Διακοπές στην Αίγινα μετά μουσικής (και μυρουδιάς σκουπιδιών…)

Η Αίγινα βουλιάζει από τον κόσμο: Έλληνες κυρίως -καλοκαιρινές διακοπές, σύντομη ανάπαυλα του Δεκαπενταύγουστου, Αθηναίοι που αγάπησαν την Αίγινα κι έχουν εδώ σπίτι, καλλιτέχνες δεμένοι με την Αίγινα… -αλλά και ξένοι συνωστίζονται. Συνωστισμός και στο λιμάνι -ασφυξία θα ήταν το σωστότερο- από τα γιοτ και τα κότερα.

Μέσα στο χαμό, ανάμεσα σε διάφορες περιφερόμενες αρπαχτές, ένα φεστιβάλ επιμένει στις ποιότητές του: Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας -η πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου είναι εκείνη που το εμπνεύστηκε και το οργανώνει κρατώντας την καλλιτεχνική του διεύθυνση. Φέτος έφτασε στη ένατη διοργάνωσή του αναπτύσσοντας τις εκδηλώσεις του για είκοσι τρεις μέρες -8 με 30 Αυγούστου- σε τρεις ιδιαίτερους χώρους με τη συμμετοχή πολλών ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.

Βρεθήκαμε στην Αίγινα, χάρη στη ζεστή, γενναιόδωρη φιλοξενία μιας παλιάς φίλης και συναδέλφου, για τέσσερις μέρες. Και, εκτός από το να απολαύσουμε -εν μέσω, εννοείται, συνωστισμού…- τις θάλασσες της Δραγονέρας στο Αγκίστρι, της Μονής, της Βαγίας, του Μαραθώνα, είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε και δύο από τις συναυλίες του Φεστιβάλ.

Τετάρτη βράδυ στην αυλή του ναού του Σωτήρος, του ενσωματωμένου στο τεράστιο συγκρότημα των ιστορικών παλιών φυλακών του νησιού που παραμένει ακόμα αναξιοποίητο, και η αποψινή συναυλία είναι ένα δίπτυχο όπως και άλλες από τις βραδιές του Φεστιβάλ -προσωπικά θα προτιμούσα η καθεμιά τους να έχει το δικό της χαρακτήρα. Ο χώρος, καθόλου τέλειος ακουστικά και καθόλου απομονωμένος -ακούς και κανένα μηχανάκι να διέρχεται παραπλεύρως γκαζωμένο…- αλλά επιβλητικός, καθώς φέρει μνήμες βαριές, σε κερδίζει. Και είναι γεμάτος: αστοί της Αίγινας, φιλόμουσοι, παιδάκια καλά δασκαλεμένα και συγκινητικά ήσυχα, ξένοι… 

Ανάμεσά τους και η Βίκυ Μαραγκοπούλου, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας.

Στο πρώτο μέρος η πιανίστα  -το πιάνο πρωταγωνιστεί στο φετινό Φεστιβάλ- Μαρία Ευστρατιάδη θα παλέψει ηρωικά με δύο έργα του Ρόμπερτ Σούμαν: «Σκηνές για παιδιά» και το αριστουργηματικό «Καρναβάλι» του.

Το δεύτερο μέρος είναι αφιερωμένο στο λιντ. Στα ανεπανάληπτα «Βέζεντοκ λίντερ» του Βάγκνερ ο τενόρος Βαγγέλης Χατζησίμος, με πολλές πια φωνητικές αδυναμίες, δεν βρίσκεται καθόλου σε φόρμα. 

Αλλά η μέτζο Αγγελική Καθαρίου μας ανεβάζει με τη γεμάτη ζωντάνια εκτέλεση των «Τσιγγάνικων τραγουδιών» του Γιοχάνες Μπραμς. Και το πρόγραμμα με γερμανικά τραγούδια, καλά κλιμακωμένο, το κορυφώνει η σοπράνο Τζούλια Σουγλάκου. 

Σε εξαιρετική φόρμα, με άψογη τεχνική, τέλειο φραζάρισμα και απόλυτο έλεγχο των μέσων της, παίζοντας συναρπαστικά με τα ημιτόνια, θα δώσει μία εξαιρετική ερμηνεία -και όταν λέω ερμηνεία εννοώ ερμηνεία- του Κύκλου οκτώ τραγουδιών του Ρόμπερτ Σούμαν -με Σούμαν κλείνει όπως και άνοιξε η βραδιά- «Ζωή και έρωτας μιας γυναίκας». 

Ξεκινώντας από τις προσδοκίες και τον παιχνιδιάρη έρωτα ενός κοριτσιού για έναν νέο και φτάνοντας στην  υλοποίησή του με γάμο, στην πλήρωσή του με ένα παιδάκι και στην απόγνωση της γυναίκας όταν ο σύντροφος χάνεται από τη ζωή. Οι ελληνικές μεταφράσεις των στίχων του Άντελμπερτ φον Σαμισό, που ο Σούμαν χρησιμοποίησε -μεταφράσεις που η Τζούλια Σουγκλάκου μετρημένα μας διαβάζει ανάμεσα στα τραγούδια-, αποκαλύπτουν την ανύπαρκτη δυναμική και την αφέλειά τους (η οποία, πάντως, δεν τους εμπόδισε να γίνουν η βάση για τραγούδια υπέροχα) αλλά σίγουρα κάνουν και την επαφή μας με τα λίντερ αυτά πιο άμεση. 

