Διεθνές Φεστιβάλ Χορού και Αχαριστίας… ή «Εργαζόμενοι Ανώνυμοι» ΚΘΒΕ: ένα θεσμός ή Το θεώρημα του Ευκλείδου

Το Τέταρτο Κουδούνι / 9 Ιουνίου 2016 

(Δεν ήξερα ποιον τίτλο να διαλέξω, εξ ου και οι τρεις… Διαλέξτε εσείς όποιον προτιμάτε!).

«Έως τον Σεπτέμβριο η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης»: το διάβασα που το ’πε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, δεν κατάλαβα τίποτα απ’ το θεώρημα του Ευκλείδου αλλά κρύος ιδρώς με περιέλουσε. Το ένστικτο! Το ένστικτο!

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Ευχαρίστησε το υπουργείο Πολιτισμού. Ευχαρίστησε τη Γενική Γραμματέα του ΥΠΠΟ Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη. Ευχαρίστησε τη νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κατερίνα Κασιούμη. Ευχαρίστησε τον πρόεδρο του Δ.Σ. της Λυρικής Σάκη Θεοδωρόπουλο. Ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας. Στη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του 22ου Διεθνούς (το οποίο πολύ ολίγον διεθνές κατάντησε πλέον…) Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας. Αλλά λησμόνησε εντελώς, μα εντελώς να ευχαριστήσει την Κυρία Βίκυ Μαραγκοπούλου, τη μέχρι τώρα καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ. Προφανώς θα ’ταν εξ αμελείας.

Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ήταν εξ αγνοίας -να ξεχάσει, δηλαδή, ο κ. δήμαρχος, στην πρώτη μ.Μ. (μετά Μαραγκοπούλου) συνέντευξη Τύπου- ότι το Φεστιβάλ αυτό η Βίκυ Μαραγκοπούλου το γέννησε, η Βίκυ Μαραγκοπούλου το ανάστησε, η Βίκυ Μαραγκοπούλου του ’δωσε θέση στο διεθνές τοπίο του χορού, η Βίκυ Μαραγκοπούλου το κατέστησε μοχλό εκτίναξης της Καλαμάτας, ώστε σήμερα να φιλοδοξεί να γίνει Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021, η Βίκυ Μαραγκοπούλου το κράτησε με τα δόντια, παρά τα όσα προσκόμματα της δημιούργησαν... Και δε θέλω να πιστέψω ότι ήταν εκ προθέσεως. Ή εξ αδιαφορίας. Η αίσθηση, πάντως, που άφησε ήταν της Υψίστης Αγένειας και της Ογκώδους Αχαριστίας.

Ευτυχώς υπήρχαν οι αναφορές της -συμπαθέστατης, κομψότατης και με χιούμορ- Κατερίνας Κασιούμη στο έργο της Βίκυς Μαραγκοπούλου που διέσωσαν, τουλάχιστον, τα προσχήματα. Ειδεμή θα ’μενε η εντύπωση ότι η Βίκυ Μαραγκοπούλου ουδέποτε υπήρξε στην Καλαμάτα.

Εύχομαι, πάντως, στο Φεστιβάλ αντάξια συνέχεια.

Πολύ ενδιαφέρον. Πάρα πολύ ενδιαφέρον. Εξαιρετικά ενδιαφέρον. Το άρθρο του Γιάννη Η. Χάρη «Παραστάσεις, αναπαραστάσεις δολοφονίας -μιας γλώσσας» στην τακτική σαββατιάτικη στήλη του «Ασκήσεις Μνήμης», στην «Εφημερίδα των Συντακτών», που δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 29 Μαΐου. Πόσο -τεκμηριωμένο- δίκιο έχει! Για τις παραστάσεις στ’ αρχαία ελληνικά… Αναζητήστε το!

