Για τρακόσα φεστιβαλικά ευρώ…

Το Τέταρτο Κουδούνι / 29 Μαΐου 2014

Μπέος, λοιπόν, στον Βόλο; Ε, κι εγώ:

Ελέχθη κάποτε: «Ich bin ein Berliner» -«Είμαι ένας Βερολινέζος». 

Να παραφράσω: «Ich bin kein Voliotis» -«Δεν είμαι (πια) Βολιώτης» (Σιγά, βέβαια, που θα κάτσει να σκάσει ο περί ου ο λόγος, δηλαδή...).

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Μπέος στον Βόλο, Μώραλης /Μαρινάκης -κάτι σε Πούτιν /Μεντβέντιεφ μου κάνει αυτό το ντουέτο…- στον Πειραιά, ο Ζαγοράκης ευρωβουλευτής, Λύσανδρος Γεωργαμλής ο ένας -ο μη εκλεγείς- απ’ τους δυο υποψήφιους του δεύτερου γύρου σε Φιλαδέλφεια/Χαλκηδόνα, όλη την Κυριακή ν’ ακούω στα κανάλια περί «ντέρμπι» στην Περιφέρεια Αττικής, «τα καλύτερα γκολ μπαίνουν στο δεύτερο ημίχρονο» δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας…: μωρέ, αυτό, λοιπόν, είναι που λένε «η ποδοσφαιροποίηση της πολιτικής ζωής του τόπου». Μεταφορικά και στην κυριολεξία της πλέον…

Και πάλι: Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Α, ναι, κι η Μαρία Σπυράκη, ευρωβουλευτίνα… Εκ των πρώτων σε ψήφους. Αυτό με ξεπερνάει. Είναι αυτοάνοσο.

«The rest is silence» («Άμλετ», πράξη 5η, σκηνή 2η).

Για σταθείτε… Για σταθείτε! Εδώ αγριεύουν τα πράγματα. Στο facebook κυκλοφόρησε η εξής καταγγελία: «Σε ‘επίσημη’ καλοκαιρινή παράσταση παίζουν 30!!!!!! ηθοποιοί που πληρώνονται, για δυο μήνες προβών συν τις παραστάσεις 700 ευρώ! Δηλαδή 350 ευρώ το μήνα!!!!!». Επειδή στο διαδίκτυο γράφεται -ρίχνεται μάλλον…- ο,τιδήποτε -και συκοφαντικό- αβέρτα κουβέρτα και μολονότι η καταγγελία έγινε από άτομο πολύ σοβαρό του χώρου, έστω κι αν χρησιμοποίησε ψευδώνυμο, το ’ψαξα. Κι έμαθα, από επίσης σοβαρή πηγή, πως δεν πρόκειται για ιδιωτική παραγωγή αλλά για παράσταση που ετοιμάζεται για λογαριασμό του Ελληνικού Φεστιβάλ! Και μου διευκρινίστηκε πως «τα 700 ευρώ αντιστοιχούν όχι σε δυο αλλά σε δυόμισι μήνες προβών, οπότε μιλάμε για κάτω από 300 ευρώ το μήνα».

Δεν ξέρω αν αυτό συμβαίνει εν γνώσει ή ερήμην του Ελληνικού Φεστιβάλ. Που τον προϋπολογισμό του ξέρουμε πως τον χαμηλώσανε κι άλλο. Και πως έχει μειώσει την επιδότηση σ’ όλες τις παραγωγές του. Αλλά, έτσι ή αλλιώς, είναι ΣΚΑΝΔΑΛΩΔΕΣ. Στοπ! Ντροπή! Διότι ο καθένας μπορεί να άγεται και να φέρεται απ’ τη μεγαλομανία της υπερπαραγωγής των 30 και 40 ηθοποιών αλλά ΟΧΙ εις βάρος τους, εκμεταλλευόμενος το φάσμα της ανεργίας. Δηλαδή, πώς ν’ αρνηθούν οι ηθοποιοί; Φοβούνται -και δεν τους αδικώ… Διότι, κατά πάσα πιθανότητα, θα μαυροπινακιστούν.

