«Αμίλητη» της Δήμητρας Τρυπάνη, ποιητικό κείμενο Παντελή Μπουκάλα / Σκηνοθετική επιμέλεια: Δήμητρα Τρυπάνη.
Την έθαψαν ζωντανή σ’ ένα λάκκο με πέτρες και μόνο το κεφάλι της έμενε έξω. Ώσπου να πεθάνει -ένας θάνατος μαρτυρικός. Δολοφόνοι της Μηλιάς, σε ένα φτωχό χωριό της Μάνης, γύρω στο 1850, ο πατέρας και τα πέντε αδέλφια της -οι αρσενικοί της
οικογένειας. Για να ξεπλυθεί η τιμή τους. Επειδή την Μηλιά, ο γαμπρός με τον οποίο την πάντρεψαν, την πρώτη νύχτα του γάμου, τη βρήκε «χαλασμένη» -είχε ερωτευτεί έναν ξενομερίτη που πέρασε από το χωριό και είχαν σμίξει, χωρίς να τολμήσουν, τελικά, να το σκάσουν οι δυο τους. Σ’ αυτή την τραγική, αληθινή ιστορία βασίστηκε ο ποιητής Παντελής Μπουκάλας και δημιούργησε ένα έξοχο ποιητικό κείμενο που
καταλήγει, πάντως, στη μετάνοια και στη συγχώρηση, το οποίο μελοποίησε -το σωστότερο θα ήταν το ενσωμάτωσε, με τον τρόπο της, το «έλιωσε» στην παρτιτούρα της- η Δήμητρα Τρυπάνη, που του το είχε παραγγείλει, δημιουργώντας ένα «σύγχρονο χορικό», όπως το χαρακτηρίζει, έναν χορικό θρήνο, ένα χορικό μοιρολόι,
όπου δεξιοτεχνικά συνδυάζει την παράδοση με σύγχρονα ιδιώματα. Δώδεκα ισάξιοι εκτελεστές- που αναλάμβαναν, οι περισσότεροι, εκ περιτροπής το μέρος του ηθοποιού, του τραγουδιστή ή του μουσικού-, άριστα επιλεγμένοι, άριστα διδαγμένοι, άριστα στημένοι με μία γεωμετρία ορατορίου -τα πρόσωπα συνυπάρχουν χωρίς να συναντιούνται-, άριστα κινημένοι -όσο και όταν έπρεπε-, συγκροτούσαν αυτή την «παράσταση ήχου» -μία εκδοχή κοντσερτάντε του έργου, της οποίας τη σκηνοθετική επιμέλεια είχε η συνθέτρια, με αρωγούς την Κάθριν Γουάις (σκηνικά -εξαιρετικά
τα τρία «αιδοία» που αιωρούνταν απειλητικά), την Βαλεντίνα Ταμιωλάκη (σχεδιασμός φωτισμού) και τον Νίκο Κόκκαλη (εικαστικός συνεργάτης, επιμέλεια κοστουμιών), που υπηρέτησαν με λιτότητα και σεβασμό τη συνθετική/σκηνοθετική γραμμή. Η
Σοφία Κετεντζιάν (φωτερή Μηλιά), οι Αλίκη Σιούστη και Γεωργιάνα Φιλιππάκη (που μοιράζονταν την Μάνα), οι Αντώνης Βασιλειάδης, Αλέξανδρος Ψυχράμης, Γιώργος Κασαβέτης και Ραφαήλ Κριτούλης (που είχαν αναλάβει τους τέσσερις μεγαλύτερους αδελφούς, ο Αλέξανδρος Ψυχράμης και τον Ξένο), οι Γιώργος Νικόπουλος και Βασίλης Πελαντάκης (που συνυπήρχαν στον Πατέρα), η Γωγώ Ξαγαρά στην άρπα (και ως Μάντης Τειρεσίας) και ο τσελίστας Δημήτρης Τραυλός -ξεχώρισα τον Νίκο Ζιάζιαρη (Κωνσταντής, ο μικρότερος αδελφός που, άτολμα, όμως,
διστάζει να συμμετάσχει στο «εγχείρημα»), με έξοχη φωνή αλλά και υποκριτικά ολόσωστο, η σκηνή που κουρνιάζει στην αγκαλιά της μάνας εξαιρετική-, γερά δεμένοι και άριστα συντονισμένοι, σε καταπληκτική μουσική διδασκαλία της Δήμητρας Τρυπάνη και της
Μιράντας Καλδή, πρόσφεραν ένα μοντέλο εκφοράς λόγου συνδυασμένου με τραγούδι. Είχα πολύ καιρό να ακούσω στη σκηνή τόσο καλή εκφορά λόγου και τόσο σωστούς τονισμούς. Η
έκπληξή μου μεγάλωσε υπέρμετρα, όταν πληροφορήθηκα ότι κάποιοι από τους εκτελεστές είναι ερασιτέχνες. Αν είχα κάτι να παρατηρήσω είναι ότι το κείμενο θα έπρεπε, ίσως, να μην είναι τόσο πυκνό ως λιμπρέτο. Είναι έξοχο, προφανώς, όταν διαβάζεται αλλά θα μπορούσαν να το ελαφρύνουν για να ακούγεται, για να κατεβαίνει καλύτερα στην πλατεία. Μία δουλειά καίρια που εύλογο θα ήταν
να έχει συνέχεια. Όπως και η Δήμητρα Τρυπάνη. Που θα πρέπει να της δοθούν και άλλες, μεγαλύτερες ευκαιρίες (Φωτογραφίες: Valeria Isaeva).
(Το έντυπο πρόγραμμα της παράστασης ήταν, απλώς, μία μεγάλων διαστάσεων καρτολίνα αλλά με ένα κατατοπιστικό και πληρέστατο κείμενο. Το ποιητικό κείμενο του Παντελή Μπουκάλα κυκλοφορεί, με τον τίτλο «Μηλιά μου αμίλητη. Ένας λόγος σε έξι φωνές» [Εκδόσεις «Άγρα», 2019]).
Εθνική Λυρική Σκηνή / «Εναλλακτική Σκηνή», Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Παξών, 13 Οκτωβρίου 2019.
No comments:
Post a Comment