Παπαβασιλείου και στο ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης με Ρίτσο και ερμηνευτή Μαυροματάκη

 

Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση 

 

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου επανέρχεται στη σκηνοθεσία -και στο Εθνικό Θέατρο και στον Κάρλο Γκολντόνι-, ανεβάζοντας, όπως σας έγραψα χτες, στο totetartokoudouni.blogspot.com, στην Κεντρική Σκηνή του, την προσεχή χειμερινή περίοδο 2023/2024, ως εναρκτήρια παράσταση, τον «Ιμπρεσάριο της Σμύρνης» του βενετσιάνου συγγραφέα αλλά, προηγουμένως, έχει αναλάβει και άλλη υποχρέωση: σκηνοθετεί, το καλοκαίρι, για το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, τον «Aίαντα» του Γιάννη Ρίτσου, ως μονόλογο, με ερμηνευτή τον Μανώλη Μαυροματάκη.

Ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε μεταξύ 1967 και 1969, τον «Aίαντα» που πρωτοτυπώθηκε το 1972 (Εκδόσεις «Κέδρος») στη συλλογή «Τέταρτη διάσταση», με -κυρίως αρχαιόθεμους- δραματικούς μονολόγους του-ποιήματα εκτεταμένα, η οποία και αποτελεί τον τόμο ΣΤ΄ της συνολικής έκδοσης των Ποιημάτων του.

Στον πεζό, όπως συνηθίζει σ’ όλους τους μονολόγους αυτούς, πρόλογο του ποιήματος ο ποιητής γράφει:«Ένας μεγαλόσωμος, πολυδύναμος άντρας κείτεται χάμου στο πάτωμα, ανάμεσα σε σπασμένα πιατικά, κατσαρόλες, σφαγμένα ζώα, γάτες, σκυλιά, κότες, αρνιά, κατσίκια, ένα άσπρο κριάρι δεμένο όρθιο στον πάσσαλο, ένα γαϊδούρι, δυο άλογα. Φοράει μιαν άσπρη νυχτικιά σκισμένη, καταματωμένη -κάτι σαν αρχαίος χιτώνας- που αφήνει ακάλυπτο σχεδόν το ρωμαλέο του σώμα. Δείχνει κουρασμένος, σαν μόλις να συνέρχεται από ολονύχτιο μεθύσι. Στο πρόσωπό του μια έκφραση ανημπόριας και θλίψης, ολότελα αταίριαστη, και μάλιστα ανάρμοστη, με τις σωματικές του διαστάσεις, τους προτεταμένους μυώνες στους βραχίονες, στους μηρούς, στις κνήμες. Μια γυναίκα, με ξαφνικά χαρακτηριστικά, χλωμή, ξαγρυπνισμένη, τρομαγμένη, κι ίσως μυστικά οργισμένη, στέκεται αμίλητη μπροστά στην πόρτα. Η στάση της κάπως παράξενη -σα να κρύβει πίσω της ένα μικρό παιδί. Έχει ξημερώσει απ’ ώρα. Έξω θα πρέπει να ’χει δυνατό φως. Εδώ, μια άρρωστη ανταύγεια σέρνεται στους τοίχους απ’ τις κλεισμένες γρίλιες. Ακούγονται στο δρόμο φωνές απ’ τους οπωροπώλες, τους τροχιστάδες, τους ιχθυοπώλες, και λίγο πιο κάτω στ’ ακρογιάλι φωνές ναυτών που πλένουν και συγυρίζουν τ’ αραγμένα καράβια. Ο άντρας ασάλευτος καταγής. Δεν ξέρεις πού κοιτάει, τι βλέπει. Μιλάει αργά, κουρασμένα και πότε πότε πυρετικά ή και κάπως φοβισμένα».

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου έχει συνδεθεί στενά με τον Ρίτσο και τους δραματικούς μονολόγους του μέσω της «Ελένης» που, αρχικά, μέρος της είχε περιλάβει και ερμηνεύσει, με «ακροατή» τον Νίκο Σακαλίδη, στο αναλόγιο «Ο κύριος Γιάννης Ρίτσος» το οποίο παρουσίασε στην Πνύκα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 1999. Τη σεζόν 2000/2001 ανέβασε ολόκληρη, πλέον, την «Ελένη» στη σκηνή, στο Υπόγειο του «Θεάτρου Τέχνης», ερμηνεύοντας εξαιρετικά ο ίδιος τον επώνυμο ρόλο, σε μια παράσταση-σταθμό την οποία επανέλαβε, μετά τη μεγάλη επιτυχία που ’χε, αρκετές φορές έως και το 2019 (!) -και στο «Θέατρο Τέχνης» της οδού Φρυνίχου και σ’ άλλους χώρους και στην Κύπρο.

Ο «Αίας» του Γιάννη Ρίτσου έχει ανεβεί το 2015/2016 απ’ το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης σε σκηνοθεσία και δραματουργία Δήμητρας Λαρεντζάκη, με τον Κωνσταντίνο Κοζικόπουλο, το 2018/2019 απ’ τον Γιάννη Τράντα, σε σκηνοθεσία του, στο θέατρο «Αλκμήνη» και, στη συνέχεια, στον Βόλο ενώ αποσπάσματά του περιλήφθηκαν στην παράσταση-σύνθεση «Τέταρτη διάσταση» που παρουσίασε, στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών, το ΚΘΒΕ, σε σκηνοθεσία Πολυξένης Σπυροπούλου, με τον Ιορδάνη Αϊβάζογλου στον ομώνυμο ρόλο, τη σεζόν 2021/2022, παράσταση η οποία είχε παιχτεί και την προηγούμενη σεζόν, αλλά μόνο διαδικτυακά, λόγω της πανδημίας.

Στην παράσταση του Βασίλη Παπαβασιλείου με το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης «ακροάτρια» του Μανώλη Μαυροματάκη-Αίαντα θα ’ναι η Δανάη Λουκάκη ενώ τα σκηνικά και τα κοστούμια θα σχεδιάσει ο Άγγελος Μέντης, τους φωτισμούς ο Αλέκος Γιάνναρος και τα ηχοτοπία ο Γιαν βαν Αγγελόπουλος. Η πρεμιέρα θα δοθεί στην Αρχαία Απτέρα, κοντά στα Χανιά, σε ημερομηνία που θα εξαρτηθεί απ’ τις εκλογές -αν υπάρξουν επαναληπτικές. Θ’ ακολουθήσει περιοδεία στην Κρήτη ενώ η παράσταση θα παιχτεί και στην Αθήνα -στο  κηποθέατρο Παπάγου (26 Ιουλίου), στο «Θέατρο Βράχων» Βύρωνα, στο θέατρο «Άννα Συνοδινού» (27 Ιουλίου) και στο «Θέατρο Ρεματιάς», στο Χαλάνδρι (η ημερομηνία εκκρεμεί).

Παράλληλα, το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, που η πορεία του, με καλλιτεχνική διευθύντρια την Έφη Θεοδώρου είναι σοβαρή και απολύτως συνεπής, το φετινό καλοκαίρι, θα ’ναι συμπαραγωγός με το Εθνικό Θέατρο, για τις παραστάσεις στην Κρήτη, του «Ιππόλυτου» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, που θ’ ανοίξει το φετινό Φεστιβάλ Επιδαύρου, παραστάσεις που θα πραγματοποιηθούν αμέσως μετά την Επίδαυρο.