Στην πυρά! Στην πυρά η Στέγη! ή Το μεγάλο τους τσίρκο

Το Τέταρτο Κουδούνι / 28 Φεβρουαρίου 2013 

Μια πολύ τολμηρή μουσικοθεατρική παράσταση _ και εξαιρετική: «Γράμματα στα κοριτσάκια». Η Violet Louise, ηθοποιός και μουσικός, πολύ ταλαντούχα και στους δυο τομείς όπως διαπίστωσα, παρουσιάζει στο «Θησείον» μόνη της, με μεγάλη δεξιότητα, αυτή την περφόρμανς. Η οποία βασίζεται στα γράμματα που ο Λιούις Κάρολ _ της «Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων» _ έστελνε σε γνωστά του κοριτσάκια και στις γυμνές φωτογραφίες που τους είχε τραβήξει, τα οποία και του κόλλησαν τη ρετσινιά του παιδόφιλου, αλλά και σε επιστολές του προς ενήλικους και σε αποσπάσματα απ’ τα «Ημερολόγιά» του. 
Η Violet Louise κοιτάζει την περίπτωση απ’ τη άλλη όχθη: «Ποιος τους φτιάχνει τους κανόνες;» αναρωτιέται. Πώς ο άνθρωπος αυτός κρίθηκε με τα μέτρα της εποχής μας; Όταν στη βικτοριανή εποχή του τα κορίτσια θεωρούνταν έτοιμα για γάμο απ’ τα δώδεκα, το παιδικό γυμνό ήταν ένδειξη αγνότητας κι οι γυμνές φωτογραφίες τους κοσμούσαν ακόμα και χριστουγεννιάτικες κάρτες; 
Κανείς, ίσως, ποτέ δε θα μάθει αν ο συγγραφέας της «Αλίκης» ήταν όντως ή όχι παιδόφιλος. Αλλά η Violet Louise (Λουίζα Κωστούλα) καταφέρνει να συγκεράσει τις αντικρουόμενες απόψεις με τις υπέροχες μουσικές της και να ερμηνεύσει αυτή την ευφάνταστη σύνθεσή της - μονόλογο με μια αυτοπεποίθηση _ που καμιά στιγμή δεν κατεβαίνει ως έπαρση _ και με μια αυτοκυριαρχία αξιοθαύμαστες για ένα τόσο νέο κορίτσι. Προσθέτοντας κάποιες λεπτομέρειες _ αυτά τα παιδικά παπουτσάκια… _ συναρπαστικές. 
Μην τη χάσετε! Το Σάββατο, ανακοινώθηκε πως δίνεται η τελευταία παράσταση. Που οφείλει να μην είναι κι η τελευταία.

Ματαιώθηκε, τελικά, η δημόσια απολογιστική συνέντευξη Τύπου του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΚΘΒΕ Σωτήρη Χατζάκη. Στη θέση της εκτελέστηκε το «Gloria» απ’ την «Missa Solemnis» του Μπετόβεν. Σολίστ: σκηνοθέτες, πρωταγωνιστές και συνεργαζόμενοι θεατρικοί επιχειρηματίες του ΚΘΒΕ. Συμμετείχε η Χορωδία κι η Ορχήστρα Ηθοποιών του ΚΘΒΕ υπό τη διεύθυνση του κ. Χατζάκη.

Πάντως, όντως, εκεί ψηλά στο Κρατικό υπάρχει κάποιο μυστικό που είναι, πώς να σας το πω, πολύ μπλεγμένο ομολογώ… Ελπίζω, πάντως, να αποκαλυφθεί. Όσο είναι καιρός. Προς το παρόν όλοι ασχολούνται να λύσουν κάτι βασικό: πόσα είναι τα 2/3 του 7. Το γραφείο Τύπου του ΚΘΒΕ _ ταλαίπωρα, δύστυχα κορίτσια… _ μας ξαποστέλνει με ρυθμό πολυβόλου δελτία Τύπου, ανακοινώσεις, επιστολές πάσης προελεύσεως _ διευθυντές, πρόεδροι του Δου Σου, μέλη του, ηθοποιοί… _ που εκτοξεύουν σαν πατσαβούρες ο εις στα μούτρα του άλλου. Τσίπα; Όχι, δεν περισσεύει στους «πνευματικούς» αυτούς κύκλους. Κι ο ΑΥΠΑΙΘΠΑ Τζαβάρας; Α, αυτός, ξαφνικά, επέλεξε το ρόλο του Βούδα _ ο οποίος, ομολογουμένως, πολύ του πάει… Δεν ξέρω, μάλιστα, αν μ’ όλο αυτό το τσίρκο σχετίζεται κι η παράταση παραστάσεων που πήρε «Το μεγάλο μας τσίρκο».