Αυτοί οι ενδημούντες, χρόοονια τώρα, στο ΚΘΒΕ και στα πέριξ, που εμφανίζονται, κατά καιρούς, με τους φερετζέδες «Ηθοποιοί ΚΘΒΕ», «Εργαζόμενοι ΚΘΒΕ» κλπ, κλπ και βρίσκουν φιλόξενον στέγην σ’ έντυπα και σε ιστότοπους αναλόγων κιτρίνων αποχρώσεων -τώρα έβαλαν μπρος την παλαιά των ημερών λατέρνα να παίζει κατά Αναστασάκη και Τσιμά, αλλά είναι ξεκούρδιστη…- γιατί δεν τους κατεβάζουν τους φερετζέδες να «καταγγείλουν» ευθέως, με τα ονόματά τους, όσους και όσα θέλουν να καταγγείλουν; Τόσο θρασύδειλοι; Μα σας ξέρουμε, μα σας ξέρουμε, «Ανώνυμοι Εργαζόμενοι», γιατί κρύβεστε; (Μπα, οι «Αλκοολικοί Ανώνυμοι» θεραπεύονται, εδώ γιατρειά δεν υπάρχει, έχουν γίνει θεσμός…).  

Δεν αγαπώ πολύ τον Ιονέσκο. «Το μάθημά» του, όμως, όπως το ανέβασε στο «Olvio» -πολύ ωραίο θέατρο, καλόγουστο, καλαίσθητο, απ’ τα ελάχιστα καινούργια που δε λιμνάζουν στη μιζέρια…- με τον τίτλο «Μά.θυμα» η Δανάη Ρούσσου η οποία για πρώτη φορά επιχειρεί σκηνοθεσία, με γοήτευσε. Η σκηνοθέτρια επέλεξε το στιλιζάρισμα- και νομίζω πως αυτό πάει σήμερα κουτί στο συγκεκριμένο μονόπρακτο του 1951. Και βρήκε τους σωστούς ρυθμούς και τις ανάσες του κειμένου. Επιπλέον, το ευφάνταστο και καλόγουστο σκηνικό του Ηλία Λόη πολύ τη βοήθησε. 

Αλλά κύριο στήριγμά της, οι ηθοποιοί: η ίδια, ως Μαθήτρια αλλά και ως Υπηρέτρια, κι ο Νίκος Παντελίδης, ηθοποιός υψηλής ποιότητας, ως Καθηγητής, απογειώνουν την άποψη αυτή με ακρίβεια και μέτρο. Μια παράσταση που αξίζει την προσοχή σας όταν, όπως ελπίζω, θα ξαναπαιχτεί.

«Μαρμαρωμένες Τρωάδες» ήταν ο τίτλος της «οπτικοακουστικής σκηνικής αφήγησης» της βασισμένης στις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, στη μετάφραση του Μιχάλη Κακογιάννη, που είδα στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» - η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας, στο πλαίσιο των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων για την Αφή της Ολυμπιακής Φλόγας. Μια «σύμπτυξη» των «Τρωάδων» που επιχείρησε η Λουίζα Κωστούλα (Violet Louise) -σκηνοθεσία, μουσική, σύνθεση ήχου. Ενδιαφέρουσα η ιδέα, πολύ ενδιαφέροντες κι ο οπτικός σχεδιασμός του Βασίλη Κουντούρη κι ο ηχητικός σχεδιασμός του Κώστα Μπώκου, ικανοποιητικός Ταλθύβιος ο Παναγιώτης Γαρμπής αλλά νομίζω πως ήταν λάθος να επωμιστεί η ίδια η Λουίζα Κωστούλα και την Κασσάνδρα και την Ανδρομάχη -βγήκαν και οι δυο αχνές, σα σχεδιάσματα ρόλων.

Στην παράσταση, όμως, Εκάβη ήταν η Αγλαΐα Παππά. Ισχυρή μονάδα. Που πάνω της μπορεί να στηριχτεί παράσταση. Ντυμένη μ’ ένα έξοχο κοστούμι της Λίλιαν Ξυδιά, ύψωσε την ηγεμονική φιγούρα της και με το μέγεθος που διαθέτει, με τη φωνή που διαθέτει και με τον τρόπο που υποστηρίζει το λόγο σήκωσε όσο μπορούσε την παράσταση. Ηθοποιός με τσαγανό. Που απορώ γιατί -ρολίστα ολκής- δεν έχει χρησιμοποιηθεί όπως κι όσο της πρέπει.

