July 6, 2016

Ρότα και Φελίνι εις σάρκαν μίαν


Κύλησαν σαν νεράκι. Οι μουσικές, οι υπέροχες του Νίνο Ρότα. Χαριτωμένες, χαρούμενες, τσαχπίνικες, πεταχτές, μελαγχολικές, συγκινητικές, σπαρακτικές… Στην ορχήστρα του Ηρωδείου. Και οι εικόνες του Φεντερίκο Φελίνι. Οι μοναδικές. Οι ανεπανάληπτες. Οι αξέχαστες. Στην οθόνη που στήθηκε πάνω στον τοίχο του Ηρώδειου. 
Η φατσούλα που έχει γράψει μέσα μας για πάντα της Τζουλιέτα του -της Τζουλιέτα Μασίνα-Τζελσομίνα-, το κτήνος Zαμπανό-Άντονι Κουίν που στο τέλος γίνεται κομμάτια, εκείνες οι θάλασσες που όλοι τρέχουν καταπάνω τους, εκείνες οι γυναίκες των φαντασιώσεών του, οι πληθωρικές, με τις ωραίες γάμπες, η Ανίτα Έκμπεργκ με τα κάλλη της -όλα της μεγάλα, ματάρες, στοματάρες, στηθάρες, ποδάρες…-, εκείνες οι φάτσες του οι παράξενες, οι αλλόκοτες, ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, γόης υπέροχος, διαχρονικός, ο Αλμπέρτο Σόρντι-Λευκός Σεΐχης, οι καθολικές καλόγριες όπως τις έβλεπε, οι καρδινάλιοι με τα πορφυρά, οι εικόνες του σαν βγαλμένες από όνειρα, το χιούμορ του, το μεσογειακό όσο δεν γίνεται, του πειραχτηριού, το απολαυστικό…
Σπάνια στο σινεμά μουσικές έχουν τόσο πολύ δεθεί με εικόνες: οι μεν να συμπληρώνουν τις δε, μπλεγμένες, αξεχώριστες, ένα σώμα. Για του λόγου το αληθές η συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών ήταν η καλύτερη απόδειξη. Και η απόδειξη αυτή μας παραδόθηκε με τον καλύτερο τρόπο.
Δεν ευχαριστιέμαι, σχεδόν ποτέ, στις συναυλίες με μουσικές γραμμένες για ταινίες -με soundtracks. Συνήθως οι μουσικές αυτές που μπορεί και να τις θυμόμαστε για πάντα από την πρώτη και μόνο προβολή της ταινίας στην οποία ακούγονται, που μπορεί και να τις θεωρούμε υπέροχες, που μπορεί και ΝΑ ΕΙΝΑΙ υπέροχες, γυμνές από τις εικόνες τους μού φαίνονται λίγες, περιορισμένες, ελλιπείς, φτενές…
Στη συναυλία αυτή, όμως, δεν μου φάνηκαν έτσι. Ίσως γιατί τις συνόδευαν εικόνες -οι εικόνες τους. Η γραμμή που ακολουθήθηκε ήταν φανερή από τον τίτλο της συναυλίας: «Φεντερίκο Φελίνι-Νίνο Ρότα» -το όνομα του σκηνοθέτη να προηγείται του συνθέτη. Και στην πράξη οι φελινικές εικόνες αρμονικά συνόδευσαν τις μουσικές σε όλη τη διάρκεια της συναυλίας έστω και με τον κίνδυνο να τις καπελώσουν: πλάνα από κάθε ταινία που παιζόταν οι μουσικές της, έξοχα μονταρισμένα ή μονταρισμένες φωτογραφίες από τις ταινίες και ανάμεσα η φάτσα του ίδιου του Φελίνι, η όμορφη, η πονηρούτσικη, η παιχνιδιάρα, με τα καπέλα του τα ωραία… Εικόνες πολύ καλής ποιότητας που ευτυχώς δεν αφέθηκαν στο έλεος του ηρωδειακού τοίχου αλλά προβλήθηκαν σε ειδική οθόνη. 
Εικόνες με τις οποίες θαυμαστά έδεσε ο γερμανός μαέστρος Φρανκ Στρόμπελ, ειδικευμένος στις κινηματογραφικές μουσικές, την ορχήστρα -τέλειοι οι ρυθμοί του. Σε φόρμα αυτή τη φορά, η Κρατική έδωσε τον καλύτερο εαυτό της καθώς ο Φρανκ Στρόμπελ της ενέπνευσε όλο το κέφι αλλά και τη νοσταλγία που αναδίνεται από τις μουσικές του Νίνο Ρότα.
Με μία σουίτα από την «Πρόβα ορχήστρας (1979), γυμνή, χωρίς βίντεο, ως εισαγωγή, άνοιξε η βραδιά. Και μετά, σαν στρόβιλος, σουίτα από την «Ντόλτσε βίτα» (1960) και όρμησαν στην οθόνη, στα μάτια, στις καρδιές μας εικόνες, εικόνες, εικόνες, πλάνα, πλάνα, πλάνα αξέχαστα και ξεχασμένα που ήταν τόσο, μα τόσο συναρπαστικό να επιστρέφουν με τον τρόπο αυτό στην μνήμη σου.
Ακολούθησαν μία σουίτα από την «Τζουλιέτα των πνευμάτων» (1965), το -απολαυστικό, απορώ πώς δεν αντέδρασε τότε το Βατικανό…- «Ντεφιλέ εκκλησιαστικής μόδας» από την «Ρόμα» (1972) και το πρώτο μέρος έκλεισε με την Σουίτα κοντσέρτου Φελίνι/Ρότα με αποσπάσματα μουσικών του Ρότα από -πρώιμος Φελίνι- τους «Βιτελόνι (1953), τον «Λευκό σεΐχη» (1952), το «Μπιντόνε» (1955) και το σκετς που ο Ρότα σκηνοθέτησε στο σπονδυλωτό «Βοκάκιος 70» (1962).

