March 27, 2023

Η Μάγια ήταν το Θέατρο, το Θέατρο ήταν η Μάγια

 
Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια... 194
 
Το «Θέατρο Τέχνης», που γέννησε την Μάγια Λυμπεροπούλου, την έθρεψε κι εκείνη του χάρισε απλόχερα το ταλέντο της, το λάμπρυνε, έκανε πως δεν άκουσε -τι ντροπή... Απ’ το Εθνικό Θέατρο όπου έπαιξε και σκηνοθέτησε, απ’ το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, όπου έκανε τον καλύτερό της, ίσως, ρόλο, όπως λένε -δυστυχώς δεν την είδα-, την Κατερίνα στο σεξπιρικό «Ημέρωμα της στρίγγλας» του Γιώργου Σεβαστίκογλου, και στη δραματική σχολή του οποίου δίδαξε, απ’ το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας που το ανάστησε, απ’ το Ίδρυμα «Μελίνα Μερκούρη» -ήταν μέλος της επιτροπής του Βραβείου «Μελίνα Μερκούρη»-, άκρα του τάφου σιωπή. Για την εκδήλωση που προτείναμε να γίνει στη μνήμη της, όταν έφυγε απ' τη ζωή, στις 22 Ιουλίου 2021. Σα να μην ήξεραν ποια είναι και ΤΙ ήταν για το ελληνικό θέατρο η Μάγια Λυμπεροπούλου: μαθήτρια στη δραματική σχολή του «Θεάτρου Τέχνης», Ηθοποιός -απ’ τις κορυφαίες, αν όχι Η κορυφαία-, σκηνοθέτρια, μεταφράστρια, καλλιτεχνική διευθύντρια, Δασκάλα -με κεφαλαίο το Δέλτα-, ένας έξυπνος, βαθιά καλλιεργημένος άνθρωπος, σεμνή, διακριτική, αθόρυβη... Για το υπουργείο Πολιτισμού -υπουργό και υφυπουργό- ας μη γίνει λόγος καλύτερα... 
Και βρέθηκε ένας νέος άνθρωπος, ο Μάνος Καρατζογιάννης, που δεν ήταν μαθητής της, που δεν υπήρξε συνεργάτης της και που έτυχε να χειρίζεται τις τύχες ενός θεάτρου -έστω μικρού θεάτρου- και τους τάπωσε όλους τους μεγαλόσχημους: ειν’ αυτός που οργανώνει εκδήλωση, με την είσοδο ελεύθερη, στον «Σταθμό» του, μεθαύριο Τετάρτη, στις 21.00, στη μνήμη της Μάγιας Λυμπεροπούλου.  Θα μιλήσουν για τη φίλη, τη συνεργάτρια, τη Δασκάλα τους η Βίκυ Βολιώτη, η Κάτια Γέρου, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, η Όλια Λαζαρίδου, ο Θανάσης Νιάρχος, η Αλεξάνδρα Παντελάκη, η Μάνια Παπαδημητρίου, ο Αλέξανδρος Σωτηρίου, ο Νίκος Χατζόπουλος. 
Η εκδήλωση πραγματοποιείται με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Και με αφορμή την Ημέρα αυτή γράφω και τα λόγια αυτά. Γιατί η Μάγια ήταν το Θέατρο. Και το Θέατρο ήταν η Μάγια.

Τα πάθη του Βέρθερου χωρίς πάθος

 

Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια... 193
 
Μια σκηνοθετικά συμβατική, άχρωμη, χωρίς εξάρσεις παράσταση του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, απ’ το 2014, αναβίωσε η  Εθνική Λυρική Σκηνή: «Βέρθερος» του Ζιλ Μασνέ (1892, απ’ το επιστολικό μυθιστόρημα -η καρδιά του ρομαντισμού- του Γκέτε «Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου»). Με  
υπεύθυνους για την αναβίωση της σκηνοθεσίας τον Ίωνα Κεσούλη και των σκηνικών και των κοστουμιών την Τότα Πρίτσα. Απ’ την παράσταση λείπει εντελώς το πάθος που καίει τον Βέρθερο και την Σαρλότ και που μένει ανικανοποίητο καθώς εκείνη παντρεύεται τον Αλμπέρ, σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία της μητέρας της, κι εκείνος δίνει τέλος στη ζωή του. Όπως λείπει και το πάθος που μεταφέρει, με τον τρόπο της, λυρικά, η μουσική του Μασνέ. 
Κράτησα την εξαιρετική απόδοση της ορχήστρας υπό τον καναδό -απ’ το Κεμπέκ- αρχιμουσικό Ζακ Λακόμπ, τα καλόγουστα σκηνικά και κοστούμια του Γιώργου Πάτσα, τις φωνές της, αν και όχι απολύτως σε φόρμα, γεωργιανής μέτζο Ανίτα Ρατσβελισβίλι (Σαρλότ) και, κυρίως, του ιταλού τενόρου Φραντσέσκο Ντεμούρο (Βέρθερος), που, πάντως, εμφανισιακά, και οι δυο,
δε μ έπεισαν στους ρόλους τους, και,  απ’ τους υπόλοιπους της διανομής, το βαρύτονο Νίκο Κοτενίδη (Αλμπέρ).
Καθόλου δεν είμαι υπέρ των ακραίων, «μεταδραματικών»
απόψεων -ό,τι του βαρέσει του σκηνοθέτη...-, ειδικά στην όπερα, όπου το λιμπρέτο που αντανακλά την εποχή του δε γίνεται να τύχει δραματουργικής επεξεργασίας και να τροποποιηθεί αλλά κι αυτές οι «συμβατικές» παραστάσεις προσωπικά μ’ ενδιαφέρουν πια μόνον αν σκάψουν προσεκτικά λιμπρέτο και μουσική -όρα Κέιτι Μίτσελ και «Λουτσία ντι Λαμερμούρ».

