Το Τέταρτο Κουδούνι / 18 Φεβρουαρίου 2016
Στην ευθύνη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού περνά το κτίριο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Απεφασίσθη, εψηφίσθη στη Βουλή και… «‘Στόχοι του ΟΜΜΑ είναι να διευρυνθούν οι πολιτιστικές εκδηλώσεις που θα φιλοξενεί, ώστε να περιλαμβάνουν όχι μόνο την κλασική μουσική στην οποία είχε το Μέγαρο ειδικευθεί με υψηλή ποιότητα αλλά ενδεχομένως και άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ανάλογων υψηλών προδιαγραφών’, τόνισε στη χθεσινή του ομιλία στη Βουλή ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδης Μπαλτάς» διάβασα στο σχετικό δελτίο Τύπου του ΥΠΠΟΑ. Α, καλά, εντάξει, καταλάβαμε. Ήδη, βέβαια, εδώ κι αρκετό καιρό, είχαμ’ αρχίσει να καταλαβαίνουμε…
Αυτό το τρίξιμο που ακούγεται θα πρέπει να ’ναι τα κόκαλα του Χρήστου Λαμπράκη…
«Η Πειραιώς 260 περιέρχεται στο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού» ήταν ο τίτλος του δελτίου Τύπου του ΥΠΠΟΑ, με το οποίο εξαπελύθη το δεύτερο, μετά την ανακοίνωση του ονόματος του Γιαν Φαμπρ για τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Ελληνικού Φεστιβάλ, πυροτέχνημα. Παρακάτω αναλυόταν η σημασία του ρήματος «περιέρχεται»: «Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού βρίσκεται σε συστηματικό διάλογο με την Εθνική Τράπεζα προκειμένου ο χώρος της Πειραιώς 260 να αποδοθεί μέσω προγραμματικής συμφωνίας στο ΥΠΠΟΑ. Ο εν λόγω χώρος θα αναμορφωθεί αφενός για να εγκατασταθεί εκεί το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και όλες οι υπηρεσίες του (γραφεία, εκθετήριο-πωλητήριο, εκμαγεία) και αφετέρου για να συνεχίσει (σ.σ. sic) να παρουσιάζονται εκεί οι παραγωγές του Ελληνικού Φεστιβάλ ακόμα πιο συστηματικά. Στον ίδιο χώρο, θα συστεγάζονται υπηρεσίες που αφορούν στην αρχαία ελληνική κληρονομιά και στη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία».
Μα το ΥΠΠΟΑ -ή όπως αλλιώς το βαφτίζανε οι εκάστοτε- «βρίσκεται σε συστηματικό διάλογο με την Εθνική Τράπεζα» για το θέμα απ’ την εποχή του… Πάγκαλου. Ε, όχι και του παππού, του Θεόδωρου του νεότερου, του εγγονού, τότε -ναι!- υπουργού Πολιτισμού -μια φίλη μού το θύμισε. Ήτοι απ’ το 2000. Ή, μήπως, ο διάλογος δεν ήταν τότε «συστηματικός» κι έγινε τώρα. Πάντως, εγώ, προσωπικά, θυμήθηκα και τον Αντώνη Σαμαρά -ναι…- και τον Παύλο Γερουλάνο, επίσης υπουργούς Πολιτισμού, να μας ανακοινώνουν σε συνεντεύξεις Τύπου για το πρόγραμμα των Φεστιβάλ όχι απλώς «συστηματικό διάλογο» αλλά factum: ότι η «Πειραιώς 260» -κατόπιν ενεργειών τους, φυσικά…- έχει ΗΔΗ περιέλθει στο Ελληνικό Φεστιβάλ -είχε γίνει το κερασάκι στην τούρτα κάθε χρόνο. Και, μετά, μην είδατε τον Παναή...
Ε, ρε, ένα μπερτάχι ξύλο που έπρεπε να τους περιέλθουμε όλους αυτούς… Με τον τωρινό, ας αναμένουμε καλοπροαίρετα να δούμε ΠΏΣ αυτός ο αχταρμάς/συστέγαση Φεστιβάλ-ΤΑΠ-άλλων υπηρεσιών θα υλοποιηθεί -ΑΝ υλοποιηθεί ποτέ. Και, κυρίως, να δούμε πώς «θα συνεχίσει (σ.σ. κατά τη διατύπωση του δελτίου) να παρουσιάζονται εκεί οι παραγωγές του Ελληνικού Φεστιβάλ ακόμα πιο συστηματικά». Αυτό το «ακόμα πιο συστηματικά» ήταν που μου πήρε τα μυαλά…
A, και τα γραφεία του Φεστιβάλ σχεδιάζουν, λέει, να τα πάνε στο Μέγαρο Μουσικής κι όχι στην Πειραιώς. Όπως και το Θεατρικό Μουσείο. Κάτι σαν Άσυλο Ανιάτων, δηλαδή, το Μέγαρο.
