Λωξάντρα στην Κύπρο η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου ή «Προμηθέας» με φερετζέ

Το Τέταρτο Κουδούνι / 27 Αυγούστου 2015 

Η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, ηθοποιός με πληθωρικό ταμπεραμέντο που ταιριάζει στο ρόλο, θα ’ναι η Λωξάντρα στην παράσταση που ανεβάζει η Έφη Θεοδώρου πάνω στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Μαρίας Ιορδανίδου σε δραματοποίηση Σάββα Κυριακίδη τη χειμερινή σεζόν στην Λευκωσία, για τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου -στην Κεντρική Σκηνή.

Η παράσταση για τη οποία σας έγραψα στο «Τέταρτο Κουδούνι» στις 15 Ιουνίου ανεβαίνει -οι δοκιμές άρχισαν προχτές κι η πρεμιέρα έχει οριστεί για τις 31 Οκτωβρίου- με σκηνικά και κοστούμια Λάκη Γενεθλή και μουσική Δημήτρη Σπύρου. Στη διανομή, εκτός από δώδεκα κύπριους ηθοποιούς, κι άλλοι δυο ελλαδίτες -ο Θανάσης Δήμου κι ο Αστέρης Πελτέκης.

Πρώτη Λωξάντρα στο θέατρο ήταν η Φωτεινή Μπαξεβάνη -στην παράσταση του ΚΘΒΕ, τη σεζόν 2010/2011 μ’ επανάληψη την επόμενη 2011/2012, σε διασκευή Άκη Δήμου και σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη- ενώ στην τηλεοπτική σειρά -απ’ την ΕΡΤ, το 1980, σε σενάριο Χρήστου Δοξαρά, σκηνοθεσία Γρηγόρη Γρηγορίου και τηλεσκηνοθεσία Βασίλη Βλαχοδημητρόπουλου- τον επώνυμο ρόλο ερμήνευσε η Μπέττυ Βαλάση.

Δεν κατάλαβα γιατί τόσο περίτεχνα απεκρύβη -και αποκρύβεται- απ’ όλους πως ο «Προμηθέας δεσμώτης» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου, που παρουσιάστηκε -μεταξύ των άλλων και στο Φεστιβάλ Επιδαύρου- και παρουσιάζεται ακόμα, είναι παραγωγή Δημήτρη και Θοδωρή Μαροσούλη -Marossoulis Productions- και γιατί αυτό περνάει σε κάτι ακρούλες και σε κάτι υποσημειώσεις με ψιλά γράμματα. Κι ότι απλώς «υπό την αιγίδα» -δηλαδή ως άλοθι, για να μην κρύβουμε τα λόγια μας- του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, του οποίου το όνομα προτασσόταν και προτάσσεται -και στη ηλεκτρονική σελίδα του Ελληνικού Φεστιβάλ-, είναι η παράσταση. Ντρέπονται; 

Ε, ναι! Δεν ξέρω πώς θα τα πάει στη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΚΘΒΕ που μόλις ανέλαβε ο Γιάννης Αναστασάκης -θα δούμε- αλλά ότι έχει χιούμορ -σαλονικιώτικο- ουδείς μπορεί να το αμφισβητήσει. Πρώτο, τρανό δείγμα, ήδη απ’ την πρώτη δήλωσή του μετά την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του: «Ευχαριστώ τον κ. Βούρο για την υποδοχή και την πρώτη ενημέρωση». Όλα τα λεφτά!

Νόρμα; Τον επώνυμο ρόλο στην «Νόρμα»; Του Μπελίνι; Κατάλαβα καλά; Αυτόν, πάντως, διάβασα ότι θα τραγουδήσει -έλα, Παναγία μου!- η Τζένη Δριβάλα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο. Μα στην ηλικία αυτή οι σοπράνο έχουν συνήθως αποσυρθεί, δεν τραγουδούν και μάλιστα Νόρμα. Μήπως πρέπει να το ξανασκεφτεί; Πριν είναι αργά;

Έγραφα παλαιότερα για τα τόσα έργα του Στρίντμπεργκ και του Ίψεν που παραμένουν άγνωστα στην Ελλάδα ενώ όλο στα γνωστά τους και χιλιοπαιγμένα κλωθογυρίζουν οι θίασοί μας. Επιτέλους λοιπόν! Ο Νίκος Καμτσής ανεβάζει το χειμώνα στο «Τόπος Αλλού», όπως σας έγραφα στο totetartokoudouni.blogspot.com στις 21 Αυγούστου, ένα άπαιχτο εδώ, μέχρι τώρα, έργο του Στρίντμπεργκ: «Σύντροφοι;». Δεν ξέρω πώς θα ’ναι η παράσταση που εύχομαι να πετύχει αλλά εκείνο που οφείλω να επισημάνω είναι ότι ο Νίκος Καμτσής ψάχνεται. Και ψάχνει.

