July 29, 2016

Με χορούς, με χορούς και με τραγούδια / 22ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας




Η Καλαμάτα είναι πάντα εκεί. Όμορφη. Και οι φίλοι μας της Καλαμάτας, οι πάντα φιλόξενοι και ανθρώπινοι, εκεί είναι. Και το Φεστιβάλ Χορού της. Έφτασε στον αριθμό 22. Δεν είναι, βέβαια, πια και… τόσο Διεθνές -ας όψεται η κρίση. Αλλά συνεχίζει. Με καλλιτεχνική διευθύντρια, από φέτος, την Κατερίνα Κασιούμη. Και με τους ανθρώπους του που, χρόνια τώρα, δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό.
Αποφασίσαμε, έστω και αν το πρόγραμμα έδειχνε αδύναμο και παραγεμισμένο με παράλληλες εκδηλώσεις και σεμινάρια, να κατεβούμε και φέτος για τέσσερις μέρες. Ιδίοις, και πάλι, αναλώμασι, που έλεγαν παλιά -όσο μπορούμε ακόμη... Βρήκαμε το Μέγαρο Χορού λαμπερό και βολικό και λειτουργικό, με καλόγουστα διαμορφωμένη ολόκληρη πια την αυλή του -μου λείπει το θέατρο στο Κάστρο ως θέση, ως θέα, ως ατμόσφαιρα αλλά με την καλαματιανή ζέστη, ως συνήθως, να βαράει κόκκινο, και την υγρασία να την κάνει αφόρητη, σαφώς και δεν νοστάλγησα εκείνη την άνοδο του Γολγοθά μέχρι το Κάστρο…
Σάββατο απόγευμα, μετά το πρώτο μπανάκι στην παραλία υπό την σκιάν του Καλαθιού, και περνάμε πρώτα από το Στούντιο του Μεγάρου: παράλληλη εκδήλωση με -αέναη- προβολή της εγκατάστασης/ταινίας «The Running Tong», δημιουργίας της χορογράφου Σιβόν Ντέιβις και του κινηματογραφιστή Ντέιβιντ Χίντον, δύο εκλεκτών Βρετανών που έχουν συνεργαστεί με σχεδιαστές ήχου, ανιματέρ και 22 χορευτές και χορογράφους. 

