Σούμπερτ με… ντουντούκα

Κάθε εμφάνιση του έλληνα, εγκατεστημένου στην Ρωσία και με διεθνή πια καριέρα, αρχιμουσικού Θεόδωρου Κουρεντζή στην Ελλάδα, από την πρώτη του, το 2007, εξελίσσεται -για μένα τουλάχιστον- σε γεγονός. Έτσι συνέβη και με τη χθεσινή συναυλία του. Το ιδιαίτερο: αυτή τη φορά -ήταν η πρώτη- συνέπραττε με ένα ελληνικό μουσικό σύνολο, το «Kyklos Ensemble». Κορμός -και αποκλειστικό έργο- της συναυλίας ο Κύκλος τραγουδιών για βαρύτονο και πιάνο του Φραντς Σούμπερτ «Χειμωνιάτικο ταξίδι» (1828) στη μεταγραφή του γερμανού Χανς Τσέντερ, η οποία φέρει τον τίτλο «Χειμωνιάτικο ταξίδι του Σούμπερτ-Μία συντεθειμένη ερμηνεία για τενόρο και μικρή ορχήστρα» (1993).

Ο Τσέντερ έχει επέμβει -«ασεβώς» σε πρώτη ματιά αλλά ουσιαστικά, κατά τη γνώμη μου, με απόλυτο σεβασμό και διακριτικότητα στο πνεύμα του Σούμπερτ- στα 24 τελευταία αριστουργηματικά, σπαρακτικά τραγούδια του σε στίχους του Βίλχελμ Μίλερ, που τα πρώτα δώδεκα εκδόθηκαν λίγους μήνες πριν από το θάνατό του και τα άλλα δώδεκα αμέσως μετά την τόσο πρόωρη εκδημία του, «παραβιάζοντας» τις αρμονίες τους και δημιουργώντας ένα καινούργιο, σύγχρονης γραφής έργο, σπουδαίο, που τα αγκαλιάζει στοργικά ακόμα και αν κάποιες στιγμές ο τενόρος μέχρι και ντουντούκα χρησιμοποιεί «εκτοξεύοντας» με μπρεχτικό τρόπο τους στίχους που ο Τσέντερ θέλει να τονίσει.

Ο Θεόδωρος Κουρεντζής, στο στοιχείο του, με φοβερή αυτοσυγκέντρωση και με εμφανή δουλειά στη λεπτομέρεια, που είχε προηγηθεί, οδήγησε το άριστα δεμένο «Kyklos Ensemble» σε μία εκθαμβωτική αλλά και επιβλητική και αισθαντική ερμηνεία συμφιλιώνοντας τον σουμπέρτειο σπαραγμό με έναν καθόλου στείρο, πιστεύω, μοντερνισμό.

Ο εξαίρετος αμερικανός τενόρος Κιθ Στόναμ -στιλπνό φωνητικό μέταλλο, άριστη τεχνική, γνώση του ύφους- πρωταγωνίστησε μέσα από μία ερμηνεία άψογη, έστω και αν υπέπεσε σε κάποια, ελάχιστα ολισθήματα.

Επιπλέον ο μαέστρος επέλεξε, κατά τη συνήθειά του, μία θεατρικότητα στην παρουσίαση -σκοτάδια, μέλη της ορχήστρας και σολίστας ξυπόλητοι, μουσικοί και αναλόγια στους διαδρόμους της αίθουσας, εκτός αίθουσας, μετακινήσεις εξαιρετικά διακριτικές, σχεδόν αθόρυβες…- που κάποιους μπορεί να τους ξένισε και να αναρωτήθηκαν τι προσθέτει στη μουσική. Εγώ την εισέπραξα ως δημιουργία -με μεγάλη προσοχή- ενός επιβλητικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο η μουσική των Σούμπερτ/Τσέντερ άνθισε. Ως ένα τρόπο να αυξηθεί, χωρίς εκπτώσεις, το ενδιαφέρον του κοινού.

Την απέραντα τρυφερή ελληνική μετάφραση των στίχων του Μίλερ στους υπέρτιτλους που είχαν αρθεί στο ύψος της περίστασης δεν μπορούσε παρά να την υπογράφει ένας ποιητής: ο Αλέξανδρος Ίσαρης.

Το συμπέρασμα. Μία συγκλονιστική βραδιά. Και -για μένα- η κορυφαία, μέχρι τώρα τουλάχιστον, στιγμή του Φεστιβάλ Αθηνών. Που επαναλαμβάνεται απόψε.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών/Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, «Kyklos Ensemble», Φεστιβάλ Αθηνών, 14 Ιουνίου 2014.