Χάρης Αττώνης: ο εξανθρωπισμένος «Πίθηκος του Κάφκα» με σκηνοθέτη τον Άκι Βλουτή στο «Από Μηχανής»

Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση 

Τον βασισμένο στο διήγημα (1917) του Φραντς Κάφκα «Αναφορά σε μια Ακαδημία» μονόλογο «Ο πίθηκος του Κάφκα» του Κόλιν Τίβαν, ο οποίος υπογράφει την προσαρμογή για το θέατρο, θα ερμηνεύσει την επόμενη χειμερινή σεζόν, σε μετάφρασή του, ο Χάρης Αττώνης στο «Από Μηχανής Θέατρο» και σε σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή της Εταιρείας Θεάτρου «Συν Επί (+×)», που στεγάζεται στο «Από Μηχανής», Άκι Βλουτή -η πρεμιέρα στις 14 Οκτώβρίου.

Τα σκηνικά και τα κοστούμια θα υπογράφει ο Νίκος Αναγνωστόπουλος και τη μουσική ο Σταύρος Γασπαράτος. Για τους υπόλοιπους συντελεστές γίνονται ακόμα συζητήσεις.

Στον ειρωνικό, αλληγορικό μονόλογο μια Ακαδημία έχει προσκαλέσει τον «Κόκκινο Πίτερ», ένα χιμπατζή που εξανθρωπίστηκε, να μιλήσει για την προηγούμενη ζωή του. Όταν παρουσιάζεται μπροστά στα μέλη της Ακαδημίας δηλώνει ότι δεν μπορεί να ικανοποιήσει το αίτημά τους γιατί, όπως εξηγεί, έχασε την επαφή του με τις ρίζες του και με τις αναμνήσεις της νιότης του στην πορεία προς τον εξανθρωπισμό του. Η απώλεια της μνήμης του ήταν το κόστος για την προσαρμογή του στον ανθρώπινο κόσμο. 

Αντί, λοιπόν, να περιγράψει την ζωή του ως χιμπατζής, εξιστορεί το πεντάχρονο ταξίδι του μέχρι να γίνει άνθρωπος ξεκινώντας την ιστορία απ’ την στιγμή της αιχμαλωσίας του στην -τότε- Χρυσή Ακτή (σημερινή Γκάνα) της Υποσαχάριας Δυτικής Αφρικής. Ήταν βράδυ και μαζί μ’ άλλους χιμπατζήδες έπινε νερό στην λίμνη, όταν οι κυνηγοί της εταιρείας «Hangenbeck» τον πυροβόλησαν στο πρόσωπο και κάτω απ’ τους γοφούς, μετά τον έκλεισαν σ’ ένα κλουβί καρφωμένο στους τοίχους ενός ατμόπλοιου και τον μετέφεραν στο Αμβούργο. Η μνήμη του σταδιακά άρχισε να ζωντανεύει καθώς συνερχόταν απ’ τα τραύματα του. Στην αρχή, φοβισμένος κι απελπισμένος, προσπάθησε να ξεφύγει. Η σκέψη που κυριαρχούσε στο μυαλό του ήταν ότι, αν δεν βρει τρόπο να βγει απ’ το κλουβί, θα πεθάνει. Κι ο μόνος τρόπος για να βγει ήταν να γίνει άνθρωπος. Άρχισε να παρατηρεί τους ανθρώπους που, από περιέργεια και για να διασκεδάσουν, μαζεύονταν γύρω απ’ το κλουβί του. Τον γαργαλούσαν, του ’καναν χοντρά αστεία, τον έφτυναν… Παρ’ ολ’ αυτά ο «Κόκκινος Πίτερ» βρήκε παρηγοριά κοντά τους κι άρχισε να αντιγράφει τις αργές και βαριές κινήσεις τους. Έτσι, σιγά σιγά, βρήκε μια εσωτερική γαλήνη που τον βοήθησε να μη χάσει τα λογικά του.

Τον συγκεκριμένο μονόλογο -την προσαρμογή για το θέατρο του Κόλιν Τίβαν απ’ το διήγημα του Κάφκα- μας γνώρισε εδώ, τον Μάιο του 2009 -στα αγγλικά-, η σπουδαία ελληνίδα ηθοποιός του εξωτερικού Κάθριν Χάντερ (Χατζηπατέρα), με μια συγκλονιστική ερμηνεία της, σε σκηνοθεσία Γουόλτερ Μαγιέρτζοχαν, στην πρώτη εμφάνισή της στην Ελλάδα, σε μια παραγωγή του «Young Vic», που την έφερε η «Αττική Πολιτιστική Εταιρεία», στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Θέατρο Πέρα από τα Όρια» το οποίο οργάνωνε, και που παίχτηκε στο θέατρο «Δημήτρης Χορν».

Έκτοτε το διήγημα του Κάφκα ανέβηκε αρκετές φορές στην ελληνική σκηνή, ως μονόλογος αλλά σε διαφορετικές διασκευές.

Τη σεζόν 2010/2011 το παρουσίασε με τον τίτλο «Μια αναφορά στην Ακαδημία» ο Νίκος Καλαμό με το «Θεατρικό Φυτώριο Αίγινας» στo μπαρ «Λειδινός» της Αίγινας σε σκηνοθεσία του.

Τη σεζόν 2011/2012 παρουσιάστηκε, με τον τίτλο «Αναφορά σε μια Ακαδημία», στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης», υπό την αιγίδα της ομάδας «Σημείο Μηδέν» και στο πλαίσιο ενός Αφιερώματος στον Κάφκα που η ομάδα οργάνωσε, σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη με την Αντιγόνη Ρήγα.

Η Δανάη Σπηλιώτη υπέγραφε και την παράσταση «Αναφορά» που ανέβηκε απ’ τη θεατρική ομάδα «Roswitha» στο χώρο «Nosotros» μ’ ερμηνευτή τον Θοδωρή Σκυφτούλη -τη διασκευή συνυπέγραφαν οι δυο τους- κι επαναλήφθηκε την επόμενη σεζόν 2013/2014, στο «Act», και τη μεθεπόμενη 2014/2015, στο «Θέατρο του Νέου Κόσμου».

Τέλος στην «Αναφορά σε μια Ακαδημία» -αλλά και σ’ άλλα δυο διηγήματα του Κάφκα- βασιζόταν η παράσταση -μονόλογος επίσης- «Kafka’s Freaks» που παίχτηκε το φετινό χειμώνα 2015/2016 στον «Φούρνο», μ’ ερμηνευτή τον Νικόλα Βαγιονάκη που υπέγραφε και τη σύνθεση, τη διασκευή και τη σκηνοθεσία.