Είναι μαγκιά σου, σήκωσε ψηλά (στην Επίδαυρο) τη γροθιά σου

Το Τέταρτο Κουδούνι / 9 Ιουλίου 2015 

Βγήκε να χαιρετήσει το -ομολογουμένως πολύ θερμό- κοινό της πρεμιέρας -Παρασκευή, δυο μέρες πριν απ’ το δημοψήφισμα- στην Επίδαυρο, όταν τελείωσαν οι «Τρωάδες» του -Η τσιρίδα, σας έγραψα σχετικά στις 6 Ιουλίου, μη λέω κι άλλα... Σεμνός, όπως πάντα, ταπεινός, σχεδόν χριστιανικός, με λίγο γερμένο πλάι το κεφάλι και το βλέμμα μελαγχολικό. Κι αφού υποκλίθηκε -σεμνά, όπως πάντα, ταπεινά, σχεδόν χριστιανικά- ύψωσε και τίναξε αποφασιστικά, ορμητικά, ψηλά, προς το κοίλον το δεξί χέρι -ναι!- με σφιγμένη τη γροθιά.

Ναι. Ο σκηνοθέτης Σωτήρης Χατζάκης. Ο Σωτήρης Χατζάκης του «Θεάτρου (της κομμουνιστικής) Καισαριανής», ο Σωτήρης Χατζάκης, ο, επί κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή, διορισθείς αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής στο Εθνικό και, στη συνέχεια, καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚουΘουΒουΕ, ο Σωτήρης Χατζάκης της ένθερμης προεκλογικής φωτογραφίας του 2012 με τον Αντώνη Σαμαρά, ο Σωτήρης Χατζάκης, ο, επί κυβέρνησης του αυτού Σαμαρά, διορισθείς καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, ο Σωτήρης Χατζάκης της «πολιτικής δίωξης» του 2015 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ.

Τι κρίμα που δεν υπάρχει φωτογραφική μαρτυρία της υψωμένης γροθιάς… Τι κρίμα που σε κανένα απ’ τα ρεπορτάζ των συναδέλφων δεν την εντόπισα την υψωμένη γροθιά ως πληροφορία… Τι εννοούσε ο Σωτήρης Χατζάκης; Τι σήμαινε και προς ποιον απευθυνόταν η γροθιά; Ε, προς πάσαν κατεύθυνσιν υποθέτω. «Όπου δει» που λένε… «Είσαι lowbap και είναι μαγκιά σου/σήκωσε ψηλά τη γροθιά σου» που λέει κι ο B. D. Foxmoor.

Το Φεστιβάλ Αθηνών κινδυνεύει. Λόγω της οικονομικής κατάστασης. Το Φεστιβάλ Επιδαύρου κινδυνεύει. Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας -που το περίμενα πώς και πώς- κινδυνεύει. Παραστάσεις ματαιώνονται. Η Λυρική αναβάλλει(;) την «Κάρμεν» που ετοίμαζε για το Ηρώδειο. Περιοδείες ματαιώνονται. Περιοδείες κουτσουρεύονται. Βροχή τα δελτία Τύπου-άγγελοι κακών νέων. Όλα στον αέρα. Όλοι περιμένουν(-με). Απόγνωση. Κάποιοι επιμένουν. Κάποιοι συνεχίζουν. Ελπίδα. Ελπίζουμε.

Ενδιαφέρον, πολύ ενδιαφέρον βρήκα το νέο θεατρικό έργο της Μαρίας Ευσταθιάδη «Textilen» (Εκδόσεις «Σαιξπηρικόν»): η Αγία (Ελληνική) Οικογένεια ξεφτάει, αποσυντίθεται, σαπίζει -«εικόνα σου είμαι, κοινωνία, και σου μοιάζω»…- κι ο κόσμος της, ένα πλούσιο, μεγαλοαστικό σπίτι, γίνεται παρανάλωμα του πυρός στο τέλος. Η θεματική δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο, ο Δημήτρης Δημητριάδης έχει χειριστεί ανάλογα θέματα με μεγαλύτερη τόλμη και οξύτητα αλλά στο «Textilen» της η Μαρία Ευσταθιάδη κερδίζει πόντους με το στιλ της -στα μπρεχτικά νάματα. Οι σκηνικές οδηγίες ενσωματωμένες στους αφηγηματικούς μονολόγους των προσώπων της -οι οποίοι υπερτερούν συντριπτικά-, αφήγηση με voice-over (φωνή εκτός), ιντερμέδια με παιδικά τραγουδάκια, κατά κάποιο τρόπο σχολιαστικά ή και αντιστικτικά βαλμένα -απόλυτη αποστασιοποίηση και βλέμμα ψυχρό, ανατομικό και γι αυτό, ίσως, πιο αποτελεσματικό.

