Στο Φτερό / Η μεγάλη κυρία και το κοριτσάκι: το «αταίριαστο» ζευγάρι που ταίριαξε

 

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: συναυλία «Λιστ και Ελληνική Μυθολογία» / Μουσική διεύθυνση: Ιζαμπέλιε Γιανκαουσκάιτε. Σολίστ: Ελισό Βιρσαλάτζε, πιάνο.

 

Και οι δύο γυναίκες. Και οι δύο από δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ανεξάρτητες πια. Αρχιμουσικός και σολίστ. Αυτά ήταν τα κοινά τους σημεία.  Αλλά και κάτι διαφορετικό διέθετε η συναυλία αυτή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών: η ιδιαίτερα ταλαντούχα αρχιμουσικός, ένα κοριτσάκι

στα 26 του χρόνια, λεπτό, μικροκαμωμένο, που δείχνει 18, μία grande dame του πιάνου, στα 82 της, η σολίστ. Και όμως! Αυτό το «αταίριαστο«» ζευγάρι -κάτι σαν γιαγιά και εγγονή-

συνεννοήθηκε άψογα και δέθηκε εξαιρετικά. Ήταν που η Λιθουανή Ιζαμπέλιε Γιανκαουσκάιτε, η νεαρή μαέστρος, σεβάστηκε την γηραιά κυρία; Ήταν που η πιανίστα, η Γεωργιανή Ελισό Βιρσαλάτζε, η γηραιά κυρία, ξέρει να εναρμονίζεται με πιο σύγχρονους τρόπους ερμηνείας; Πάντως το αποτέλεσμα δεν πέτυχε απλώς. Ήταν ευτυχές. Η Κυρία Ελισό Βιρσαλάτζε ερμήνευσε στο δεύτερο μέρος, κλείνοντας τη συναυλία -όπως, τελευταία, συνηθίζει η ΚΟΑ, προφανώς για να κλέψει τις εντυπώσεις βάζοντας το 

 

κοντσέρτο της βραδιάς με τον μετακλημένο σταρ σολίστ στο τέλος του προγράμματος-, το Κοντσέρτο για πιάνο (1841 το πρώτο μέρος, ως Φαντασία για πιάνο και ορχήστρα, 1845 συμπληρωμένο με τα άλλα δύο ως Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα, πια) του Γερμανού Ρόμπερτ Σούμαν. Ξεσκολισμένη στον γερμανό συνθέτη και στο συγκεκριμένο έργο αλλά καθόλου 

 

διεκπεραιωτική η βετεράνα Κυρία Βιρσαλάτζε, πλήρης ενέργειας, πέρασε από τις δυναμικές φάσεις του έργου στις λυρικότερες με πλήρη γνώση του ρομαντικού ύφους, όπως ο Σούμαν το εκφράζει. Περιβεβλημένη με στοργή και φροντίδα -πριν προσφέρει ως ανκόρ την Μαζούρκα αρ. 43, έργο 67, αρ. 2 (1849, μεταθανάτια έκδοση) του Γαλοπολονού Φρεντερίκ (Φριντερίκ) Σοπέν, παραμένοντας στο ρομαντικό κλίμα- από 

 

την καλή ορχήστρα και το «κοριτσάκι». Το οποίο άνοιξε τη βραδιά με ένα αρκετά ενδιαφέρον έργο σύγχρονου έλληνα συνθέτη και μάλιστα σε πρώτη εκτέλεση: «Υπνερωτομαχία Πολύφημου» του Θάνου Μαργέτη, κάτι σαν συμφωνικό ποίημα, εμπνευσμένο από τον πόθο του τερατώδους ομηρικού Κύκλωπα Πολύφημου για την ωραία Νηρηίδα Γαλάτεια. Η ΚΟΑ με τη λιθουανή μαέστρο τα

κατάφεραν μία χαρά για να  συνεχίσουν εξαιρετικά και με δύο αμιγή συμφωνικά ποιήματα -η καρδιά και το θέμα της συναυλίας- του Ούγγρου Φραντς (Φέρεντς) Λιστ, εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία: αρ. 4 «Ορφέας» (1853/1854, πρώτη εκτέλεση 1854 ως εισαγωγή στην πρώτη εκτέλεση στην Βαϊμάρη της όπερας του Κρίστοφ Βίλιμπαλντ Γκλουκ «Ορφέας και Ευρυδίκη») και αρ.

5 «Προμηθέας» (1850/1855). Η νεαρή αρχιμουσικός, με αυτοκυριαρχία και πυγμή, ερμήνευσε αέρινα, γοητευτικά τον λυρικό «Ορφέα» αλλά εκεί που επέδειξε έναν απρόσμενο

δυναμισμό, επιβεβαιώνοντας το μέγεθος του ταλάντου της, ήταν ο προμηθεϊκός «Προμηθέας»: δύο πολύ - πολύ ενδιαφέροντα έργα που δεν γνωρίζω ούτε αναφέρεται στο πρόγραμμα αν είχαν παιχτεί από την Κρατική ή και, γενικότερα, στην Ελλάδα. Μία ακόμα ενδιαφέρουσα βραδιά με την ΚΟΑ. Θέλω να ελπίζω ότι η Ορχήστρα μας θα τολμήσει να προχωρήσει και στην εκτέλεση των δύο μεγάλων συμφωνικών έργων του Λιστ, της Συμφωνίας «Ντάντε» και της Συμφωνίας «Φάουστ», που, επίσης, δεν έχω πληροφορίες αν έχουν ποτέ εκτελεστεί στην Ελλάδα. Καιρός είναι (Φωτογραφίες: Μαργαρίτα Νικητάκη).

(Φροντισμένο το πολύπτυχο πρόγραμμα-αφίσα της συναυλίας -υπεύθυνη έκδοσης Αλίκη Φιδετζή-, αν και θα ήθελα κάποιες πληροφορίες για τις πρώτες εκτελέσεις των δύο έργων του Λιστ στην Ελλάδα).

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, 19 Ιανουαρίου 2024.

(Τη συναυλία παρακολούθησα με πρόσκληση που μου παραχώρησε απευθείας η ΚΟΑ).