«Σταθμός» για το νεοελληνικό έργο απ’ τον Μάνο Καρατζογιάννη

Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση 

Ο Μάνος Καρατζογιάννης αναλαμβάνει από φέτος την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου «Σταθμός», στο Μεταξουργείο, την παλιά θεατρική γειτονιά που ήταν γνωστή ως «Μικρό Παρίσι των Αθηνών». Και, με αφορμή τα 100 χρόνια απ’ τον Εθνικό Διχασμό (1915-1917), ετοιμάζει ένα πλούσιο πρόγραμμα δηλώνοντας ότι «αναζητά εκείνα τα σημεία αναφοράς που μας ενώνουν» και χαρακτηρίζοντάς το «ένα ταξίδι ταυτότητας» που απλώνεται απ’ τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη ως το σύγχρονο ελληνικό έργο -στο οποίο ρίχνει το βάρος, αυτή είναι και η ιδιαίτερη σφραγίδα του προγράμματος. Ενώ καλεί πλάι του ανθρώπους της γενιάς του, νέους αλλά και με νέες ιδέες, όπως η Κίρκη Καραλή, η Μαρία Κίτσου, ο Γιώργος Λύρας 

ή ο Κωνσταντίνος Μάρκελλος, να σκηνοθετήσουν, εκτός απ’ τον ίδιο, ορισμένοι και για πρώτη φορά, 

αλλά κι άλλους συνεργάτες όπως η Κατερίνα Χέλμη, ο Ηλίας Λογοθέτης, η Νένα Μεντή, η Πέγκυ Τρικαλιώτη, η Λένα Κιτσοπούλου, η Ευσταθία, ο Γιώργης Χριστοδούλου, η Ευαγγελία Μουμούρη, ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης… ενώ το «παρών» θα 

δώσουν μ’ έργα τους ο Ιάκωβος Καμπανέλλης κι η Λούλα Αναγνωστάκη (φωτογραφία: Σπύρος Στάβερης) αλλά και η Πηνελόπη Δέλτα.

Η σεζόν θ’ ανοίξει μ’ ένα διήμερο (1, 2 Οκτωβρίου) Σύγχρονου Ελληνικού Θεατρικού Έργου σε συνεργασία με το «Greek Play Project», -τη διαδικτυακή πλατφόρμα για την προώθηση του σύγχρονου ελληνικού έργου. Θα παρουσιαστούν δυο έργα που διακρίθηκαν στο διαγωνισμό συγγραφής πρωτότυπου θεατρικού έργου «Γράψε τον μύθο σου» του «Greek Play Project»: «Ελένη ή

Σούλα;» της Δέσποινας Καλαϊτζίδου (σε σκηνοθεσία Γιώργου Λύρα, με την Ευαγγελία Μουμούρη) και «Διαγώνια» της Παναγιώτας Δημοπούλου (σκηνική ανάγνωση, σ’ επιμέλεια Ανδρέα Ανδρέου). Την παρουσίαση θα πλαισιώσει συζήτηση για τη σύγχρονη ελληνική δραματουργία. 

Στις 7 Οκτωβρίου και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του 5ου Φεστιβάλ «Μικρό Παρίσι των Αθηνών» που, φέτος, θεματικός άξονάς του είναι «Η Γυναίκα στην Ευρώπη, ο «Σταθμός» θα φιλοξενήσει, γι αυτή μόνο τη βραδιά, τη μουσικοθεατρική παράσταση «Σε θέλω» -ένα μελωδικό ταξίδι στο χρόνο με φόντο τους μεγάλους έρωτες σπουδαίων γυναικών του 19ου και 20ου αιώνα-, παράσταση που δανείζεται τον τίτλο της απ’ το ομώνυμο τελευταίο τραγούδι της τραγουδοποιού Ευσταθίας 

