Στο Φτερό / Πιανίστας ολκής ή Έναρξη λαμπερή σαν πυροτέχνημα

 

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: συναυλία / Μουσική διεύθυνση: Ματίας Φορέμνι. Σολίστ: Αντρέι Γκαβρίλοφ, πιάνο. 

 

Εναρκτήρια συναυλία για τη σεζόν 2023/2024 και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών πέτυχε το ζητούμενο: να τραβήξει κόσμο κρατώντας ένα υψηλό επίπεδο. Με ένα πολύ έξυπνο και ελκυστικό αλλά καθόλου μπανάλ πρόγραμμα -Προκόφιεφ, Ραβέλ, Βάιλ-, πρόγραμμα που, σίγουρα, δεν θα το χαρακτήριζα εύπεπτο και που επικεντρώθηκε σε έργα του πρώτου μισού του 20ου αιώνα και, ειδικότερα, της -σχεδόν- εικοσαετίας 1911-1930. Αλλά μετακαλώντας και ένα σολίστ κύρους: τον εγκατεστημένο στην Ελβετία ρόσο πιανίστα Αντρέι Γκαβρίλοφ που, συχνά, επιδίδεται σε μαραθώνιους παίζοντας

ως σολίστ, στην ίδια συναυλία, περισσότερα από ένα κοντσέρτα και, παράλληλα, διευθύνοντας την ορχήστρα. Έτσι συνέβη και τώρα αλλά σε πιο περιορισμένη κλίμακα. Ο Γκαβρίλοφ, χωρίς να διευθύνει την ορχήστρα, ερμήνευσε δύο κοντσέρτα: το κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ. 1 (1911, πρώτη εκτέλεση 1912) του συμπατριώτη του Σεργκέι

Προκόφιεφ και το Κοντσέρτο για πιάνο (αριστερό χέρι) του Μορίς Ραβέλ (1930, πρώτη εκτέλεση 1932). Και, μάλιστα, κοντσέρτα δυναμικά, μικρής, πάντως, σχετικά, διάρκειας, που, επίσης, δεν τα ερμήνευσε απνευστί αλλά από ένα σε κάθε μέρος της συναυλίας. Την οποία άνοιξε η ΚΟΑ με τον γερμανό αρχιμουσικό Ματίας Φορέμνι στο πόντιουμ να την κατευθύνει με σταθερό χέρι και έμπνευση

στην Σουίτα από την όπερα «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόνι» (1930) του συμπατριώτη του Κουρτ               Βάιλ, προσαρμοσμένη -σύμφωνα με πληροφορίες που με κόπο συγκέντρωσα και που ελπίζω να είναι σωστές, καθώς στο πρόγραμμα της συναυλίας καμία αναφορά δεν γίνεται- για ορχήστρα (1968) από τον γερμανό αρχιμουσικό Βίλχελμ Μπρούκνερ-Ρούγκεμπεργκ, Εξαιρετική δουλειά -οι μελωδίες του «Αλαμπάμα σονγκ» («Ω, φεγγάρι της

Αλαμπάμα») και άλλων κομματιών της όπερας ήχησαν, και χωρίς το τραγούδι, λάγνες-, ερμηνεύτηκε με λαμπρότητα και αισθαντικότητα από την ορχήστρα. Τη διαδέχτηκαν ο Αντρέι Γκαβρίλοφ και το Κοντσέρτο του Προκόφιεφ. Έργο νεανικό αλλά κάθε άλλο παρά ισχνό, που φανερώνει έναν εκρηκτικό συνθέτη και που προσφέρει εκρήξεις-πυροτεχνήματα στο σολίστ. Ο Αντρέι Γκαβρίλοφ, εκρηκτικός, επίσης, δεξιοτέχνης αλλά και με 

ουσιαστικό υπόστρωμα, ανταποκρίθηκε πλήρως: το ερμήνευσε λαμπρά δένοντας γερά τα νήματα με την ορχήστρα και με το μαέστρο -ταίριαξαν. Εξαιρετική αποδείχθηκε η σύμπνοιά τους και στο Κοντσέρτο του Ραβέλ. Έργο που γράφτηκε από τον γάλο συνθέτη

κατά παραγγελία του αυστριακού πιανίστα Πάουλ Βίτγκενστάιν ο οποίος είχε χάσει το δεξί του χέρι στον Μεγάλο Πόλεμο (τον Πρώτο Παγκόσμιο) καθόλου δεν μοιάζει με ρουτινιέρικη πραγμάτωση. Αντιθέτως πρόκειται για ένα μεγαλόπρεπο έργο, με αισθητές τις τζαζιστικές επιρροές -η τζαζ, τότε, είχε γοητεύσει και

κατακυριεύσει την Γαλία- αλλά και με ένα σκοτεινό, μελαγχολικό υπόβαθρο. Ο 68χρονος πιανίστας, εξίσου δυναμικός αλλά διαφοροποιούμενος από το αγλαό ύφος του Προκόφιεφ, εκτέλεσε εξαιρετικά και το κοντσέρτο αυτό, με εκπληκτική δεξιοτεχνία, με το αριστερό του χέρι να ηχεί σαν δύο χέρια, σε εξαιρετική, πάντα, όσμωση με τον μαέστρο Φορέμνι και την ορχήστρα. Οι οποίοι έκλεισαν τη συναυλία και πάλι με Ραβέλ: τη Σουίτα αρ. 2 (1913) από τη μουσική μπαλέτου «Δάφνις και Χλόη» (1912), εμπνευσμένη από το ομώνυμο βουκολικό μυθιστόρημα του Έλληνα της ρομαϊκής

εποχής (3ος μ.Χ αιώνας) Λόγγου. Ο Ματίας Φορέμνι απέδειξε οριστικά ότι μπορεί να οδηγήσει σωστά και με λαμπρά αποτελέσματα την ορχήστρα και σ’ αυτό το εμπρεσιονιστικό αριστούργημα. Μία πολύ ενδιαφέρουσα, μουσικά λαμπερή βραδιά που εύχομαι να προοιωνίζεται μία μεστή σεζόν για την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (Φωτογραφίες: Θωμάς Δασκαλάκης).

 

(Πληρέστατο, αν εξαιρέσουμε το σημείωμα για το έργο του Βάιλ, το καθιερωμένο -δωρεάν- καλόγουστο πολύπτυχο-πρόγραμμα της συναυλίας- -υπεύθυνη έκδοσης Αλίκη Φιδετζή).

 

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, 20 Οκτωβρίου 2023.

 

(Τη συναυλία παρακολούθησα με πρόσκληση που μου παραχώρησε απευθείας η ΚΟΑ).