February 6, 2020

Στο Φτερό / Η αγάπη δεν αρκεί...


«Ο γιος» του Φλοριάν Ζελέρ / Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. 

Ο Νικολά είναι στα δεκαεπτά, μαθητής Λυκείου, κοντά στο μπακαλορεά του. Μοναχοπαίδι, οι γονείς του έχουν χωρίσει, ζει με τη μητέρα του, την Άννα, ο πατέρας του, ο Πιερ, έχει κάνει καινούργια οικογένεια με την Σοφία, την κοπέλα με την οποία ερωτεύτηκαν ενώ ήταν παντρεμένος, έχουν κι ένα μωράκι, τον

Ερίκ. Ο Νικολά περνάει μία μεγάλη, σοβαρή κρίση εφηβείας που ξεκίνησε αφότου τους άφησε ο πατέρας του τον οποίο υπεραγαπούσε. Η συγκατοίκηση με τη μητέρα του, που δεν έχει συνέλθει από το χωρισμό, είναι επώδυνη και από το σχολείο του 

την ειδοποιούν, στη μέση της σχολικής χρονιάς, ότι έχει να πατήσει το πόδι του εκεί τρεις μήνες και ότι θα τον διώξουν. Η μάνα ζητάει τη βοήθεια του πατέρα -το παιδί τούς ομολογεί ότι τις ώρες που υποκρινόταν ότι πάει σχολείο περπατούσε στους δρόμους ή
πήγαινε στο πάρκο. Προσπαθούν να καταλάβουν τι συμβαίνει. Δεν εξηγεί τίποτα. Ίσως και να μην καταλαβαίνει και ο ίδιος τι του συμβαίνει. Μόνο ένα «η ζωή μού είναι βάρος» τους λέει. Και ζητάει να πάει να μείνει στο σπίτι του πατέρα του. Ο οποίος πείθει την Σοφία να τον δεχτεί στο σπίτι τους και πείθει το αγόρι να πάει σε άλλο σχολείο. Τα πράγματα δείχνουν να εξομαλύνονται,
ο πατέρας του προσπαθεί να τον βοηθήσει όπως νομίζει ότι είναι καλύτερα κρίνοντας εξ ιδίων, ο Νικολά του λέει αυτό που ήθελε να ακούσει -ότι «όλα οφείλονται σε μία ερωτική απογοήτευση»-, η Σοφία είναι φιλική μαζί του αλλά δεν τον εμπιστεύονται. Και αυτό ανατρέπει την όποια ισορροπία του. Ο Πιερ μαθαίνει ότι ο Νικολά δεν πηγαίνει και στο καινούργιο σχολείο, ότι τους λέει ψέματα και ανακαλύπτει ότι

αυτοτραυματίζεται χαράζοντας τα μπράτσα του με μαχαίρι. Η σύγκρουσή τους θα καταλήξει σε απόπειρα αυτοκτονίας του παιδιού που κόβει τις φλέβες του. Τον προλαβαίνουν, τα τραύματα 
είναι επιπόλαια αλλά τον απομονώνουν στην ψυχιατρική κλινική του νοσοκομείου και ο γιατρός ζητάει από τους γονείς του να δώσουν την έγκρισή τους να μείνει εκεί για μεγαλύτερο διάστημα επειδή, από την πείρα του, θεωρεί τις αυτοκτονικές τάσεις του, που δεν έχουν εκλείψει, επικίνδυνες. Για τον Νικολά η ψυχιατρική κλινική είναι η κόλαση και τους ικετεύει να τον εμπιστευτούν και να τον πάρουν στο σπίτι. Εκείνοι υποκύπτουν στα παρακάλια του από την αγάπη που έχουν στο παιδί και από τις ενοχές τους -ο καθένας τους πιστεύει για τον εαυτό του ότι ο ίδιος φταίει. Έκαναν λάθη, όμως τον αγαπούν. Και θα πράξουν ό,τι μπορούν. Αλλά, όπως ο γιατρός τούς είπε, η αγάπη δεν αρκεί. Και η απόφασή τους δεν θα είναι η σωστή. Ο Γάλος Φλοριάν Ζελέρ στο έργο του «Ο 
γιος» (2018) θίγει, χωρίς μελοδραματισμούς, χωρίς διδακτισμούς, ένα λεπτό έως επικίνδυνο θέμα: τη σχέση των γονιών με τα παιδιά τους στην εφηβεία. Συγγραφέας, που μαζί με την Γιασμινά Ρεζά νομίζω είναι οι πιο ευφυείς του σύγχρονου γαλικού θεάτρου, γιατί ξέρουν -κάτι ανάλογο με τον Άλαν Έικμπόρν στο βρετανικό θέατρο- να κρατούν θαυμαστά τις ισορροπίες -είναι άμεσοι, απευθύνονται στο ευρύ κοινό, το γοητεύουν, το καθηλώνουν, το διασκεδάζουν όταν γράφουν κωμωδία, αλλά χωρίς να ευτελίζουν τα θέματά τους μέσα από τα οποία κρίνουν την κοινωνία τους-, ο Ζελέρ, με θαυμαστή αίσθηση της δραματικής οικονομίας, στον «Γιο», απλώνει στο θέμα του χωρίς να το ξεχειλώσει, χωρίς φλυαρίες, με λιτότητα, αφαιρώντας, πετώντας κάθε τι το περιττό,
κρατώντας μόνο το ψαχνό και συνδέοντας επιδέξια, χωρίς να χάσει το χιούμορ του, τα νήματα, σε δεκαεπτά σύντομες, σφιχτές σκηνές που ακολουθούν μία γραμμική, 

