Πάει κι έρχεται το Χατζακιστάν…

Το Τέταρτο Κουδούνι / 20 Μαρτίου 2014

Πες αλεύρι. Η «Κίνηση Μαβίλη» σε γυρεύει. Νααα, του πάει του κ. υπουργού Πολιτισμού(;) να κάνει δημόσια εμφάνιση -πλην και είναι της ΟΝΝΕΔ όπου νοιώθει στα χωρικά του ύδατα. Θυμάμαι, ήδη απ’ το καλοκαίρι, να τον περιμένουν στο αρχαίο θέατρο της Μεσσήνης, του οποίου έκανε η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών τα εγκαίνια στη σύγχρονη εποχή με γκαλά όπερας, κι από ’δω θα ’ρθεί, από κει θα ’ρθεί, όταν έμαθε πως τον περίμεναν απέξω και κάτι διαμαρτυρόμενοι εκπαιδευτικοί, μην τον είδατε, μην τον απαντήσατε.

Τώρα που, συν τοις άλλοις, μεσολάβησε κι η ξεκαρδιστική παράσταση της «Κίνησης Μαβίλη», η οποία δόθηκε εκτάκτως στο Μέγαρο Μουσικής, στο πλαίσιο του συνεδρίου «Χρηματοδοτώντας τη Δημιουργικότητα», και στην οποία, ξαφνικά, ως ήρωας ταινίας του Μελ Μπρουκς, βρέθηκε με το στανιό πρωταγωνιστής σπαρταριστός κι έγινε ρόμπα, φοβάμαι πως ο κ. υπουργός την έπαθε την αγοραφοβία. Απών στην πανηγυρική συναυλία της Κ.Ο.Α. για την ελληνική Προεδρία της Ευρωπαϊκής΄Ενωσης με την Ενάτη του Μπετόβεν -κι έτσι έχασε άλλη μια ευκαιρία να μάθει τ’ ειν’ τούτο που λέγεται Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και που σε λίγο θα ’ναι χωρίς καλλιτεχνικό διευθυντή-, πάπαλα ο υπουργός και στη συνέντευξη Τύπου του Ελληνικού Φεστιβάλ για την ανακοίνωση του προγράμματος των Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Είναι η ΠΡΩΤΗ φορά, μετά από πολλά, πολλά χρόνια -και από προ Λούκου-, που δεν παρέστη ο αρμόδιος υπουργός Πολιτισμού στη σχετική συνέντευξη να πει δυο λόγια. Η -τονισμένο το Η- απρέπεια. Χέστης; Ή, απλώς, ειλικρινής; Ή, δηλαδή, μήπως αποφάσισε εμπράκτως να δείξει πως, όντως, ουδόλως τον ενδιαφέρει το θέμα;

Στον τακτικό μας πελάτη, τώρα. Οι σεισμολόγοι δηλώνουν ανήσυχοι και παρακολουθούν το φαινόμενο: οι σεισμικές δονήσεις στο Χατζακιστάν συνεχίζονται και πυκνώνουν -δεν τις προλαβαίνω πια από Πέμπτη σε Πέμπτη, πάει κι έρχεται το Χατζακιστάν.

Ο καταργημένος από σκηνοθέτης της «Πρόβας νυφικού» Βασίλης Βαφέας στέλνει επιστολή στο «Βήμα της Κυριακής» όπου διευκρινίζει πως κινήθηκε νομικά όχι κατά του Εθνικού αλλά απευθείας κατά του καλλιτεχνικού διευθυντή του Σωτήρη Χατζάκη και μιλάει για παρεμβάσεις και υφαρπαγή της σκηνοθετικής του δουλειάς -καθότι ο Σωτήρης Χατζάκης είναι που υπέγραψε τελικά την παράσταση- και, και …

O σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς κι οι ηθοποιοί -με προεξάρχουσα την Ξένια Καλογεροπούλου που ας πρόσεχε, όμως, όταν έτρεχε στα «Στην υγειά μας, ρε παιδιά» όπου ανέπεμπαν προς Χατζάκην ύμνους και λιβανωτούς- του προώρως, όπως νομίζαμε, τελευτώντος «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)» στέλνουν επιστολή-κόλαφο στο διευθυντή ζητώντας εξηγήσεις για την απόφασή του να κατεβάσει νωρίτερα την παράσταση. Κατόπιν τι λέτε πως μαθαίνουμε; Ότι ο διευθυντής τους κάλεσε όλους και τους ανακοίνωσε πως η διαρροή για πρόωρο τερματισμό των παραστάσεων του Πιραντέλο ήταν -ακούστε χριστιανοί τι σκέφτηκαν!!!!- «επικοινωνιακή τακτική» (ούτε ο μακαρίτης ο Λειβαδάς δε θα το ’κανε, ούτε το χειρότερο μπουλούκι…) για να γίνει ντόρος και να τονωθεί η κίνηση του «Έτσι είναι...» το οποίο συνεχίζεται. Όπου, δηλαδή, χρησιμοποιήθηκαν και γελοιοποιήθηκαν και ξεφτιλίστηκαν ηθοποιοί και σκηνοθέτης -να κάνουν δηλώσεις και συνεντεύξεις και να στέλνουν επιστολή! Χατζακιστάν, σας λέω!

Αν ήταν -το και σίγουρο- ο τρόπος που ο διευθυντής επέλεξε να τα μαζέψει  -τα αμάζευτα…- είναι γελοίο. Αν όντως ισχύει ως τρικ «επικοινωνιακής τακτικής», εσάς, ακόμα και ως δικαιολογία, δε σας φαίνεται πως είναι εντελώς ανήθικο; Απόρησα μόνο με τους κληθέντες. Κανένας δε σηκώθηκε να του αστράψει ένα χαστούκι;

Απανωτά σκάει άλλο θέμα: ο διαγωνισμός που προκήρυξε το Εθνικό για καινούργιο λογότυπο καταργώντας το υφιστάμενο -επιστολές γραφιστών, διαμαρτυρίες, σχόλια, κοροϊδίες… Δεν τους γούσταρε το παλιό; 

Θέλουν να σβήσουν τα χνάρια -τι κατινιά!- του Γιάννη Χουβαρδά επί της διεύθυνσης του οποίου σχεδιάστηκε απ’ την «MnP» το -ομολογουμένως επιτυχημένο αλλά και βραβευμένο- λογότυπο; Έχουν λεφτά να ξοδεύουν για λογότυπα; Και ποια αισθητική θα υπερασπίζεται το καινούργιο; Μην ειν’ αυτή που απολαμβάνουμε στις παραστάσεις του κ. Διευθυντού -στην καλοκαιρινή καλιαρντή «Ειρήνη», για παράδειγμα, ή στους προπέρσινους «Αχαρνής»; Μην ειν’ οικόσημο; Που θα ’χει χαραγμένο το αρχικό του νέου διευθυντή -Σ; 

Κάτι αντίστοιχο του δαφνοστεφούς Ν με το οποίο ο Ναπολέων αντικατέστησε τον λευκό κρίνο των Βουρβόνων; Μωρέ, σιγά τον Ναπολέοντα! (Άσε που ’γινε και παλινόρθωση κι ο Ναπολέων βρέθηκε στην Αγία Ελένη και το κατάργησαν το Ν…).

Και ως κερασάκι στην τούρτα φτάνει ανακοίνωση απ’ το Γραφείο Τύπου του Χατζακιστάν για εναλλασσόμενο ρεπερτόριο της Κεντρικής Σκηνής όπου θα συνεχίσουν να παίζονται «Ο φιλάργυρος» (μέχρι 12 Απριλίου) και, κατόπιν του «επικοινωνιακού τρικ», το «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)» (μέχρι 5 Μαΐου!) παράλληλα με την «Τρελή του Σαγιό» (που ξεκινάει στις 4 Απριλίου). 

Με το εξής, ελαφρώς ειρωνικό, υστερόγραφο: «Σημείωση προς τους συντάκτες: Αγαπητοί συνεργάτες, για τη δική σας διευκόλυνση επισημαίνουμε ότι η μοναδική έγκυρη πηγή για τις ενάρξεις και λήξεις των παραστάσεων του θεάτρου παραμένουν τα δελτία τύπου που εκδίδει το Τμήμα Προβολής και Επικοινωνίας». Θα το χαρακτήριζα θράσος -όταν το πρώτο δημοσίευμα για την επιτάχυνση της λήξης των παραστάσεων του «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)» έγινε στις 11 Μαρτίου και το δελτίο εμφανίζεται στις 19 Μαρτίου, οκτώ ολόκληρες μέρες μετά, χωρίς να ’χει υπάρξει καμιά διάψευση στο μεταξύ, ενώ ο χώρος βοά. Αλλά θα το πω, τελικά, «ου γιγνώσκει η αριστερά τι ποιεί δεξιά» -όταν την Τρίτη ο διευθυντής μιλάει για «επικοινωνιακή τακτική» (η οποία, ακριβώς, διαδρομικά δουλεύτηκε κι ΟΧΙ μέσω του Τμήματος Προβολής) και την Τετάρτη κυκλοφορεί αυτό το δελτίο με τις θρασύτατες υποδείξεις. Αλήθεια, ποιος κυβερνάει αυτό το Θέατρο; Σαν ο κόμπος να ’φτασε στο χτένι…

