November 27, 2014

Θα σου κάνω μακαρόνια -και βραβείο- με κιμά



Το Τέταρτο Κουδούνι / 27 Νοεμβρίου 2014


Tο διάβασα και ξεράθηκα -λέτε να ’ναι λάθος; 
Ο Σάκης Ρουβάς, «για το μέρος του Διονύσου στην τραγωδία ‘Βάκχαι’ του Ευριπίδου στο Θέατρο Βράχων ‘Μελίνα Μερκούρη’ σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη», όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση, είναι ο εις εκ των τριών υποψηφίων για το Βραβείο Αρχαίου Δράματος (ναι, Αρ-χαί-ου Δρά-μα-τος!!!!!!) στα Βραβεία Κριτικών Θεάτρου και Χορού 2014 που θ’ απονεμηθούν, μαζί με τα Βραβεία «Κάρολος Κουν» 2014, στις 8 Δεκεμβρίου -και που αυτοσυστήνονται ως «ο εγκυρότερος σχετικός θεσμός». Για να καταλήξουν εκεί, πολύ, φαίνεται, θα πρέπει να δυσκολεύτηκαν οι κριτικοί της Επιτροπής... 
Σεβόμενος τους άλλους υποψήφιους για όλα τα βραβεία, μεταξύ των οποίων μερικούς εκτιμώ ιδιαίτερα, δε θα επεκταθώ στο αυταπόδεικτα γελοίον του πράγματος -γελάει το σύμπαν. Θα μιλήσω μόνο για τις σαρωτικές εκπτώσεις και στο χώρο αυτό στις οποίες μας έχει οδηγήσει η κρίση (;). (Η κρίση ή τα κεφάλια μας;). 
Και θα καταθέσω τα ονόματα της Επιτροπής Θεάτρου και Χορού που θα μείνει στην ιστορία μετά απ’ την ιστορική αυτή πρόταση -αναμένω και την τελική κρίση: Λέανδρος Πολενάκης (πρόεδρος), Όλγα Μοσχοχωρίτου, Κωστής Δ. Μπίτσιος, Καλλιόπη Ραπανάκη, Μίρκα Ψαροπούλου. 
(Πάντως, κανένας, νομίζω, απ’ τους συναδέλφους μου δεν είδα να ’χει εκπλαγεί. Εκτός κι αν δε διάβασαν το σχετικό δελτίο Τύπου μέχρι το τέλος...).



