November 23, 2012

Τεμιρκάνοφ εκτοξεύει Σοστακόβιτς



Σπουδαίος αρχιμουσικός! Καλλιτέχνης! Ο Γιούρι ΧατούεβιτςΤεμιρκάνοφ, ο Ρώσος με τις κιρκασιανές ρίζες. Χωρίς έπαρση. Χωρίς τάσεις από σκηνής επιδειξιομανίας _ μεγάλες, «χορογραφημένες»» κινήσεις, πηδήματα πάνω στο πόντιουμ, «πάθος», «αμείλικτη αυστηρότητα», «τρέμετε μπροστά μου» κλπ. κλπ. Δεν είναι από τη στόφα του «σταρ» ο Τεμιρκάνοφ. Είναι βαθύς, ουσιαστικός και αποτελεσματικός. Καίρια αποτελεσματικός. Σε καθηλώνει, σε συγκλονίζει, σε κερδίζει αλλά εκ των έσω.
Τον παρακολουθώ από το 1978, όταν πρωτόρθε στο Ηρώδειο, στο Φεστιβάλ Αθηνών, με την Όπερα (τότε) «Κίροφ» _ της οποίας ήταν απ’ το ’76 ο μουσικός διευθυντής _ και τη Συμφωνική Ορχήστρα της. Ξανάρθε, στο Ηρώδειο και πάλι, για το Φεστιβάλ και πάλι, το 1990, με την Φιλαρμονική Ορχήστρα, πια, του (τότε) Λένινγκραντ, από την οποία είχε ξεκινήσει και της οποίας είχε γίνει το 1988 βασικός αρχιμουσικός, διαδεχόμενος τον Γιεβγκένι Μραβίνσκι, ενώ το 2001 έγινε ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ορχήστρας η οποία, μετά από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, πήρε και πάλι το όνομα της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Αγίας Πετρούπολης.
Με την ορχήστρα αυτή θα επανέλθει στο Ηρώδειο το 1994. Τότε, στις δύο συναυλίες που έδωσε, ήταν που κεραυνοβολήθηκα: ένας μαέστρος από τη ράτσα των Μεγάλων. Που εκτιμάται, έχει σπουδαία διεθνή Καριέρα αλλά δεν έχει καταταχτεί, αδίκως κατά τη γνώμη μου, σ’ αυτούς.
Ο Τεμιρκάνοφ έκτοτε έχει διευθύνει αρκετές φορές στην Ελλάδα _ στο Μέγαρο Μουσικής αλλά και στο Ηρώδειο.
Αυτή τη φορά με την Φιλαρμονική του εμφανίζεται και πάλι στο Μέγαρο. Άκουσα την πρώτη από τις τρεις συναυλίες της ορχήστρας. Το πρόγραμμα συντηρητικό _ συνήθως ο Τερμιρκάνοφ δεν ξανοίγεται στα νέα μουσικά ιδιώματα, τουλάχιστον αυτό προκύπτει από τις επιλογές του στις συναυλίες του στην Ελλάδα: Δεύτερο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα (1881) του Γιοχάνες Μπραμς και Δέκατη Συμφωνία (1953) του Ντμίτρι Σοστακόβιτς.
Στο Κοντσέρτο είχαμε μια ισορροπημένη ερμηνεία με τον βραζιλιάνο σολίστα Νέλσον Φρέιρε να παίζει με κύρος και γνώση τον Μπραμς αλλά χωρίς, κατά τη γνώμη μου, να απογειώνει το έργο. Η ορχήστρα υπό τον Τεμιρκάνοφ τον περιέβαλε με σεβασμό και στοργή _ στο τέλος ο Φρέιρε έδωσε ως ανκόρ μία μεταγραφή του Τζοβάνι Σγκαμπάτι ενός αποσπάσματος από την όπερα «Ορφέας και Ευρυδίκη» του Γκλουκ.
Στο δεύτερο μέρος ο Τεμιρκάνοφ έδωσε μέτρο των ικανοτήτων του και η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αγίας Πετρούπολης μέτρο των δυνατοτήτων της: ένα σπουδαίο όργανο, με λαμπρό, σκουρόχρωμο, βελούδινο ρώσικο ήχο, με εσωτερικότητα, με πνευστά αξιοθαύμαστα. Και ο Τεμιρκάνοφ την οδήγησε με μια σπάνια γαλήνη και αυτοσυγκράτηση που γινόταν ανήμερο πάθος όταν χρειαζόταν χωρίς όμως ποτέ να χάνει τον έλεγχο και το μέτρο, με μοναδική ακρίβεια, να ερμηνεύσει συναρπαστικά, με εκπληκτικά σβησίματα, με καθηλωτικά κρατήματα ένα έξοχο έργο του τελευταίου μεγάλου συμφωνιστή. Μία ακόμη συναρπαστική βραδιά από τον Τερμιρκάνοφ και την ορχήστρα του, που έκλεισε με την αισθαντικότατη ερμηνεία, ως ανκόρ, μιας από τις «Παραλλαγές Αίνιγμα» του Έντουαρντ Έλγκαρ. Προλαβαίνετε να τους ακούσετε απόψε υπό τον Τεμιρκάνοφ σε έργα Προκόφιεφ, Σούμαν και Ντβόρζακ, με σολίστ στο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Σούμαν την Ελισό Βιρσαλάτζε και αύριο υπό τον Νικολάι Αλεξέεφ σε έργα Μπραμς και Τσαϊκόφσκι, με σολίστ στο Πρώτο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Μπραμς τον Γιώργο – Εμμανουήλ Λαζαρίδη.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 22 Νοεμβρίου 2012.  

No comments:

Post a Comment