Η «Καμεράτα» στο απόγειό της

Εδώ και καιρό έχει βρει πια, με μουσικό διευθυντή της τον Γιώργο Πέτρου, τον ήχο της η «Καμεράτα, Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής» -σε σχέση με τα όργανα εποχής που χρησιμοποιεί: έναν ήχο λιτό, απέριττο, ισορροπημένο -καθόλου μελίρρυτο αλλά και καθόλου στεγνό-, πνευματικότατο, απόλυτα ταιριαστό με τη μουσική μπαρόκ που ερμηνεύει αλλά και μεστό.

Η προχθεσινή συναυλία δεν συνιστούσε απλώς άλλη μία απόδειξη του ισχυρισμού αυτού. Συνιστούσε την αποκορύφωση. Η ορχήστρα, διαρκώς  εξελισσόμενη, μολονότι δεν ήταν η απόλυτη πρωταγωνίστρια της βραδιάς αλλά ο ρόλος της ήταν, κατά ένα μεγάλο μέρος, συνοδευτικός, έδειξε να έχει φτάσει στο απόγειό της.

Το γκαλά με τέσσερις κορυφαίους κόντρα τενόρους της εποχής μας που διοργάνωσε ήταν μία εξαίρετη ιδέα που στέφθηκε από επιτυχία. Το ενδιαφέρον, άψογα ζυγισμένο πρόγραμμα, προσεκτικά σχεδιασμένο, ισομοιράστηκε στους τέσσερις και στην ορχήστρα η οποία, ανάμεσα στις άριες, έπαιξε τέσσερα κοντσέρτα φτάνοντας στο μάξιμουμ την  απόδοσή της: Κοντσέρτο γκρόσο έργο 3, αρ. 4 του Τζορτζ Φρίντρικ Χέντελ, Κοντσέρτο για δύο βιολιά έργο 3 αρ. 8 και Κοντσέρτο για φαγκότο σε μι ελάσσονα του Αντόνιο Βιβάλντι, Κοντσέρτο για μαντολίνο σε σολ μείζονα του Γιόχαν Άντολφ Χάσε. Με λεπτές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στο ύφος των συνθετών αλλά και με πνοή η Καμεράτα υπό τον Γιώργο Πέτρου δεν «παραγέμισε» απλώς τη συναυλία αλλά στάθηκε ίση προς ίσους με τους πρωταγωνιστές της βραδιάς. Οι βιολονίστες Σέρτζιου Ναστάσα και Οτίλια Αλιτέι, ο φαγκοτίστας Αλέξανδρος Οικονόμου και ο μαντολινίστας Θεόδωρος Κίτσος -σολίστ στα τρία από τα κοντσέρτα, εκ των σπλάχνων της ορχήστρας και οι τέσσερις- εκτέλεσαν άψογα τα μέρη τους βάζοντας όλοι το λιθαράκι τους αλλά θα πω πως ξεχώρισα τον Αλέξανδρο Οικονόμου.

Οι τέσσερις κόντρα τενόροι συναγωνίστηκαν μεταξύ τους και με τους εαυτούς τους. Με αποτελέσματα συναρπαστικά.

Πιο αδύναμο, τηρουμένων των αναλογιών, βρήκα τον νοτιοκορεατικής καταγωγής Αμερικανό Βινς Ίι που είχε, και στις δύο άριες που τραγούδησε -από τον «Φαρνάκη» του Γιόζεφ Μισλίβετσεκ και από τον «Ξέρξη» του Χέντελ-, κάποια προβλήματα συμπόρευσης με την ορχήστρα ενώ στην πρώτη η φωνή του, με δυνατότητες σε πολύ υψηλές νότες αλλά όχι «μεγάλη», κάποιες στιγμές «χάθηκε». Η τέλεια υφή, όμως, του φωνητικού του μετάλλου υπερκάλυψε τα όποια μειονεκτήματα με εξαιρετικά τελικά αποτελέσματα.

Αντίθετα μεγάλο μέγεθος φωνητικό διαθέτει ο Ουκρανός Γιούρι Μινιένκο -το μεγαλύτερο νομίζω και από τους τέσσερις- και, παράλληλα, την ποιότητα που του επέτρεψε να αποδώσει άριστα και τις δύο άριες -του επώνυμου ρόλου αλλά και της Αλμιρένα- από τον «Ρινάλντο» του  Χέντελ.

Μοναδικής μουσικότητας η -όχι, πάντως, μεγάλου μεγέθους επίσης- φωνή του Σαβιέ Σαμπάτα. Με μία παρουσία εντυπωσιακή και με ιδιοσυγκρασιακό τραγούδι ο καταλανός κόντρα τενόρος τραγούδησε με καθηλωτικό τρόπο μία άρια από τον «Ιούλιο Καίσαρα» του Χέντελ και μία από την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Νικόλα Πόρπορα.

Ψηλότερη κορυφή της συναυλίας κορυφών ο Μαξ-Εμάνουελ Τσέντσιτς. Ο διακεκριμένος Κροάτης, έστω και αν και αυτός δεν έχει μεγάλο φωνητικό μέγεθος, διαθέτει, εκτός από την εκπληκτική τεχνική και τις απεριόριστες δυνατότητες -αυτά τα καταπληκτικά μελίσματα!- που έχει καλλιεργήσει, το χάρισμα να μην τραγουδάει απλώς έξοχα αλλά να ερμηνεύει. Καταθέτοντας τα σπλάχνα του. Η άρια του Σέξτου από την «Μεγαλοψυχία του Τίτου» του Χάσε και του Ζελίμ από την όπερα του Βιβάλντι «Η αλήθεια σε κρίση» ήταν οι κορυφαίες στιγμές της βραδιάς. Η οποία έκλεισε με τους τέσσερις μαζί να τραγουδούν το κουαρτέτο και το φινάλε από το «Ρωμίλος και Ερσίλια» του Μισλίβετσεκ και σε ανκόρ την άρια «Ombra Mai Fu» από τον «Ξέρξη» του Χέντελ σε τετραφωνία.

Το συμπέρασμα. Μία βραδιά μπαρόκ αξέχαστη: ένα εξαίρετο ορχηστρικό σύνολο να συμπράττει με τέσσερις σπουδαίες φωνές.

Παρατήρηση. Πιστεύω πως η Αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος» θα ήταν καταλληλότερη για τη συναυλία. Στην αχανή «Χρήστος Λαμπράκης», που επελέγη ίσως για λόγους μεγαλύτερης χωρητικότητας, παρά την άψογη ακουστική της, ούτε η φύσει περιορισμένου μεγέθους φωνές των κόντρα τενόρων ούτε όργανα όπως το φαγκότο ή το μαντολίνο αναδείχτηκαν όσο θα μπορούσαν.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών/Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», «Καμεράτα, Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής», 23 Οκτωβρίου 2014.