Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: συναυλία «Η Πλαμένα Μάνγκοβα στο 4ο Κοντσέρτο του Ραχμάνινοφ» / Μουσική διεύθυνση: Μισέλ Τιλκέν. Σολίστ: Πλαμένα Μάνγκοβα, πιάνο.
Το πρώτο που θα ήθελα να επισημάνω, μετά από τρεις συναυλίες της με δύο διαφορετικούς αρχιμουσικούς στο πόντιουμ, τις οποίες παρακολούθησα μέσα σε ενάμισι μήνα, είναι ότι το επίπεδο της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών δείχνει να έχει ανέλθει και να έχει σταθεροποιηθεί. Την ακούω από το 1968 -55 ολόκληρα χρόνια-, άλλοτε συχνά, άλλοτε πιο αραιά. 
Αλλά, πάντως, την παρακολουθώ. Η ορχήστρα που, τις πρώτες από τις δεκαετίες αυτές, υποτιμούσαμε και τη θεωρούσαμε, οι φιλόμουσοι, λύση ανάγκης μη έχοντας, εκτός από τους δίσκους και το ραδιόφωνο -το Τρίτο Πρόγραμμα-, επιλογή εναλλακτική και περιμένοντας το καλοκαίρι, το Φεστιβάλ Αθηνών και το Ηρώδειο για να ακούσουμε σημαντικά έως σπουδαία ξένα 
συμφωνικά σύνολα και να στανιάρουμε, η ορχήστρα που πέρασε στο περιθώριο αφότου ιδρύθηκε το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, καθώς ήταν σαν να επεκτάθηκε το Φεστιβάλ και πέρα από το καλοκαίρι, όλο το χρόνο με τις, όντως, Μεγάλες Ορχήστρες που μετακαλούσε, η ορχήστρα που πήρε μία γερή ώθηση και απέκτησε και πάλι οντότητα και ξαναήρθε στο προσκήνιο επί καλλιτεχνικής
διεύθυνσης του αρχιμουσικού Βασίλη Χριστόπουλου και μας ξανατράβηξε κοντά της, φαίνεται να επανήλθε σε καλές μέρες αφότου ως καλλιτεχνικός διευθυντής της ανέλαβε ο μαέστρος Λουκάς Καρυτινός. Αυτή τη φορά στο πόντιουμ κλήθηκε για να τη διευθύνει ο Βέλγος Μισέλ Τιλκέν. Και κράτησε με πυγμή την μπαγκέτα. Ανοίγοντας τη βραδιά με τη «Μικρασιατική ραψωδία» (ολοκλήρωση 1975, πρώτη πλήρης εκτέλεση 1981) του Γιάννη Κωνσταντινίδη -η ΚΟΑ, φέτος, σεζόν 2022/2023, τιμά την 100η επέτειο από την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και τα
120 χρόνια από τη γέννηση (1903) του έλληνα συνθέτη. Έργο ενδιαφέρον, αν και κάπως ξεπερασμένο πια, με έντονες τις απηχήσεις της Εθνικής (μουσικής) Σχολής, καθώς ο συνθέτης χρησιμοποιεί αυθεντικές παραδοσιακές μελωδίες της Μικράς Ασίας, με φινέτσα ενορχηστρωμένες. Η ΚΟΑ και ο Μισέλ Τιλκέν το απέδωσαν άριστα. Η βουλγάρα πιανίστα Πλαμένα Μάνγκοβα ήταν ο άξονας της συναυλίας: έπαιξε το Τέταρτο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα (1911-1926, πρώτη εκτέλεση 1927) του Ρόσου, κατόπιν αμερικανού πολίτη 
Σεργκέι Βασίλιεβιτς Ραχμάνινοφ -στα 150 χρόνια από τη γέννηση του οποίου (1873) είναι, επίσης, αφιερωμένος ο φετινός χειμώνας της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Ένα έργο όπου ο συνθέτης, χωρίς να απαρνιέται τον ύστερο ρομαντισμό στον οποίο έχει διαπρέψει, εισάγει μοντερνιστικά στοιχεία και τζαζ 
απηχήσεις δημιουργώντας μία σύνθεση που δεν φτάνει τα δύο προηγούμενα κοντσέρτα του για πιάνο -το Δεύτερο και το Τρίτο- αλλά δεν παύει να είναι ολοκληρωμένη και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Συμπαθέστατη, εγκάρδια, με ζεστό, σλάβικο ήχο, με κύρος στις εντάσεις και ρυθμική δεινότητα, η Πλαμένα Μάνγκοβα, συνοδευόμενη στοργικά από την ορχήστρα, μου δημιούργησε, πάντως, την εντύπωση ότι έλειπε στην τεχνική της η διαύγεια -μία αίσθηση γεμάτου αλλά «μουτζουρωμένου» ήχου μου άφησε. Μετά το τέλος του Κοντσέρτου η πιανίστα
έδωσε ένα ανκόρ -το μελαγχολικό «Νυχτερινό», αρ. 20 (1830, εκδόθηκε, ως έργο μεταθανάτιο το 1870) του Φριντερίκ (Φρεντερίκ) Σοπέν, το οποίο αφιέρωσε στα παιδιά που σκοτώθηκαν στο τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα, πολύ συγκινημένη, με δάκρυα στα μάτια, στο τέλος. Για το φινάλε ο Μισέλ Τιλκέν επέλεξε να παλέψει, μαζί με την ορχήστρα, με τον ογκόλιθο που αποτελεί η Συμφωνία αρ. 5 (1937) του Ντμίτρι Ντμίτριεβιτς 
Σοστακόβιτς. Ένα έργο αφάνταστα πλούσιο, θεματικά -θέματα συναρπαστικά!- και ενορχηστρωτικά, με τον Σοστακόβιτς να προσφέρει σε όλα τα όργανα της ορχήστρας ευκαιρίες να διακριθούν. Ένα συμφωνικό έργο όπου το λυρικό στοιχείο και το έπος αντί να συγκρούονται έρχονται και σμίγουν αρμονικά, όπου ο συνθέτης από τις πιο λεπτές λυρικές αποχρώσεις
περνάει απολύτως φυσιολογικά στις ηρωικές εξάρσεις και στα εμβατήρια, όπου μπλέκονται γλυκά, α λα Μάλερ, το μελαγχολικό με το γκροτέσκο, όπου μπλέκονται γλυκά το θρηνητικό με το χαρμόσυνο -ένα αριστούργημα. Ο Τιλκέν οδήγησε υποδειγματικά την ορχήστρα και οι μουσικοί ανταποκρίθηκαν, πέρα από κάποια μικροολισθήματα, με σθένος: ένα λαμπερό αποτέλεσμα που τους δικαίωσε και που τους τιμά (Φωτογραφίες: Μαρία Γραμματικού).
(Στις μόνιμα πολύ καλές προδιαγραφές του, το -δωρεάν- έντυπο πολύπτυχο πρόγραμμα-αφίσα της συναυλίας -υπεύθυνη έκδοσης Αλίκη Φιδετζή).
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, 17 Μαρτίου 2023.
(Τη συναυλία παρακολούθησα με πρόσκληση που είχε την ευγένεια να μου παραχωρήσει απευθείας η ΚΟΑ).
No comments:
Post a Comment