Το Τέταρτο Κουδούνι / 3 Απριλίου 2014
Σσσσς…. Ησυχία στο Χατζακιστάν. Δεν είχαμε καμιά ισχυρή δόνηση τη βδομάδα αυτή -το πρωταπριλιάτικο περί συνεργασίας με Σεφερλή απλώς προσομοίωση σεισμικής δόνησης ήταν (Τη φοβάμαι, πάντως, αυτή την ησυχία… Μήπως εγκυμονεί κάτι. Άσε που δεν ξέρω και τι σιγοβράζει πίσω απ’ τα κλειστά παράθυρα…).
Με ρούμπωσε. Ο Τάκης Τζαμαργιάς. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Μετά τη βαθύτατη απογοήτευση -που ένοιωσα αλλά και που εισέπραξα πανταχόθεν…- απ’ την παραχώρηση -άπαξ ευτυχώς- του Δημοτικού ως σκηνικού για τη ζωντανή μετάδοση του «Αλ Τσαντίρι Νιουζ» του Λάκη Λαζόπουλου και του «Alpha», είδα το ηθικό μου να αναπτερώνεται με την ανακοίνωση του προγράμματος του Δημοτικού για το δεύτερο τετράμηνο της σεζόν και δυο παραστάσεων του επόμενου χειμώνα.
Καλά, για τα εναρκτήρια της σεζόν 2014/2015 «Κόκκινα φανάρια» του Αλέκου Γαλανού σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη το ’χα μάθει και ήδη σας το ’χα γράψει. Αν προσθέσουμε, μεταξύ και άλλων που έχουν ενδιαφέρον, τους «Καυγάδες στην Κιότζα» του Γκολντόνι σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου, που παίζεται τώρα, και τον εκ του Κλάους Μαν εκπορευόμενο «Μεφίστο» -του Νίκου Μαστοράκη ωσαύτως-, που κατεβάζει στον Πειραιά το Εθνικό για να κάνει εκεί πρεμιέρα, δεν είναι καθόλου άσχημα τα πράγματα. Το αντίθετο!
Αλλά… Αλλά υπάρχει κι εκείνο που ’ναι ακόμα πιο ελκυστικό -το κερασάκι στην τούρτα: «Η κοιλάδα των εκπλήξεων» -έκπληξη, όνομα και πράμα! Η καινούργια παραγωγή του Πίτερ Μπρουκ που θα παιχτεί τέλος Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου.
Και να επισημάνω αυτό στο οποίο νομίζω δε δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή: πρωταγωνίστριά του είναι η Κάθριν Χάντερ. Η οποία - ναι, είναι σημαντικό- είναι η ελληνίδα Κατερίνα Χατζηπατέρα. Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως πρόκειται για σπουδαία ηθοποιό. Που ως Κάθριν Χάντερ κάνει καριέρα μεγάλη στην Βρετανία. Και το ακόμα σημαντικότερο είναι πως εδώ την έχουμε δει επί σκηνής μόνο μια φορά: τον Μάιο του 2009, στο «Χορν» στο πλαίσιο του μικρού Φεστιβάλ «Θέατρο Πέρα από τα Όρια» που οργάνωνε η «Αττική Πολιτιστική Εταιρεία». Στο μονόλογο «Ο πίθηκος του Κάφκα», διασκευή απ’ το πεζό του Κάφκα «Αναφορά στην Ακαδημία». Όσοι την είδαμε, τότε, θεωρούμε πως ήμασταν τυχεροί. Διότι επρόκειτο για εμπειρία-φαινόμενο -η αξιοθαύμαστη Κυρία Χάντερ! Να μην την περιμένω, λοιπόν, πώς και πώς; Και θεωρώ τον εαυτό μου διπλά τυχερό γιατί της έκανα, τότε ακριβώς, μια συνέντευξη για τα «Νέα». Σας την παραθέτω:
Η Μαριάννα Κάλμπαρη, νέα καλλιτεχνική διευθύντρια στο «Θέατρο Τέχνης», διάδοχος του Διαγόρα Χρονόπουλου. Έξυπνη, δραστήρια, επικοινωνιακή γυναίκα, με γνώσεις, με καλλιτεχνικές ευαισθησίες… Εύχομαι να τα καταφέρει. Αν όμως με ρωτήσετε, προσωπικά πιστεύω -το ’χω πάρει απόφαση- πως το «Θέατρο Τέχνης» έχει προ πολλού τελειώσει και δεν το ’χουν πάρει είδηση οι άνθρωποί του -από κεκτημένη ταχύτητα συνεχίζει. Αν η Μαριάννα Κάλμπαρη καταφέρει να το αναστήσει -μακάρι!- απ’ την παρακμή -διότι σε παρακμή έχει περιπέσει, μπαμ κάνει, κι όχι λόγω οικονομικών...- θα πρόκειται για θαύμα. Μέγα.