Μα ποιοι τα σκέφτονται και τα διατυπώνουν και τα εκστομίζουν αυτά;
(ΥΓ. Τώρα πια εν αναμονή της μεγάλης στιγμής: της ανακοίνωσης του ονόματος του νέου προέδρου/γενικού διευθυντή/διοικητικού διευθυντή -δεν ξέρω πώς, τελικά, θα τον ονοματίσουν… Ή μήπως έχει κι άλλα πυροτεχνήματα;).
Νομίζω πως είναι ό,τι καλύτερο έχει γράψει ο Άκης Δήμου «μεταποιώντας» πεζά κείμενα -στη δευτερογενή, δηλαδή, συγγραφική ενασχόλησή του: «Όσα η καρδιά μου στην καταιγίδα», εμπνευσμένο απ’ το εκτενές διήγημα του Ιωάννου Κονδυλάκη «Η πρώτη αγάπη» -«μια παραλλαγή στο θέμα της ‘Πρώτης αγάπης’ του Ιωάννη Κονδυλάκη» το χαρακτηρίζει ο ίδιος. Ο Άκης Δήμου έχει γράψει ένα πολύ δουλεμένο, ποιητικό, λυρικό κείμενο α λα Λόρκα -πολύ μου τον θύμισε- μεταγγίζοντας την ουσία του κειμένου του Κονδυλάκη -με πόση, μα με πόση λεπτότητα περνάει το θέμα που εισάγει, μιας απροσδιόριστης ομόφυλης ερωτικής έλξης μεταξύ Γιώργη και Άνδρα! 
Κι η παράσταση των, «ειδικευμένων» πια στο ποιητικό θέατρο, «Bijoux de Kant», που είδα στο -κατάμεστο, δεν είναι τυχαίο- «Θέατρο Τέχνης» της Φρυνίχου, έχει αρθεί στο ύψος του έργου αυτού. Ο σκηνοθέτης Γιάννης Σκουρλέτης, πιο ώριμος από ποτέ, ισορροπώντας πια την υψηλή αισθητική του με τις ανάγκες του κειμένου, με την αρμονική συνεργασία του Κώστα Δελακούρα στη μουσική, του Ανδρέα Κασάπη που υπογράφει τη λιτή «σκηνική εγκατάσταση», της Δήμητρας Λιάκουρα στα κοστούμια, της Χριστίνας Θανάσουλα στους φωτισμούς και των υπόλοιπων, έχει αναδείξει όλες τις αρετές του «Όσα η καρδιά μου στην καταιγίδα». 
Κι έχει οδηγήσει τους -τέσσερις εδώ- ηθοποιούς του καλύτερα από ποτέ. Η υπέροχα λιτή στη Μάνα της, αγνώριστη Τάνια Τσανακλίδου -σαφώς ο καλύτερός της ρόλος στο θέατρο, συγκινητική όσο δεν πάει, όταν ανοίγει την παράσταση ψιλοτραγουδώντας α καπέλα το «Θαλασσάκι»-, η πάντα φευγάτη Λένα Δροσάκη, ιδανική για το ρόλο της Βαγγελιώς, ο πολύ ταλαντούχος Γιάννης Παπαδόπουλος που βγάζει τα σπλάχνα του επί σκηνής, ο μετρημένος, άψογα υπαινικτικός Νικόλας Αγγελής, καλά δεμένοι μεταξύ τους, αποδίδουν τα μέγιστα. Τρέξτε να τη δείτε αυτή την παράσταση!
Α, και να μην το ξεχάσω. Το έργο του Άκη Δήμου έχει πολύ καλή τύχη και στη θεωρητική του υποστήριξη. Τόσο το καίριο κείμενο της θεατρολόγου Δήμητρας Κονδυλάκη -εκ πλαγίου απογόνου του συγγραφέα- στο πρόγραμμα της παράστασης του «Θεάτρου Τέχνης» όσο και η πληρέστατη, άκρως διαβαστερή και καθόλου δασκαλίστικη -με την κακή έννοια- εισαγωγή που συγκρίνει τα κείμενα Κονδυλάκη και Δήμου και την οποία υπογράφει η Λίνα Ρόζη, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών, στο τυπωμένο έξοχα στη σειρά «Ελληνικό Θέατρο» των Εκδόσεων Σοκόλη, που μεγάλο και γόνιμο ενδιαφέρον δείχνουν για το θέατρο -και μέσα απ’ τη σειρά τους «Παγκόσμιο Θέατρο»-, ανοίγουν στον αναγνώστη και στο θεατή ευρείς, καρποφόρους ορίζοντες. 
