Στον «Σωσία» του Ντοστογιέφσκι ο Άρης Σερβετάλης

Τέταρτο Κουδούνι / Έκτακτο

Ο Άρης Σερβετάλης, μετά την εξαιρετική του εμφάνιση στο συναρπαστικό «Still Life» του Δημήτρη Παπαϊωάννου, επιστρέφει το χειμώνα στο θέατρο. Θα ερμηνεύσει τον Γιάκοβ Πετρόβιτς Γκολιάντκιν, τον κεντρικό ήρωα της νουβέλας του Φιόντορ Μιχάιλοβιτς Ντοστογιέφσκι «Ο σωσίας», την οποία μεταφέρουν για το θέατρο ο ίδιος μαζί με την εικαστικό Έφη Μπίρμπα που θα υπογράφει και τη σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης -η πρεμιέρα τον Νοέμβριο στο θέατρο «Ροές».

Στον «Σωσία» η ζωή του δημόσιου υπάλληλου Γκολιάντκιν -ένα άβουλο, δειλό, ανασφαλές ανθρωπάκι, με συμπλέγματα, που ούτε τον έρωτά του δεν μπορεί να εκφράσει στην Κλάρα, την κόρη του προϊσταμένου του- αναστατώνεται όταν συναντά ένα σωσία του. Ο οποίος δεν έχει μόνο το ίδιο όνομα αλλά διαθέτει και τη γοητεία, την κοινωνικότητα, την αποφασιστικότητα και την αυτοπεποίθηση που λείπουν απ’ τον Γκολιάντκιν. Ο σωσίας σιγά-σιγά διαβρώνει τη ζωή του «πρωτότυπου» Γκολιάντκιν, τον υπονομεύει και παίρνει τη θέση του στη δημόσια υπηρεσία όπου δουλεύει ενώ ο άμοιρος υπάλληλος αρχίζει να βλέπει παντού σωσίες του και στο τέλος τον κλείνουν  σε ψυχιατρική κλινική.

«Ο σωσίας» με τον υπότιτλο «Ένα ποίημα της Άγιας Πετρούπολης», δεύτερο έργο (1846) του Ντοστογιέφσκι -και στο οποίο ο συγγραφέας θεωρείται πως έχει δεχτεί τις περισσότερες επιρροές απ’ τον Γκόγκολ, οι συγγένειες με το «Ημερολόγιο ενός τρελού» και με «Το παλτό» του Γκόγκολ είναι, νομίζω εμφανείς- έτυχε, σε αντίθεση με την πρώτη του νουβέλα «Οι φτωχοί», μιας παγερής υποδοχής, Η αίσθηση της αποτυχίας έκανε τον Ντοστογιέφσκι να ξαναδουλέψει το  1861 το έργο που εκδόθηκε στα Άπαντά του το 1866.

Η νουβέλα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο δυο, τουλάχιστον, φορές: το 1968 με τον τίτλο «Partner» απ’ τον  Μπερνάρντο Μπερτολούτσι και το 2013 απ’ τον Ρίτσαρντ Αγιοάντε σε μια ταινία που μόλις προβλήθηκε στους ελληνικούς κινηματογράφους με τον τίτλο «Ο σωσίας».

Στην ελληνική σκηνή «Ο σωσίας» του Ντοστογιέφσκι, ο οποίος τα τελευταία χρόνια, αν και δεν έγραψε καθόλου θέατρο, ελκύει ιδιαίτερα τους ανθρώπους του ελληνικού θεάτρου, ανεβαίνει για πρώτη φορά.

Η πρώτη καλλιτεχνική συνάντηση του Άρη Σερβετάλη και της Έφης Μπίρμπα που θα παρουσιάσουν το έργο έγινε τη σεζόν 2009/2010 με την εικαστική περφόρμανς «Άτιτλο. Μια σπουδή στον Samuel Beckett» (φωτογραφία πλάι) την οποία ο ηθοποιός ερμήνευσε σε σύλληψη, δημιουργία και βίντεο εγκατάσταση της Έφης Μπίρμπα, περφόρμανς που συμμετείχε το 2011 και στην 3η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης αλλά παρουσιάστηκε και στην Ρωσία. Στο θίασο που θα παρουσιάσει τον «Σωσία» θα ανήκουν επίσης ο Γιώργος Συμεωνίδης, ο Δρόσος Σκώτης κι ο Συμεών Τσακίρης.