Απ’ το 2005 έως και το 2013 παρουσίασαν δέκα θεατρικές παραγωγές. Ανέβασαν θεατρικά έργα των Χόφμανσταλ, Βιριπάεφ, Καπετανάκη, Σέξπιρ, Πομερά και το ποιμενικό ειδύλλιο αγνώστου ποιητή του 16ου αιώνα «Βοσκοπούλα». Δυο απ’ αυτά («Γένεσις 2» του Ιβάν Βιριπάεφ και «Κύκλοι-Ιστορίες» του Ζοέλ Πομερά) παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Παρουσίασαν, επίσης, δυο πρωτότυπα θεατρικά κείμενα -«Πόλη-κράτος» και «Μεσοπόλεμος»-, συνδυασμό πρωτότυπης γραφής και δραματουργικής επεξεργασίας λογοτεχνικών και άλλων κειμένων. Διασκεύασαν κι ένα μυθιστόρημα, το «Αλεξάντερπλατς» του Άλφρεντ Ντέμπλιν και παρουσίασαν μια περφόρμανς βασισμένη στις «Ευτυχισμένες μέρες» του Μπέκετ. Αυτός είναι ο απολογισμός τους.
Εννιά χρόνια μετά, ο θίασος «Κανιγκούντα» που, εκτός από μερικές εξαιρετικές δουλειές, είχε δώσει κι ένα έντονο και σαφές πολιτικό στίγμα, ανακοίνωσε, πάνω στην άνθισή του, το υπογραμμίζω αυτό, τη διακοπή τη λειτουργίας του. Χωρίς να εξηγήσει τους λόγους. Η ανακοίνωση, που υπογράφει ο σκηνοθέτης Γιάννης Λεοντάρης -η ψυχή της ομάδας, ένας καθ’ όλα σημαντικός της σκέψης και της πράξης-,
μιλάει μόνο για «σκοτεινούς καιρούς» τονίζοντας, όμως, πως «αυτό θα αλλάξει». Και κλείνει -εύγλωττα- με Εμπειρίκο -απ’ την «Οκτάνα» του: «Οκτάνα θα πη (χωρίς να περιφρονούμε του γήρατος την σοφίαν), θα πη, πάση θυσία διατήρησις της παιδικής ψυχής εις όλα τα στάδια της ωριμότητος, εις όλας τας εποχάς του βίου, διότι άνευ αυτής και η πιο χρυσή νεότης γρήγορα στάχτη γίνεται και χάνεται και φεύγει και μένει στη θέση της η θλίψις, η άνευ ελπίδων μεταμέλεια και η στυγνή ρυτίς».
Βαθύτατα εκτιμώ τους ανθρώπους του θεάτρου που ξέρουν να σταματούν -οριστικά ή προσωρινά- τη στιγμή που πρέπει κι όχι μόνον όταν τους αναγκάσει η παρακμή. Είναι ελάχιστοι. Καλή αντάμωση!
Βρε, τα «Νέα» έκπληκτα ανακάλυψαν φέτος πως υπάρχει γυμνό στην ελληνική σκηνή. Κι έκαναν ολόκληρο θέμα -αν σοκάρει ή όχι. Έλα, Παναγία μου! Στο 2014 ζω; Γιατί εγώ θυμάμαι στο «Βεάκη» απ’ το 1983 το «Χαμάμ γυναικών» κι απ’ το 1986 το «Ω, Καλκούτα!»…
Πλημμύρα Δημήτρη Δημητριάδη φέτος -έχω χάσει το λογαριασμό. Σχεδόν μόδα έχει γίνει. Στις πολλές, πάρα πολλές παραστάσεις με έργα του να προσθέσω άλλες δυο -στην «Βιβλιοθήκη Βολανάκη», στα Εξάρχεια και οι δυο: «Ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας» απ’ την Χρύσα Καψούλη και την «Dame Blanche» της και «Insenso» γι’ άλλη μια φορά αλλά τη φορά αυτή σε σκηνοθεσία Ελευθερίας Φούκη. Ε, μα κι ο χριστιανισμός άργησε να επικρατήσει… Αλλά είχε τους αποστόλους του. Που πολλά υπέμειναν αλλά και επέμειναν.
