Επίδαυρος: Τειρεσίας η Μπέττυ Αρβανίτη στην «Αντιγόνη» του Στάθη Λιβαθινού

Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση 

Άλλη μια έκπληξη στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή που σχεδιάζει ο Στάθης Λιβαθινός για το Φεστιβάλ Επιδαύρου με το Εθνικό Θέατρο του οποίου έχει την καλλιτεχνική διεύθυνση και σε συνεργασία με το ΚΘΒΕ και τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου: τον Τειρεσία θα ερμηνεύσει η Μπέττυ Αρβανίτη πλάι στην ταλαντούχα νεαρή Αναστασία Ραφαέλα Κονίδη που θα επωμιστεί τον επώνυμο ρόλο ντεμπουτάροντας στην Επίδαυρο, όπως σας έγραφα στο ιστολόγιο στις 6 Ιανουαρίου, και στον Δημήτρη Λιγνάδη-Κρέοντα.

Ο Στάθης Λιβαθινός συνδέεται ιδιαίτερα με την Μπέττυ Αρβανίτη: σε παραγωγή του ρηξικέλευθου, συνεπούς κι επιτυχημένου θιάσου «Πράξη», που η Μπέττυ Αρβανίτη διατηρεί επί 29 χρόνια με τον Βασίλη Πουλαντζά έχοντας δώσει πάμπολλες ευκαιρίες σε νέους σκηνοθέτες, ηθοποιούς κι άλλους καλλιτέχνες του θεάτρου, και στην Β΄ Σκηνή του θεάτρου «Οδού Κεφαλληνίας» έκανε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του στην Ελλάδα, τη σεζόν 1994/1995, με το «Πεθαίνω σα χώρα» του Δημήτρη Δημητριάδη υπογράφοντας και τη διασκευή του κειμένου για το θέατρο.

Εκεί ανέβασε στη συνέχεια οκτώ ακόμη παραστάσεις. Δηλαδή, το 2000/2001 -με επανάληψη το 2001/2002- το έργο του Πάουλ Μπαρτζ «Μια πιθανή συνάντηση» κι άλλες επτά με πρωταγωνίστρια και στις επτά την Μπέττυ Αρβανίτη: «Πριν την αποχώρηση» του Τόμας Μπέρνχαρντ (σεζόν 1999/2000 και 2000/2001, με την Μπέττυ Αρβανίτη στο ρόλο της Βέρα που της χάρισε το Έπαθλο Κοτοπούλη), «Βάσα» του Μαξίμ Γκόρκι (2007/2008-Βάσα Πετρόβνα Ζελεζνόβα), «Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» του Φρίντριχ Ντίρενματ (2008/2009-Κλερ Τσαχανασιάν), «Ο βυσσινόκηπος» του Αντόν Τσέχοφ (2009/2010-Λιουμπόφ Αντρέεβνα Ρανιέφσκαγια), «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» του Φεδερίκο Γαρθία Λόρκα (2010/2011-Μπερνάρντα Άλμπα),

«Η φόνισσα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, σε δραματουργική επεξεργασία Στρατή Πασχάλη (2011/2012 και 2012/2013-Χαδούλα η Φραγκογιαννού, ρόλος για την έξοχη ερμηνεία του οποίου η Μπέττυ Αρβανίτη, απέσπασε το Βραβείο «Κάρολος Κουν» Ερμηνείας Ηθοποιού σε Ελληνικό Έργο που απονέμει η Ένωσις Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών) και «Βρικόλακες» του Χένρικ Ίψεν (2013/2014-Κυρία Ελέν Άλβιν). Παραμένοντας έτσι, επί έξι συνεχή χρόνια, ο μόνιμος βασικός σκηνοθέτης της «Πράξης».
Θα  ’ναι η τέταρτη παρουσία της Μπέττυς Αρβανίτη στο Φεστιβάλ Επιδαύρου και, παράλληλα, η τέταρτη συνεργασία της με το Εθνικό: τα καλοκαίρια του 1962 και του 1963 είχε συμμετάσχει στους Χορούς, αντίστοιχα, των «Βακχών» του Ευριπίδη και του «Προμηθέα δεσμώτη» του Αισχύλου, που, και τα δυο, είχε ανεβασει ο Αλέξης Μινωτής ενώ το καλοκαίρι του 1989 ερμήνευσε Φαίδρα στον «Ιππόλυτο» που σκηνοθέτησε ο Γιάννης Χουβαρδάς με τον Μηνά Χατζησάββα στον επώνυμο ρόλο.

