Καβάλα – Αθήνα και στις βαλίτσες ποίηση

«Έως όρθρου βαθέος». Δύο ολονυχτίες με 7+2 ποιητές» ήταν ο τίτλος του πολύ ενδιαφέροντος προγράμματος με σύντομες παραστάσεις – αφιερώματα σε ποιητές, που οργάνωσε στο Κάστρο της Καβάλας, το περασμένο καλοκαίρι, το Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου. Ορισμένες από τις παραστάσεις / περφόρμανς κατηφόρησαν στην Αθήνα και καλώς έπραξαν. Είχα την ευκαιρία να δω δύο από αυτές μέσα σε δύο συνεχόμενες βραδιές.

Το βίντεο που έπνιξε τον Σαχτούρη

Η «οπτικοακουστική περφόρμανς», όπως χαρακτηριζόταν, «Το βαπόρι» βάση της είχε την ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη. Ποίηση εξαιρετική. Δυστυχώς, κατά τη γνώμη μου, η ποίηση αυτή πνίγηκε. Πνίγηκε στη μουσική και στο βίντεο. Και η μεν μουσική που υπέγραφαν οι Lost Bodies (Θάνος Κόης, Αντώνης Παπασπύρου) είχε ενδιαφέρον. Αλλά δεν άφηνε τον Σαχτούρη να ανασάνει. Το μεγάλο, πάντως, ατύχημα ήταν το βίντεο (οι Lost Bodies είχαν την ευθύνη και της εικόνας): ένας κακοφτιαγμένος και κακομονταρισμένος αχταρμάς όπου μπλέκονταν χωρίς καμμία λογική συνέπεια βαπόρια και φαστφουντάδικα, μποντιμπιλντεράδες και ψάρια, και, και… Πλάνα που άλλοτε προσπαθούσαν να εικονοποιήσουν τα ποιήματα, άλλοτε αναρωτιόσουν για το λόγο ύπαρξής τους. Η διαρκής ροή, μέχρι κορεσμού, μουσικής και εικόνας πάνω, πίσω, δίπλα, κάτω από την ποίηση, παράλληλα με την έλλειψη μιας σκηνοθετικής επιμέλειας που, ίσως, θα κατάφερνε να ανασύρει και να προβάλει το λόγο οδηγούσαν στην «αραίωσή» του σε βαθμό που ο Σαχτούρης, στον οποίο με σεβασμό ήταν αφιερωμένη η περφόρμανς _ ω, της αντίφασης! _ να περνάει σε δεύτερο πλάνο. Η άτεχνη ερμηνεία του Θάνου Κόη, με τους διαρκείς λανθασμένους τονισμούς, επιβάρυνε το αποτέλεσμα αφήνοντας μια αίσθηση ερασιτεχνισμού και προχειρότητας που δεν μπόρεσε να την αναιρέσει η εξαιρετική Όλια Λαζαρίδου.

«Bios», 21 Οκτωβρίου 2012.

Μάτση των Ονείρων

«Μάτση Χατζηλαζάρου. Σβήσε το πρόσωπό μου και ξαναρχίζουμε» είναι ο τίτλος της αφιερωμένης στην ποίηση της Μάτσης Χατζηλαζάρου _ «Η Μάτση των ονείρων» την είχε αποκαλέσει ο Μάνος Χατζιδάκις _ παράστασης. Η Δήμητρα Κονδυλάκη συνέθεσε δραματουργικά με μεγάλη προσοχή ποιήματα της Μάτσης Χατζηλαζάρου _ ένα αισθαντικό κράμα λυρισμού και υπερρεαλισμού _ και επιστολές της στον σύντροφό της Ανδρέα Εμπειρίκο, σύζυγό της από το 1939 έως το 1943, σε ένα ελλειπτικό θεατρικό μόρφωμα, ένα μονόλογο, που επιδέξια ανοίγει και κλείνει _ εκεί που άνοιξε, κυκλικά _, εστιάζοντας στην αναχώρησή της το 1945 με το θρυλικό Ματαρόα για την Γαλλία με κατάληξη το Παρίσι. Και με την ίδια προσοχή, ενισχύοντας τη θεατρικότητα, έστησε σκηνοθετικά μία παράσταση μέσα από την οποία αναδύεται το λεπταίσθητο, προσωπικό, ερωτικό άρωμα της ποιήτριας και η εποχή της.

Το γοητευτικό σκηνικό της Φωτεινής Γεωργίου με τα χάρτινα καραβάκια να πλημμυρίζουν τη σκηνή, αν και περισσότερο εικαστικό παρά ουσιαστικά λειτουργικό, και τα κοστούμια της _ το σαξ μαγιό, βέβαια, παρά το υπέροχο χρώμα του, δεν κολακεύει την ηθοποιό _ στήριζουν αποφασιστικά το αποτέλεσμα όπως και οι μουσικές που έχουν επιλεγεί. Η Δέσποινα Παπάζογλου, ηθοποιός με χαρίσματα, υπερασπίζεται με θέρμη, με κυριαρχία στα μέσα της, με σωστή κίνηση, πατώντας γερά στο σανίδι, την πρόταση έστω και αν κάποιες στιγμές ο ποιητικός λόγος _ τι δύσκολο που είναι να τον κατεβάσεις στο κοινό… _ την ξεπερνάει και χάνεται.

«Θέατρο του Νέου Κόσμου», 22 Οκτωβρίου 2012.