Ντροπή, ωρέ Ελευσίς!...

Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια... 215

Ήξερα τι σημαίνει «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης». Απ’ την καλή κι απ’ την ανάποδη... Στην Ελλάδα, τουλάχιστον. Από πείρα «κτηθείσα εν τω στρατεύματι». Ήξερα πολλά απ’ αυτά που συνέβησαν -και κουκουλώθηκαν, κρύφτηκαν κάτω απ’ το χαλί- στην Αθήνα, το 1985, το χαμό στην Θεσσαλονίκη, το 1997, το χαμό στην Πάτρα, το 2006. Απορούσα με τη λύσσα να διεκδικούν να πάρουν πάλι το χρίσμα δεκατέσσερις πόλεις μας -τα ’γραψα και τα ξανάγραψα. Κι όταν το πήρε η Ελευσίνα, έγραψα εδώ, στο tetartokoudouni.blogspot.com, στις 9 Δεκεμβρίου 2019 -κι όχι μόνο...-, ως μάντης κακών, ότι δε βλέπω το μέλλον και πολύ φωτεινό. Όντως. Συγκρούσεις, δημοσιεύματα, αλλαγές προσώπων, εξωπετάγματα, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός ανέλαβε τελικά με τον τίτλο «γενικός καλλιτεχνικός διευθυντής», ο τίτλος έγινε «2023 Ελευσίς European Capital of Culture»... 

Η πρώτη μεγάλη εκδήλωση, με τους «Ελεύθερους πολιορκημένους» του Σολωμού, σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου, το «Μυστήριο 39», όπως τιτλοφορήθηκε, χωρίς να ’χουν προηγηθεί άλλα 38 κι ενώ στη συνέχεια έπεφταν και συνεχίζουν να πέφτουν, μυστηριωδώς ανάκατα αριθμημένα -αχ, αυτή η γοητεία του «λοξού»...-, τα «Μυστήρια», με συγκίνησε. Πολύ. Και, κυρίως, γιατί η σκηνοθέτρια συνέθεσε την παράσταση με Ελευσινιώτες -ντόπιους. Το ίδιο αίσθημα είχα και με το περιπατητικό «Ε_ΦΥΓΑ Μικρασία» της Γιολάντας Μαρκοπούλου.

Ύστερα, το ενδιαφέρον μου άρχισε να μειώνεται: περί διαγραμμάτου δελτία Τύπου, όλα κάπως «λοξά», που προσπαθούσα να τα αποκρυπτογραφήσω, δε βρήκα κάτι άλλο να με ελκύσει έως τώρα.

Επανήλθα με απορίες, όταν οργανώθηκε το τριήμερο «φεστιβάλ live cinema» και πουθενά δεν είδα το όνομα του σκηνοθέτη Χρήστου Δήμα, του -γέννημα, θρέμμα της Ελευσίνας-  βαμμένου ελευσινιώτη. Επανήλθα κι όταν έγινε γνωστό ότι πέταξαν στα σκουπίδια το κείμενο που ’χαν οι ίδιοι ζητήσει απ’ την πρώην υπουργό Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά -η οποία, σε λίγο έφυγε απ’ τη ζωή-, για μια έκδοσή τους, γιατί «δε χωρούσε». Ντράπηκα τότε. Τώρα επανέρχομαι, δυστυχώς, μ’ αφορμή ΑΥΤΟ το κείμενο του Χρήστου Δήμα που το ανέβασε στον τοίχο του, στο face book. Τώρα ντράπηκα ακόμα περισσότερο...:  

«Παρακαλετό γ@@@@σι εν ΕΛΕΒΖΙΖ

Κάποια στιγμή, που λέτε, εμφανίζεται ο Δήμαρχος. ‘Θέλω κάτι να φτιάξεις για την πόλη...’ Η σχέση μου με την Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ελευσίς 2023, όπως την έχει οραματιστεί ο μέγιστος Μαρμαρινός, ανύπαρκτη, πέρα από κάποια σχόλια μου εδώ, στην πλατφόρμα του φατσοβιβλίου, όταν ένιωθα ότι κάποιοι με έθιγαν επί του προσωπικού (δες κινηματογραφικό πανηγύρι στην πλατεία του Αη Γιώργη, το Πάσχα, κάτω από το πατρικό μου...)

Ήμουν επιφυλακτικός με το κάλεσμα. Το περιβάλλον μου με προειδοποίησε να μην μπλεχτώ. Όμως φανταζόμουν ότι ο Οικονόμου για να λάβει αυτή την πρωτοβουλία καλέσματος θα είχε μετρήσει και αναμετρηθεί και με την πρόκληση αλλά και με τα μεγέθη.

Κι έτσι σχεδιάζεται μια παράσταση που θα την ονόμαζα ΣΤΑΧΥΑ. Φάλαινα εσείς; Στάχυα εγώ... Στην παράσταση θα συμμετείχαν Ελευσίνιοι καλλιτέχνες, συγγραφείς, μουσικοί, παραμυθάδες, ιστορικοί, χορευτές, ένα τουρλού τουρλού αγαπησιάρικου αποτυπώματος που να συνδέει το σινεμά με τον λόγο, τον ήχο και την εικόνα της πόλης μας σήμερα.