Κάτι ανακοινώσεις του ΚΚΕ, επί Ζαχαριάδη ή και μετά, κάτι που τις βροντοφώναζαν απ’ την «Φωνή της Αλήθειας», μου θύμισε η δήλωση του Σωτήρη Χατζάκη -τα ’χα επιθυμήηηησει τα κείμενά του αυτά…-, την οποία εξαπέλυσε μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να απορρίψει την αίτηση του με την οποία ζητούσε ν’ ακυρωθεί η απόφαση της τότε ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού που τον έπαυσε απ’ την θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού. Αλλ’ αυτό με «τα παρακρατικά καρκινώματα του Εθνικού», που κάνει και παρήχηση -σαν «τυφλός τα τ᾽ ώτα τον τε νουν τα τ᾽ όμματ᾽ ει» και κάτι παραπάνω μ’ αυτά τα πρκρτ, κρκτ...- ήταν που με ξετρέλανε.

Δε νομίζω ότι κόμισε κάτι καινούργιο η παράσταση του Σταμάτη Φασουλή στο Εθνικό με τον «Θάνατο του εμποράκου» του Άρθουρ Μίλερ. Το έργο, βέβαια, όσο κι αν αρχικά φαίνεται ξεπερασμένο απ’ το χρόνο, καθώς προχωράει ανακτά τις δυνάμεις του και τελικά σε κατακτά όχι μόνο με την οικονομία του και με τον τρόπο που ο συγγραφέας το δομεί αλλά, κυρίως, με την αλήθεια του.

Ο Πέτρος Φιλιππίδης νομίζω πως έπεσε στην παγίδα που πέφτουν οι ηθοποιοί, οι καθιερωμένοι ως κωμικοί, που επωμίζονται δραματικούς ρόλους: να αποδείξουν πόσο καλοί είναι και στους δραματικούς ρόλους «υπερθεματίζοντας». Δεν το χρειαζόταν. 

Απ’ την παράσταση θα θυμάμαι τον Γιάννη Τσορτέκη -εξαίρετος Θείος Μπεν-, τον Γιάννη Στόλλα, τον Αλέξανδρο Λογοθέτη, οπωσδήποτε -ηθοποιός που μπορεί να τον εμπιστευτεί και ο σκηνοθέτης και ο θεατής- και την Πέγκυ Σταθακοπούλου. Η ηθοποιός αυτή, αφ’ ότου ωρίμασε ηλικιακά, απέκτησε και μια σπάνια υποκριτική ωριμότητα. Η Τερέζα Ρακέν, για παράδειγμα, που έκανε στο «Υπόγειο» του «Θεάτρου Τέχνης», στη διασκευή για το θέατρο του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ζολά, το 2012/2013, ήταν μια συγκλονιστική ερμηνεία που μάλλον πέρασε «στα κλεφτά». Τώρα, χωρίς ο ρόλος να ’ναι ισάξιος, και πάλι έγραψε: μια Λίντα Λόμαν τόσο ανθρώπινη, τόσο καρτερική, τόσο στοργική, τόσο σύντροφος, τόσο μάνα… Σα βάλσαμο στις πληγές του Γουίλι της. Βάλσαμο που τελικά δεν κατάφερε να τις γιατρέψει… (Φωτογραφίες: Γιώργος Καβαλλιεράκης).

Έμαθα πως ο Στάθης Λιβαθινός -εξαιρετική η συνέντευξη που ’δωσε στην Ματίνα Καλτάκη για την «Lifo»- περιμένει απ’ τη σύζυγό του, την επίσης σκηνοθέτρια Γιολάντα Μαρκοπούλου, το τέταρτο παιδί του. Το οποίο θα ’ναι κοριτσάκι. Οπότε συμπληρώνει καρέ με τέσσερις (!) κόρες -δυο, μεγάλες πια, απ’ τον πρώτο του γάμο με την πιανίστα Μάσα Αϊβάζοβα, και δυο απ’ τον δεύτερο. Και, για να μιλήσουμε με… θεατρικούς όρους, συνειρμικά, απ’ τις «Τρεις αδελφές» (του Τσέχοφ) προχωράει στην «Τέταρτη αδελφή» (του Γκλοβάτσκι)… Με το καλό!