Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: Το Μεγάλο Σκάνδαλο

Το Τέταρτο Κουδούνι / 20 Φεβρουαρίου 2014

Ανέλαβε -καλλιτεχνικός διευθυντής- μια Κρατική Ορχήστρα Αθηνών μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας -μια ορχήστρα επαρχιώτικου, για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, επιπέδου. Πριν από τρία χρόνια -το 2011. Ο Βασίλης Χριστόπουλος. Νεότατος -στα 36 του. Με πείρα -αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νοτιοδυτικής Γερμανίας, στην Κονσταντία, απ’ το 2005. Μέσα σε μικρό διάστημα την ανάστησε την Κ.Ο.Α. Εν μέσω κρίσης. Ανανέωσε τους μουσικούς της, οργάνωσε προγράμματα με άξονα, εξαιρετικά ενδιαφέροντα, κάλεσε ταλαντούχους νέους μαέστρους να τη διευθύνουν εκτός απ’ τον ίδιο, έλληνες και ξένους, σεβάστηκε τους παλαιότερους, πρόβαλε τους έλληνες συνθέτες, έκανε πειράματα τολμηρά, έκανε μείξεις απρόσμενες αλλά καρποφόρες… Η Κ.Ο.Α. απέκτησε φαν. Φανατικούς φαν. Η επιτυχία είναι πανθομολογούμενη.

Σας έγραφα την περασμένη Πέμπτη στο «Τέταρτο Κουδούνι» περί της αδιαφορίας του υπουργείου Πολιτισμού(;) για τα οικονομικά της Ορχήστρας –και κατ’ επέκταση για την τύχη της. Και πως ως προς την ανανέωση της θητείας του Βασίλη Χριστόπουλου που λήγει τον Μάιο ούτε φωνή ούτε ακρόαση. Ο αρμόδιος(;) υπουργός ούτε που δέχεται τον καλλιτεχνικό διευθυντή ο οποίος ζήτησε να τον δει ούτε απάντησε σε επιστολή του με την οποία ο Βασίλης Χριστόπουλος του ζήτησε να διευκρινίσει τις προθέσεις του -καλλιτέχνης είναι αλλά είναι κι επαγγελματίας και θέλει να ρυθμίσει το μέλλον του.

Έπεσα έξω. Δεν πρόκειται για αδιαφορία. Πρόκειται για κάτι ΠΟΛΥ χειρότερο. Για εσκεμμένη αποστασιοποίηση πρόκειται. Διότι, έμαθα, μηχανεύεται μη ανανέωση της θητείας του Χριστόπουλου και αντικατάστασή του από εκλεκτό μέλος της Νέας Δημοκρατίας και ευνοούμενο του πρωθυπουργικού γραφείου. Πώς έγινε στα κρατικά Θέατρα που μοίρασαν πόστα οι συγκυβερνώντες; Βέβαια εκεί δε διεπράχθη «φόνος» εκ προμελέτης. Απλώς ο παντός «καιρού» Σωτήρης Χατζάκης με στοργή μετακινήθηκε απ’ το ΚουΘουΒουΕ στο Εθνικό κι ο Γιάννης Βούρος πήρε τη θέση του. Τώρα σκοπεύουν –ναι, οι «Αδιάφθοροι»…- να εκτελέσουν εν ψυχρώ τον απόλυτα επιτυχημένο Χριστόπουλο και να τον αντικαταστήσουν μ’ έναν «δικό τους». Δε ντρέπονται; Τσίπα δεν έχουν; Ως πότε θα διαιωνίζεται αυτή η νοοτροπία;. Και αν ΑΥΤΟ δεν είναι ΣΚΑΝΔΑΛΟ, τότε ποιο είναι; Ελπίζω οι συνάδελφοί (μου), εκείνοι τουλάχιστον που ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ, να ξεσηκωθούν.

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Είδα και τον Μιχάλη Χατζηγιάννη να κάνει μιούζικαλ -το «Annie». Να ερμηνεύει τον δισεκατομμυριούχο Γουόρμπακς με χεράκια ξύλινα, σφιγμένα σε γροθίτσες. Και να χορεύει! Και την Κατερίνα Παπουτσάκη να παίζει τη Δεσποινίδα Φαρέλ σαν Γεωργία Βασιλειάδου. Τι άλλο να θέλω; Νυν απολύεις τον δούλον σου…

«Είναι λογικό να μην μπορούν ακόμα οι Έλληνες να νοιώσουν την ανάπτυξη» δήλωσε ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

