Η Τζέι Λο, ο Γούντι Γκάθρι, ο Μπάιντεν και «αυτή η γη», η δική τους...

 

Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια... 39

 

«This Land is Your Land» τραγούδησε, στην τελετή Eγκαθίδρυσης του 46ου Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, η Τζέι Λο, η Τζένιφερ Λοπέζ, η Τζένιφερ Λόπεθ με το πουερτορικάνικο αίμα -«Αυτή η γη είναι η δική σας γη».

Επιλογή συμβολική. Τραγουδίστριας και τραγουδιού. Πόσο μάλλον όταν το τραγούδι -του 1940- είναι του Γούντι Γκάθρι (1912-1967), απ’ τις κορυφές της αμερικάνικης φολκ. Του κομμουνιστή τραγουδιστή και τραγουδοποιού, του ανυπότακτου, στρατευμένου τροβαδούρου που καβαλούσε τα τρένα και διέσχιζε, στο πλευρό της εργατικής τάξης και των πεινασμένων, των κατεστραμμένων απ’ το κραχ του ’29, όλη την Αμερική, με την κιθάρα του που πάνω της είχε γράψει «αυτή η μηχανή σκοτώνει φασίστες», του θεμελιωτή του

τραγουδιού διαμαρτυρίας, του μουσικού που επηρέασε, όσο λίγοι, μεταγενέστερούς του, όπως ο Πιτ Σίνγκερ, ο Μπομπ Ντίλαν, ο Τζόνι Κας, ο Μπρους Σπρίνγκστιν... Ένα τραγούδι-εναλλακτικός Εθνικός Ύμνος των ΗΠΑ, που ο Γούντι Γκάθρι έγραψε ο ίδιος τους στίχους του -στίχους που ’χουν περάσει διάφορες περιπέτειες…-, ενώ τη μουσική του βάσισε στην προγενέστερη, αντλημένη, με τη σειρά της, από γκόντσπελ των Βαπτιστών, μελωδία «When World’s on Fire» («Όταν ο κόσμος καίγεται») του συγκροτήματος «Οικογένεια Κάρτερ», κριτικά απαντώντας στο «πατριωτικό» του Έρβινγκ Μπερλίν «God Bless America» («Ο Θεός να ευλογεί την Αμερική») και δείχνοντας την ανάποδη όψη του «Αμερικάνικου Ονείρου»...

Αυτά, λίγο-πολύ, είναι γνωστά και ήδη γράφτηκαν μ’ αφορμή την τελετή Eγκαθίδρυσης. Εκείνο που δε γράφτηκε και θέλω να θυμίσω είναι ότι η πολυτάραχη ζωή του Γούντι Γκάθρι, με επίκεντρο τη δεκαετία του ’30, έχει μεταφερθεί, το 1976, στον

κινηματογράφο απ’ τον Χαλ Άσμπι, με/ τον τίτλο «Bound for Glory» («Προορισμένος για τη δόξα» που, όταν η ταινία προβλήθηκε στην Ελλάδα, έγινε - εύστοχα, όπως σπάνια συμβαίνει σε αλλαγές τίτλων στη μετάφραση...-, ακριβώς «Αυτή η γη είναι δική μου»), σε σενάριο του Ρόμπερτ Γκέτσελ, βασισμένο στο ομότιτλο ημιαυτοβιογραφικό βιβλίο του Γκάθρι.

Την έχω δει στον τότε κινηματογράφο «Πλάζα» της λεωφόρου Κηφισίας και τη θυμάμαι ως μια πολύ καλή ταινία -η δεκαετία του ’70, άλλωστε ήταν για μας η δεκαετία της αμφισβήτησης...-, μ’ έναν Ντέιβιντ Καραντiν να ερμηνεύει συναρπαστικά το ρόλο του Γούντι Γκάθρι. Βρήκα ότι κυκλοφορεί και σε dvd. Μακάρι το CiNoBo, που μεριμνεί με μεράκι γι αυτά, να μας τη βρει και να τη δούμε απ’ την πλατφόρμα του. 