Καιρός ήταν, πολύ αργήσαμε. Εκατόν οκτώ χρόνια χρειάστηκαν να περάσουν απ’ το θάνατο του Χένρικ Ίψεν για να εμφανιστεί ελληνική έκδοση των Απάντων του -τόσο πια που η παρουσίαση της σειράς έγινε στην «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία»! Την αποτολμά -και μπράβο του!- και μάλιστα σε καιρούς χαλεπούς ο εκδοτικός οίκος «Gutenberg». Σε νέα μετάφραση «σε γλώσσα ζωντανή, κατάλληλη για σκηνική παράσταση, με πλούσια σχόλια, κατατοπιστικές εισαγωγές και χρονολόγια». Θέλω να πιστεύω πως οι καινούργιες μεταφράσεις -δεν αναφέρεται αν γίνονται απ’ τα πρωτότυπα- θα ’ναι αντάξιες των κειμένων. Τις υπογράφει, καθώς και τις εισαγωγές και τα σχόλια – ο Θεοδόσης Ά. Παπαδημητρόπουλος σε επιμέλεια Ήρκου Α. Αποστολίδη. Μόλις κυκλοφόρησαν «Ο αρχιμάστορας Σόλνες», «Ο μικρός Έγιολφ», «Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν» και «Όταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί» και έπονται, αμέσως μετά, «Πέερ Γκιντ», «Ένας εχθρός του λαού» και «Βρυκόλακες».
Η έκδοση των Απάντων του μαζί τις δεκατρείς (!) ελληνόφωνες φετινές παραστάσεις Ίψεν αναδεικνύει ξαφνικά τον Μεγάλο Νορβηγό στο κορυφαίο πρόσωπο της φετινής χειμερινής σεζόν για το ελληνικό θέατρο. Έτσι, τυχαία.
Πολύ ξύπνιοι, πιστεύω, οι άνθρωποι της «Αυλαίας» στην Θεσσαλονίκη. Εκτός απ’ τους ντόπιους θιάσους που φιλοξενούν, καλούν κάθε τόσο αθηναϊκούς θιάσους απ’ τους μεγάλους, τους «εμπορικούς», αλλά και μικρότερα σχήματα, εναλλακτικά, για σειρά παραστάσεων στην Θεσσαλονίκη, στη διάρκεια όλης της σεζόν. Θετικότατο το βρίσκω -εκείνο το «μετά το Πάσχα οι πετυχημένες παραστάσεις της Αθήνας ταξιδεύουν όλες μαζί Θεσσαλονίκη και μακελεύονται ποια θα επικρατήσει» ποτέ δεν το κατάλαβα. Με τον τρόπο αυτό σκορπίζονται μέσα στη χρονιά, ελαφρώνουν και την αθηναϊκή τους σεζόν -αν είναι παραστάσεις για ολόκληρη τη σεζόν- που ’ναι πια μεγάλη η διάρκειά της για να κρατηθούν ταμειακά σ’ ένα καλό επίπεδο σ’ όλη της τη διάρκεια κι επιπλέον οι Θεσσαλονικείς έχουν μεγαλύτερη θεατρική ποικιλία.
Κι άλλες δυο παραστάσεις αρδευόμενες απ’ την… ευεργετική για το θέατρο για παιδιά ελληνική μυθολογία -δεν έχουν και πνευματική δικαιώματα οι μύθοι…- ανακάλυψα και προσθέτω στις πέντε φετινές που ’χα ήδη εντοπίσει στο «Τέταρτο Κουδούνι» στις 9 Ιανουαρίου: «Μύθοι μέσα στο λαβύρινθο» στο «Θέατρο της Ημέρας» σε ιδέα/σκηνοθετική επιμέλεια Ανδρομάχης Μοντζολή και «Δαίδαλος και Ίκαρος» του Γιάννη Κουλάκη στο θέατρο «Σκάλα» σε σκηνοθεσία Κώστα Πρέκα -με τον ίδιο παρακαλώ, αυτοπροσώπως!
Αλήθεια. Αυτό το ΑΙΣΧΟΣ που συμβαίνει με την εγκατάλειψη του Θεατρικού Μουσείου στην τύχη του δεν περονιάζει κανέναν απ’ τους αρμόδιους (;) για τον Πολιτισμό -υπουργείο, Δήμο…-στον τόπο ετούτο; Κανέναν απ’ αυτούς που φυσάνε τον παρά; ΚΑΝΕΝΑΝ; Ντροπή!
No comments:
Post a Comment