Το έργο, στο πρόσωπο του Βίκτωρα Αρδίττη, μοιάζει να βρήκε τον ιδεώδη σκηνοθέτη: μια «λουστραρισμένη», «ψυχρή», «μεταλλική», αποστασιοποιημένη, δηλητηριώδης παράσταση -«Πειραιώς 260», στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών-, με κινησιολογική γεωμετρία -λίγο φλύαρος, ο βουβός πρόλογος-, με φοβερή ακρίβεια κι έλεγχο σχεδιασμένη κι εκτελεσμένη, που ανέδειξε το κείμενο -ουσιαστικά μοντέρνα κι όχι επιδεικτικά μοντερνίζουσα. Η τέλεια κίνηση που υπέγραφε η Ίρις Νικολάου, η μουσική του Δημήτρη Καμαρωτού με τα ψήγματα απ’ τα -τόσο επιδέξια!- πειραγμένα γνωστά μας τραγουδάκια -έξοχα αυτά τα γκρουπαρίσματα των ηθοποιών για την εκτέλεσή τους-, οι θαυμαστοί φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη κι η άψογη εκτέλεση του σκηνοθετικού πλάνου απ’ τους επτά επί σκηνής και τους δυο off ηθοποιούς σε υποδειγματικό συντονισμό έδιναν ένα αρμονικότατο αποτέλεσμα.

Θέλω, πάντως, να ξεχωρίσω τη μεταμόρφωση της Σοφίας Σεϊρλή από χύμα, λαϊκή -«σκάσε και πλάνταξε»- γριά Οικονόμο σε υπέροχη βισκοντική οπτασία της Νεκρής Γιαγιάς. Και θέλω να ξεχωρίσω, με ακόμα μεγαλύτερη έμφαση, τη δουλειά του Αντώνη Δαγκλίδη στα σκηνικά και στα κοστούμια.

Διακριτικός, «χαμηλού προφίλ» που λέμε, χωρίς ασφυκτική παρουσία στα θεατρικά πράγματα, ο συγκεκριμένος σκηνογράφος /ενδυματολόγος πάντα υπογραμμίζει και υποβάλλει -χωρίς να επιβάλει- με εξαιρετικά λεπτό τρόπο την παρουσία του πλημμυρίζοντας με φως, εξωτερικά ή και εσωτερικά, τις παραστάσεις που αναλαμβάνει -ένα φως που μπορεί να φωτίσει και τα ζοφερά σκοτάδια-, εξίσου αποτελεσματικός απ’ όταν κάνει Παπαθανασίου-Ρέππα μέχρι όταν κάνει Μαρία Ευσταθιάδη.

Υπέροχη η αισθητική του παρέμβαση και στο «Textilen». Το μαλακό, πράσινο -«σμαραγδί» μου διευκρίνισε καλλονή διπλανή μου- φόρεμα που είχε την τύχη να φοράει -αλλά, ομολογουμένως, ΞΕΡΕΙ και να το φοράει- η Θέμις Μπαζάκα, κομμάτι μουσείου (Φωτογραφίες: η πρώτη πάνω του Νίκου Βουρλιώτη, η δεύτερη της Εύης Φυλακτού).

Γλυκύτατος, συμπαθέστατος, με το μαγκιόρικο καπελάκι του, άμεσος, με χιούμορ, με ωραία, ζεστή φωνή κι ωραία τραγούδια -του ίδιου και του πατέρα του- στο πρόγραμμά του: ο Άνταμ Κόεν. Που άκουσα στο Ηρώδειο, φιλοξενούμενο του Φεστιβάλ Αθηνών -«We Go Home» είχε βαφτίσει τη συναυλία του. Μπορεί να τον έχει σημαδέψει ο χαρακτηρισμός «ο γιος του Λέναρντ Κόεν» αλλά ο, 42χρονος σήμερα, Άνταμ δεν έμεινε «ο γιος του Λέναρντ Κόεν». Δημιούργησε δική του προσωπικότητα και δική του καριέρα κι άνοιξε δικό του δρόμο. Κι αυτό το έδειξε στο Ηρώδειο. Με συμπαραστάτες τους δικούς του μουσικούς, τον Μάικλ Τσάβεζ -με τον οποίο έκαναν και τολμηρές σεξουαλικές πλάκες βάζοντας έως και τον Τζορτζ Μάικλ στο στόμα τους…- και την Τζάστιν Μπένετ, καθώς και την -πολύ καλή!- Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων που τον πλαισίωσε με μαέστρο τον Ανδρέα Τσελίκα.

Έχοντας κληρονομήσει απ’ τον πατέρα του και την αγάπη του για την Ελλάδα, με πολλή Ύδρα κι αυτός στο DNA του, μας την έδειξε την αγάπη του αυτή, εξάντλησε τα ελληνικά του -με «αρωγό» τον μαέστρο…-, μας συμπαραστάθηκε, παραμονές δημοψηφίσματος, στα προβλήματά μας σίγουρος ότι θα τα ξεπεράσουμε, πέταξε και μια-δυο αντιγερμανικές σπόντες και χειροκροτήθηκε -κι ας υπήρχαν προβλήματα στον ήχο, που δεν τον πτόησαν, πάντως, κι ας μην του ταίριαζε τόσο το Ηρώδειο αλλά κάποιος πιο συμμαζεμένος χώρος- με θέρμη. Και με ακόμη μεγαλύτερη θέρμη απ’ τους φίλους του της Ύδρας που ’χαν μαζευτεί κάπου στα ορεινά του Ηρώδειου.

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Θέλω πολύ να το δω απόψε αυτό το –Κραουνάκης/Νικολακοπούλου- «Avanti Dario» του Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο. Πρώτον, διότι ο πληθωρισμός του Ντάριο Φο έρχεται κουτί στον πληθωρισμό του Σταμάτη Κραουνάκη και της Σπείρας Σπείρας και, δεύτερον, διότι, συμμετέχουν - εξαιρετική η επιλογή- εννιά ηθοποιοί που εκτιμώ -μερικούς όσο τίποτα.