Λατρευτικός Μαραθώνιος!

Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια… 227

 

Είχε μεγάλη επιτυχία. Και καλλιτεχνική και από προσέλευση κοινού. Το 1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής. Που οργάνωσε πρόπερσι, σε διάφορους εμβληματικούς χώρους της Πλάκας, η Εθνική Λυρική Σκηνή. Πέρσι, με τα προβλήματα που ’χε δημιουργήσει η επιδημία του covid, δεν κατάφερε να το ετοιμάσει έγκαιρα. Φέτος, όμως, πήρε το αίμα της πίσω. Σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού και την Eurolife FFH, άπλωσε το Φεστιβάλ σε χώρους εκτός Πλάκας και, με καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ τον καλλιτεχνικό διευθυντή της, συνθέτη Γιώργο Κουμεντάκη, σχεδίασε και υλοποίησε ένα Μαραθώνιο λατρευτικής μουσικής: πάνω από 

500 μουσικοί, τραγουδιστές, συνθέτες, αρχιμουσικοί, χορωδοί, ψάλτες, ηθοποιοί, καθιερωμένοι ή νεότεροι, σε περισσότερες από 50 συναυλίες κι άλλες εκδηλώσεις, παρουσίασαν, μέσα σ’ ένα τριήμερο -το πρώτο της φετινής Μεγάλης Βδομάδας-, έργα με θεματικό άξονα τη λατρεία.

Η ευφυΐα των επιλογών ήταν ότι το πρόγραμμα δεν περιορίστηκε στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση αλλά είχε επεκταθεί και στην καθολική λειτουργική μουσική, σε μεσαιωνικούς -εκτός από τους βυζαντινούς- ύμνους, στο γαλικό μπαρόκ αλλά και στην οθωμανική και λατινοαμερικάνικη θρησκευτική μουσική, στην όπερα και στη σύγχρονη μουσική -μια μεγάλη βεντάλια που πολλά χώρεσε. Ελεύθερη η είσοδος -άλλο συν-, κι οι χώροι κατακλύστηκαν -πολύς, πάρα πολύς κόσμος.

Κατάφερα να παρακολουθήσω τρεις απ’ τις συναυλίες -μέχρι την Κυριακή των Βαΐων προσπαθούσα να δω παραστάσεις που δεν είχα προλάβει, για διάφορους λόγους, και που τελείωναν.

Μεγάλη Δευτέρα βρέθηκα στον προαύλιο χώρο του Μουσείου της Ακρόπολης: «Missa Criola» («Κρεολή Λειτουργία», 1963-1964, πρώτη δισκογράφηση 1965, πρώτη εκτέλεση 1967) του Αργεντινού Αριέλ Ραμίρες -που μπόλιασε το ισπανικό κείμενο της Ρομεοκαθολικής Λειτουργίας με λατινοαμερικάνικους ρυθμούς-, σε ενορχήστρωση Χάρη Λαμπράκη. Η Ειρήνη Πατσέα διηύθυνε την Διαπολιτισμική Ορχήστρα της ΕΛΣ και το γυναικείο χορωδιακό σύνολο CHÓRES που την καλλιτεχνική διεύθυνσή του έχει η Μαρίνα Σάττι, με σολίστ τον κύπριο τραγουδιστή Γιάννη Διονυσίου. Δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα αλλά, ίσως, έπαιξε ρόλο κι ο εντελώς ακατάλληλος χώρος. Και δεν πείραζαν τόσο τα άβολα σκαλοπάτια όπου καθόμασταν, όσο ο ξέφραγος χώρος, ανάμεσα στη σκηνή και στο κοινό, όπου παιδάκια έτρεχαν και έπαιζαν, τουρίστες τον διέσχιζαν εισερχόμενοι απ’ την πλαϊνή είσοδο της Μακρυγιάννη, ασυνείδητοι θεατές πηγαινοέρχονταν... -πώς να συγκεντρωθείς...

