Ο Γιούρι Λιουμπίμοφ πέθανε. Οι «Τρεις αδελφές» του ζουν

Ο Γιούρι Λιουμπίμοφ πέθανε χτες, 5 Οκτωβρίου, στην Μόσχα. Είχε κλείσει, πέντε μέρες πριν, τα 97 του χρόνια. Ήταν δύσκολος, εριστικός άνθρωπος. Αλλά ήταν μεγάλος καλλιτέχνης. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, δάσκαλος, ίδρυσε στην Μόσχα, το 1964, με πυρήνα μαθητές του, το Θέατρο «Ταγκάνκα». Κι έγραψε ιστορία. Όχι μόνο στο σοβιετικό/ρωσικό αλλά στο παγκόσμιο θέατρο.

Δε θα γράψω καμιά νεκρολογία εδώ και δε θα κάνω καμιά αποτίμηση -άλλων είναι η δουλειά-, μολονότι έχω κάνει μαζί του δυο συνεντεύξεις -η μια στην Ακρόπολη, κάτω από ανεκδοτολογικές συνθήκες, η οποία δεν ολοκληρώθηκε και μια δεύτερη, όταν τον κάλεσε η Κάτια Δανδουλάκη να τη σκηνοθετήσει, η οποία έχει δημοσιευτεί στα «Νέα». Γοητεύτηκα απ’ τον «Γλάρο» του Τσέχοφ και τους «Δανειστές» του Στρίντμπεργκ που έκανε τότε. Αλλά οι «Τρεις αδελφές» του που παρουσίασε το «Ταγκάνκα» εδώ, το 1988, απουσία του -αντιφρονών τότε προς το σοβιετικό καθεστώς, στερημένος απ’ την ιθαγένειά του, ζούσε εξόριστος στο Ισραήλ- ανήκει στις παραστάσεις που με σημάδεψαν. Να με κατακτάει, να με διαποτίζει μια αντίληψη για τον Τσέχοφ εντελώς διαφορετική απ’ αυτή που είχα έως τότε.

Είδα την παράσταση εκείνη, που ’χε φέρει ο Θόδωρος Κρίτας, στην πρεμιέρα της στο Εθνικό, όπου στο τέλος παραληρούσαμε -το κοινό σύσσωμο παραληρούσε-, την είδα και την επομένη, ταξιδεύοντας πήγαινε-έλα νυχτιάτικα, μ’ οδηγό το φίλο μου τον Γιάννη Γ. -Γιάννη, πάλι εδώ είσαι κι ας λείπεις σχεδόν 22 χρόνια…-στην Θεσσαλονίκη, για να τη γευτώ γι’ άλλη μια φορά και να τη δει κι εκείνος που δεν είχε προλάβει, στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. Χαραγμένη στη μνήμη μου! Για πάντα! Και τα ακροδάχτυλα της Άλα Ντεμίντοβα-Μάσα να σχεδιάζουν πάνω στον καθρέφτη που τον θόλωνε με την ανάσα της, χαραγμένα στην καρδιά μου -η πεμπτουσία του Θεάτρου, του Μεγάλου Θεάτρου.

Στη μνήμη του Γιούρι Λιουμπίμοφ αυτής της Παράστασης είναι αφιερωμένη η σημερινή ανάρτηση. Με λίγα λόγια. Και πολλές -όσες με βοήθησε ένας φίλος μου να βρω- φωτογραφίες της. Σαν ένα αποχαιρετιστήριο ευχαριστώ στον Λιουμπίμοφ. 

Στον Γ.Γ. που ήταν. Και στον Lj.A. που είναι.