Όχι, δεν είναι πρωτοφανές

 

Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια... 139

 

Τελικά η ματαίωση της πρεμιέρας της «Μήδειας» του Μποστ και του Εθνικού Θεάτρου, στη σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού, απεδείχθη μάλλον βεβιασμένη, καθώς τα αιτήματα φαίνεται ότι ικανοποιήθηκαν, αλλά δεν ήταν και πρωτοφανής, όπως διαβάζω και ξαναδιαβάζω, στο θεσμό των Επιδαυρίων.

Δεν είναι καθόλου εύκολο να κάνω έρευνα για τα συμβάντα στα προηγούμενα 67 Φεστιβάλ Επιδαύρου. Είναι, πάντως, απολύτως βέβαιο ότι απ’ το 1955, οπότε ξεκίνησε επίσημα ο θεσμός έως και το 1966, που ανήκε απολύτως στη δικαιοδοσία του Εθνικού Θεάτρου, όπως και κατά την περίοδο της δικτατορίας 1967-1974, όχι απεργία, όχι στάση εργασίας έγινε αλλά ούτε καν σκέψη για κάτι τέτοιο θα μπορούσε να περάσει απ’ το κεφάλι ηθοποιών, τεχνικών και διοικητικών.

Απ’ την Μεταπολίτευση, όμως, και εντεύθεν κι απ’ το πρώτο, ανοιχτό και σ’ άλλους θεατρικούς οργανισμούς -ΚΘΒΕ, «Θέατρο Τέχνης» και πολλοί άλλοι στη συνέχεια- Φεστιβάλ του 1975, οι απειλές των συνδικαλιστών για ματαίωση παραστάσεων στην Επίδαυρο άρχισε να γίνεται ο βασικός μοχλός στις διεκδικήσεις τους. Άλλοτε δίκαιες, άλλοτε υπερβολικές. Κι οι απειλές συχνά έφταναν μέχρι τα άκρα. Δεν μπορώ να εντοπίσω αν υλοποιήθηκαν και άλλοτε, με αποτέλεσμα ματαιώσεις, αλλά έζησα το Φεστιβάλ του 1991.

Παρασκευή 19 και Σάββατο 20 Ιουλίου 1991 ήταν απ’ το Εθνικό -διευθυντής, τότε, ο Αλέξης Σολομός- προγραμματισμένος για το Φεστιβάλ Επιδαύρου ο «Φιλοκτήτης» του Σοφοκλή: σκηνοθεσία Διαγόρας Χρονόπουλος, στον επώνυμο ρόλο ο Νίκος Κούρκουλος που, λόγω της παρουσίας του στην  παράσταση, είχε δοθεί ιδιαίτερη έμφαση και μεγάλη δημοσιότητα. Αυτός, μάλιστα, επρόκειτο να ’ναι κι ο τελευταίος του ρόλος. Κι όμως η πρεμιέρα δεν έγινε. Ούτε η δεύτερη παράσταση. Η απόφαση ελήφθη απ’ το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών ύστερα από υπαναχώρηση της κυβέρνησης στο αίτημα της συλλογικής σύμβασης εργασίας.

Διαβάζω (απ’ το Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου) να γράφει η Έλενα Δ. Χατζηιωάννου στα «Νέα», στις 20 Ιουλίου 1991, και κάτω απ’ τον τίτλο «Πλήγμα στο φεστιβάλ»: «Με ένταση, με θυμό αλλά και με περιπαιχτική διάθεση αντιμετώπισε το κοινό χθες βράδυ στην Επίδαυρο την αιφνίδια ματαίωση της παράστασης του Εθνικού Θεάτρου Φιλοκτήτης [...] Η απροσδόκητη αυτή έκβαση του φεστιβάλ είναι και πρωτοφανής και ανεξήγητη και αψυχολόγητη και αντιοικονομική. Ένα πλήγμα καίριο με πρώτα θύματα ταλαιπωρίας τους θεατές που προσήλθαν στο αργολικό θέατρο. Ταλαιπωρία που υπέστησαν οι τιμώντες και το θεσμό και το θέατρο θεατές αφού η απόφαση της ματαίωσης ελήφθη δέκα ώρες πριν την πρεμιέρα. Ως εκ τούτου ήταν δύσκολη η ενημέρωση του κοινού που είχε προγραμματίσει το ταξίδι για την Επίδαυρο».

«‘Φιλοκτήτης’ στο σκοτάδι» γράφει κάτω απ’ τον τίτλο «Θρύψαλα ο ‘Φιλοκτήτης’», την ίδια μέρα, στο «Έθνος» ο Βασίλης Μπουζιώτης. «Ματαιώθηκε, τελικά, η προγραμματισμένη χτες πρεμιέρα του ‘Φιλοκτήτη’, ύστερα από την απρόσμενη στάση του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Παλαιοκρασσά, ο οποίος αρνήθηκε να υπογράψει τις νέες συλλογικές συμβάσεις των ηθοποιών των κρατικών σκηνών στο παρά πέντε».

Η πρεμιέρα της παράστασης χρειάστηκε να φτάσει η 16 Αυγούστου για να δοθεί αλλά στους Φιλίππους πια. «Δόθηκε, τελικά, χθες το βράδυ  στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων η πρώτη -αλλά όχι και επίσημη, τουλάχιστον όπως τη φανταζόταν κάποιοι για την Επίδαυρο-  παράσταση του σοφόκλειου ‘Φιλοκτήτη’» ενημερώνει η απεσταλμένη απ’ «Τα Νέα» στους Φιλίππους Βίκυ Χαρισοπούλου, σε ρεπορτάζ της με τον τίτλο «Πρώτη, αλλά όχι επίσημη» στο φύλλο της 17 Αυγούστου 1991.

Όσοι, παλαιοί των ημερών, συνδικαλιστές, βασικά, τότε, ας μας θυμίσουν αν υπήρχαν κι άλλες σχετικές ματαιώσεις, λόγω απεργιών / στάσεων εργασίας, στην Επίδαυρο. Κάτι που έχω στο μυαλό μου για το ΚΘΒΕ δεν μπόρεσα να το διασταυρώσω.