Τώρα, δηλαδή, η Λυρική είναι ικανοποιημένη απ’ το ανέβασμα του «Κουρέα της Σεβίλης» του Ροσίνι που παρουσιάζει; Και πιστεύει -όσες επιμέρους αρετές μπορεί να ’χουν οι καλλιτέχνες- πως με διανομές όπως αυτή, του «Κουρέα» -την πρώτη είδα-, με την εξαίρεση του Τάσου Αποστόλου-Ντον Μπαζίλιο, στο καινούργιο θέατρο -επέστη ο χρόνος-, όσο υπερτέλειο κι αν είναι -πόσο μάλλον…- μπορεί να προωθηθεί στην πρώτη σειρά των ευρωπαϊκών οπερατικών Θεάτρων; 
Αντιφατικές οι εντυπώσεις που μου άφησε ο «Χορός του θανάτου» -το Μέρος Ι της διλογίας του Στρίντμπεργκ- που ’χει ανεβάσει ο Δημήτρης Καταλειφός σε συνεργασία με την Ελένη Σκότη στο «Εμπορικόν». Το πρώτο μέρος της παράστασης μου φάνηκε άχρωμο, χωρίς ενέργεια, επίπεδο, άτολμο, φοβισμένο και με κάποιες κακοτεχνίες -λίγο βαρέθηκα. Στο δεύτερο, η ενέργεια ανεβαίνει, η παράσταση αποκτά τσαγανό, η Φιλαρέτη Κομνηνού -επιβλητική παρουσία, τη θυμήθηκα να κάνει τον ίδιο ρόλο, της Αλίς, κι όταν είχε ανεβάσει μια συνεπτυγμένη εκδοχή ολόκληρης της διλογίας ο Ανδρέας Βουτσινάς το 2002, στο ΚΘΒΕ-, που στο πρώτο μέρος μου φάνηκε εγκεφαλική και επιφανειακή, σα να βρίσκεται ξανά στα νερά της, βαθαίνει την ερμηνεία της και μετασχηματίζει το αδιαμφισβήτητο κύρος της και σε αλήθεια.
Η ερμηνεία, πάντως, του Δημήτρη Καταλειφού ως Έντγκαρ -Κουρτ επαρκής, ο Βασίλης Μπισμπίκης-, απ’ την αρχή μέχρι το τέλος, έχει συνέπεια και ψαχνό ενώ η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου στίζει το στριντμπεργκικό κείμενο με άποψη και συνέπεια.
Ποιος να τη φανταζόταν τη θεατρική καριέρα που θα ’κανε το «Insenso» του Δημήτρη Δημητριάδη! Είτε ως μονόλογος είτε ως κομμάτι για δυο είτε ως «κοράλ». Απ’ το καλοκαίρι του 2007, όταν το πρωτοανέβασε ο Στέλιος Κρασανάκης στο Φεστιβάλ της Νάξου με ερμηνεύτρια την Ρούλα Πατεράκη. Κι ο Εμμανουήλ Κουτσουρέλης το ’κανε ως γυναικεία «διφωνία», κι ο Δαμιανός Κωνσταντινίδης ως μονόλογο με άντρα ηθοποιό, κι ο Μιχαήλ Μαρμαρινός ως -πολυπληθές- «κοράλ» στο Φεστιβάλ Αθηνών, σε τοπίο… εξωτικό -ένα έλος πλάι στην «Πειραιώς 260»-, κι η Ελευθερία Φούκη ως «διφωνία» γυναίκας-άντρα…
Δεν ξέρω αν κάτι μου ξεφεύγει, πάντως, ιδού τώρα κι άλλο ένα ελληνικό ανέβασμα του έργου αλλά στην Πολoνία -προς το παρόν. Ως γυναικείος μονόλογος κι αυτή τη φορά. Που άνοιξε μάλιστα, στις 15 Ιανουαρίου, την αυλαία των εκδηλώσεων «Βρότσλαφ, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης». Σε σκηνοθεσία Πέτρου Σεβαστίκογλου, με την Αλεξάνδρα Καζάζου και σε παραγωγή του Ινστιτούτου Γκροτόφσκι -δε χρειάζονται διευκρινήσεις, ξέρετε…- και της «Avant Art».
Η παράσταση, που παίχτηκε, βέβαια, στα ελληνικά, θα συμμετάσχει και στην Θεατρική Ολυμπιάδα η οποία θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο, επίσης στο Βρότσλαφ, με παραστάσεις σκηνοθετών όπως ο Ταντάσι Σουζούκι, ο Πίτερ Μπρουκ, ο Εουτζένιο Μπάρμπα, ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, ο Ρομέο Καστελούτσι, ο -δικός μας πια…- Γιαν Φαμπρ, ο Ρόμπερτ Γουίλσον…
No comments:
Post a Comment