Εγώ, πάντως, τα ’λεγα: πως η φεστιβαλική πολιτική του «από λίγα λεφτά σε πολλούς» εκεί θα οδηγούσε. Οπότε σίγουρα το Φεστιβάλ φέρει ευθύνες. Και πρέπει τις ευθύνες του να τις αναλάβει. Με τις πορδές δε βάφονται αυγά.

Εκλεκτή ηθοποιός. Και εκλεκτική. Θυμάμαι να την έχω εντοπίσει απ’ το ’93 στην «Φαίδρα» του Ρακίνα που ’χε ανεβάσει ο Γιάννης Χουβαρδάς στο «Αμόρε» του. Έκανε πολλά βήματα από τότε η Αγλαΐα Παππά. Μεγάλα και σημαντικά. Και παράτολμα. Τόλμησε να παίξει ακόμα και το μονόλογο της Μόλι Μπλουμ απ’ τον «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόις. Ταυτίστηκε, κυρίως, με θεατρικές δουλειές μοντερνιστικές και με σκηνοθέτες που ψάχνονται και ψάχνουν, που δοκιμάζουν νέους δρόμους, που πειραματίζονται -ρίσκο μεγάλο για ηθοποιούς της κλάσης της, μπορεί αυτοί οι δρόμοι να τον ισοπεδώσουν τον ηθοποιό. Δεν την ισοπέδωσαν.

Δυο χρόνια έβγαζε τα σωθικά της μαζί με την Σοφία Χιλλ στο «Alarme» του Θεόδωρου Τερζόπουλου, στο «Άττις» του -για να μιλήσω για τα πρόσφατα. Έκανε το εξαιρετικό «Julius» με σκηνοθέτη τον Κωνσταντίνο Χατζή σε απόσταση ανάσας απ’ τους θεατές στον μικροσκοπικό «Προσωρινό». Έκανε φέτος, με τον Τερζόπουλο και πάλι, το «Amor» -άλλη μια δυνατή στιγμή της. Και τώρα πάλι τολμάει. Να κάνει Ριχάρδο ΙΙ στην παράσταση που ’χει ανεβάσει ή Έλλη Παπακωνσταντίνου πάνω στην ομώνυμη τραγωδία του Σέξπιρ.

Μια παράσταση ακραία με τέσσερις μόνο ηθοποιούς, που βρήκα να ’χει μερικές πολύ δυνατές στιγμές αλλά, κατά τη γνώμη μου, και πολλά ελαττώματα. Ε, στην παράσταση αυτή, που το βασικό της πλεονέκτημα είναι  ο τρόπος που χρησιμοποιεί τον επιβλητικό χώρο του Βυρσοδεψείου όπου παίζεται, η Αγλαΐα Παππά, μ’ έναν Μελέτη Ηλία, πλάι της ,Μπόλινμπροκ με κύρος, δίνει και πάλι την ψυχή της -και το κορμί της. Μ’ ενέργεια εκρηκτική, με πάθος απαράμιλλο, φτάνει σιγά-σιγά σ’ ένα «ροκ» κρεσέντο αφοπλιστικό, σε μια «σταύρωση» συγκλονιστική, σ’ ένα εκτός πραγματικότητος λιώσιμο. Μια ερμηνεία εντυπωσιακή!

