Ευτυχής σύμπτωση να δω το «Metropolis» του Φριτς Λανγκ δύο μέρες μετά το μεταφερμένο στο θέατρο και δια σκηνοθετικής χειρός Κατερίνας Ευαγγελάτου «1984» του Τζορτζ Όργουελ! Και να ανακαλύψω τα κοινά σημεία τους.
Ένα κινηματογραφικό αριστούργημα: «Metropolis» (1927) του Φριτς Λανγκ. Ο γερμανικός εξπρεσιονισμός στο απόγειό του! Ο Φριτς Λανγκ έχει στήσει, με κινηματογραφικά μέσα πρωτοποριακά, ένα έξοχα «χορογραφημένο» μπαλέτο/βουβή όπερα επιστημονικής φαντασίας και παράλληλα μία ταινία καταστροφής με εφέ πολύ μπροστά από την εποχή της. Ένα έπος! Αλλά και μία ταινία μεγάλης πνοής. Αυτή η βιομηχανική μεγαλούπολη η οποία λειτουργεί σαν ρολόι για χάρη μιας ανώτερης καπιταλιστικής τάξης αμείλικτων πλουτοκρατών που ζουν σ’ αυτή με τα τσιράκια τους αλλά με κινητήρια δύναμη μία εξαθλιωμένη τάξη προλετάριων που δουλεύει στα κατάβαθα, αυτή η «μητρόπολις» που διαλύεται στα εξ ων συνετέθη όταν οι σκλάβοι προλετάριοι ξεσηκώνονται, είναι μία μεγαλοφυής κατασκευή. Ως σύλληψη, ως πραγμάτωση, ως αισθητική -μνημειώδη τα εμπνευσμένα από το Μπάουχάους και τον κυβισμό σκηνικά, εκπληκτικά τα αρ ντεκό κοστούμια.
Ο αυστριακός σκηνοθέτης, πάνω στο -βασισμένο σε μυθιστόρημά της -σενάριο της Τέα φον Χάρμπου, όπου μπλέκονται, εν είδει παραβολής, βιβλικές αναφορές και μία, αμφίβολης, για μένα, κατεύθυνσης, ιδεολογία -η επανάσταση, που παραπέμπει στην Οκτωβριανή, αδιαφορεί για τα παιδιά, αμφίσημη η τελική χειραψία του ηγέτη των προλετάριων με τον ιδρυτή της Μητρόπολης και καπιταλιστή ηγέτη-της Φρέντερσεν με Μεσολαβητή (γιατί να μην είναι ο Χίτλερ;) το γιο του που είχε συνταχθεί με τους προλετάριους για τον έρωτα μιας κοπέλας από την τάξη τους, ο επιστήμονας Ρότβανγκ ως διαβολικός εφευρέτης να γίνεται ο αίρων, τελικά, τας αμαρτίας και το εξιλαστήριο θύμα…- δημιούργησε ένα φουτουριστικό ποίημα, μία βουβή ταινία-σταθμό. Της οποίας η πρωτότυπη κόπια, από την πρεμιέρα και μετά, κατακρεουργήθηκε από λογοκριτικές επεμβάσεις για λόγους είτε πολιτικούς είτε οικονομικούς.
Είναι, επομένως, μεγάλη χαρά να βλέπεις, για πρώτη φορά, την ταινία, επιστημονικά, με άψογο τρόπο, αποκατεστημένη (2010) στην πλήρη σχεδόν μορφή της. Και μάλιστα με τη συνοδεία ορχήστρας που παίζει την αρχική, πρωτότυπη μουσική την οποία συνέθεσε γι αυτή ο Γκότφριντ Χούπερτς.
Ο γερμανός αρχιμουσικός Φρανκ Στρόμπελ οδήγησε, από το πόντιουμ, για μία ακόμα φορά -τη δεύτερη, για μένα, που είχα παρακολουθήσει το καλοκαίρι στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στο Ηρώδειο, την εξαιρετική συναυλία-του «Φεντερίκο Φελίνι-Νίνο Ρότα» με την ίδια ορχήστρα- την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών σε μία δυναμική εκτέλεση της εντελώς άλλου ύφους, δεμένης με την εποχή της και άρρηκτα δεμένης με τις εικόνες του Λανγκ -σαν να γεννήθηκαν μαζί-, επικής μουσικής του Χούπερτς.
Το συμπέρασμα. Καθηλωτικές εικόνες αλλά και μία σφριγηλή ορχήστρα που οι εικόνες αυτές δεν την εξαφάνισαν και δεν την υποβίβασαν απλώς σε διεκπεραιωτικό συνοδό.
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών/Αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη», Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, 15 Ιανουαρίου 2017.
No comments:
Post a Comment