Το Τέταρτο Κουδούνι / 20 Οκτωβρίου 2011

Η _ ανύπαρκτη _ σχέση δυο πενηντάρηδων αδελφών που πεθαίνει η μάνα τους κι η «κούρσα» για την κατάκτηση του διαστήματος: δυο θέματα που πώς είναι δυνατόν να δεθούν θεατρικά; Κι όμως! Ο Καναδός Ρομπέρ Λεπάζ τα ’χει καταφέρει με τρόπο συγκλονιστικό στην «Αθέατη πλευρά της σελήνης» που είδα στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Βρήκε τα νήματα με αποτέλεσμα μια παράσταση απόλυτα λιτή μέσα απ’ την πολυπλοκότητά της, η οποία για κάτι παραπάνω από δυο ώρες με _ μας _ καθήλωσε. 


Είδα _ ένα μεγάλο της μέρος _ απ’ το κανάλι της Βουλής την φτιαγμένη για την τηλεόραση παράσταση: «Paradise Lost» του Κλίφορντ Οντέτς. Ένα βίντεο του 1974 σε σκηνοθεσία Γκλεν Τζόρνταν και με ηθοποιούς όπως η σπουδαία Τζο βαν Φλιτ, ο Ιλάι Γουάλας ή η Μπερναντέτ Πίτερς στη διανομή, βίντεο που, απ’ ό,τι διάβασα μετά, έχει μεταφερθεί σε dvd το 2002.
Έψαξα το έργο στο διαδίκτυο γιατί το αγνοούσα: γραμμένο το 1935, ανέβηκε στο Μπρόντγουέι την ίδια χρονιά απ’ το αριστερό _ Μεσοπόλεμος… _ «Γκρουπ Θίατερ» σε σκηνοθεσία Χάρολντ Κλέρμαν, με Ηλία Καζάν, Λούθερ Άντλερ, Στέλα Άντλερ μεταξύ άλλων. Απ’ το πολύτιμο (αλήθεια, το υπουργείο Πολιτισμού έχει όντως πειστεί πως είναι πολύτιμο;) Θεατρικό Μουσείο με πληροφόρησαν πως έχει ανεβεί στην Ελλάδα σε επίσης δύσκολες εποχές: Μάιος του 1947 στο «Βρετάνια» από θίασο Αιμίλιου Βεάκη – Γιώργου Παππά με τον τίτλο «Χαμένος παράδεισος» σε μετάφραση Κόλια Νησιώτη και σκηνοθεσία του Γιώργου Σεβαστίκογλου _ έπαιζαν και Ελένη Χατζηαργύρη, Ιορδάνης Μαρίνος, Θεόδωρος Μορίδης, Νίκος Βασταρδής, Γιώργος Δαμασιώτης…
Πού θέλω να καταλήξω; Το _ αριστερόστροφο, τότε στις ΗΠΑ υπήρχαν αριστεροί… _ έργο διαδραματίζεται το 1932, στις ΗΠΑ της Ύφεσης _ μια μεσοαστική οικογένεια, που η κεφαλή της, ένας άντρας όχι πια νέος, χάνει τη δουλειά του, θα υποστεί τις συνέπειες _ και όχι μόνο μου φάνηκε τόσο, μα τόσο επίκαιρο αλλά με συνάρπασε _ κάτι από Ο’ Νιλ, κάτι απ’ τον μεταγενέστερο «Θάνατο του εμποράκου»... Ναι, έχει πολλούς ρόλους _ πάνω από είκοσι, που ίσως όμως περιορίζονται _ αλλά μήπως κάποιος τολμηρός του θεάτρου μας, κάποιο «Γκρουπ Θίατερ» των δύσκολων ελληνικών καιρών μας, κάποιο κρατικό Θέατρο θα ’πρεπε να το κοιτάξει; Μήπως μας αφορά άμεσα; 


Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελά πατέρα; Σ’ αυτή την ξέφρενη σκυταλοδρομία / τρέιλερ για το πρωινάδικο του Antenna _ με τις εφημερίδες, και τους κόπανους, και τα μικρόφωνα στο χέρι; Πολλή, μα πολλή χαρά, βρε παιδί μου. Που δεν μπορώ να την ερμηνεύσω. Για την κατάσταση του καναλιού είναι; Για την κατάσταση του τόπου; Ας ευχηθώ να συνεχίσουν να γελάνε έτσι και μετά το τέλος της σεζόν.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…


Δεν το κατάλαβα. Αυτό που ανακοινώθηκε απ’ το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού στο δελτίο Τύπου για τα κρατικά βραβεία θεατρικού έργου ως προς το σκέλος του διαγωνισμού για νέους θεατρικούς συγγραφείς. Πως δεν απονέμονται, λέει, «λόγω αδυναμίας ολοκλήρωσης των εργασιών της Επιτροπής». Δηλαδή;


Ο εργατικός ο άνθρωπος φαίνεται… Σε προσωρινή αργία ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Παναγιώτης Ψωμιάδης αλλά με τα χέρια κατεβασμένα δε μένει στο ενδιάμεσο. «Φιλική συμμετοχή» του εντόπισα στην ταινία (;) σίκουελ «Πόντιοι. New Generation = Νέων γενεάν» του επανακάμψαντος αειθαλούς Όμηρου Ευστρατιάδη. Στην ταινία (;), μεταξύ άλλων, και η Τζούλια Ντεζιρέ _ ναι, έτσι λέει η αφίσα… _ Αλεξανδράτου. Καταλαβαίνετε…
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή...