Επτά ηθοποιοί, έξι χαρακτήρες-μέλη της ίδιας οικογένειας, τρεις γενιές της, ένα έργο σε τρεις σκηνές οι οποίες παίζονταν ταυτόχρονα, η καθεμιά τους τρεις φορές, με θεατές και ηθοποιούς πάνω στη σκηνή της «Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών» του Ιδρύματος «Ωνάση», χωρισμένη σε τρία «πλατό», κάθε φορά απευθυνόμενες -με τη φορά του ρολογιού- προς τους θεατές άλλης εξέδρας απ’ τις τρεις του σε σχήμα Π «θεάτρου» το οποίο είχε στηθεί εκεί: «Ο κήπος», η δεύτερη θεατρική παράσταση των «Transitions» 2 -θεσμός πια- που φέτος είναι ένα Φεστιβάλ Λατινικής Αμερικής -η περσινή πρώτη διοργάνωση ήταν αφιερωμένη στα Βαλκάνια. 
1938 κι ο Τιάγκο και η πολονέζικης καταγωγής γυναίκα του Φερνάντα χωρίζουν και τη μέρα των γενεθλίων του μοιράζουν τα υπάρχοντά τους. 1979 η Μαρία Αμέλια κι η Λουσιάνα, κόρες απ’ τον δεύτερο γάμο του γέροντα πια και συνθλιμένου απ’ το Αλτσχάιμερ Τιάγκο, γιορτάζουν μαζί του τα γενέθλιά του και τον ετοιμάζουν για το γηροκομείο για το οποίο προορίζεται. 2011 κι η Αλίνι, κόρη της Μαρία Αμέλια και εγγονή του Τιάγκο, αδειάζει με την οικιακή βοηθό της, την Πάουλα, το παλιό σπίτι του παππού της, που κάποτε είχε έναν υπέροχο κήπο και που τώρα μια οικογένεια Πολονών που το διεκδικούν του ’χει κάνει κατάληψη.
Μνήμες, αντικείμενα, ένα πλεχτό ζιλέ του Τιάγκο που κυκλοφορεί από σκηνή σε σκηνή -εύρημα που σου ξεσκίζει την καρδιά-, η ουλή του, ένα ρολόι που δεν δουλεύει πια, δίσκοι παλιοί, η «Αλίν» του Κριστόφ, μουσικές, οι χαρτόκουτες που τις στοιβάζουν και τις μετακινούν συνέχεια, χωρισμοί, αποχαιρετισμοί, χιούμορ, οι νεκροί τους (μας)... όλα μπλέκονται γλυκά, νοσταλγικά, κάποτε σπαρακτικά στην παράσταση του θιάσου «Hiato» («Χάσμα») που ’ρθε απ’ την Βραζιλία -το Σάου Πάουλο. Παράσταση που συνέθεσε πάνω σε αναμνήσεις του και σε αναμνήσεις των ηθοποιών του -οι χαρακτήρες τους οποίους ερμηνεύουν έχουν τα πραγματικά τους ονόματα κι οι ίδιοι έχουν συνεισφέρει με διάφορα σκηνικά αντικείμενα- και σκηνοθέτησε ένα νέο, σεμνό, συμπαθέστατο παιδί ο Λεονάρντο Μορέιρα. Και για την οποία, όπως ο ίδιος μας είπε στη συζήτηση που ακολούθησε και που συντόνισε η θεατρολόγος Σοφία Ευτυχιάδου, χρειάστηκαν -η πρεμιέρα έγινε το 2011- δεκατρείς μήνες δοκιμών. Στη διάρκειά τους αυτό το κείμενο-πλημμύρα αναμνήσεων συνδέθηκε με τον Τσέχοφ -με τον «Γλάρο» του αλλά, κυρίως, με τον «Βυσσινόκηπό» του- και με τον Προυστ. 
Μια παράσταση εξαιρετικά απλή φαινομενικά αλλά ουσιαστικά εξαιρετικά πολύπλοκη. Ήταν συναρπαστικό ν ανακαλύπτεις τα λεπτά νήματα, τις νύξεις που την έδεναν με τον Τσέχοφ: ο γέροντας Τιάγκο-Φιρστ, κάτι από Βάρια, μια υποψία από Σαρλότα, μια αίσθηση από Λοπάχιν ή από Γκάγιεφ, το παιδί της Λιουμπόφ, που πέθανε, η βυσσινιά του κήπου... απ’ τον «Βυσσινόκηπο», η νεανική παράσταση του Κόστια, η αλλαγή του επίδεσμου... απ’ τον «Γλάρο»... Όλα συντεθειμένα με φοβερή ακρίβεια -τραγούδια που διασταυρώνονται απ’ τα τρία «πλατό», φράσεις, λέξεις που συμπίπτουν, δένονται καθόλου τυχαία, φωνές που αποκτούν διαφορετική διάσταση και ερμηνεία ανάλογα από πού τις ακούς... Και μέσα απ’ όλα αυτά να αναδύονται δικές σου, προσωπικές αναμνήσεις. Ο Μορέιρα μουσικήν έχει ποιήσει. ΜΟΥΣΙΚΗΝ. Δεν έχω ποτέ δει μετάπλαση του τσεχοφικού υλικού τόσο τσεχοφική. 110 λεπτά βαθιά συγκινητικά, θεατρένια, αξέχαστα. Που επιβραβεύτηκαν απ’ το κοινό όπως τους άξιζε. Και τις δυο βραδιές που παίχτηκε η παράσταση. Είμαι αυτόπτης μάρτυς. Γιατί πήγα και τη δεύτερη.



Εξαιρετικό! Το τεύχος Νοεμβρίου (αρ. 198) του θεσσαλονικιώτικου free press «Parallaxi». Επετειακό για τα 25 χρόνια του περιοδικού -να τα εκατοστήσει- μ’ ένα συναρπαστικό αφιέρωμα: «Η Θεσσαλονίκη στο περασμα του χρόνου». Κείμενα ντόπιων αλλά και χαμουτζήδων, αγαπητικά αλλά και ψύχραιμα, που κάνουν φύλλο και φτερό, εξαντλούν ό,τι -μα Ό,ΤΙ- συνέβη στην Θεσσαλονίκη στη διάρκεια αυτής της εικοσιπενταετίας -πόσες μνήμες θεάτρου στο κομμάτι της Γιάννας Τσώκου «Στη σκηνή»... 
Το ρούφηξα. Όλο το αφιέρωμα. Αργά και απολαυστικά. Και το κράτησα. Ψάξτε το!

 


Αγαπούσα πολύ τις ταινίες του Μάικ Νίκολς που μας την έκανε γι άλλες σφαίρες. Γιατί αγαπούσε το θέατρο -φαινόταν αυτό, έκανε άλλωστε και πολύ θέατρο. Και γιατί αγαπούσε τους ηθοποιούς του -αυτό φαινόταν ακόμα περισσότερο. Και γιατί τους έβγαζε ό,τι καλύτερο. Γι αυτό κι απ’ τις ταινίες του περισσότερο ρόλους θυμάμαι, και σχέσεις ρόλων, και δέσιμο ηθοποιών, και ερμηνείες ηθοποιών. Ας είναι αναπαυμένος (Όχι, δε θα γράψω, ως τελευταίως είθισται, «στη γειτονιά των αγγέλων»...).

(Η φωτογραφία απ το «Φλερτάροντας τη ζωή»/«Postcards from the Edge» του 1990 με Μέριλ Στριπ και Σίρλεϊ ΜακΛέιν).


