July 21, 2023

Στο Φτερό / Αφρός γαλικής σαμπάνιας

 
«Το ταξίδι στη Σελήνη» του Ζακ Όφενμπαχ (στη μουσική έκδοση της παρτιτούρας αξιοποιήθηκε η διασκευή των Τιμπό Περίν - Ζαν-Κριστόφ Κεκ), λιμπρέτο (Βερν) Αλμπέρ Βανλό-Εζέν Λετεριέ-Αρνόλ Μορτιέ (προσαρμογή λιμπρέτου και νέα εκδοχή διαλόγων Αγκάτ Μελινάν) / Μουσική διεύθυνση: Ηλίας Βουδούρης. Σκηνοθεσία: Λοράν Πελί.
 
Ο βασιλιάς Βρόντος επιθυμεί να παραιτηθεί υπέρ του διαδόχου γιου του, πρίγκιπα Καπρίς. Εκείνος όμως, που του αρέσουν τα ταξίδια, επιθυμεί να ταξιδέψει πρώτα στην Σελήνη. Ο έμπιστος του βασιλιά επιστήμονας Μικροσκόπιος αναλαμβάνει να υλοποιήσει την επιθυμία του νεαρού: 
κατασκευάζει ένα θαλαμίσκο στον οποίο εισέρχονται, εκτός από τον πρίγκιπα, και ο βασιλιάς πατέρας του και ο ίδιος ο Μικροσκόπιος και ο οποίος εκτοξεύεται προς τη Σελήνη με ένα τεράστιο κανόνι. Όταν φτάνει, οι κάτοικοι της Σελήνης, που θεωρούσαν τη γη ακατοίκητη, μένουν έκπληκτοι. Και ο δικός τους βασιλιάς, ο Κόσμος, ετοιμάζεται να τους συλλάβει. Αλλά με τη
μεσολάβηση της βασίλισσας Μαρμίτας, συζύγου του βασιλιά, και της κόρης του, πριγκίπισσας Φαντασίας, που τους έχουν συμπαθήσει, τη γλυτώνουν. Ο Καπρίς ερωτεύεται την Φαντασία και ο Μικροσκόπιος την Μαρμίτα αλλά ανακαλύπτουν ότι στην Σελήνη δεν υφίσταται η έννοια του έρωτα και ότι τα παιδιά... παραγγέλνονται. Ένα μήλο, όμως, από αυτά που έχουν φέρει από τη γη και που ο Καπρίς προσφέρει στην Φαντασία, 
όταν εκείνη το δαγκώσει -κάτι από Βιβλικό Προπατορικό Αμάρτημα...-, της δημιουργεί μαγικά αποτελέσματα: ερωτεύεται και εκείνη τον Καπρίς. Οι συμπατριώτες της τη θεωρούν άρρωστη. Αλλά το ελιξήριο που παράγουν από τα μήλα κάνει και την Μαρμίτα να υποκύψει στον Μικροσκόπιο. Στο μεταξύ, στην Σελήνη ξεσπάει μία τρομερή χιονοθύελλα, απειλητική για τη ζωή όλων κάτι από Βιβλικό Κατακλυσμό...
Καταφεύγουν, Σεληνίτες και Γήινοι, σε ένα ηφαίστειο για να γλυτώσουν από το θανατηφόρο κρύο. Αλλά μία ηφαιστειακή έκρηξη τους ξαναφέρνει στην επιφάνεια διαλύοντας τον παγετό. Έτσι σώζονται και όλοι θαυμάζουν, πια, τη γη που ανατέλλει και το «γήφως» -κατά το σεληνόφως που θαυμάζουμε εμείς. Ο εβραϊκής καταγωγής Γερμανός Ζακ Όφενμπαχ, που διέπρεψε με τις αγέραστες οπερέτες του στην Γαλία, τον 19ο αιώνα, έγραψε (1875) την τρισχαριτωμένη όπερα-φαντασμαγορία, όπως τη χαρακτηρίζει,
«Το ταξίδι στην Σελήνη», πάνω στο -αδύναμο, με σκηνές περισσότερο αφορμές για εφέ και με ανοιχτό, εκκρεμές τέλος- σατιρικό λιμπρέτο των Αλμπέρ Βανλό, Εζέν Λετεριέ και Αρνόλ Μορτιέ, πολύ χαλαρά εμπνευσμένο από τα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας του Ζιλ Βερν «Από την Γη στην Σελήνη» και «Ταξίδι στο κέντρο της Γης»: ένα παραμύθι με μελωδικές, χαρούμενες, χορευτικές, ξεσηκωτικές
μουσικές, από το οποίο εμπνεύστηκε και ο Ζορζ Μελιές την ομώνυμη («Ταξίδι στην Σελήνη», 1902) βουβή ταινία του. Ο γάλος σκηνοθέτης Λοράν Πελί, ξεσκολισμένος -η «ειδικότητά» του!- και με εντυπωσιακά αποτελέσματα 
στον Όφενμπαχ -έχει ήδη ανεβάσει, και όχι μόνο μία φορά την καθεμία, έξι οπερέτες του και την όπερά του «Τα παραμύθια του Χόφμαν»- βασίστηκε για την παράστασή του (2021 σε live streaming, 2023 με κοινό) σε μία διασκευή της μουσικής του έργου από τους Τιμπό Περίν και Ζαν-Κριστόφ Κεκ και σε προσαρμογή του
λιμπρέτου και νέα εκδοχή των διαλόγων από την Αγκάτ Μελινάν, ώστε να το φέρει πιο κοντά μας και να το κάνει ένα θέαμα κατάλληλο και για παιδιά -εξ ου και η ένταξή του στον Κύκλο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής «Όπερα για Όλη την Οικογένεια». Η επιτυχία του -διότι περί επιτυχίας πρόκειται- έγκειται, βασικά, στο ότι η σκηνοθεσία του (που προσαρμόστηκε ειδικά για την ΕΛΣ) είναι απόλυτα συντονισμένη, μέσα από την κίνηση και το χορό, με τη μουσική
του Όφενμπαχ -έγινε ΠΑΝΩ στη μουσική του Όφενμπαχ: μία όπερα-μπαλέτο, με γούστο, με χιούμορ, με γαλική φινέτσα, ανάλαφρη, χαριτωμένη, εύφορη, χαρμόσυνη -σαν αφρός σαμπάνιας. Γαλικής σαμπάνιας. Τα υπέροχα σκηνικά της Βελγίδας Μπαρμπαρά ντε Λεμπούρ -αυτή η γη-χωματερή σκουπιδιών αλλά τόσο καλόγουστα και χρωματικά ελκυστικά «συμπυκνωμένων»-, άριστα φωτισμένα
από τον Γάλο Ζοέλ Αντάμ και τα ευφάνταστα κοστούμια -υπέροχο το πορτοκαλί του Καπρίς, ανάμεσα στα σκουρόχρωμα των άλλων Γήινων και στα λευκά των Σεληνιτών- που υπογράφει ο ίδιος ο σκηνοθέτης συντελούν αποφασιστικά στο αφρώδες παραστασιακό αποτέλεσμα. Ως προς το μουσικό μέρος η
Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής υπό τον Ηλία Βουδούρη στην αρχή ακουγόταν κάπως χαλαρή και άδετη αλλά, σύντομα, βρήκε τον εαυτό της και, μαζί με την εξαιρετική Λαϊκή Χορωδία Νέων της «Κωμικής Όπερας» που διευθύνει η Σαρά Κονέ, επιτυχημένα μπολιασμένη από την Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ που διευθύνει η Κωνσταντίνα Πιτσιάκου, στηρίζουν το αποτέλεσμα. Τα μέλη της διανομής -οι
περισσότεροι καλλιτέχνες, μέλη νυν ή πρώην της Λαϊκής Χορωδία Νέων της «Κωμικής Όπερας», δεν έχουν, ίσως, υψηλές φωνητικές προδιαγραφές αλλά ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του έργου. Ο Λοράν Πελί, εξάλλου, τους έχει οδηγήσει εξαιρετικά, όπως και την πολυμελή μικτή χορωδία. Σαφώς, πάντως, ξεχώρισα την Λουντμιλά Μπουακάζ, έξοχη φωνητικά και υποκριτικά, με χιούμορ, πριγκίπισσα Φαντασία. Μία παράσταση έξυπνη, φωτεινή, 
 