Το δεύτερο μέρος άρχισε με μία σουίτα από το υπέροχο «Αμαρκόρντ (1973) και έκλεισε με μία εκτενή σουίτα από το «Λα στράντα» (1954). Είχα πολλά χρόνια να δω την ταινία και σαν να την ανακάλυψα πάλι -τι υπέροχο, τι αληθινό μελόδραμα, τι μοναδική, τσαπλινική η ερμηνεία της Μασίνα, κι εκείνο το νοσταλγικό, μελαγχολικό σόλο της τρομπέτας που γίνεται σπαρακτικό στο τέλος… Όταν γύρισα σπίτι και έψαξα στο youtube και βρήκα ένα σύντομο βιντεάκι από την κηδεία της -ακολούθησε τον Φεντερίκο της, που συμπλήρωσαν πενήντα χρόνια ζωής μαζί, παρά τις μπόρες που θα πρέπει να πέρασαν, πέντε μήνες μετά το θάνατό του- και άκουσα πάλι την ίδια τρομπέτα που η επιθυμία της ήταν να παίξει αυτό το ίδιο θέμα, ε, τότε, συγκινήθηκα διπλά…
Η συναυλία έκλεισε με ένα ανκόρ: μία σουίτα με μουσικές του Ρότα από το εμβληματικό «Οκτώμισι» του Φελίνι (1963). Όπως έπρεπε.

Το συμπέρασμα. Ο Φεντερίκο Φελίνι και ο Νίνο Ρότα, ο Νίνο Ρότα και ο Φεντερίκο Φελίνι και μαζί τους η Τζουλιέτα Μασίνα μας ακολουθούν πάντα. Και τους ακολουθούμε. Η εξαιρετική αυτή συναυλία ήταν ένα δείγμα της αθανασίας τους. Νομίζω πως η ΚΟΑ θα πρέπει να την επαναλάβει (Φωτογραφίες: Εύη Φυλακτού).

Ωδείο Ηρώδη Αττικού, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Φεστιβάλ Αθηνών, 5 Ιουλίου 2016.

No comments:

Post a Comment