«Φρένο στην προσπάθεια της FYROM να διεισδύσει στην Ένωση Θεάτρων της Ευρώπης με το όνομα Μακεδονία (σ.σ. τα εισαγωγικά της είδησης) έβαλε ο Γιάννης Βούρος» (σ.σ. αυτό είναι εθνική επιτυχία!) την περασμένη Κυριακή στο (σ.σ. ευρωπαϊκό...) Ισραήλ.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος ήταν παρών στη γενική συνέλευση της Ενωσης των Θεάτρων της Ευρώπης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Τελ Αβίβ. Οταν η συζήτηση έφτασε στις προτάσεις νέων συνεργασιών και ένταξης νέων μελών της Ένωσης, εμφανίστηκε ένα δίκτυο με το όνομα ΝΕΤΑ και έδρα την πόλη Μπίτολα της Μακεδονίας’ (σ.σ. τα εισαγωγικά της είδησης), με πρόεδρο τον Blagoja Stefanovski, πρώην υπουργό Πολιτισμού της Μακεδονίας’ (σ.σ. τα εισαγωγικά της είδησης). 
Ο Γιάννης Βούρος αντέδρασε άμεσα (σ.σ. τι λες βρε παιδί μου...) και αφού επισήμανε ότι τάσσεται υπέρ της εξωστρέφειας και των συνεργασιών, δήλωσε ότι δεν μπορεί να δεχτεί συνεργασία με Σκοπιανούς που χρησιμοποιούν το θέατρο και την Ενωση για να καπηλευτούν το όνομα της Μακεδονίας, κάτι που δεν αναγνωρίζουν ούτε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ούτε η Ελλάδα και φυσικά ούτε εγώ’. Έτσι, η πρόταση για τη συγκεκριμένη συνεργασία απεσύρθη»: το διάβασα -σχεδόν πανομοιότυπο- σε αρκετές εφημερίδες, προφανώς κοπιαρισμένο από δελτίο Τύπου που έστειλε ο ενδιαφερόμενος. 
Τι λες, βρε παιδί μου! Τέτοια πυγμή! Τόσος τσαμπουκάς! Έχει ασκηθεί προφανώς σ’ αυτά ο Γιάννης Βούρος. Σε (βιντεο)ταινίες, όπως για παράδειγμα «Οι σκληροί του Μπραχάμι»... 
Το μόνο που δε μας πληροφορεί η είδηση είναι αν δεν έσπευσε πρώτη να τον συγχαρεί η «Χρυσή Αυγή». 
Πάντως να θυμίσω για την ιστορία ότι στο Θέατρο που διευθύνει το καλοκαίρι του 2008 ανέβασε «Ορέστη» του Ευριπίδη -κι η παράσταση εκπροσώπησε το ΚΘΒΕ στο Φεστιβάλ Επιδαύρου- ο Σλόμπονταν Ούνκοβσκι, επίσης πρώην υπουργός Πολιτισμού της Μακεδονίας! (χωρίς εισαγωγικά). 



Στις 25 Νοεμβρίου συμπληρώθηκαν δεκαπέντε (15!) ολόκληρα χρόνια απ’ την Πέμπτη εκείνη του 1999 που «Το Τέταρτο Κουδούνι» έκανε την πρώτη του εμφάνιση -σε έντυπη μορφή- στην εφημερίδα «Τα Νέα». Όπου συνέχισε να δημοσιεύεται κάθε Πέμπτη για δεκατρία περίπου χρόνια -μέχρι τις 25 Οκτωβρίου 2012. 
Στις 22 Οκτωβρίου 2011 δημιουργήθηκε το ομώνυμο ιστολόγιο totetartokoudouni.blogspot.com όπου αναρτούσα τη στήλη μερικές μέρες μετά τη δημοσίευσή της -ξεκίνησα με «Το Τέταρτο Κουδούνι» της 20 Οκτωβρίου 2011. Απ’ την 1 Νοεμβρίου 2012 «Το Τέταρτο Κουδούνι» συνεχίζει, πάντα κάθε Πέμπτη, μόνον ηλεκτρονικά εδώ, αυξάνοντας διαρκώς τους αναγνώστες του. Όλους όσοι το στήριξαν αυτά τα δεκαπέντε χρόνια τους ευχαριστώ θερμά.


Θυμίζω πως για ό,τι θέλετε μπορείτε να στέλνετε την ενημέρωσή σας στο totetartokoudouni@gmail.com. Για αποστολή βιβλίων κ.λπ. επικοινωνήστε μαζί μου.


Το κρατώ απ’ το κείμενο με τον εύγλωττο τίτλο «Γιώργος Κουρής, η κατσαρίδα της Μεταπολίτευσης» του Ανδρέα Πετρουλάκη, που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο protagon.gr στις 14 Οκτωβρίου κι έγινε η αφορμή για αγωγή του Γιώργου Κουρή κατά του δημοσιογράφου και του ιστότοπου -κείμενο το οποίο εννοείται πως προσυπογράφω στο σύνολό του: «Γιατί στην πολιτική, όπως και στη ζωή, περισσότερο από τους φίλους μας πρέπει να προσέχουμε και να διατηρούμε τους εχθρούς μας».

No comments:

Post a Comment