Την ανάθεση του ρόλου του Τειρεσία σε γυναίκα ηθοποιό στην Ελλάδα αποτόλμησε πρώτος -πατώντας στον μύθο κατά τον οποίο, σύμφωνα με τον Οβίδιο στις «Μεταμορφώσεις» του, ο τυφλός μάντης, όταν σκότωσε ένα θηλυκό φίδι, μεταμορφώθηκε σε γυναίκα και παρέμεινε στο φύλο αυτό επί επτά χρόνια- ο Μίνως Βολανάκης όταν ανέβασε, με το Εθνικό Θέατρο μάλιστα, το καλοκαίρι του 1995, την «Αντιγόνη», με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στον επώνυμο ρόλο και Κρέοντα τον Κώστα Καζάκο. Τον Τειρεσία ερμήνευσε η Νέλλη Αγγελίδου.

Γυναίκα ήταν ο Τειρεσίας και στην «Αντιγόνη» του Λευτέρη Βογιατζή και της «νέας Σκηνής» του στην Επίδαυρο -με Αντιγόνη την Αμαλία Μουτούση και Κρέοντα τον ίδιο: η Στεφανία Γουλιώτη το 2006 κι η Αγλαΐα Παππά το 2007.

Ο Σταύρος Τσακίρης, πάλι, που ’κανε «Αντιγόνη» το 2005 -και στην Επίδαυρο- με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου και με Αντιγόνη την Αννίτα Σαντοριναίου και Κρέοντα τον Αντώνη Κατσαρή, επέλεξε, εκφράζοντας σκηνικά τα, κατά το μύθο, δυο φύλα του Τειρεσία, να αναθέσει το ρόλο σε δυο ηθοποιούς: έναν άντρα -τον Ντίνο Λύρα- και μια γυναίκα- την Λέα Μαλένη. 

Μορφή γυναικεία, επίσης, είχε ο Τειρεσίας -αλλά στις «Βάκχες»- και όταν την τραγωδία του Ευριπίδη ανέβασαν ο Δημήτρης Λιγνάδης, για την Καλλιτεχνική Εταιρεία «Αργώ», το καλοκαίρι του 2013 -Τειρεσίας η Ρούλα Πατεράκη-, η Μάρθα Φριντζήλα, το ίδιο καλοκαίρι, με την ομάδα «Δρόμος με Δέντρα/Baumstrasse» -το ρόλο ερμήνευσε η Παρθενόπη Μπουζούρη-, κι η Άντζελα Μπρούσκου το 2014, με το «Θέατρο Δωματίου», για το Φεστιβάλ Επιδαύρου -Τειρεσίας η Μαρία Κίτσου.
Τειρεσία ερμήνευσε κι η Ασπασία Κράλλη -δυο φορές μάλιστα: στην παράσταση  «Αναζητώντας τον Οιδίποδα» που ανέβασε η ίδια, με το δικό της «Θέατρο της Σιωπής», στο «Από Μηχανής Θέατρο», αρχικά τη σεζόν 2003/2004, και που την παρουσίασε και στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών το 2008 και στις «Βάκχες» που ανέβασε ο Γιάννης Μαργαρίτης το 2006 με το «Θέατρο της Άνοιξης» στην Πάτρα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Πάτρα-Πολιτιστική Πρωτεύουσα τις Ευρώπης.