Την Μεγάλη Τρίτη, σειρά της «Εναλλακτικής Σκηνής» της Λυρικής, στο ΚΠΙΣΝ: Σουίτα δωματίου (2023-2024) απ’ την όπερα «Πάπισσα Ιωάννα» (2020) του Γιώργου Βασιλαντωνάκη -που η πρεμιέρα της στην Λυρική ματαιώθηκε όταν τα θέατρα έκλεισαν λόγω της πανδημίας-, σε λιμπρέτο Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Εμμανουήλ Ροΐδη. Οι τέσσερις σολίστες -η σοπράνο Χρύσα Μαλιαμάνη, η μέτζο Μαργαρίτα Συγγενιώτου, ο τενόρος Γιάννης Χριστόπουλος, ο βαρύτονος Διονύσης Σούρμπης- υπερασπίστηκαν, μαζί με την τετράφωνη χορωδία από μέλη της Χορωδίας της ΕΡΤ κι εξαμελές οργανικό σύνολο υπό τον Μιχάλη Παπαπέτρου, το έργο αλλά η διάρκειά του -35 λεπτά- ήταν μικρή για να καταλάβω πολλά πράγματα. Εκείνο, πάντως που κατάλαβα, ήταν να λείπει ο σαρκασμός του Ροΐδη.

Κατευθείαν στον Άγιο Διονύσιο της Πανεπιστημίου -τον Καθεδρικό Ναό των Καθολικών. Εκεί αποζημιώθηκα απολύτως: ο αρχιμουσικός Μάρκελλος Χρυσικόπουλος, που συνέλαβε την ιδέα και ήταν στο πόντιουμ, έχει πάντα ιδέες πρωτότυπες, ανορθόδοξες και, συνήθως, πολύ αποτελεσματικές έως εξαιρετικές. Και δημιούργησε μια ιδιαίτερη συναυλία που σίγουρα κατατάσσεται στις εξαιρετικές. «Μακάριοι οι μαστοί οι ουκ εθήλασαν...» ο τίτλος της κι ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος είχε συνδέσει ευρηματικά το έργο -απ’ τα τελευταία- του Φραντς Λιστ «Via Crucis» (1874-1879, πρώτη εκτέλεση 1929), σε ενορχήστρωση και διασκευή Πάνου 

Ηλιόπουλου, με το ποιητικό έργο του Πολ Κλοντέλ «Ο δρόμος του Σταυρού (1911) σε μετάφραση Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη που υπέγραφε, μαζί με το μαέστρο και τη δραματουργική επεξεργασία, όπου το κείμενο του Κλοντέλ συνδυάστηκε με ποίηση και κείμενα Τάσου Λειβαδίτη, Αργύρη Αντ. Λιόλιου, Γιάννη Αντιόχου και Ραφαάτ Αλαρίρ. Αντικείμενο και του Λιστ και του Κλοντέλ η πορεία του Χριστού, όπως την κατέγραψε η παράδοση της Δυτικής Εκκλησίας, απ’ το Πρετόριο έως και τον Πανάγιο Τάφο, μέσα από 14 «στάσεις». Οι έξοχα ταιριασμένοι και 

δεμένοι σολίστ -η σοπράνο Μαρία Κωστράκη, η μέτζο Θεοδώρα Μπάκα, ο τενόρος Χρήστος Κεχρής, ο μπάσος Μάριος Σαραντίδης-, το μικρό οργανικό σύνολο κι η χορωδία, με κορυφαία αφηγήτρια την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, συνομίλησαν θερμά με τη σύνθεση στον επιβλητικό ναό τον περικυκλωμένο από ουρές που περίμεναν τη δεύτερη συναυλία, αφήνοντας ενθουσιαστικές εντυπώσεις.

Εύχομαι τον επόμενο χρόνο ν’ ανθίσει ακόμα περισσότερο αυτή η εξαίρετη πρωτοβουλία (Φωτογραφίες:1,3,5,6,7 Γιώργος Καλκανίδης, 4 Βαλέρια Ισάεβα). 

(Ένα καλόγουστο πολύπτυχο με το πρόγραμμα των τριήμερου μοιραζόταν δωρεάν).

 

Μουσείο Ακρόπολης / Προαύλιος Χώρος, 2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, Εθνική Λυρική Σκηνή, 29 Απριλίου 2024.

Εθνική Λυρική Σκηνή / «Εναλλακτική Σκηνή», 2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, Εθνική Λυρική Σκηνή, 30 Απριλίου 2024.

Καθολικός Καθεδρικός Ναός Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, 2ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, Εθνική Λυρική Σκηνή, 30 Απριλίου 2024.