Μία γυμνή γυναίκα με υπέροχο, αθλητικό σώμα -ο κεντρικός αφηγηματικός άξονας- τρέχει μέσα στα δέντρα, μέσα στο χρόνο, μέσα στις εποχές, μέσα στους τόπους, μέσα στο Λονδίνο. Η εικόνα κάθε τόσο παγώνει και η γυναίκα βρίσκεται «εγκλωβισμένη» σε καταστάσεις, σε εικόνες, σε γεγονότα, σε ιστορίες ιδιαίτερες, κάποτε σουρεαλιστικές, κάθε φορά επινοημένες από διαφορετικό χορογράφο ή χορευτή. Φωτογραφίες, κολάζ, animation, φωνές off… Γοητευτικό το αποτέλεσμα! Αλλά μόνο τρία-τέσσερα άτομα ήμασταν εκεί για να το δούμε…
Το βράδυ, στην Κεντρική Αίθουσα, που έχει κόσμο αλλά δεν είναι εντελώς γεμάτη, το μόνο ξένο χορευτικό σύνολο της φετινής διοργάνωσης: η λονδρέζικη Ομάδα Χορού «Candoco» -μία ομάδα χορευτών με και χωρίς αναπηρία, η οποία γιορτάζει φέτος τα 25 χρόνια της. Άκρα που λείπουν, δύο από τους χορευτές σε αναπηρικά αμαξίδια, θαυμάζεις τη δύναμή τους, θαυμάζεις το δέσιμό τους, θαυμάζεις τη θέλησή τους, όσο και αν, αρχικά, αναστατώνεσαι. Στο «Behold» (2015), το πρώτο κομμάτι, σε χορογραφία του βρετανού Αλεξάντερ Γουίτλι πάνω σε μουσική του Νιλς Φραμ, οι επτά χορευτές παλεύουν με μεγάλα κομμάτια υφάσματος. Το παραστασιακό αποτέλεσμα, ποιητικό. 
Η δεύτερη χορογραφία, όμως, είναι που με ενθουσίασε: «Notturnino» (2014) του Ελβετού Τόμας Χάουερτ, εμπνευσμένο από το ντοκιμαντέρ «Il Bacio di Tosca» («Το φιλί της Τόσκα», 1984) του επίσης Ελβετού Ντάνιελ Σμιτ, μία ταινία γυρισμένη στην «Casa Verdi» του Μιλάνου, τον οίκο ευγηρίας για απόμαχους καλλιτέχνες της όπερας, με παλαίμαχους να μιλούν για τη ζωή τους, για το παρελθόν, για τις αναμνήσεις τους και να τραγουδούν ή και να παίζουν σκηνές από όπερες. Ο χορογράφος είχε μία ιδιοφυή ιδέα: να κρατήσει αποσπάσματα μόνο από την ηχητική μπάντα της ταινίας, όχι οπτικό υλικό. 
Και πάνω σ’ αυτά και σε αποσπάσματα από όπερες να χορογραφήσει, δίνοντας αυτοσχεδιαστικές ελευθερίες στους οκτώ χορευτές του, ντυμένους «παράταιρα» σαν με κοστούμια βεστιαρίου -κάποιοι άντρες με γυναικεία-, έξοχα, τελικά, συνταιριασμένα χρωματικά από την -προφανώς Ελληνίδα- Νατάσα Σταματάρη που τα σχεδίασε. Οι πληγωμένες από το χρόνο φωνές των συνταξιούχων της όπερας μετουσιώνονται, γίνονται κίνηση εκρηκτική μέσα από πληγωμένα από τη φύση κορμιά σε μία χορογραφία που πετάει: συγκλονιστική!
Την Κυριακή, στην ίδια αίθουσα -σχεδόν γεμάτη- παρακολουθήσαμε και κάτι -κατά το ήμισυ δικό μας: «Europium» της Λίντας Καπετανέα και του Σλοβάκου Γιόζεφ Φρούτσεκ -πάνω σε μουσική του Βασίλη Μαντζούκη- από την ομάδα τους «RootlessRoot». Μία χορογραφία που δημιουργήθηκε στο Στούντιο Χορού Καλαμάτας. Εύγλωττος ο τίτλος «Europium»… Οι δύο χορευτές/χορογράφοι, που ίδρυσαν την ομάδα το 2007, στοχάζονται για την πορεία αυτού που ονομάζουμε «δυτικό πολιτισμό», ελεύθερα εμπνεόμενοι από την τραγική ιστορία της σχεδίας της «Μέδουσας» -της γαλικής φρεγάτας που προσάραξε το 1816 ανοιχτά της Σενεγάλης και το πλήρωμά της, για να απομακρυνθεί και να γλυτώσει, κατασκεύασε σχεδία η οποία, όμως, περιπλανήθηκε για τρεις μήνες και, όταν εντοπίστηκε, από τους 160 περίπου που είχαν καταφύγει σ’ αυτή και που, απεγνωσμένοι, αναγκάστηκαν να φτάσουν στον κανιβαλισμό για να επιζήσουν, βρέθηκαν ζωντανοί 10… 
Η χορογραφία -οι χορευτές κουβαλούν και συγκεντρώνουν στη σκηνή γύρω στους 25 πανύψηλους κορμούς από τους οποίους «συναρμολογούν» μία σχεδία-κελί-, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και δυναμική, καθηλωτική θα έλεγα, με την Λίντα Καπετανέα, χορεύτρια εκ-πλη-κτι-κή, να κλέβει τις εντυπώσεις, θα κέρδιζε, νομίζω, αν έλειπε η φλύαρη πρόζα του προλόγου, που, πιστεύω πως δημιουργήθηκε απλώς για να δώσει έναν μεταμοντέρνο τόνο στην παράσταση.
Και η Δευτέρα είναι καλή μέρα. Δεν έχει Φεστιβάλ αλλά έχει Πύλο. Πανέμορφη!
Το Φεστιβάλ έκλεισαν, την Τρίτη, ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς, ο τενόρος Γιάννης Χριστόπουλος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό τον Μίλτο Λογιάδη. Όχι, δεν χόρεψαν. Γκαλά όπερας έδωσαν. Το οποίο, πάντως, δημιούργησε απορίες τι γύρευε σε ένα φεστιβάλ χορού και πόσο το μπαστάρδευε… Πιθανόν, σκέφτηκαν πως το κάπως ισχνό πρόγραμμα χρειαζόταν τόνωση. Πόσο μάλλον όταν η παρουσία του Δημήτρη Πλατανιά, γνήσιου -και πολύ αγαπημένου- τέκνου της Καλαμάτας, θα λειτουργούσε ως πόλος έλξης. Όπως και λειτούργησε. Ξεχειλισμένη η Κεντρική Αίθουσα, τα εισιτήρια προπωλημένα πολύ καιρό πριν και πλήθος οι αναζητούντες αλλά μη ευρίσκοντες.
Ο Μίλτος Λογιάδης διηύθυνε μία επαρκή Κρατική στις Εισαγωγές από το «Γάμο του Φίγκαρο» του Μότσαρτ και τη «Δύναμη του πεπρωμένου» του Βέρντι, στην Βαρκαρόλα από «Τα παραμύθια του Χόφμαν» του Όφενμπαχ -την ορχηστρική εκδοχή της- και στο Ιντερμέτζο από την «Καβαλερία Ρουστικάνα» του Μασκάνι και συνόδευσε τον Γιάννη Χριστόπουλο, που δεν ήταν σε μεγάλη φόρμα, κυρίως στην πρώτη, σε δύο άριες από την «Λουτσία ντι Λάμερμουρ» του Ντονιτσέτι και από την «Μποέμ» του Πουτσίνι και Πλατανιά και Χριστόπουλο σε δύο ντουέτα από τους «Αλιείς μαργαριταριών» του Μπιζέ και την «Μποέμ», επίσης, ντουέτο που μπιζαρίστηκε στο τέλος -και τα δύο ντουέτα πήγαν πολύ καλά, με βαρύτονο και τενόρο άριστα εναρμονισμένους και συντονισμένους μεταξύ τους και με την ορχήστρα.

