστεί με λόγια _ «σου κόβεται η μιλιά», λέει κάποια στιγμή ο πατέρας Στάλερ. Άλλωστε στο «Wuncshkonzert» _ που έχουμε δει στην Ελλάδα και με την Αλέκα Παΐζη σε σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα (ως «Τα αγαπημένα σας τραγούδια») στο «Απλό Θέατρο» και, πιο πρόσφατα, από την Δέσποινα Κούρτη με σκηνοθέτρια την Ζωή Χατζηαντωνίου στο «Από Μηχανής», σε δύο συγκλονιστικές ερμηνείες _, γραμμένο την προηγούμενη χρονιά (1971), ο Κρετς καταγράφει την ίδια κοινωνική απόγνωση και τη μοναξιά και την έλλειψη επικοινωνίας χωρίς καθόλου λόγια _ βουβά.

Η παράσταση. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος που υπογράφει τη σκηνοθεσία σεβάστηκε και το γράμμα και το πνεύμα του έργου. Η αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιούργησε, οι ρυθμοί, οι παύσεις, το στήσιμο της παράστασης μεταφέρουν την κοινωνική ασφυξία που καταγγέλει ο Κρετς. Και τις «τολμηρές» σκηνές του έργου τις διαχειρίζεται με την μεγαλύτερη διακριτικότητα και με μέτρο _ αλλά και καθόλου σεμνότυφα. Τολμηρότερο από τις γυμνές σκηνές και τις σκηνές σεξ ή αυνανισμού βρήκα πώς ο σκηνοθέτης τοποθετεί ΜΕΣΑ στην εκκλησία τη σκηνή που οι γονείς σκέφτονται το φόνο του παιδιού τους _ κι όχι «στο δρόμο προς την εκκλησία» όπως προβλέπει το κείμενο.
Η παράσταση έχει πολλά στα υπέρ της: μια καίρια, εξαίρετη μετάφραση της Κοραλίας Σωτηριάδου και μια μουσική _ του Σπύρου Γασπαράτου _ που υποβάλλει με τον καλύτερο τρόπο αλλά, όπως και η σκηνοθεσία, διακριτικά.
Για τα σκηνικά της Μαργαρίτας Χατζηιωάννου θα είχα να πω πως με τον λιτότερο τρόπο _ ξύλο και άχυρα _ υπηρετούν έργο και σκηνοθεσία καθοριστικά. Με τη μελαγχολική χρωματική «μονοτονία» των σκηνικών έρχονται αρμονικά να δεθούν τα κοστούμια. Αλλά ανάμεσά τους και η έκπληξη. Που εμβολίζει τη μελαγχολία και την απόγνωση με μια νότα αισιοδοξίας _ σαν να αφήνει αμυδρά να χαράξει μια αχτίδα ελπίδας: τα χρώματα των ρούχων της Μπέπι. Ένα κοστούμι που αποδεικνύει πως η σκηνογράφος / ενδυματολόγος γνωρίζει πώς να δημιουργήσει αισθητική μέσα στο κιτς και τη μιζέρια που επιβάλλει το κείμενο, σε αντίθεση με την κρατούσα μεταμοντέρνα γραμμή. Ο Σάκης Μπιρμπίλης, σε μεγάλη φόρμα και πάλι, με τους φωτισμούς που σχεδίασε Δημιουργεί: καταπληκτική δουλειά. 


Οι ερμηνείες. Ο Μάνος Βακούσης χαράζει, μακριά από υπερβολές στις οποίες μερικές φορές υποκύπτει, με λιτό, βαθιά εσωτερικό τρόπο τον Ζεπ, δίνοντας μια αξιομνημόνευτη ερμηνεία. Η Μαρία Καλλιμάνη, για άλλη μια φορά, μεταμορφώνεται και πείθει ως αγρότισσα. Ο καλός Κώστας Τριανταφυλλόπουλος στις πρώτες σκηνές μού φάνηκε κάπως σφιγμένος και σε πολύ ψηλούς τόνους αλλά στη συνέχεια εντάσσεται στο όλο κλίμα.
Η νεαρή Αμαλία Αρσένη, στην πρώτη επαγγελματική της εμφάνιση, εκτίθεται χωρίς αναστολές αλλά με μέτρο και ήθος και καταφέρνει να είναι απόλυτα πειστική Μπέπι. Ο ρόλος είναι βέβαια αβανταδόρικος και θα ήθελα να τη δω και σε άλλους, πιο «βατούς» για να καταλήξω σε ασφαλή συμπεράσματα.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα, κατά τη γνώμη μου, παράσταση.

«Θέατρο του Νέου Κόσμου» / Πάνω Χώρος, 30 Μαρτίου 2012.