Σας παραθέτω και τους πρωτότυπους αρχικούς (1940) στίχους του τραγουδιού, με τις τότε διορθώσεις τους:

 

This land is your land, and this land is my land
From the California to the Staten New York Island,
From the Redwood Forest, to the Gulf stream waters,
God blessed America for me.
[This land was made for you and me.]

As I went walking that ribbon of highway
And saw above me that endless skyway,
And saw below me the golden valley, I said:
God blessed America for me.
[This land was made for you and me.]

I roamed and rambled and followed my footsteps
To the sparkling sands of her diamond deserts,
And all around me, a voice was sounding:
God blessed America for me.
[This land was made for you and me.]

Was a high wall there that tried to stop me
A sign was painted said: Private Property,
But on the back side it didn't say nothing —
God blessed America for me.
[This land was made for you and me.]

When the sun come shining, then I was strolling
In wheat fields waving and dust clouds rolling;
The voice was chanting as the fog was lifting:
God blessed America for me.
[This land was made for you and me.]

One bright sunny morning in the shadow of the steeple
By the Relief Office I saw my people —
As they stood hungry, I stood there wondering if
God blessed America for me.
[This land was made for you and me.]

 

Και μια ελληνική μετάφραση που βρήκα στη σελίδα Lyrics Translate του Μίλτον:

Αυτό το χώμα ανήκει σ' αυτούς και σε ’μας

Αυτό το χώμα ανήκει σ' αυτούς και σε ’μας

Ανάμεσα στους ωκεανούς μας

Ανάμεσα στα τεράστια δάση

Και στα μικρά ρυάκια του κόλπου

Αυτό το χώμα ανήκει σ' αυτούς και σε ’μας

 

Καθώς βαδίζοντας πάνω στις κορδέλες των λεωφόρων

Το σκέπασμα μου είναι ο ατέλειωτος ουρανός

Κι όταν με πιάνει ο ύπνος

Πάνω στη χρυσαφένια κοιλάδα, τότε φωνάζω:

Αυτό το χώμα ανήκει σ' αυτούς και σε ’μας

 

Είμαι ένας περιπλανώμενος πλάνητας

Που τα βήματα του ακολουθούν

Στην όποια πορεία τον οδηγούν

Στον αστραφτερό διαμαντένιο αμμόλοφο,

Και μια φωνή από παντού μου φωνάζει:

Αυτό το χώμα ανήκει σ' αυτούς και σε ’μας

 

Αυτοί έχτισαν ένα πανύψηλο τοίχο για να μ’ εμποδίσουν

Και κρέμασαν και πάνω του και μια ταμπέλα:

«Ιδιωτική Ιδιοκτησία»

Αλλά απ' την πίσω πλευρά του τοίχου δεν έγραψαν τίποτα

Κι έτσι αυτό το χώμα ανήκει σ' αυτούς και σε ’μας

 

Και σαν προβάλλει η ανατολή του ήλιου,

ξέρω ότι έχει έρθει η ώρα για βόλτες

Στα σταρένια λιβάδια που λικνίζονται

Και όπου τα συννεφα της σκόνης κυλάνε σαν μπάλες,

Η φωνή μού ψάλλει καθώς η ομίχλη διαλύεται

Αυτό το χώμα ανήκει σ' αυτούς και σε ’μας

 

Κανένας δεν υπάρχει σ’ αυτήν τη ζωή

Για να μου σταθεί εμπόδιο,

Στην πορεία μου στις ελεύθερες λεωφόρους,

Κανένας δεν υπάρχει σ ’ αυτήν τη ζωή

Για να με γυρίσει πίσω

Γιατί αυτό το χώμα ανήκει σ' αυτούς και σε ’μας

 

Ένα λαμπερό πρωινό κάτω απ’ τη σκιά του καμπαναριού

Στα γραφεία της κοινωνικής βοήθειας

Είδα τους δικούς μου ανθρώπους

Πεινασμένους στη σειρά,

Κάθισα σε μια γωνία κι αναρωτήθηκα

Ότι αυτό το χώμα ανήκει σ’ αυτούς και σε ’μας