Ε, ναι, δεν μπορείς να νοιώσεις τη γλύκα της αμέσως, στην αρχή πονάει…

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Το Θεατρικό Μουσείο έχει εγκαταλειφθεί στην τύχη του. Γράψαμε, γράψαμε, ξαναγράψαμε για την αθλιότητα που διεπράχθη εις βάρος του να του κοπεί η επιχορήγηση, είπαν, είπαν οι ίδιοι του Μουσείου, ξανά και ξανά, πολλά, πολλοί ήταν που συμπαραστάθηκαν, προσπάθησαν επί κάποιο διάστημα οι εργαζόμενοι που ’χουν κάνει επίσχεση εργασίας να το κρατήσουν εθελοντικά ανοιχτό για δυο μέρες τη βδομάδα, το αυτί κανενός υπουργού Πολιτισμού(;) δεν ίδρωσε. Η πανεπιστημιακή κι η θεατρική κοινότητα έμειναν χωρίς τις πολύτιμες υπηρεσίες που το Μουσείο πρόσφερε αλλά το θέμα σα να ξεχάστηκε, σα να ’γινε πια καρτερικά αποδεκτό ως αναπόφευκτο πλήγμα της μοίρας.

Το Μουσείο, όμως, έχει περιουσία. Η οποία, κλεισμένη στους τοίχους του ανήλιαγου, με ακατάλληλο φωτισμό, ημιυπόγειου του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων όπου στεγάζεται, ημιυπόγειου που κάθε τόσο πλημμυρίζει, αφημένη στο έλεος των ποντικών, των κατσαρίδων και των τερμιτών -που εμφανίστηκαν προσφάτως ως άλλη μια πληγή του Φαραώ- , χωρίς καμιά συντήρηση σαπίζει, καταστρέφεται. Οι υπολογιστές δε λειτουργούν, οι βάσεις δεδομένων είναι ανενεργές, η ιστοσελίδα με ψηφιακό αρχειακό υλικό, η οποία επιδοτήθηκε απ’ το πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» αδρότατα -ευρωπαϊκά λεφτά, οι Ευρωπαίοι επιδοτήσαντες δεν ενδιαφέρθηκαν, δεν ενδιαφέρονται να μάθουν πώς χρησιμοποιήθηκαν και την τύχη του αντικειμένου της επιδότησης; - είναι ανενεργή, η Βιβλιοθήκη του Μουσείου που στεγάζεται σ’ άλλο κτίριο, ενοικιαζόμενο- η αδυναμία καταβολής των σχετικών ενοικίων ήταν που όξυνε το πρόβλημα-, ο πρόεδρος του Μουσείου Κώστας Γεωργουσόπουλος σύρεται σε δίκες…

Το κερασάκι στην τούρτα είναι, όμως, πως το υπό τον Κώστα Γεωργουσόπουλο διοικητικό συμβούλιο απ’ τον Ιανουάριο του 2013 -πάνω από χρόνο- που εξελέγη και συγκροτήθηκε σε σώμα δεν έχει συνεδριάσει -εγκατέλειψε; Οι οκτώ εναπομείναντες εργαζόμενοι, απλήρωτοι απ’ τον Φεβρουάριο του 2012 (!) -δυο χρόνια!-, πήραν την κατάσταση στα χέρια τους κι έστειλαν υπόμνημα στο υπουργείο Πολιτισμού(;).

Τι θα γίνει; Είμαι περίεργος να δω η ως πού θα φτάσει η αδιαφορία. Μέχρι που οι τερμίτες και τα ποντίκια να ροκανίσουν τα κοστούμια της Κυβέλης και της Κοτοπούλη και του Βεάκη και να κάνουν σκόνη τα θεατρικά προγράμματα που ’χουν διασωθεί απ’ τον 19ο αιώνα; Ντροπή! Τσίπα δεν υπάρχει; (Το ’γραψα και παραπάνω αλλά φαίνεται πως όντως δεν υπάρχει…).

Ο Ευαγγελισμός, προ των εκλογών δεν είναι; Το Πάσχα, προ των εκλογών δεν είναι; Ε, μετά το Άγιον Όρος, και στα Ιεροσόλυμα τον βλέπω προσεχώς τον πρωθυπουργό μας. Να μας μεταφέρει το Άγιον Φως. Μέχρι και γονυπετή ν’ ανεβαίνει σούρνοντας τα σκαλιά στην Παναγία της Τήνου. Με μια λαμπάδα ίσαμε το μπόι των δημοσκοπήσεων. Κάνοντας, πάντα, την εκτίμηση ότι «η χώρα αφήνει πίσω της τις ημέρες της δοκιμασίας». (Πόσο ακριβώς πίσω, δηλαδή;).

Σώσον, Κύριε, τον Σαμαράν σου.