Όταν όλοι οι θίασοι, εν μέσω κρίσης, αναδιπλώνονται, στο «Από Μηχανής Θέατρο» δεν το βάζουν κάτω με τίποτα. Κι έχουν αναγγείλει _ η Εταιρεία Θεάτρου «Συν – Επί (+, x)» _ ρεπερτόριο με επτά έργα! Εκ των οποίων τα πέντε σε πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα! Και εκ των οποίων τα τρία νεοελληνικά!
Δεν προδικάζω τα αποτελέσματα, αν και σοβαροί άνθρωποι έχουν αναλάβει τις σκηνοθεσίες, αλλά για το ρεπερτόριο και για τη σοβαρότητα με την οποία το Θέατρο αυτό ξεκίνησε και επιμένει να συνεχίζει τη δουλειά του μόνο «μπράβο» έχω να πω.


Μετά τον «Γλάρο» του Τσέχωφ _ και «μετά την περσινή επιτυχία και την ομόφωνη επιδοκιμασία των κριτικών» όπως γράφει το σχετικό δελτίο Τύπου _, παράσταση την οποία είδα, ε, κι έχω κι εγώ την άποψή μου… _ η Μαίρη Βιδάλη ετοιμάζει, στο θεατράκι της «Διάχρονο» του Νέου Κόσμου, Ίψεν. Και «Βρικόλακες» και «Κυρά της θάλασσας» παρακαλώ. Ως «Σπουδή Νο 2» λέει. Να ανησυχήσω; 


Τραβηγμένο απ’ τα μαλλιά το βρίσκω να γίνει θέατρο η «Ελληνική νομαρχία». Ένα, σίγουρα, πολύ ενδιαφέρον πολιτικό κείμενο _ Ανωνύμου του Έλληνος _ του 1806 αλλά... Σα να κάνεις παράσταση τον τόμο του Συνταγματικού Δικαίου, που λέει και μια φίλη μου.
Παραγωγή του ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα, το ’δα στην Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο των Δημητρίων. Πολύ ελκυστικός ο χώρος του πάρκινγκ της Μονής Λαζαριστών, που επελέγη για την παράσταση, μια πολύ γερή έναρξη, ένα καλό φινάλε, ένας εξαίρετος ηθοποιός _ ο Δημήτρης Καρτόκης _, μια επίσης πολύ ταλαντούχα νέα ηθοποιός _ η Αντιγόνη Φρυδά _, αλλά πώς να κατέβει ΑΥΤΟ το κείμενο στο κοινό; Όσες παράλληλες δράσεις κι αν επινοήσει ο σκηνοθέτης. Εκτός κι αν είναι ο θεός της σκηνοθεσίας…


Μωρέ, λέω, τελικά, να το κάνω ΜουΚουΟ _ Μη Κυβερνητική (κατ’ ευφημισμόν…) Οργάνωση, για να καταλάβετε _ «Το Τέταρτο Κουδούνι». Φαίνεται αποδοτικό. Διότι «Αλληλεγγύη» στην «Αλληλεγγύη» _ μα ΠΟΙΟΣ την είχε την ιδέα αυτή, να τιτλοφορηθεί έτσι το συγκεκριμένο χαράτσι; _ κι «έκτακτη εισφορά» στην «έκτακτη εισφορά» έχω αρχίσει να μιλάω γερμανικά…
Εκτός κι αν καταφέρω να κλείσω ένα ραντεβού με τον Εμίρη του Κατάρ.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή... 


Προ 50ετίας
Τα Θεατρικά Νέα

 Απόψε στις 9 45 αρχίζει παραστάσεις το θέατρο « Έλσας Βεργή» με το έργο του Ευγενίου Ο’ Νηλ «Παράξενο Ιντερμέτζο» […]. Λαμβάνουν μέρος οι Έλσα Βεργή, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Γ. Δάνης, Τζέννη Ρουσσέα, Αθηνά Μιχαηλίδου, Αλέκος Πέτσος, Βίκτωρ Παγουλάτος και Σπ. Ευαγγελάτος. 20 Οκτωβρίου 1961.
  

Εγνώσθη ότι ο Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Αιμ. Χουρμούζιος, τον οποίον επεσκέφθη ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οργανώσεως Θεάτρου Βορείου Ελλάδος Γ. Θεοτοκάς, εδέχθη όπως παραχωρηθή το «Βασιλικό» της Θεσσαλονίκης στον νεοσύστατο κρατικό θεατρικό οργανισμό για την αρξαμένη χειμερινή θεατρική περίοδο. […]. 20 Οκτωβρίου 1961. 
Ο θεατρικός συνεργάτης των «Νέων» γράφει τα εξής: Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος παρουσίασε χθες και επίσημα τον «Γαλιλαίο». Ο χειρότερος Μπρεχτ που είδαμε στην Ελλάδα. Δεν ήταν, βεβαίως, επιτυχία του Μπρεχτ, αλλ’ είναι οπωσδήποτε αποτυχία του Διαμαντόπουλου! Ο Μπρεχτ, εμφανίζοντας τον Γαλιλαίο με ανθρώπινες αδυναμίες, μένει πιστός στην ιδεολογία του. Όσοι βλέπουν συνθηκολόγησι του συγγραφέα, παρεξηγούν το έργο. Ασυγχώρητη η ελαφρότητα του Διαμαντόπουλου να το σκηνοθετήση […]. Απέδειξε ότι δεν είναι σε θέσι να οργανώση Μ π ρ ε χ τ ι κ ή παράστασι […]. Επί πλέον, σκηνοθετώντας, έχασε τον έλεγχο εαυτού και των άλλων. Η υπερβολή τον χαρακτήριζε σαν ηθοποιό: κραυγές μορφασμοί, κινήσεις. […]. * 25 Οκτωβρίου 1961.

Δημοσιεύτηκε στα «Νέα».