η οποία συναντιέται για πρώτη φορά στη σκηνή με την ηθοποιό Μαρία Κίτσου που θα υπογράφει -είναι η πρώτη της φορά- και τη σκηνοθεσία. Στην παράσταση -τα πρωτότυπα κείμενα κι η μουσική της Ευσταθίας- η Μαρία Κίτσου «παρεμβαίνει» ως Μαρία Πολυδούρη, μετατρέποντας το εν λόγω τραγούδι σ’ ένα απελπισμένο «σε θέλω» που απευθύνει στον «Τάκη» της, τον ποιητή Κώστα Καρυωτάκη. Αλλά, εκτός απ’ την Μαρία Πολυδούρη, τα ηχηρά τους «σε θέλω» θα εκφράσουν, μέσω Μαρίας Κίτσου, και η Σιμόν ντε Μποβουάρ, η Άννα Αχμάτοβα, η Καμίγ Κλοντέλ, η δική μας Μυρτιώτισσα, η Βιρτζίνια Γουλφ έως κι η αντισυμβατική Γκέρτρουντ Στάιν (προς την αγαπημένη της Άλις Μπ. Τόκλας) που όλες τους έζησαν, ερωτεύτηκαν και δημιούργησαν στην Ευρώπη, σε μια δύσκολη για τις γυναίκες εποχή.

Από 9 Οκτωβρίου, μετά την επιτυχημένη πρεμιέρα του στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου τη σεζόν 2015/2016, την επανάληψη του την περσινή σεζόν 2016/2017 στο «Tempus Verum-Εν Αθήναις» αλλά και σε μια μικρή περιοδεία, το έργο του Μάνου Καρατζογιάννη «Για την Ελένη», που παρουσιάζει για πρώτη φορά στη σκηνή τη συγκλονιστική ιστορία της Ελένης Παπαδάκη, τραγικού θύματος των Δεκεμβριανών -η ηθοποιός επιστρέφει στο χώρο της για να αφηγηθεί την περιπέτεια της εμφύλιας διαμάχης στο θέατρο, στον τόπο της, στην εποχή της- ξεκινά έναν τρίτο κύκλο παραστάσεων στον «Σταθμό», όπου θα παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη. Η σκηνοθεσία είναι του Μάνου Καρατζογιάννη, την Ελένη Παπαδάκη ερμηνεύει η Μαρία Κίτσου ενώ στο ρόλο του βουβού εκτελεστή της εμφανίζεται ο Μάριος Μακρόπουλος.

Στις 20 Οκτωβρίου ανεβαίνει στον «Σταθμό» -μετά την πρώτη παρουσίασή του, τον περασμένο Οκτώβριο, στο «Θέατρο Τέχνης» της Φρυνίχου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «Αναλόγιο» που διευθύνει η Σίσσυ Παπαθανασίου-, σε διασκευή για το θέατρο και σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη και με τον τίτλο «Πατρίδα τώρα-8 ώρες και 35 λεπτά», το μυθιστόρημα της Φωτεινής Τσαλίκογλου «8 ώρες και 35 λεπτά». Με τον ίδιο, την Αναστασία-Ραφαέλα Κονίδη, την Μάρω

Παπαδοπούλου και την Κατερίνα Χέλμη στο ρόλο της γιαγιάς Ερασμίας. Πρόκειται για την τραυματική ιστορία μιας οικογένειας ελλήνων μεταναστών στην Αμερική, όπως την εξιστορεί ένας επίγονός της κατά τη διάρκεια ενός αεροπορικού ταξιδιού απ’ την Νέα Υόρκη στην Αθήνα, ταξιδιού που διαρκεί οκτώ ώρες και 35 λεπτά. Τα σκηνικά θα υπογράφει ο Γιάννης Αρβανίτης, τα κοστούμια η Βασιλική Σύρμα, τη video art η Πέννυ Παναγιωτοπούλου, τη μουσική επιμέλεια ο Γιώργης Χριστοδούλου, τους φωτισμούς ο Αλέξανδρος Αλεξάνδρου και βοηθός σκηνοθέτη θα ’ναι ο Σπύρος Μαντζαβίνος. Η παράσταση θα παίζεται μέχρι την 1 Απριλίου.