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

«Μου άρεσε», «δε μου άρεσε», «ήταν μια καλή παράσταση», «είχε ελλείψεις», «ήταν άρτια», «ήταν καλά δουλεμένη»…: κουβέντες του αέρα, φράσεις άχρηστες, άκαιρες, περιττές -πάνω και πέρα απ’ τη συγκεκριμένη παράσταση που είδα σε μια αίθουσα του νοσοκομείου «Άγιος Παύλος» των Φυλακών Κορυδαλλού. Από οροθετικούς -φορείς του AIDS- κρατούμενους. Μια παράσταση που την οργάνωσε η ομάδα «Τεχνοδρομώ» -ομάδα εθελοντών που ιδρύθηκε απ’ τον ηθοποιό Γιάννη Νικολόπουλο το 2010 με κύριο στόχο να προσεγγίσει, μέσω του θεάτρου και άλλων τεχνών, ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες και να λειτουργήσει θεραπευτικά και επικουρικά στην κοινωνική ένταξή τους. Μια ομάδα που πρέπει να τη βοηθήσουν(-με) να συνεχίσει με καλύτερες συνθήκες.

Το έργο -«Κ», ο τίτλος του- το υπέγραφε ο ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας πια Τσιμάρας Τζανάτος και συγκροτήθηκε πάνω σε ιστορίες των οροθετικών και χρηστών κρατουμένων -πλάι τους. Τη σκηνοθεσία είχε αναλάβει η επίσης ηθοποιός Άννα Χατζηχρήστου. Ενάμιση χρόνο δούλεψε μαζί τους με βοηθό της -ηθοποιός κι αυτή- την Ειρήνη Ιωάννου που ήταν και στη «σκηνή» κρατώντας και το ρόλο του υποβολέα. Το αποτέλεσμα, που εισπράξαμε καμιά τριανταριά άτομα και πλάι μας, καθισμένοι κατάχαμα, καμιά εικοσαριά ακόμα απ’ τους οροθετικούς κρατούμενους που δεν έπαιζαν αλλά είχαν «δανείσει» τις ιστορίες τους, δεν περιγράφεται με τους συνήθεις όρους. Σε συνέτριβε. Σαν οδοστρωτήρας..

Εκείνο που εισέπραξα πάνω απ’ όλα και που κράτησα ήταν η σχέση της Άννας Χατζηχρήστου με τους άντρες αυτούς που ζούνε σε «γκέτο», απομονωμένοι απ’ τους άλλους κρατούμενους, σε συνθήκες που λίγο-πολύ όλοι γνωρίζουμε ή φανταζόμαστε. Σκηνοθέτρια; Τι θα πει αυτό; Μάνα, αδελφή, ψυχή τους, άγγελός τους είναι το σωστό. Το γλυκό, αναγεννησιακό της πρόσωπο με τα γαλάζια μάτια έλαμπε συγκινημένο όταν, μετά την παράσταση και το χειροκρότημα και τα «μπράβο», την αγκάλιαζαν, τη φιλούσαν και τη σήκωναν, ένας-ένας, και τη στριφογύριζαν στον αέρα. Αυτή είναι δικαίωση! Δικαίωση ζωής. Εγώ, ως θεατής, πέρα από συνειρμούς και μνήμες οδυνηρές που μου ανέσυρε το γεγονός αυτό, ένοιωσα αμήχανος. Ένοιωσα ντροπή. Που παραβίαζα μια σχέση ιερή με την παρουσία μου. Ένοιωσα σα θεατής στην παράσταση του «Μαρά/Σαντ».

Δε θα την ξεχάσω την παράσταση αυτή. Ποτέ. Εμπειρία θα την έλεγα. Μεγάλη εμπειρία. Αλλά ντρέπομαι να συλλέγω εμπειρίες από ανθρώπους τόσο πληγωμένους, τόσο πονεμένους -έτσι είναι, κι ας πλήγωσαν κι ας πόνεσαν κι εκείνοι άλλους. Από ανθρώπους που εξομολογούνται: «Τη μέρα που πήρα τις εξετάσεις και πήγα σπίτι, η μάνα μου δε με αγκάλιασε όπως τις άλλες φορές. Φαΐ μού ’βαλε να φάω. Αλλά, μετά, πέταξε το πιάτο στα σκουπίδια». Εκεί, μόνο να σωπάσω πρέπει.

Θα χαιρόμουνα, πάντως, μια μέρα να πετύχω στο θέατρο τον Σταύρο. Που μου είπε πως, «πριν», έβλεπε θέατρο, πως του αρέσει και πως βλέπει και τώρα, όταν παίρνει άδεια.

Το τελευταίο –σπαρταριστό- ανέκδοτο: Ζήτημα «ωρών και ημερών» θα ’ναι απ' τα μέσα του 2015 η απονομή της σύνταξης για διαδοχική ασφάλιση κι «όχι μηνών ή ετών, όπως είναι σήμερα, καθώς θα έχει ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού βίου κάθε εργαζόμενου» τόνισε σε συνέντευξή του στο Α.Π.Ε.-Μ.Π.Ε. ο υφυπουργός Εργασίας Βασίλης Κεγκέρογλου, όπως διάβασα.

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…