 
Πιστεύω πως απ’ τη στήλη αυτή αδίκησα και στενοχώρησα έναν νέο άνθρωπο που εκτιμώ: τον Κώστα Γάκη. Είχα γράψει στο «Τέταρτο Κουδούνι», στις 24 Ιανουαρίου, μ’ αφορμή το διήγημα του Ίρβιν Γιάλομ «Ο δήμιος του έρωτα» που ανέβασε στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» σε διασκευή του, μετά το περσινό επιτυχημένο «Όταν έκλαψε ο Νίτσε», επίσης πεζό του Γιάλομ, που έκαναν ο Ακύλλας Καραζήσης κι ο Νίκος Χατζόπουλος, πως στην Ελλάδα μιας επιτυχίας μύριοι έπονται. Δεν το παίρνω πίσω αλλά η συγκεκριμένη περίπτωση δεν εντάσσεται στη γενίκευση αυτή. Ο Κώστας Γάκης με πληροφόρησε _ και με αποδείξεις _ πως η ιδέα του ήταν παλιά και πως είχε κάνει απ’ το 2010, πολύ πριν καν ανακοινωθεί η πρώτη παράσταση Γιάλομ στην ελληνική σκηνή, επαφές για το ανέβασμα, που άργησαν, όμως, πολύ, για λόγους παραγωγής, να ευοδωθούν.

Και βέβαια δεν το ’ξερα. Εκείνο που ξέρω είναι ο άκομψος και χοντροκομμένος τρόπος που ’γραψα το σχόλιο και που άφησε στον καλό και ευαίσθητο ηθοποιό, συγγραφέα και σκηνοθέτη την εντύπωση πως κρίνω την παράσταση σαν αρπαχτή, πράγμα που σίγουρα δεν εννοούσα. Επανορθώνω χωρίς να μου το ’χει ζητήσει. Σημασία έχει πως η παράσταση _ με την Ξένια Καλογεροπούλου και τον Μηνά Χατζησάββα στους δυο βασικούς ρόλους _ πάει τόσο καλά που πήρε παράταση.

 

Είχανε πει πως θα εμφανίζονται μέχρι μέσα Ιανουαρίου. Η Μαρία Ναυπλιώτου, που σας έγραφα πως διαπρέπει και στο τραγούδι, κι οι Tricky Pony το συγκρότημα με το οποίο εμφανίζεται ως frontwoman. Έδωσαν παράταση. Διότι αρέσουν. Και τώρα δίνουν κι άλλη. Διότι αρέσουν πολύ. Κι επιπλέον μετακομίζουν. Από «Faust» πάνε στο «Rock n Roll» της πλατείας Κολωνακίου. Όπου μπορείτε να τους ακούσετε απ’ την ερχόμενη Δευτέρα 4 Μαρτίου κι όλες τις Δευτέρες του Μαρτίου. Το συνιστώ διότι Μαρία Ναυπλιώτου μία μόνον έχουμε. 