Και, εν μέσω των αλλεπαλλήλων δονήσεων, στο Χατζακιστάν να κάνουν την πάπια. Και να μετρούν ατάραχοι τη μονέδα που κόβουν, κι ο Σωτήρης Χατζάκης να δηλώνει «τα θέματα Ξαρχάκου, Μαυρίκιου, Λιβαθινού, Βαφέα κ.λπ. είναι μέσα στη ροή της καθημερινότητας», και ν’ αναγγέλλει συνεργασίες με το υπουργείο Παιδείας. Καλά, πως την έχει χάσει την έξωθεν καλή μαρτυρία δεν το ’χει πάρει μυρουδιά; Ούτε οι πέριξ αυτού δεν το αντιλαμβάνονται να του το σφυρίξουν με τρόπο;

«Είμαστε η κυβερνώσα αριστερά που προτείνει λύσεις, τόσο εντός όσο και εκτός κυβέρνησης». Αυτό πάλι; Που ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ κ. Φώτης Κουβέλης έχει παραισθήσεις;

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Το άνευ προηγουμένου: οι φετινές ελληνόφωνες παραστάσεις Ίψεν -σας τις μετρούσα μια-μια στο «Τέταρτο Κουδούνι» στις 2 και στις 9 Ιανουαρίου. Δώδεκα τις είχα βγάλει, δεκατρείς έγιναν στο μεταξύ! Στο «Beton7» ο Αλέξανδρος Κοέν ανέβασε -για λίγες παραστάσεις- και «Αγριόπαπια».

                                                                 

Σπουδαρχίδης: νεαρό άτομο που επιδιώκει με κάθε τρόπο την απόκτηση θέσεων και αξιωμάτων (από το Λεξικό Μπαμπινιώτη -επιλογή του συγκεκριμένου λεξικού, έτσι, για να ’ρθει να δέσει με την ατμόσφαιρα…). Ουσιαστικόν, χρησιμοποιούμενον συχνότατα -μέχρι κορεσμού και πλήξεως-, σχεδόν όσο και το ουσιαστικόν απόπατος, από έλληνες διανοουμένους, με αριστερές καταβολές, γερό φιλολογικό οπλισμό, προοδευτική και ευρυτάτων οριζόντων σκέψη, κατ’ εξοχήν φιλονεϊστές, ιδιαιτέρως ανασφαλείς και βυσσοδομούντας, περιπλόκως και πολυπλόκως διαπλεκομένους, υψηλής αισθητικής άμα και εγνωσμένης αρτεσιανής χυδαιότητος, δεινούς χρήστες- δια πάσαν χρήσιν…- της γλώσσας, τους οποίους, φευ, όλοι τούς έχουν πάρει προ πολλού χαμπάρι. Και χρησιμοποιείται για να καταλάβουν όσοι κατάλαβαν αλλά κι όσοι δεν κατάλαβαν και όλοι να γελάσουν σαρκαστικά -με τον εκάστοτε «σπουδαρχίδη»- κάνοντας το συνειρμό με το ομόηχο αρχίδι. Έτσι; Τι δεν κατάλαβες;

                                         

