November 26, 2015

Ούτε ανάσα ασκηνοθέτητη απ' τους σκηνοθέτες της όπερας


Το Τέταρτο Κουδούνι / 26 Νοεμβρίου 2015 

Τα δεκάξι του έκλεισε χτες, ως στήλη, «Το Τέταρτο Κουδούνι». Πέμπτη -πάντα- 25 Νοεμβρίου ήταν όταν ξεμύτισε στις πολιτιστικές σελίδες των «Νέων» -στη βάση μιας σελίδας, χωρίς φωτογραφία. Μεγάλωσε, απλώθηκε, πήρε χρώμα, εικονογραφήθηκε, έγινε σελίδα, έδωσε τ’ όνομά της -totetartokoudouni.blogspot.com- στο ιστολόγιο αυτό, απ’ τις 4 Νοεμβρίου του 2011 έγινε και ηλεκτρονική, απ’ την 1 Νοεμβρίου του 2012, μια και της είπαν «γεια» τα «Νέα», έγινε αποκλειστικά ηλεκτρονική κι αντέχει ακόμα, με πολλούς, πολλούς φίλους που την περιμένουν και τη στηρίζουν. Πάντα ευγνώμων προς όσους βοήθησαν στη δημιουργία της κι όλους εσάς που τη διαβάζετε και που συμμετέχετε. 


Μάνος Βαβαδάκης, Χαρά-Μάτα Γιαννάτου, Κατερίνα Ζησούδη, Γιώργος Κατσής, Ελένη Μπούκλη, Κωνσταντίνος Πλεμμένος: νέοι, πολύ νέοι ηθοποιοί -παιδιά ακόμα. Απόφοιτοι των δραματικών σχολών του Εθνικού και του Ωδείου Αθηνών. Μαζεύτηκαν τον περασμένο Απρίλιο στο -αγγλόφωνο…- «Main» του «Bios/Tesla» και με σκηνοθέτη τον Ακύλλα Καραζήση, δάσκαλό τους, προφανώς, στις δυο σχολές, έκαναν θέατρο τη νουβέλα του Χάινριχ φον Κλάιστ «Ο σεισμός στη Χιλή» που πρωτοεκδόθηκε στην Ελλάδα, σε μετάφραση Θοδωρή Δασκαρόλη, το 1985, απ’ την «Άγρα», μαζί μ’ άλλες τρεις απ’ τις οκτώ νουβέλες που πρόλαβε να γράψει ο σπουδαίος γερμανός ρομαντικός. 
Ένα κείμενο συν-αρ-πα-στι-κό -απορείς πώς είναι δυνατόν να γράφτηκε το 1807- απ’ το οποίο τα παιδιά, με τη διδασκαλία του Ακύλλα Καραζήση, έχουν δημιουργήσει μια παράσταση-διαμαντάκι. Μοντέρνα, με παραξενίσματα κινητικά και φωνητικά, με τραγούδια σημερινά, με διάφορα ευρήματα χωρίς, όμως, ποτέ να χάνουν το μέτρο. Και, κυρίως, υποστηρίζοντας με λόγο κύρους και με ρυθμούς που σου κόβουν την ανάσα -καθηλωμένοι όλοι ήμασταν- την ιστορία των δυο νέων οι οποίοι αγαπήθηκαν στο Σαντιάγο του 1647, η κοινωνία τους χώρισε και τους οδήγησε στο χείλος του γκρεμού, ένας τρομακτικός σεισμός τους απελευθέρωσε και τους ξαναένωσε αλλά η ίδια αυτή κοινωνία τελικά τους συνέθλιψε.
Συγκινήθηκα. Πολύ. Κι επειδή η παράσταση, που παρουσιάζεται για δεύτερη σεζόν, θα παιχτεί ακόμα μόνο το επόμενο Δευτερότριτο 30 Νεμβρίου/1 Δεκεμβρίου, θα σας συνιστούσα να μην τη χάσετε.


