Στο Φτερό / Δύο και να καίνε ή Όταν ο πιανίστας δικαιώνει την κοινότοπη επιλογή

 

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: συναυλία «Δύο...» / Μουσική διεύθυνση: Φίνεγκαν Ντάουνι Ντίαρ. Σολίστ: Κίριλ Γκερστάιν, πιάνο.

 

Κοινότοπη επιλογή: το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ. 2 (1901) του Σεργκέι Ραχμάνινοφ. Ελάτε, όμως, που είναι λαοφιλές... Μαζί με το Πρώτο του άλλου σπουδαίου Ρόσου, του Τσαϊκόφσκι, τα δύο λαοφιλέστερα κοντσέρτα για πιάνο στην ιστορία της μουσικής -οι κάθε είδους διασκευές θεμάτων τους, η χρήση τους από soundtrack στον κινηματογράφο, σε «αισθηματικές» ταινίες ή μελοδράματα, έως στην τηλεόραση ή 

και σε διαφημίσεις είναι που τα έχει φθείρει και τα έχει καταστήσει έως και κοινότοπα. Αλλά δικαιολογημένα υπερχρησιμοποιούνται. Διότι αποτελούν αρτεσιανά φρέατα μελωδιών -ειδικά του Ραχμάνινοφ: ένα κοντσέρτο σφιχτοδεμένο, παθιασμένο, εντυπωσιακό αλλά όχι ξώπετσο, που προσφέρει στον πιανίστα έναν ευρύ ορίζοντα ερμηνειών. Από τον πιανίστα εξαρτάται πόσο μπορεί να αποφύγει μία εκτέλεση ρουτίνας. Ο Σοβιετικός/Ρόσος Κίριλ Γκερστάιν,

αμερικανός πολίτης πια, που ζει στο Βερολίνο, ανήκει στη χορεία των σημαντικών ερμηνευτών. Αυτών που, τελευταία, αλλεπάλληλα μετακαλεί -και μπράβο της- η Κρατική Ορχήστρα. Και η παρουσία του ως σολίστα στη συναυλία το επιβεβαίωσε. Μέγας δεξιοτέχνης, έκανε μία προσωπική

ερμηνεία: απάλλαξε το Κοντσέρτο από συναισθηματισμούς και γλυκασμούς και το «στέγνωσε» ευεργετικά επιλέγοντας φρενήρεις ρυθμούς στο πρώτο (moderato) και στο τρίτο (allegro scherzando) μέρος του και αργότερους από τους συνήθεις στο δεύτερο (adagio sostenuto), επιλογή

που αποδείχτηκε να τον δικαιώνει εκ του αποτελέσματος. Η ορχήστρα, σε φόρμα, υπό τον ικανό άγγλο αρχιμουσικό με τις αρμονικές κινήσεις Φίνεγκαν Ντάουνι Ντίαρ,  τον ακολούθησε,

έστω και αν στην αρχή φάνηκε να χάνεται η συμπόρευση, με κατανόηση και ευαισθησία. Ο Κίριλ Γκερστάιν, μετά από την αποθέωση που, δίκαια, του επιφύλαξε το κοινό, μια και φέτος, όπως είπε, τιμάται η επέτειος των 150 χρόνων από τη  γέννησή (1873) του Ραχμάνινοφ και των 80 από το θάνατό του (1943), Ραχμάνινοφ και πάλι επέλεξε να παίξει ως ανκόρ: ένα από τα «Έξι τραγούδια» του, έργο 4 (1890-1893), το «Στη σιωπή της ιερής νύχτας», μεταγραμμένο για σόλο πιάνο. Η ΚΟΑ, υπό τον Φίνεγκαν Ντάουνι Ντίαρ, άνοιξε τη συναυλία -το

ξεσηκωτικό Κοντσέρτο, λογικά, παίχτηκε στο δεύτερο μέρος- με έργο του συμπατριώτη του- Έντουαρντ Έλγκαρ, τη Συμφωνία αρ. 2 (1909-1911, πρώτη εκτέλεση 1911) -εξ ου και ο μάλλον άνοστος τίτλος της συναυλίας «Δύο...» (δύο μετακλήσεις, Συμφωνία αρ. 2, Κοντσέρτο αρ. 2...), δεν είναι απαραίτητο να δίνεται βεβιασμένα σε όλες ένας τίτλος...). Έργο καλοδουλεμένο, ενδιαφέρον, που το βρίσκω, όμως, επιγονικό και εγκεφαλικό. Η Ορχήστρα και ο μαέστρος, πάντως, έβαλαν τα δυνατά τους και έπραξαν το καλύτερο (Φωτογραφίες: Μαργαρίτα Νικητάκη).

 

(Διαφωτιστικό, αν και μου φάνηκε κάπως βιαστικό, αυτή τη φορά, το καθιερωμένο -δωρεάν- πολύπτυχο πρόγραμμα της συναυλίας -υπεύθυνη έκδοσης Αλίκη Φιδετζή).

 

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, 20 Οκτωβρίου 2023.

 

(Τη συναυλία παρακολούθησα με πρόσκληση που μου παραχώρησε απευθείας η ΚΟΑ).