Ο ηθοποιός Τάσος Ιορδανίδης, παραγωγός στο θέατρο «Άνεσις», με παρακάλεσε να διευκρινίσω πως το δελτίο Τύπου που μού είχε σταλεί με την αναγγελία της παρουσίασης του μυθιστορήματος του Ντοστογιέφσκι «Έγκλημα και τιμωρία» που θα κάνει το χειμώνα σε διασκευή για το θέατρο και σκηνοθεσία του Γεωργιανού Λεβάν Τσουλάτζε, καλλιτεχνικού διευθυντή του Θεάτρου «Κότε Μαριανισβίλι» της Τιφλίδας, με Ραντιόν Ρασκόλνικοφ τον ίδιο και Σόνια Μαρμελάντοβα την Θάλεια Ματίκα, και το οποίο συνδύαζε την ανάληψη του ρόλου του ανακριτή Πορφίρι Πετρόβιτς απ’ τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη με το ρόλο του αστυνόμου Μπέκα που ο ίδιος έπαιζε στην τηλεόραση δεν είχε καμιά σχέση με το θέατρο «Άνεσις» ούτε συνάδει με τη σοβαρότητα που αντιμετωπίζει τις παραγωγές του. Και ότι προφανώς εστάλη εκ παραδρομής. 

Είναι ένα σοβαρό και αθόρυβο, είναι ένα εκλεκτό περιοδικό τα «Σύγχρονα Θέματα». Αλλά υπάρχει ένας λόγος παραπάνω να μας αφορά περισσότερο εμάς, τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ του θεάτρου, το τελευταίο τεύχος του 128-129 (Ιανουαρίου-Ιουνίου 2015): περιλαμβάνει δυο εξαιρετικά αφιερώματα -πόσο πετυχημένη η ιδέα αυτής της πραγματικά ευτυχισμένης συνύπαρξης!-, ένα στον θεατρολόγο Δημήτρη Σπάθη κι ένα στο σκηνοθέτη/ηθοποιό Λευτέρη Βογιατζή, που και οι δυο δεν είναι πια κοντά μας σαν φυσικές οντότητες αλλά θα μας συνοδεύουν για πάντα με την πνευματική κληρονομιά που άφησαν.

Για τον Δημήτρη Σπάθη γράφουν ο Πλάτων Μαυρομούστακος, η Άλκη Ζέη -ένα άμεσο, ζεστό, πολύ ανθρώπινο, όπως πάντα, κείμενο- κι ο Βίκτωρ Αρδίττης που επιμελείται μαζί με τον Πλάτωνα Μαυρομούστακο το συγκεκριμένο αφιέρωμα το οποίο εμπλουτίζεται και μ’ ένα κείμενο του ίδιου του Δημήτρη Σπάθη
ενώ η Ειρήνη Λεβίδη -πολύτιμο το χρονολόγιό της-, η Ελένη Βαροπούλου, ο Γιώργος Σκεύας, ο Αλέκος Λεβίδης κι η Έλση Σακελλαρίδου γράφουν για τον Λευτέρη Βογιατζή στο ακόμα πιο χορταστικό αφιέρωμα -άντε, και το βιβλίο γι αυτόν που έμαθα ότι κυοφορείται- το οποίο επιμελείται ο Δημήτρης Κυρτάτας.

Αν αγαπάτε το θέατρο, μη χάσετε το τεύχος αυτό! Θα φέρει κοντά σας δυο πολύ σημαντικούς ανθρώπους του.

Από καλοκαιρινοί σινεμάδες σε θερινά σινεμαδάκια με το αγιόκλημα κι από θερινά σινεμαδάκια με το αγιόκλημα σε open air αίθουσες («αίθουσες»;;!!!!!) του αθηναϊκού downtown: η απεικόνιση ακριβώς της εξέλιξης(;) της ελληνικής κοινωνίας...

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

«Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ανακοινώνει ότι η προγραμματισμένη παράσταση ‘H Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων’ στο Κηποθέατρο Παπάγου το Σάββατο 29 Αυγούστου, δεν θα πραγματοποιηθεί για οικονομικούς λόγους». Τα διαβάζω αυτά και παθαίνω κατάθλιψη. Μήπως κάτι επιτέλους πρέπει να γίνει εκεί πάνω; ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ!

Άνιση, με προτερήματα αλλά και με προβλήματα, βρήκα, όπως σας έγραφα στο τελευταίο, προ αγρανάπαυσης, «Τέταρτο Κουδούνι», στις 16 Ιουλίου, την εκδοχή του Κωνσταντίνου Ντέλλα «Ηλέκτρα-Το τελευταίο αίμα» πάνω στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, που παρουσιάστηκε απ’ το Φεστιβάλ Αθηνών στο «Θέατρο Τέχνης» της Φρυνίχου.

Αλλά δε σας έγραψα για την, κατ’ εμέ, καλύτερή της στιγμή -τη σκηνή της Αναγνώρισης. Όταν η Ηλέκτρα-Όλια Λαζαρίδου χαστουκίζει τον Ορέστη-Γιώργο Χριστοδούλου μόλις τον αναγνωρίσει: ένα χαστούκι-ξέσπασμα που εκλύει όλη την απέλπιδα αναμονή της χρόνων πολλών για την επιστροφή του αδελφού της ως εκδικητή του φόνου του πατέρα τους. Πόσο πηγαία έβγαινε! Αυτή την Αναγνώριση θα τη θυμάμαι.