Aπό 11 Οκτωβρίου αρχίζει ο κύκλος «Αναγνωστήριο». Κάθε Τετάρτη, σε συνεργασία με το Φεστιβάλ «Αναλόγιο», αγαπημένοι έλληνες καλλιτέχνες, με τη συμβολή θεωρητικών της λογοτεχνίας, θα ξαναδιαβάζουν ποιήματα και πεζογραφήματα της νεοελληνικής γραμματείας, απ’ τον Ανδρέα Κάλβο έως τον Γιάννη Κοντό κι απ’ τον Μακρυγιάννη έως τον Μένη Κουμανταρέα.

Από 10 Νοεμβρίου και κάθε δεύτερη Πέμπτη καθιερώνεται η σειρά «Κάθε Πέμπτη, Κύριε Νιάρχο», στην οποία ο ποιητής Θανάσης Νιάρχος θα συνομιλεί με διακεκριμένους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών για την προσωπική τους διαδρομή και τη δική τους «πατρίδα».

Υπάρχει, όμως, και Λένα Κιτσοπούλου στο πρόγραμμα. Από 12 Φεβρουαρίου ο Κωνσταντίνος Μάρκελλος ανεβάζει με την ομάδα του «This Famous Tiny Circus» -θα παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη-, με τους Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη και Ελένη Στεργίου την 

παράσταση «Ο Καραφλομπέκατσος και η Σπυριδούλα», όπου συνενώνει τα δυο ομώνυμα διηγήματα απ’ την πιο πρόσφατη συλλογή πεζών της Λένας Κιτσοπούλου «Το μάτι του ψαριού». Πρόκειται για δυο ιστορίες σύγχρονων ανθρώπων που αναπνέουν, τραγουδούν, κραυγάζουν εγκλωβισμένοι μέσα στα όρια του αστικού κενού τους. «Πρόσωπα που ερωτεύονται, ελπίζουν κι απελπίζονται χτυπώντας με φόρα στα προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά αδιέξοδα που τους προσφέρει η συμβατική ζωή τους ενώ

ταυτόχρονα απο-γυμνώνουν την καταπιεσμένη ύπαρξή τους από κάθε ιδέα, μορφή και περιεχόμενο. Αλλάζουν σπίτι, αλλάζουν ρούχα, αλλάζουν δέρμα, αλλάζουν φύλο, αλλάζουν ζωή, 

φλερτάρουν τον θάνατο για να ανακαλύψουν και πάλι άλλο ένα, καινούριο αδιέξοδο. Μα πάντα τραγουδώντας», όπως σημειώνεται.

Η Ευσταθία επανέρχεται στον «Σταθμό» απ’ τις 24 Φεβρουαρίου με την παράσταση «Η απολογία της Μαρί Κιουρί» στην οποία υπογράφει κείμενα και μουσική, με την Κίρκη Καραλή να ’χει αναλάβει τη σκηνοθεσία. Μαρί Κιουρί, η Πέγκυ Τρικαλιώτη.

Το 1910, τέσσερα χρόνια μετά τον τραγικό θάνατο του άντρα της Πιερ Κιουρί, η Μαρί Κιουρί σύναψε σχέση με τον Πωλ Λανζεβάν, πρώην μαθητή του, πέντε χρόνια μικρότερό της και παντρεμένο αλλά εν διαστάσει, με τέσσερα παιδιά. Η σχέση αυτή δημοσιοποιήθηκε απ’ τον κίτρινο Τύπο της εποχής και θεωρήθηκε μέγα σκάνδαλο, τόσο ώστε οι γαλλικές εφημερίδες ν’ αποσιωπήσουν τo «Νομπέλ» Χημείας που απονεμήθηκε στην Μαρία Σκλοντόβσκα-Κιουρί το 1911, «Νομπέλ» το οποίο, μάλιστα, ήταν το δεύτερο στην καριέρα της -το πρώτο, στην Φυσική, το ’χε μοιραστεί, το 1903, με τον Πιερ Κιουρί και τον Ανρί Μπεκερέλ. Αυτό το πραγματικό γεγονός αποτελεί και το εφαλτήριο για την «απολογία» της. Η Μαρί Κιουρί στο «εδώλιο», σε μια συνθήκη κατάφωρης αδικίας- ένα συνηθισμένο φαινόμενο «ανταμοιβής» της Ιστορίας για τα παιδιά της...- ξετυλίγει με συγκίνηση κι ένταση τη δική της προσωπική ιστορία αποδεικνύοντας ότι ο δρόμος των έντιμων και ιδεολόγων του πλανήτη, ειδικά των γυναικών, δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα…