ανοιχτόκαρδη, ένα παραμύθι που ξεσηκώνει μικρούς και μεγάλους. Θα ήταν ευχής έργο αν επαναλαμβανόταν την επόμενη χειμερινή
περίοδο. Δύο παραστάσεις εκτός σεζόν, μέσα στον Ιούλιο, δεν της άξιζαν. Ξεσήκωσε τόσο το κοινό που η αίσθησή μου είναι ότι θα μπορούσε να παίζεται για πολλά βράδια. Όσο για τον Λοράν Πελί πιστεύω ότι θα άξιζε να τον καλέσει η Λυρική για να ανεβάσει μία από τις μεγάλες οπερέτες του Όφενμπαχ. Κυλούν στο αίμα του (Φωτογραφίες: Βαλέρια Ισάεβα). 
 
(Ικανοποιητικό το -δίγλωσσο, ελληνικά και αγγλικά- έντυπο πρόγραμμα της παράστασης -υπεύθυνος έκδοσης Νίκος Λ. Δοντάς).
 
Εθνική Λυρική Σκηνή / Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος», Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», «Όπερα για Όλη την Οικογένεια», συμπαραγωγή Εθνική Λυρική Σκηνή-Κωμική Όπερα του Παρισιούαϊκή Όπερα της Βιένης-Όπερα Ανζέ/Νάντης, 13 Ιουλίου 2023.

No comments:

Post a Comment