Είπα, ας μη μιλήσω. Γιατί έχω ήδη μιλήσει επί του θέματος σε χρόνο ανύποπτο. Και γιατί δε θέλω να εμπλέκομαι σε έριδες. Αλλά δεν κρατιέμαι _ έχω αγανακτήσει.
Δηλώνω υπεύθυνα και με γνώση των συνεπειών του νόμου: Ότι δε μισθοδοτούμαι απ’ την Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Ούτε από φανερά ούτε από μυστικά κονδύλια. Ότι δεν αποτελώ μίσθαρνο όργανο του Μεγάλου Κεφαλαίου. Ότι δεν έχω λογαριασμούς σε τράπεζες του εξωτερικού, οι οποίοι τροφοδοτούνται απ’ την Στέγη. Ότι δε διατηρώ στενές φιλικές σχέσεις με κανένα απ’ τα στελέχη της. Ούτε… ερωτικές. Ότι δε φιλοδοξώ να με εγκολπωθούν οι «κύκλοι» της και να με καλούν στα πάρτι τους. Μια πρόσκληση, μόνο, του ενός ατόμου μού παρέχουν για να βλέπω τις εκδηλώσεις της _ ελπίζω να μη θεωρηθεί πως μ’ αυτό τον τρόπο εξαγοράζομαι, ε, θα ’ταν πολύ φτηνιάρικο. 
Γνωρίζω επίσης ότι μ’ αυτά που θα γράψω μπορεί να γίνω αντικείμενο επιθέσεων, χλεύης ή ακόμα και νούμερου επιθεωρησιακού. Και να με πούνε γλείφτη _ γιατί όμως να γλείψω; Αλλά δε με νοιάζει. ΚΑΘΟΛΟΥ. Έμαθα να λέω αυτό που πιστεύω. Και το πλήρωσα με μηνύσεις, παραληρηματικούς λιβέλους / ποταμούς χυδαιότητας, με απώλειες «φίλων», με καρφώματα, ρουφιανιές, με υπονόμευση από ανθρώπους του «πνεύματος», των «τεχνών» και της «δημοσιογραφίας».
Αλλά θα μιλήσω. Εμένα η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ. Μου αρέσει το κτίριο, όταν περνάω κάθε βράδυ _ γιατί εκεί πλάι μένω _ και το βλέπω μ’ αυτές τις ανάμεσα φωτισμένες «φέτες». Και μου αρέσουν όσα κάνει. ΠΟΛΥ. Ειδικά στο χώρο του θεάτρου και του χορού _αυτά είναι που παρακολουθώ πιο συστηματικά. Μου αρέσει που φέρνει εκλεκτές παραστάσεις απ’ το εξωτερικό, παραστάσεις με σημερινή ματιά αλλά και εξαιρετικών αισθητικών αποτελεσμάτων, που μόνο στο Φεστιβάλ Αθηνών του Λούκου βλέπουμε τα τελευταία χρόνια. Και που μας έχουν επιτρέψει να βγούμε, επιτέλους, απ’ το καβούκι μας, να προσγειωθούμε και να πάψουμε να πιστεύουμε πως είμαστε το… πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο του κόσμου, άμεσοι κληρονόμοι του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Μου αρέσει που αναθέτει παραστάσεις στους καλύτερους που διαθέτουμε. Μου αρέσει που τόλμησε _ αυτή η Στέγη, η συστημική _ να φιλοξενήσει παραστάσεις απροκάλυπτα αντισυστημικές όπως το «Πόλη – Κράτος» των «Κανιγκούντα» ή, τώρα, το «Τηλέμαχος: Should I Stay or Should I Go?» των Αζά και Τσινικόρη.
Μου αρέσει που στο μουσικό της πρόγραμμα έχει πράγματα ψαγμένα, που δεν τ’ ακούς αλλού. Μου αρέσει που στο χώρο των ιδεών δεν προσπερνάει τη σημερινή ελληνική και διεθνή πραγματικότητα _ απ’ τους μετανάστες και τους Ρομά μέχρι τα ψηφιακά παιχνίδια και το ποδόσφαιρο.
Μου αρέσει που μιλάω με το γραφείο Τύπου και δεν αντιμετωπίζω, δε νοιώθω την έπαρση που ένοιωσα αλλού. Μου αρέσει που μπαίνω και ρωτώ στα ταμεία ή στους ταξιθέτες ή στους άλλους ανθρώπους της Στέγης κάποιες πληροφορίες κι όλοι αυτοί οι νέοι _ και οι μη νέοι _ άνθρωποι, χωρίς να ξέρουν αν είμαι δημοσιογράφος, μου μιλούν πρόθυμα κι ευγενικά κι είναι απόλυτα εξυπηρετικοί. Μου αρέσει που οι τιμές των εισιτηρίων προσφέρουν ευκαιρίες σε πολλούς συμπολίτες μου _ οι οποίοι θέλουν αλλά δεν μπορούν, γιατί δεν ξεχειλίζουν οι τσέπες τους _ να δουν παραστάσεις ή ν’ ακούσουν μουσική εκεί. Μου αρέσει πως έως και λεωφορείο έβαλαν να σε μεταφέρει τσάμπα απ’ τον γειτονικό σταθμό του Μετρό. Μου αρέσει που οι εντεταλμένοι για τον προγραμματισμό άνθρωποι εκεί μέσα _ που τους εκτιμώ και που μερικούς τους εκτιμούσα και πολύ πριν μπουν εκεί μέσα _ δεν εφησυχάζουν κι όλο κάτι καινούργιο κι ενδιαφέρον ανακαλύπτουν _ ψάχνοντας, γιατί ξέρουν να ψάχνουν, κι όχι χάβοντας λύσεις πλασαρισμένες από ατζέντηδες. Μου αρέσει που, εγώ τουλάχιστον _ είμαι αφελής; _, πουθενά εκεί μέσα δεν είδα τη δηθενιά.
Αν μου αρέσουν ΟΛΑ; Ε, όχι βέβαια. Κι απ’ τις παραστάσεις που ’χω δει στη Στέγη κάποιες δεν τις βρήκα επιτυχημένες, κι επί μέρους αντιρρήσεις έχω. Αλλά βρίσκω εξωφρενικό και μισαλλόδοξο να ζητούμε να ριχτεί η Στέγη στην πυρά. Ελπίζω με το χρόνο να επικρατήσουν πιο ψύχραιμες απόψεις. Μέχρι τότε, ε, αν είναι να ζητήσουν να με ρίξουν κι εμένα στην πυρά, ας με ρίξουν.