Τον Απρίλιο, σε συνεργασία με το «Σπίτι της Κύπρου, ο «Σταθμός» θα φιλοξενήσει παραστάσεις νεοελληνικών θεατρικών έργων που ’χουν ανεβεί την Κύπρο.

Τον Μάιο, για δέκα παραστάσεις, ο «πατέρας» κι η «μάνα» του νέου ελληνικού θεάτρου θα ενώσουν τις φωνές τους σ’ ενιαία παράσταση: οι μονόλογοι «Αυτός και το παντελόνι του» του Ιάκωβου Καμπανέλλη και «Ο ουρανός κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη συνθέτουν ένα δίπτυχο με τον τίτλο «Ο ουρανός... και το παντελόνι του» και με θέμα τη μοναξιά και  την 

ήττα, που τη σκηνοθεσία του έχει αναλάβει ο Μάνος Καρατζογιάννης -ο οποίος, ας σημειωθεί, και έχει παίξει σε τρία έργα της Λούλας Αναγνωστάκη και έχει ήδη, δυο φορές, σκηνοθετήσει έργα της και διδακτορικό για την Λούλα Αναγνωστάκη ετοιμάζει. Ερμηνεύουν, αντίστοιχα, ο Ηλίας Λογοθέτης κι η Νένα Μεντή.

Δε θα λείψει κι η Παιδική Σκηνή -«Μικρός Σταθμός» θα ’ναι τ’ όνομά της.

Ο θίασος «Πορεία», θα παρουσιάζει, από 8 Οκτωβρίου και κάθε Κυριακή στις 11.00, το παιδαγωγικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους «Η Δόνα Γη και ο Δον Αστέρης» του Θανάση Σάλτα, σε σκηνοθεσία που συνυπογράφουν ο ίδιος κι η Ιωάννα Μαστοράκη, με μουσική της Πηγής Λυκούδη, αφήγηση απ’ τον Ισίδωρο Σταμούλη και την Μάνια Βλαχογιάννη και με τους Νεκτάριο Παπαλεξίου, Μαριάννα Κουκουτσάκη, Ιωάννα Μαστοράκη.

Ενώ, από 5 Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή στις 15:00, η ομάδα θεάτρου «Δον Κιχώτες» θα παρουσιάζει, σε διασκευή της για το θέατρο, για παιδιά, το «Παραμύθι χωρίς όνομα» της Πηνελόπης Δέλτα, σε σκηνοθεσία Χρήστου Χριστόπουλου, με κινησιολογική επιμέλεια Έλιο Φοίβου Μπέικο και με τους Κωνσταντίνο Δαλαμάγκα, Σοφία Νικολοπούλου, Αγγελική Παναγιωτοπούλου.

Τέλος,  το  θέατρο  «Σταθμός»  προγραμματίζει περιοδεία της περσινής  του 

παραγωγής με το έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Καγκουρώ» που ανέβασε ο ίδιος, ανά την Ελλάδα.

Αλλά  και την επανάληψη, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, του «Άλφα εις τη Ν. Όταν η ψυχή συναντά το σύμπαν» της Κωνσταντίνας Γιαμπουράνη, σε σκηνοθεσία της και σε παραγωγή της ομάδας «Μεταμόρφωση».