March 26, 2023

Όλα σε χρυσό, μαύρο, μπλε κι ένα λευκό γιακαδάκι

 
Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια... 192
 
Το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, μετά το περσινό τρίπτυχο «3 Rooms» που παρουσίασε στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος», επέλεξε, φέτος, για ένα ανάλογο εγχείρημα -triple bill-, με τον τίτλο «Human Nature» («Ανθρώπινη φύση»), την «Εναλλακτική Σκηνή» της. Που, όντως, ταίριαζε περισσότερο στη σύλληψη. Το φετινό τρίπτυχο δε διέθετε ονόματα χορογράφων τρανταχτά, όπως το περσινό, του Γίρζι Κίλιαν και του Οχάντ Ναχαρίν, αλλά το βρήκα πιο ισορροπημένο. Και απολύτως αποδοτικο: παρών, ανάμεσα στους τρεις χορογράφους της βραδιάς, όπως και πέρσι, ο διευθυντής του Μπαλέτου Κωνσταντίνος Ρήγος, με μια χορογραφία του που χε κάνει την πρεμιέρα της ψηφιακά το 2021 και στο εξωτερικό το 2022 και, μαζί του, ένας έλληνας και ένας αλβανός χορογράφος -ο Χάρης Γκέκας και ο Γκεντιάν Ντόντα- που χουν, όμως, ήδη, πίσω τους, διεθνή καριέρα και που δημιούργησαν αποκλειστικά για το Μπαλέτο τις ΕΛΣ, σε πρώτη παρουσίαση, τις χορογραφίες τους. Κι οι τρεις χρησιμοποίησαν από οκτώ χορευτές -3x8- της νεότερης, κυρίως, και πολύ αποτελεσματικής γενιάς του Μπαλέτου.
Στην «Έκλειψη» -σε μουσική Αποστόλη Κουτσογιάννη- ο Χάρης Γκέκας έδωσε κίνηση σ ένα ερωτικό κάλεσμα. Η χορογραφία του κέρδισε πόντους απ το σκηνικό -μια μεγάλη φέτα-έλασμα σε φθαρμένο, σκοτεινό χρυσό χρώμα, στον φόντο- και τα ανάλογου χρώματος υπέροχα κοστούμια, που όλα τα υπέγραφε ο ίδιος. Ήτοι ένα εξαιρετικό αισθητικά αποτέλεσμα.
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος στα «Τραγούδια χωρίς λόγια» επέλεξε τρεις πολύ ενδιαφέρουσες μουσικές του Δημήτρη Τερζάκη και, πάνω τους, κέντησε, γύρω από ένα τραπέζι και οκτώ καρέκλες, όλα μαύρα -το σκηνικό δικό του-, κίνηση για τους οκτώ χορευτές του, ντυμένους στα μαύρα απ τον Γιώργο 
Μεσημέρη ο οποίος πρόσθεσε μόνον ένα λευκό γιακαδάκι στο μαύρο κοστούμι μιας απ τις χορεύτριες -μια νότα απολύτως ποιητική.
Σε σκούρο μπλε βελούδο ντυμένοι απ τον Άρντι Ασλάνι οι οκτώ χορευτές του Γκεντιάν Ντόντα, στη χορογραφία του «Ο λόφος», όπου, σε μουσική του Τσέζαρ Αλιάι, υλοποίησε μια ιδέα του εμπνευσμένη από ένα κείμενο του
γλύπτη Αλμπέρτο Τζακομέτι: η πιο ολοκληρωμένη, ίσως, χορογραφία, μιας συνολικά ενδιαφέρουσας βραδιάς. 
Οι παραστάσεις έληξαν πριν προλάβω να γράψω αλλά το τρίπτυχο κάλλιστα θα μπορούσε να περιληφθεί στο ρεπερτόριο της επόμενης σεζόν (Φωτογραφίες: Βαλέρια Ισάεβα).