Έχει κι ο Ηλίας Μαροσούλης του «Rex» τα δίκια του. Ναι, ξόδεψε πολλά λεφτά για το «Rex», όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων επιχειρημάτων, σ’ επιστολή που μας έστειλε -κι έβγαλε, προφανώς, ακόμα περισσότερα. Αλλά τα πράγματα είναι πολύ σαφή. Σαφέστατα θα ’λεγα. Η -ισόγεια- αίθουσα του «Rex» «του» ανήκει στο Εθνικό Θέατρο. Απ’ το οποίο την είχε υπενοικιάσει. Και η υπενοικίαση έληξε. Απ’ το 2010. Και το Εθνικό -πολύ καλά κάνει και- θέλει την αίθουσα. Και του ’χει κάνει αγωγή να την αδειάσει. Γιατί θέλει να τη χρησιμοποιήσει παράλληλα με την από πάνω της Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» και την από κάτω της -στο υπόγειο- Σκηνή «Κατίνα Παξινού».

Βεβαίως, υπάρχουν νόμοι. Και, όντως, το πρωτοδικείο απέρριψε αρχικά την αγωγή. Δεν ξέρω το σκεπτικό. Προφανώς έγινε δεκτό το επιχείρημα του κ. Μαροσούλη πως το «Rex» λειτουργεί ως θέατρο -κι οι μισθώσεις των θεάτρων με κάποιο νόμο του 2011 παρατείνονται. Αλλά ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ όλοι ξέρουμε -πλην των δικαστών του Πρωτοδικείου προφανώς- πως το «Rex» του κ. Μαροσούλη ΟΥΔΕΠΟΤΕ λειτούργησε ως θέατρο. Κέντρο διασκέδασης, μιούζικ χολ -ας το πούμε, έστω, έτσι, κατ’ ευφημισμόν- ήταν. ΑΝΕΚΑΘΕΝ. Απ’ την πρώτη στιγμή που η υπουργός, τότε, Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη χαριστικά του το παραχώρησε με το επιχείρημα πως θα το λειτουργήσει ως θέατρο όπου θα μεταστέγαζε τη θεατρική επιχείρηση την οποία διατηρούσε στον τότε «Ορφέα», όταν αναγκάστηκε να την κλείσει λόγω της αποκατάστασης όλου του τετραγώνου Σταδίου-Πεσμαζόγλου-Πανεπιστημίου-Αρσάκη και της κατάργησης του θεάτρου (που ’χε δημιουργηθεί εκ των υστέρων). Και κανείς δεν είχε φέρει αντίρρηση -το ’χαν καταπιεί υπουργεία και αρμόδιοι.

Ναι, αστέρια της νύχτας στέγαζε το «Rex Music Theater». Από Βοσκόπουλο μέχρι Σφακιανάκη κι από Βίσση μέχρι Άντζελα. Μ’ όλη τη φάτσα του ισογείου, που ’ταν η μόστρα, κατειλημμένη από γιγαντοφωτογραφίες των τραγουδιστών και με το Εθνικό, ως φτωχός συγγενής, να ’χει κάτι ταμπελίτσες χαμένες ανάμεσα στα βυζάκια έξω λοιπόν, που να μην παίρνεις καλά-καλά είδηση πως από πάνω στεγάζεται το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας. Και με γαρδένιες να σωριάζονται στη σκηνή-πίστα. Και με τους τοίχους να τρίζουν απ’ την ένταση του ήχου. Να βλέπεις στο «Κοτοπούλη» τον «Άμλετ» -το ’χα γράψει τότε, το θυμάμαι σαν τώρα- και να τρέμουν οι τοίχοι απ’ τα ντεσιμπέλ της αναισθησίας και να σου φτάνουν απόηχοι Βανδή ως υπόκρουση. Και με το απέναντι οικόπεδο και τον πεζόδρομο της Σανταρόζα να ’χουν μεταβληθεί σε πάρκινγκ του υποτιθέμενου «θεάτρου» με μπράβους αγριωπούς να επιτηρούν και ν’ απαγορεύουν σκαιώς να παρκάρεις αν δεν ήσουν «για το μαγαζί». Τα ’χα γράψει κάμποσες φορές στον καιρό τους. Απορώ: κανείς απ’ τους δικαστές που εκδίκασαν την υπόθεση δεν είχε περάσει από Πανεπιστημίου; Κανενός το μάτι δεν είχε πέσει στο «Rex Music Theater» και στα πέριξ του;