Πάντως, ο Κλάιστ θα συνεχίσει να ’ναι παρών στο «Bios/Tesla» -σα σε σκυταλοδρομία. Το ίδιο Δευτερότριτο, στο λεγόμενο «Basement» όμως, αρχίζει εκεί παραστάσεις άλλη ομάδα, η «Τρις», που ανεβάζει -η σκηνοθεσία της ομάδας- επίσης Κλάιστ: την άλλη έξοχη νουβέλα-του «Μίχαελ Κόλχαας» 
με τον τίτλο «Μίχαελ Κόλχαας. Η ιστορία ενός δίκαιου ανθρώπου». Την ίδια νουβέλα που ως μονόλογο παρουσιάζει και πάλι -ούτε θυμάμαι εδώ και πόσα χρόνια… -μ έξοχο τρόπο ο Νίκος Αλεξίου, στο «Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων» αυτή τη φορά, έως και την Τρίτη 1 Δεκεμβρίου. Πιένες ο Κλάιστ! Και δικαίως.



Έβλεπα τους «Καπουλέτους και Μοντέκους» της Λυρικής τις προάλλες στο Μέγαρο -μια παράσταση καλόγουστη αλλά ρουτίνας, τελικά, κατά τη γνώμη μου, μέτρια, όπου το εύρημα του σκηνοθέτη Αρνό Μπερνάρ να τοποθετήσει την όπερα του Μπελίνι σ’ ένα μουσείο μου φάνηκε προσχηματικό, χωρίς αντίκρισμα, να μην έχει λειτουργήσει κι όπου οι άντρες της, ομολογουμένως, εξαιρετικής φωνητικής απόδοσης, χορωδίας που κλήθηκαν, καπελωμένοι με κάτι κακοκολλημένες περούκες, να κινούνται υπέρ το δέον και να συμμετέχουν ερμηνευτικά στα δρώμενα, έβγαλαν, προφανώς ακαθοδήγητοι, τον χειρότερο εαυτό τους έως και προκαλώντας γέλιο, με αποκορύφωμα τη σύγκρουση Καπουλέτων και Μοντέγων στο τέλος της πρώτης πράξης -και σκεφτόμουνα: κανένας, μα κανένας πια σκηνοθέτης όπερας δε θεωρεί τον εαυτό του άξιο του ονόματος αν δε σκηνοθετήσει και τα καθαρά μουσικά μέρη της όπερας. ΌΛΑ. Μα ΌΛΑ! Δεν υπάρχει πια περίπτωση ουβερτούρα, ιντερμέτζο, ιντερλούντιο, ροσίνια συμφωνία, πρελούντιο, συμφωνικό μέρος… που να το αφήσουν ασκηνοθέτητο. Ούτε μισό μουσικό μέτρο.
Οι συνθέτες έγραφαν τις εισαγωγές για να χαλαρώσουν το θεατή/ακροατή και να τον εισαγάγουν στο κλίμα της όπερας, τα ιντερμέτζα και τα ιντερλούδια και τα πρελούδια για να τον φέρουν μαλακά στην ατμόσφαιρα της σκηνής ή της πράξης που ακολουθεί, για να του επιτρέψουν να πάρει μιαν ανάσα και να πάρουν κι οι τραγουδιστές μιαν ανάσα, να γίνουν κι οι αλλαγές των σκηνικών. Τώρα, τίποτα. Αμείλικτοι οι σκηνοθέτες που ’χουν επιπέσει επί της όπερας: ΌΧΙ, καμιά ανάσα! Με την πρώτη μπατούτα της ορχήστρας αρχίζει η σκηνική δράση -μη σας πω και νωρίτερα... Σου λέει «να χάσω τόση ώρα και να παίζει η ορχήστρα χωρίς εγώ να κάνω κάτι;».
Στην αρχή, όταν ξεκίνησε η ιστορία αυτή, μου άρεσαν διάφορες ιδέες που είχαν. Τώρα πια, που γινε κοινός τόπος, έχω αρχίσει να βαριέμαι -ως φλυαρία το εισπράττω. Σα να το θεωρούν πια οι σκηνοθέτες υποχρέωσή τους, σα να αγωνίζονται απεγνωσμένα να μας πείσουν για τις ικανότητές τους -«δείτε, πόσο παρών είμαι εγώ!»-, σα να φοβούνται πως θα εκληφθούν ως οπισθοδρομικοί έτσι και δεν το κάνουν. 
Απ’ το μυαλό μου περνάει μπας κι αρχίσουν να σκηνοθετούν και την είσοδο των μουσικών στην τάφρο της ορχήστρας. Όλα να τα περιμένει κανείς…


