«Μήλα». Σκηνοθεσία: Χρήστος Νίκου
Μία αλλόκοτη πανδημία σκιάζει την Αθήνα -ίσως και τον πλανήτη ολόκληρο: αιφνίδια, ολοσχερής απώλεια μνήμης στους ανθρώπους -πλήρης αμνησία, αυτόματη διαγραφή του παρελθόντος. Τα θύματα πολλαπλασιάζονται. Ο Άρης, βουτηγμένος στην κατάθλιψη, ξεκινάει από το σπίτι του, με ένα μπουκέτο λουλούδια στα χέρια, συναντάει στο δρόμο του ένα περιστατικό αιφνίδιου κρούσματος αμνησίας, μπαίνει το αστικό λεωφορείο και όταν το λεωφορείο τερματίζει δεν θυμάται και ο
ίδιος τίποτα: ούτε πού πάει, ούτε ποιος είναι. Και δεν έχει πάνω του ούτε ταυτότητα ούτε κανένα άλλο στοιχείο αναγνώρισης. Τον μεταφέρουν σε νοσοκομείο όπου περιμένει -ένα σκέτο νούμερο πια, κανένα άλλο στοιχείο-, μαζί με άλλους «αγνώστου ταυτότητος», μήπως και κάποιος οικείος του, αν τον νοιάζεται ή αν δεν έχει πάθει και αυτός αμνησία, τον αναζητήσει και τον παραλάβει. Ο Άρης είναι ανάμεσα σ’ αυτούς για τους οποίους κανείς δεν θα ενδιαφερθεί. Μόνο δύο γιατροί -ένας άντρας και μία γυναίκα- του προγράμματος 
«Νέα Ταυτότητα», προγράμματος αποκατάστασης των θυμάτων της πανδημίας, που αναλαμβάνουν να τον βοηθήσουν και να τον εκπαιδεύσουν να ξεκινήσει μία καινούργια ζωή -με καινούργια ταυτότητα, σε ένα καινούργιο σπίτι, με καινούργια ρούχα- αναθέτοντάς του, με ηχογραφημένες οδηγίες, «αποστολές»: από τα πιο καθημερινά μέχρι να πάει στον κινηματογράφο, 
όπου βλέπει τον «Σχιζοφρενή δολοφόνο με το πριόνι» («The Texas Chainsaw Massacre») του Τομπ Χούπερ, μέχρι να πάει σε κλαμπ να χορέψει και να κάνει σεξ στις τουαλέτες, μέχρι να μεταμφιεστεί σε αστροναύτη, μέχρι να πάει σε στριπ σόου, μέχρι να συμπαρασταθεί σε έναν ετοιμoθάνατο γέροντα και να παραστεί, όταν αυτός πεθάνει, στην κηδεία του -c’ est la vie, η «κανονικότητα»… Τραβώντας, στο τέλος κάθε αποστολής, ως αποδεικτικό στοιχείο ότι την εκτέλεσε, μία πολαρόιντ. 