Άναυλα κατέβηκε απ’ τη σκηνή του «Χώρα» η σύγχρονη κωμωδία του Βρετανού Τζον Γκόντμπερ «Τα μούτρα» -σε διασκευή Βασίλη Ρίσβα/Δήμητρας Σακαλή. Μεγάλο το άδικο. Πρόλαβα στο παρά πέντε να δω την παράσταση του Κωνσταντίνου Αρβανιτάκη πάνω σ’ αυτό το μοντέρνο κείμενο που ’ναι κάτι περισσότερο από κωμωδία -χιούμορ καυστικό, το ατού του, κι όχι σάχλες κι εξυπνάδες και φτήνιες. Η σκηνοθεσία να φυσάει -ρυθμοί αφοπλιστικοί. Κι οι τέσσερις ηθοποιοί του -Φάνης Μουρατίδης, Σωκράτης Πατσίκας, Δημήτρης Μακαλιάς, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος-, ο ένας καλύτερος απ’ τον άλλο, ένα εξαίρετα δεμένο κουαρτέτο. Κρίμα. Μια παράσταση η οποία θα μπορούσε να γίνει must, που λένε, για το νεανικό κοινό. Πιστεύω πως, απλώς, δε δημοσιοποιήθηκε όπως και όπου έπρεπε. Μήπως να σκεφτούν να την ξανατολμήσουν μ’ άλλες συνθήκες;

Αντιλαλούν οι κάμποι του Διαδίκτυου απ’ τις μαντινάδες αφ’ ης στιγμής ανακοινώθηκε ο διορισμός του σκηνοθέτη-μαντιναδόρου Γιάννη Σμαραγδή ως προέδρου του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης. Κι εγώ που νόμιζα πως πρωτοτύπησα στο «Τέταρτο Κουδούνι» της περασμένης Πέμπτης με τις δυο μαντινάδες που του αφιέρωσα…

Πάντως, το πράγμα πήρε τόση έκταση που φοβάμαι πως δε θα ’ναι και τόσο εύκολο στον κύριο Πρόεδρο να εμφανιστεί δημοσίως. Ειδικά στους χώρους του Φεστιβάλ. Άντε, τώρα, ν’ αποδείξει τη σοβαρότητά του. Κι ειν’ άγριοι οι καιροί...
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Να γράψω δυο λόγια –γιατί οι μέρες περνούν…- για δυο παραστάσεις σύγχρονου μουσικού θεάτρου τις οποίες είδα στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών που διαρκώς ψάχνει για το καλύτερο και το πιο -ουσιαστικά- προχωρημένο.

Πρώτα για το περίτεχνο, αξαιρετικά ενδιαφέρον «Luna Park» του δικού μας Γιώργου Απέργη που ανθεί στην Γαλλία.

Και, κατόπιν, για το σαγηνευτικό, καθηλωτικό «Το Μουσείο των φράσεων. Eraritjaritjaka» του Χάιναρ Γκέμπελς. Που συνδύαζε κείμενα του Ελίας Κανέτι, έναν έξοχο γάλλο ηθοποιό, τον Αντρέ Βιλμς, μουσικές πολύ ενδιαφέρουσες του ίδιου του Γκέμπελς παιγμένες απ’ το άψογο -και κινητικότατο- Κουαρτέτο Μοντριάν, ένα συναρπαστικό σκηνικό του Κλάους Γκρούνμπεργκ, που του ’διναν πνοή οι φωτισμοί του ίδιου, και το ζωντανό βίντεο του Μπρουνό Ντεβίλ. Κι όλα αυτά υποταγμένα σε μια σκηνοθεσία του πολυτάλαντου Γκέμπελς δεξιοτεχνική. Που σε μπέρδευε ανάμεσα στην πραγματικότητα και στο εικονικό.

Όταν, ειδικά, είδαμε τον ηθοποιό να φεύγει απ’ τη σκηνή, η κάμερα να τον ακολουθεί στο φουαγιέ της Στέγης, στη σκάλα, στο δρόμο, στο αυτοκίνητο στο οποίο επιβιβάστηκε, στο σπίτι του να ετοιμάζει ομελέτα και ξαφνικά άρχισε να μυρίζει το κρεμμύδι που καθάρισε κι η ομελέτα που ψηνόταν, αποπροσανατολιστήκαμε εντελώς -τρικ είναι η αληθινή μυρωδιά; Μέχρι να καταλάβουμε πως τη δράση στο σπίτι απλώς τη βιντεοσκοπούσαν πίσω απ’ το σκηνικό και πως η ομελέτα ψηνόταν εκεί, επί τόπου. Οπότε και αφοπλιστήκαμε.

Στα 3 δισ. ευρώ εκτιμάται το πλεόνασμα που έχουμε, δήλωσε ο πρωθυπουργός. Τι λε’, ρε παιδί μου! Τς, τς, τς... Και πού ακριβώς βρίσκεται και δεν το βλέπουμε; Ε;
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…