ρεαλιστική αφήγηση στην οποία υπεισέρχονται ελάχιστες στιγμές αφαίρεσης. Αιφνιδιάζει, ανατρέπει και κλείνει το έργο με μία σκηνή συγκινητική, συναρπαστική που μένει στη μνήμη. Το γράφω για τον Ζελέρ, με κάθε ευκαιρία, αφότου ο Σπύρος Παπαδόπουλος ανέβασε πρώτος στην Ελλάδα, το 2013, έργο του -το «Μου λες 

αλήθεια;»-, με τον Σταμάτη Φασουλή και τον Θοδωρή Αθερίδη να ακολουθούν με «Το ψέμα» και το «Ο μπαμπάς», αντίστοιχα: δεν ξέρω αν είναι μεγάλος συγγραφέας αλλά είναι μεγάλος μάστορας. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος βρέθηκε στα χωρικά του ύδατα: σύγχρονο έργο, ανθρωπίνων σχέσεων και κοινωνικού προβληματισμού. Είδος στο οποίο έχει διαπρέψει. Με βάση την 

καθαρή, θεατρική μετάφραση της Κοραλίας Σωτηριάδου, δούλεψε πολύ τις λεπτές αποχρώσεις του κειμένου, ανέσυρε συμπεριφορές και κρυμμένα αισθήματα μέσα από τους χαρακτήρες, επεξεργάστηκε επιδέξια τους ρυθμούς και τις παύσεις και δίνει ένα παραστασιακό αποτέλεσμα συγκινητικό στη λιτότητά του, χωρίς 

να υπερβαίνει το συγγραφέα, καθηλωτικό θα έλεγα -θα μπορούσα να μιλήσω για την καλύτερη παράστασή του, αν δεν είχε και άλλες σημαντικές στο ενεργητικό του. Η Ευαγγελία Θεριανού με τα σκηνικά της, τα ευέλικτα και απολύτως λειτουργικά, αποδεικνύει ότι ο/η καλός/ή σκηνογράφος μπορεί να βρει άξιες και καλαίσθητες λύσεις και μέσα από την υποχρεωτική πια λιτότητα των παραγωγών, πόσο μάλλον όταν έχει τη βοήθεια φωτισμών όπως
αυτούς που σχεδίασε ο Σάκης Μπιρμπίλης. Πολύ καλή δουλειά! Τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα, τα αρμόζοντα. Ο ιδιαίτερα ταλαντούχος Σταύρος Γασπαράτος έχει γράψει δυνατές μουσικές που υποβάλλουν ατμόσφαιρα και προαναγγέλλουν τι μέλλει γενέσθαι... Η Σεσίλ Μικρούτσικου έχει επιμεληθεί με επάρκεια την κίνηση. Η σκηνή της συμπλοκής πατέρα-γιου σε απόσταση αναπνοής από τους θεατές είναι απόλυτα πειστική -δεν χάνεται ούτε πόντος. Η παράσταση ευτυχεί και στη διανομή. Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος ωριμάζει επιτυχώς: εξαιρετικός ο Πιερ του. Πολύ καλή η Δέσποινα Κούρτη (Άννα) αλλά δεν με έπεισε στη σκηνή 6, στα κλάματά της. Απολύτως πειστικός ο Γιώργος Μακρής στο σύντομο ρόλο του Γιατρού. Ο Δημήτρης Κίτσος δεν πείθει, απλώς, ως 17χρονος Νικολά. Είναι τόσο αποτελεσματικός -πώς τρώει τα νύχια του!-, τόσο αληθινός -θα πρέπει να δούλεψε πολύ με το
σκηνοθέτη- ώστε να δίνει ευοίωνα σημάδια για ένα λαμπρό μέλλον. Αφήνω τελευταία την Άννα Καλαϊτζίδου (Σοφία): μία σπουδαία ηθοποιός που το αποδεικνύει για άλλη μία φορά όχι μόνο με τον τρόπο που μιλάει, που κινείται και που εκφράζεται αλλά και με τον τρόπο που ακούει και με τον τρόπο που σιωπά. Καιρός να της δοθεί η ευκαιρία για έναν μεγάλο, επώνυμο ρόλο. Μία παράσταση που αξίζει να τη δείτε γιατί πιστεύω ότι θα σας ικανοποιήσει απόλυτα (Φωτογραφίες: Δομνίκη Μητροπούλου).

(Το έντυπο πρόγραμμα της παράστασης -υπεύθυνη εκδόσεων Κοραλία Σωτηριάδου-, το γνώριμο βιβλίο που συνοδεύει τις παραγωγές του «Θεάτρου του Νέου Κόσμου», σχεδιασμένο, όπως

πάντα, με μεγάλη προσοχή και καλαισθησία. Περιλαμβάνει το κείμενο της μετάφρασης και διαφωτιστικά κείμενα -ανάμεσά τους η πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση του έργου, με τον τίτλο «Το νήμα. Σκέψεις με αφορμή τον Γιο του Φλοριάν Ζελλέρ», από τη θεατρολόγο και υπεύθυνη οργάνωσης και επικοινωνίας του «Θεάτρου του Νέου Κόσμου» Μαρία Παπαλέξη).

«Θέατρο του Νέου Κόσμου» / Κεντρική Σκηνή, 30 Ιανουαρίου 2020.

No comments:

Post a Comment