Στο ίδιο «Τέταρτο Κουδούνι» σάς είχα γράψει και για την πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση «Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή Πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα» που παρουσίασε, σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου και με τη συμμετοχή ατόμων με αναπηρίες, η ομάδα «Εν Δυνάμει» επίσης στο Φεστιβάλ Αθηνών. 
Αλλά δεν πρόλαβα να σας γράψω για το πρόγραμμα της παράστασης -«ένα βιβλίο με άλλους κανόνες, από έναν κόσμο με άλλους κανόνες». Με κείμενα απ’ τη διαδικασία μέσα απ’ την οποία προέκυψε η παράσταση, με γκρίζο-ασημί εξώφυλλο και με μια μεγάλη, υπέροχη… τρύπα -σαν μάτι! Σχεδιασμένο απ’ το Colibri, μ’ εκδοτική επιμέλεια Ελένης Δημοπούλου, εικονογράφηση Αναλίζας Αζά κι επιμέλεια ύλης Σοφίας Ευτυχιάδου. Και με την ευγενική χορηγία του Εργαστηρίου Παραδοσιακού Χορού Δασκάλων και Νηπιαγωγών Νομού Θεσσαλονίκης. Ένα μόνο θα σας πω: πως πρόκειται για εκδοτικό κόσμημα -κομμάτι συλλεκτικό. Μπράβο τους! 

Ας το προσέξουν αυτό στο ΚουΘουΒουΕ. Όταν πεθαίνει ένας καλλιτέχνης -ηθοποιός, σκηνοθέτης…- που ’χει συνεργαστεί άλλοτε με το συγκεκριμένο Θέατρο, εκδίδουν «αποχαιρετιστήριο» δελτίο Τύπου -εδώ και χρόνια τώρα. Πράττουν άριστα -ένα Θέατρο και μάλιστα κρατικό οφείλει ν’ αποχαιρετάει ανθρώπους που το δούλεψαν και το τίμησαν, όχι όπως το Εθνικό που, κατά κανόνα, τους αγνοεί. Γράφουν, λοιπόν, στο δελτίο έναν μικρό πρόλογο και μετά, ανασύροντας απ’ το αρχείο, τις παραστάσεις του ΚΘΒΕ, στις οποίες έπαιξε -αν ήταν, ας πούμε ηθοποιός- ο/η εκλιπών/-ούσα. Αντιγράφοντας τα στοιχεία, όπως ακριβώς ψυχρά τα δίνει το αρχείο. Για παράδειγμα, μ’ αφορμή το θάνατο του Γιώργου Βελέντζα, διαβάζω στην αρχή:

«1.Αμφιτρύων/Πλαύτος (Συγγραφέας) / Παπαϊωάννου Πάνος (Σκηνοθεσία) - Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους (24/07/1992) [Ηθοποιός]». Δηλαδή, συμμετείχε ο Γιώργος Βελέντζας με την ιδιότητα του ηθοποιού. Αλλά αυτό το [Ηθοποιός] να το βλέπεις να επαναλαμβάνεται 26 φορές;! Καταντάει γελοίο. Βρείτε, βρε παιδιά, το ρόλο που ’παιξε στην παράσταση, συντάξτε, αν δεν τον δίνει το αρχείο, ένα κείμενο που να αναφέρει «συμμετείχε στις παραστάσεις… κλπ.». Αυτό το τυπικά, ομοιόμορφα επαναλαμβανόμενο σε κάθε θάνατο, που βγάζει ο εκτυπωτής αποπνέει ΤΟΣΗ βαρεμάρα, ΤΟΣΗ πλήξη, ΤΟΣΗ διεκπεραίωση, ΤΟΣΟ δημοσιοϋπαλληλίκι… Αν είναι να ’ναι έτσι, ε, τότε ας μην εκδίδετε δελτίο Τύπου καθόλου, καλύτερα θα ’ταν.

Ανάρτησα ήδη προ ημερών ολόκληρο το σχόλιο του Βασίλη Παπαβασιλείου με τον… εκφραστικότατο τίτλο «Η δημιουργική ξεφτίλα ως πηγή ζωής και εισοδήματος» που δημοσιεύτηκε στην -πολύ σοβαρή- ιστοσελίδα «Ημεροδρόμος» (imerodromos.gr). Να επανέλθω σε δυο σημεία της -όλα τα λεφτά…:

«Η νέα Ελλάδα είναι χώρα εμφυλιογενής και χρεωγενής. Γεννήθηκε καταχρεωμένη και αλληλοσφαζόμενη. ΄Εκτοτε θητεύει σταθερά στον δανεισμό και τον διχασμό».

«Το καθεστώς υπό το οποίο έζησε η χώρα από γεννησιμιού της: αυτό του κατασκευασμένου ΛΑΘΡΕΠΙΒΑΤΗ της Δύσης».

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…