Όπως άμεση, φιλική, σχεδόν οικογενειακή, χωρίς τυπικότητες είναι η βραδιά, με τους καλλιτέχνες να κάνουν μικρές εισηγήσεις στα έργα και την παρούσα Ντόρα Μπακοπούλου να παρεμβαίνει.

Αποφασιστικός παράγοντας στο μέρος των λίντερ, ο πιανίστας Στέφανος Νάσος που συνόδευσε και τους τρεις λυρικούς καλλιτέχνες. Όχι μόνο με ετοιμότητα και ευφυία αλλά ανάγοντας τον συνοδευτικό του ρόλο σε συμπρωταγωνιστικό.

Την επομένη, βράδυ Πέμπτης, η συναυλία στην Παραλία της Αύρας -σε έναν ταρσανά, πλάι στο Αρχαιολογικό Μουσείο και κάτω από την Κολώνα- είχε μεγαλύτερη γοητεία. Ήταν ο χώρος κυρίως, ήταν το κύμα που έσπαγε πλάι μας αλλά ήταν και το ενιαίο περιεχόμενό της: ο βέλγος τσελίστας Αλεξάντρ Ντεμπρί 

και η αργεντινή πιανίστα Κάριν Λέχνερ με το φλογερό ταμπεραμέντο, καλά δεμένοι μεταξύ τους, με γνώση του ύφους των έργων που έπαιξαν -μπροστά σε ένα μικρό και, περιέργως, παγερό κοινό- θα ερμηνεύσουν Βιβάλντι, Σούμαν, Μέντελσον (σε μεταγραφή Μίσα Μάισκι)

για να κορυφώσουν το καλά σχεδιασμένο πρόγραμμά τους με το έξοχο «Μεγάλο τάνγκο για τσέλο και πιάνο» του Άστορ Πιασόλα -γραμμένο για τον Μιστισλάβ Ραστραπόβιτς και την Μάρτα Άρχεριτς.

Η οργάνωση είχε κάποια προβλήματα -φωτισμοί, ήχος (ενισχυμένος ελαφρά με μικρόφωνα που ενίσχυαν όμως και τις ενοχλητικές βαθιές ανάσες του τσελίστα)…-, οι έφηβοι που μαζεύτηκαν εκεί κοντά και ξεφώνιζαν, οι τρεις Γερμανοί του κοινού οι οποίοι κατέφθασαν με σάντουιτς και μπύρες που κατανάλωναν υπό τους ήχους της μουσικής δωματίου (!), τα κουδούνια από τα διερχόμενα ιππήλατα αμαξάκια, ο βόμβος από τις μηχανές των πλοίων που έφταναν ή απέπλεαν από την κοντινή βαπορόσκαλα δεν βοηθούσαν στην ακουστική και στη συγκέντρωση αλλά ο φλοίσβος, η αύρα που πότε-πότε έπνεε και έσπαζε την υγρή ζέστη και ο έναστρος ουρανός μας έφεραν στα ίσα μας.

Το Φεστιβάλ -η Ντόρα Μπακοπούλου δηλαδή- δεν το βάζει κάτω -συνεχίζει την πορεία του. έστω και ιδίοις αναλώμασι. Με τη στήριξη ολίγων χορηγών. Με πολύ μεγάλες οικονομικές δυσκολίες που φέτος -χαλεποί οι καιροί…- έγιναν ακόμα μεγαλύτερες. Ο Δήμος της Αίγινας δεν το βοηθάει οικονομικά. Ποτέ δεν το βοήθησε. Ίσως θεωρεί πως τίποτα δεν προσθέτει στην τουριστική εικόνα του. Απορώ. Τι προσθέτει στην τουριστική του εικόνα; Οι διακοπές νερού; Οι αηδιαστικές τουαλέτες της πλατείας Ηρώων στην πόλη που θέλει να θεωρείται η πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας; Που να μη σας τύχει να τις επισκεφθείτε…, από την εποχή του Καποδίστρια έχουν να τις καθαρίσουν. Ή οι σωροί των σκουπιδιών που κατακυριεύουν το νησί;

Πήγα για μπάνιο στην όμορφη ακτή της Βαγίας και ανακάλυψα πως… άνθρακες «Ο θησαυρός της Βαγίας». Ή μάλλον σκουπίδια. Σε σωρούς που κανείς δεν ενδιαφέρεται αν και πότε θα συλλεχθούν, με αποτέλεσμα όλη η ακτή να μοσκοβολάει από τις αναθυμιάσεις τους. Και να ήταν μόνο στην Βαγία… Έμαθα πως τοπική λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών δεν έχει βρεθεί, απλώς… μεταφέρονται στον Πειραιά. Και για του λόγου του αληθές, στην επιστροφή με το -σαπιοκάραβο…- «Άγιος Νεκτάριος» το διαπίστωσα. Ιδίοις όμμασι. Και ιδία… ρινί. Συνταξιδεύαμε. Με τη σκουπιδιάρα του δήμου Αίγινας…

9^ο Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας, Αίγινα, Αυλή Ναού Σωτήρος, 13 Αυγούστου 2014 και Παραλία Αύρας, 14 Αυγούστου 2014.