February 11, 2023

Στο Φτερό / Μαγευτική παράσταση ενός δύσκαμπτου έργου

 

«Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές / Σκηνοθεσία: Τιμοφέι Κουλιάμπιν. 
 
Τόπος και χρόνος δεν προσδιορίζονται. Μία ερημιά, μία μοναξιά -η μοναξιά του τίτλου-, κάπου στο πουθενά. Ένας έμπορος -ο Ντίλερ- και ένας πελάτης του -ο Πελάτης. Συναντιούνται. Δεν μαθαίνουμε τι θέλει να του πουλήσει ο Ντίλερ, δεν μαθαίνουμε τι θέλει, τι επιθυμεί να αγοράσει ο Πελάτης. Ποτέ. Όλα κρυμμένα. Πίσω από λέξεις -ένας χείμαρρος λέξεων, μία μονομαχία με τις λέξεις. Μπορεί το ζητούμενο να είναι ο θάνατος. Πάντως, εξαρτώνται ο ένας από τον άλλον. Ο Γάλος Μπερνάρ-Μαρί Κολτές στο μεγάλο μονόπρακτό του «Η μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» εισάγει τα δύο πρόσωπα στο σκοτεινό ποιητικό σύμπαν του: ένα έργο δυσπρόσιτο, αν όχι απρόσιτο στο θεατή/ακροατή, όπου φλυαρίες με στρεβλωμένη σύνθεση και σύνταξη τήκονται σε 
ένα -σίγουρα ποιητικό και ενίοτε γοητευτικό- κράμα αλλά αφήνοντας, σε μένα τουλάχιστον, άνισες εντυπώσεις καθώς έντονα φλερτάρουν με το δήθεν και την πλήξη. Όμως, ο Ρόσος Τιμοφέι Κουλιάμπιν που υπογράφει τη σκηνοθεσία είναι σκηνοθέτης ιδιοφυής -του έχω ήδη πιστώσει τις συγκλονιστικές τσεχοφικές «Τρεις αδελφές» στη νοηματική, που είδαμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, το 2018. Και μέσα από το στρυφνό αυτό κείμενο, αισθητά κομμένο, με δραματουργό τον Ρομάν Ντολζάνσκι, έχει δημιουργήσει μία ελκυστική συνθήκη στο συναρπαστικό σκηνικό του Ολέγκ Γκολόβκο που υπογράφει και τα κοστούμια: ένας τοίχος γκρίζος, μετωπικά στημένος, με, συμμετρικά, στενές πόρτες 
που ανοίγουν αφήνοντας να φαίνονται στενά δωματιάκια -μία τουαλέτα με ντουσιέρα, μία ντουλάπα με κρεμασμένες δερμάτινες ζώνες, κάτι σαν πολύχρωμο παιχνίδι που πάνω του χιονίζει, μία πόρτα καγκελόφρακτη, κάτι σαν αίθουσα σχολικής τάξης με έναν πράσινο πίνακα όπου χαράζονται με κιμωλία κάποια ακατανόητα σημάδια ή παιδικά σχεδιάσματα...-, πόρτες που χωρίζονται με ευθείες σειρές, σαν γιρλάντες, κόκκινα ή πράσινα γλομπάκια από νέον, ενώ, πάνω από το σκηνικό αυτό, μία τεράστια οθόνη, που, πότε-πότε, διχάζεται,
φιλοξενεί, σε ασπρόμαυρο και σε γκρο  πλάνα, κυρίως, τους δύο ηθοποιούς που βιντεοσκοπούνται συνεχώς επιτρέποντάς μας να παρατηρούμε εκφράσεις. Η παράσταση ανοίγει με έναν κοστουμαρισμένο νέο που πετάει τα ρούχα του, γυμνώνεται και πάει στο ντους, όπου αφήνει την εντύπωση ότι αυνανίζεται, ώσπου στη θέση του, βρίσκεται, με γυμνά πόδια, ο Πελάτης -ίσως ο γηραιός εαυτός του. Για να συναντήσει τον Ντίλερ ο οποίος στην εκδοχή του Κουλιάμπιν είναι γυναίκα. Ντίλερ και Πελάτης, στη διάρκεια της παράστασης, αλλάζουν, κάποιες στιγμές, ρόλους αφήνοντας την αίσθηση ενός προσώπου και του ασυνείδητού του. Η παράσταση, στο μπροστινό μέρος της σκηνής, εκτυλίσσεται
σε μήκος και χωρίς βάθος, μέσα σε 60 λεπτά, με τους ηθοποιούς να μπαινοβγαίνουν ή να κάθονται στα δωματιάκια. Για να καταλήξει εκεί που άρχισε: στην τουαλέτα με το ντους, όπου ο Πελάτης / Ντίλερ / Μάλκοβιτς πιάνει στα χέρια του και επεξεργάζεται ένα ξυράφι. Φευγαλέα, στο βίντεο, τον μισοβλέπουμε με κομμένο λαιμό. Μήπως αυτό ήταν που έψαχνε και πρόσφερε; Ο σχεδιασμός του βίντεο -που, ουσιαστικά, πρωταγωνιστεί- από τον Αλεξάντερ Λομπάνοφ και οι φωτισμοί που σχεδίασε ο Όσκαρς Πάουλινς, προσφέρουν, μαζί με τη δουλειά και των λοιπών συντελεστών, τις δυνατότητες για μία τεχνικά άψογη και αισθητικά μαγευτική παράσταση. Ο Αμερικανός, με ρίζες στην Κροατία, Τζον Μάλκοβιτς επιβεβαιώνει και στη σκηνή ότι, όντως, είναι ο χαρισματικός ηθοποιός που γνωρίζαμε έως τώρα -εγώ τουλάχιστον- μόνον από τον κινηματογράφο. Αλλά και η Λιθουανή Ινγκεμπόργκα Νταπκούνεϊτε, πλάι του, κάνει μία ερμηνεία ισάξια, αν όχι και καλύτερη κάποιες στιγμές -μία σπουδαία, δυναμική ηθοποιός. Ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν, επιπλέον, έχει καταφέρει να τους δέσει σφιχτά. Μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παράσταση ενός δύσκαμπτου κειμένου (Φωτογραφίες: MĀRIS MORKĀNS).
 
(Η παράσταση δεν διαθέτει έντυπο πρόγραμμα καθώς η «Στέγη», δυστυχώς, τα κατάργησε. Το έργο κυκλοφορεί, με πλούσιο συνοδευτικό υλικό, από τις Εκδόσεις «Άγρα»: «Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι», 2001). 
 
«Στέγη» Ιδρύματος Ωνάση / Κεντρική Σκηνή, Θέατρο «Ντάιλες» («Καλών Τεχνών») / Ρίγα Λετονίας και Γιεκατερίνα Γιακίμοβα, 10 Φεβρουαρίου 2023.

No comments:

Post a Comment