Εντάξει, επιχειρηματίας της νύχτας -κι όχι πια θεατρικός παραγωγός εδώ και χρόνια πολλά- είναι ο κ. Μαροσούλης, στην πιάτσα κυκλοφορεί, ε, ας το πάρει απόφαση πως έτσι ειν’ η ζωή. Έχει και γυρίσματα. Κι ας μη διαιωνίζει το ΜΕΙΖΟΝ ΛΑΘΟΣ της Μελίνας Μερκούρη. Το οποίο έγινε με τη μεσολάβηση κι άλλων που ’ταν τότε πολύ στα «πράγματα» -και που, κάποιοι, τους ξέρουμε και τους θυμόμαστε ακόμα… Κι ας μη γίνεται προκλητικός γράφοντας: «Πρέπει να παραμείνω στο ‘Rex’ […] διότι θα διώξω 100 δικούς μου εργαζόμενους και θα χάσουν τη δουλειά τους μέσα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης που περνά η χώρα μας για να προσλάβει το Εθνικό Θέατρο 100 δημόσιους υπαλλήλους».

Το Εθνικό, προς το παρόν, περιμένει την απόφαση του Εφετείου στο οποίο έχει προσφύγει. Εκτός κι αν τα βρούνε με τον Ηλία Μαροσούλη και κάνουνε καμιά συμπαραγωγή τώρα που για τον επόμενο χειμώνα θα ’χει στη σκηνή του, όπως κάπου διάβασα, Ελεωνόρα Ζουγανέλη ως Πιαφ…

Αλήθεια, τι απόγινε μ’ εκείνο τον πρόεδρο του Δ.Σ. στο Εθνικό, οέο; Υπουργείο «Πολιτισμούουουουουου»!

(Εκτός κι αν θέλει ο υπουργός «Πολιτισμού» να τελεστεί πρώτα το μνημόσυνο για τη συμπλήρωση ενός έτους απ’ την απώλεια του διακεκριμένου συνθέτη μας Σταύρου Ξαρχάκου ως προέδρου του Εθνικού Θεάτρου -κοντεύει, εκεί αρχές του περασμένου Ιουλίου δεν ήτουνα;-, να ξεπενθήσει και μετά να φορέσει κάτι ασπρόμαυρο και να διορίσει τον καινούργιο στη θέση, μην και τον κατηγορήσουν πως στις εννιά του μακαρίτη άλλον έβαλε στο σπίτι… Άμα ν’ είναι έτσι, το σέβομαι).

Μήπως έφτασε ο καιρός να κράξουμε -κράξιμο γερό, ομαδικό- τον λεγόμενο υπουργό «Πολιτισμού» και για το θέμα της Καμεράτας-Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής; Προς το παρόν διόρισε, λέει, νέο καλλιτεχνικό διευθυντή -τον Μιχάλη Οικονόμου- στην ανύπαρκτη πια -διαλυμένη στα εξ ων συνετέθη και εντελώς ανενεργή εδώ και δυο χρόνια- Ορχήστρα των Χρωμάτων. Που οι -αναλόγων ικανοτήτων και ποιότητας- προκάτοχοί του άφησαν να καταρρεύσει. Κι ο ίδιος, μετά το σκάνδαλο της ΚΟΑ, την εγκατάλειψή της, την αδιαφορία του και την απομάκρυνση του επιτυχημένου Βασίλη Χριστόπουλου απ’ την καλλιτεχνική της διεύθυνση, αφήνει τώρα και την, υπό τον, επίσης επιτυχημένο, Γιώργο Πέτρου, Καμεράτα, επίσης στην ακμή της, να καταρρεύσει κατά τον ίδιο τρόπο. Θα το ’βρισκα σουρεαλιστικό -ο σουρεαλισμός στην εξουσία…- αν δε μ’ έβγαζε απ’ τα ρούχα μου.

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…