Ανάμεσα, θα γνωρίσει μία κοπέλα ενταγμένη στο ίδιο πρόγραμμα που του ζητάει να τη βοηθήσει σε κάποιες δικές της αποστολές αλλά που θα τον συνοδεύσει και εκείνη σε δικές του και που θα κάνει μαζί της έρωτα. Ο Άρης, βέβαια, φαίνεται να ζει στην αμνησία του και στο πρόγραμμα αποκατάστασης αλλά έχουμε κάποια σημάδια -η συνάντηση με το σκύλο του γείτονά του, που του κάνει χαρές, αλλά όταν ο Άρης ακούει το
αφεντικό του, γνώριμό του γείτονα, να φωνάζει το σκύλο, τρέπεται σε φυγή για να μην τον αναγνωρίσει εκείνος, τα μήλα που λατρεύει και που, ενώ τα τρώει, τα αφήνει όταν ο μανάβης του λέει ότι βοηθάνε τη μνήμη, η διστακτική απάντησή του στον ετοιμοθάνατο γέροντα ότι είχε μία γυναίκα που πέθανε, τα περάσματά του έξω από την πολυκατοικία όπου έμενε και όπου κοντοστέκεται...- τα οποία μας αφήνουν την αίσθηση ότι έχει «επιδιώξει» την αμνησία, ότι έχει αρνηθεί τη μνήμη θέλοντας να ξεχάσει, να αφήσει πίσω του 
ένα οδυνηρό, τραυματικό παρελθόν. Και ίσως αυτό ισχύει για όλα τα «θύματα»... Η αποδοχή θα έρθει στο τέλος: τον βλέπουμε να αφήνει τα λουλούδια που κρατούσε στην αρχή της ταινίας στον τάφο μίας γυναίκας που προφανώς ήταν η γυναίκα του, να γυρίζει στο παλιό διαμέρισμά του, να τακτοποιεί κάποια ρούχα της και να τρώει ένα μήλο -ο κρίκος που δεν έσπασε- πιάνοντας τη ζωή του από την αρχή -η ζωή συνεχίζεται πανομοιότυπη, στον πόνο δεν είναι εύκολο 
να κάνουμε delete. Ο Χρήστος Νίκου μαζί με τον Σταύρο Ράπτη στα «Μήλα» (Ελλάδα/Πολονία/Σλοβενία, 2020) ξεκινούν από ένα ερεθιστικό εύρημα το οποίο, στο σενάριό τους, αναπτύσσουν με λεπτότητα αλλά και με ελλείποντες κρίκους. Ο Χρήστος Νίκου, που σκηνοθετεί την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, την 
οδηγεί σταθερά, με λιτότητα, αυστηρότητα, αργούς ρυθμούς, παραξενίσματα, αποστασιοποίηση, και ένα λεπτό χιούμορ αλλά χωρίς να ελέγχει απόλυτα τους ηθοποιούς μίας διανομής όχι ιδανικής. Η ερασιτεχνική εκφορά του λόγου από τη λαρυγγώδη φωνή του Αργύρη Μπακιρτζή (Γιατρός), η υπερβάλλουσα θεατρικότητα της Άννας Καλαϊτζίδου (Γιατρός),
την οποία θεωρώ εξαιρετική ηθοποιό αλλά νομίζω ότι το πανί δεν της ταιριάζει, ή του Κώστα Λάσκου (Γέροντας), η οξύτητα στη φωνή της Σοφίας Γεωργοβασίλη πιστεύω ότι δεν δένονται. Ο Άρης Σερβετάλης, στο ρόλο-άξονα του Άρη, που του ταιριάζει κουτί, αν και επαναπαύεται στη μανιέρα του ανέκφραστου προσώπου και του υποτονικού, ισοπεδωμένου λόγου, έχει εσωτερικότητα και καλές στιγμές -καλύτερή του, ο μοναχικός, απεγνωσμένος χορός του, όπου αναδεικνύει το μεγάλο προσόν του στην κίνηση. Μεγάλο ατού της ταινίας η φωτογραφία του Πολονού Μπάρτος Σβινιάρσκι. Έχει φωτίσει συγκλονιστικά τους χώρους 
υποβάλλοντας την ατμόσφαιρα που της ταιριάζει: λεπτομέρειες, καταθλιπτικά ημίφωτα, φλουταρίσματα, κόκκος... Ενώ οι μουσικές του The Boy (Αλέξανδρος Βούλγαρης) βοηθούν. Τα «Μήλα» εντάσσονται στο λεγόμενο «Greek Weird Wave». Γενικώς, δεν είμαι θιασώτης του. Αλλά και η ταινία, ειδικότερα, αν και τη βρήκα με ενδιαφέροντα στοιχεία, δεν με ενθουσίασε.
Κινηματογράφος Λαΐς, Ταινιοθήκη της Ελλάδος, 4 Ιουνίου 2021.
No comments:
Post a Comment