«Την πρωτόδα το 2009, στο ‘104’ της οδού Θεμιστοκλέους, με την ομάδα ‘Vasistas’ στην παράστασή τους ‘Silence’. Την Αριάν Λαμπέντ, τη μικρή, γεννημένη στην Ελλάδα, Γαλλίδα που οι συγκυρίες την είχαν φέρει πάλι στη χώρα μας να κάνει θέατρο. Δεν ήταν μόνο ένα πανέμορφο, γλυκύτατο πλάσμα, είχε αυτά τα λεπτεπίλεπτα χαρακτηριστικά που γράφουν στο πανί. Σκεφτόμουνα σ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης: το πρόσωπο αυτό είναι για το σινεμά. Αυτό το κορίτσι δε θα το ‘ανακαλύψουν’ οι κινηματογραφιστές μας; Το ανακάλυψαν. Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη. «Attenberg» κι η Αριάν Λαμπέντ, προς έκπληξιν όλων-και δική της-, η πρωτάρα στο σινεμά, κερδίζει στο Φεστιβάλ Βενετίας το Κύπελλο ‘Βόλπι’ -το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού. Ένα βραβείο με το οποίο έχουν τιμηθεί απ’ την Μπέτι Ντέιβις και την Άννα Μανιάνι μέχρι την Χέλεν Μίρεν και την Κέιτ Μπλάντσετ. Στην Ελλάδα -η Λαμπέντ εδώ ζει, η παραγωγή ελληνική ήταν, μεγάλη η τιμή- η βράβευση πέρασε στο ντούκου. Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, πάντως, της δίνει επίσης το Βραβείο Πρώτου Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ίδια ταινία και με το ανάλογο τιμάται και στο Φεστιβάλ της Ανζέρ.
Η νεαρή ηθοποιός θα συνεχίσει: ‘Άλπεις’ του Γιώργου Λάνθιμου -είναι πια σύντροφός του, ωραίο ζευγάρι-, ‘Πριν τα μεσάνυχτα’ του Ρίτσαρντ Λίνκλέιτερ -που προβάλλεται τώρα εδώ- κι η Αριάν Λαμπέντ -καιρός ήταν- 
είναι η πρωταγωνίστρια, πλάι στον Μπενουά Πουλβόρντ, σε μια γαλλική πια παραγωγή η οποία στην Γαλλία βγαίνει στις αίθουσες τον Αύγουστο: ‘Une Place sur Terre’ της Φαμπιέν Γκοντέ. Να ευχηθώ την καλύτερη καριέρα!».
Αυτά έγραφα στο «Τέταρτο Κουδούνι». Στις 20 Ιουνίου του 2013. Έχουν περάσει σχεδόν δυόμισι χρόνια. Η διαίσθησή μου λειτούργησε. Η ευχή μου έπιασε. Η καριέρα τής (και) δικής μας Ariane Labed/Αριάν Λαμπέντ, καλπάζει. Αυτό το υπέροχο, διάφανο, πρόσωπο, αυτό το ταλαντούχο πλάσμα -που χει πια ενώσει τη ζωή του με τον Γιώργο Λάνθιμο- φωτίζει τις οθόνες διεθνώς. Ο «Αστακός τους που προβάλλεται τις μέρες αυτές μου τη ξαναθύμισε.


Ο -τότε- γραμματέας της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας και -νυν- μεταβατικός πρόεδρός της Γιάννης Πλακιωτάκης, μετά το τέλος της πρώτης πράξης της παράστασης με τη σπαρταριστή φάρσα «Τέσσερα πρόσωπα ζητούν online», έκανε, λέει, δήλωση όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρει: «Σήμερα προέκυψε ένα τεχνικό πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που μας πλήγωσε όλους. Ένα απαράδεκτο γεγονός, που έπληξε την εικόνα και το κύρος της μεγάλης Παράταξής μας».
Καλά, ε; Εκεί ακόμα φαντασιώνονται πως είναι μεγάλη Παράταξη (και με το Πι κεφαλαίο)… Κάτι σαν ΠΑΣΟΚ.
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Στο μεταξύ διαβάζω: «Ο κ. Μεϊμαράκης κατήγγειλε ότι σχηματοποιείται στο πρόσωπό του μια επίθεση ‘πολλές φορές χυδαία και ανήθικη’, που, όπως είπε, δεν συνάδει με το νεοδημοκρατικό ύφος και ήθος».
Με το ποιοοοο; Άι, άι, άι, άι, άι, άι…
Ακόμη πιο όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

No comments:

Post a Comment