Ο Δημήτρης Πλατανιάς, στη χρυσή ωριμότητά του, με φωνή που έχει ανοίξει, έχει πλατύνει, έχει βαθύνει και βγαίνει, με υψηλή τεχνική, από ένα εκπληκτικό ηχείο, τραγούδησε, συνοδευόμενος πάντα από την Κρατική, μία άρια του Φίγκαρο από τον μοτσάρτειο «Γάμο του Φίγκαρο», το υπέροχο «Credo» του Ιάγου από τον «Οθέλο» του Βέρντι -συγκλονιστικός!-, το «Eri tu» από τον «Χορό μεταμφιεσμένων» του Βέρντι -μία εκπληκτική απόδοση!- και το «Nemico della Patria» από τον «Αντρέα Σενιέ» του Τζορντάνο -επίσης συναρπαστικά- δίνοντας ένα μέτρο των δυνατοτήτων του. Το χειροκρότημα και τα «μπράβο» ήταν δηλωτικά του ενθουσιασμού του κοινού.
Και του χρόνου, λοιπόν! Ελπίζοντας σε ένα πιο ισχυρό πρόγραμμα.

ΥΓ. Τις μέρες αυτές, κάθε που μπαίναμε στο Μέγαρο Χορού, κάθε δύο κουβέντες που κάναμε, κάθε που καθόμασταν στην πλατεία, κάτι μας έλειπε: ναι, ήταν η Βίκυ Μαραγκοπούλου. Είκοσι ένα χρόνια ήταν αυτά… Το γέννησε το συγκεκριμένο Φεστιβάλ η Βίκυ Μαραγκοπούλου, η τέως καλλιτεχνική διευθύντριά του, το άνδρωσε, το επέβαλε, το διεθνοποίησε, το κατέστησε πόλο έλξης, το ανέδειξε σε μοχλό προώθησης της Καλαμάτας. Η παρουσία της, καθοριστική.
Αν ζούσαμε σε έναν άλλο τόπο, αυτό το Μέγαρο Χορού της Καλαμάτας, που δεν θα υπήρχε, αν δεν έπραττε όσα έπραξε η Βίκυ Μαραγκοπούλου, θα έφερε -τουλάχιστον...- το όνομά της. Θα ήταν Μέγαρο Χορού Καλαμάτας «Βίκυ Μαραγκοπούλου». Αλλά ζούμε στο τόπο που λέγεται Ελλάδα... Χάρηκα, πάντως, που, έστω, στο βιβλίο/πρόγραμμα του Φεστιβάλ ο δήμαρχος της Καλαμάτας κ. Νίκας, στο σημείωμά του, αυτή τη φορά, τουλάχιστον τη θυμήθηκε την Βίκυ Μαραγκοπούλου…

22ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Μέγαρο Χορού Καλαμάτας/Κεντρική Αίθουσα και Στούντιο, 23, 24, 26 Ιουλίου 2016.

No comments:

Post a Comment