Μιας πόλης που δεν έχει καλέσει καν τα παιδιά της στη μεγάλη γιορτη. Και αυτό θα έκανε υποτίθεται αυτή η παράσταση. Θα συμμετείχε ένα μεγάλο μέρος απο το ταλέντο της πόλης από διάφορες παραστατικές τέχνες σε μοναδικό συναπάντημα μέσα από την παράσταση ΣΤΑΧΥΑ και θα έλεγε: ‘Εδώ είμαστε και εμείς. Μέρος της πόλης. Καλλιτέχνες της πόλης. Που έχουμε θέση και έργο να σας δείξουμε...’.

Και θα γινόταν γιορτή ενωτική. Ακόμα και με ανθρώπους που δεν θα συμμετείχαν στους εκλογικούς συνδυασμούς του δήμαρχου. Κάτι που πραγματικά πρέπει να τονίσω, επειδή θέλω να είμαι δίκαιος, και τον τιμώ για αυτό, το ενωτικό, ο ίδιος ο Οικονόμου το εκτίμησε και το στήριξε. Η πρόθεση του δήμαρχου ήταν πραγματικά η ανάδειξη της πόλης και των Ελευσινίων καλλιτεχνών μέσα από την πλατφόρμα της Πολιτιστικής, Το σκεπτικό γύρω από την παράσταση, όπως και για τους συντελεστές της, το υποστήριξε με ενθουσιασμό. Όμως, όπως φάνηκε στη συνέχεια, ο ενθουσιασμός του ισοπεδώθηκε μπροστά στη μπουλντόζα που λέγεται Μαρμαρινός.

Με τον Παντελή Καριώτη φτιάξαμε τον προϋπολογισμό στον οποίο υπολογίσαμε μέχρι κεραίας όχι μόνο πληρωμές για μεροκάματα αλλά και τα εργόσημα και τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα για την έστω μια μέρα συμμετοχής των βοηθητικών ηθοποιών. Τρεις σκηνές με τεράστιες LED οθόνες σχεδιάστηκαν σε μακέτες. Προβολές έξτρα και στα κτίρια του Παλαιού Ελαιουργείου. Δήμας και Καριώτης βάλαμε στόχο να στήσουμε παραγωγή που θα τιμούσε και εμάς και το όνομα μας αλλά και τους συνεργάτες μας.

Έγινε συνάντηση με τους υπεύθυνους της Πολιτιστικής, έγιναν προφορικές εγκρίσεις περιμένοντας να τελειώσουν τα γραφειοκρατικά, ξεκινά η μηχανή παραγωγής των ταινιών, η σύνθεση της μουσικής, η εγγραφή των κειμένων, οι πρόβες, τα ρεπεράζ... Μέχρι και αφιέρωμα στον Ορέστη Λάσκο, τον σκηνοθέτη της πόλης, είχα οργανώσει να εντάξω στα ΣΤΑΧΥΑ.

Μπορείς να με κατηγορήσεις για πολλά. Αλλά αυτό που δεν μπορείς να μου αφαιρέσεις είναι η αγάπη μου και η αφοσίωση μου στη δουλειά. Πόσο μάλλον όταν βρίσκομαι στον υπέροχο πυρετό συνάντησης με ταλαντούχους συντοπίτες καλλιτέχνες που τόσο μα τόσο θαυμάζω.

Ώσπου μαθαίνω ξαφνικά ότι έχει μπει βέτο από Μαρμαρινό εναντίον μου και εναντίον της συγκεκριμένης παράστασης. Ο οποίος Μιχαήλ, ως δειλός, μπροστά σε όλους, στη συνάντηση με Σπυροπούλου, δήμαρχο και Κυριάκο Μαντούβαλο, έψαχνε τάχα μου στο τάμπλετ για ημερομηνίες... Μα πόσο γελοίος και θρασύδειλος είσαι ρε μπαγάσα Μάικλ. Αλλά τα βρίσκεις και τα κάνεις. Σου παραδόθηκαν τα κλειδιά της πόλης και σαν παγώνι ζεις μέρες παντοδυναμίας. Ανυπομονώ τη στιγμή που όταν τελειώσει το πανηγύρι όλο και κάποιος ορκωτός λογιστής θα μπει και ψάξει τα πεπραγμένα σου ....

Έγινε ομολογουμένως πρόταση από τον δήμαρχο, όταν είδε ότι ο ΜΜ τον στρίμωξε εναντίον μου και της παράστασης, να βρεθεί λύση η οποία να παρακάμπτει την υπογραφή του παπάρα, αλλά μαζί δυστυχώς και κάμποσα πρωτόκολλα. Η προτεινόμενη λύση θα ήταν να χωθώ σε λαγούμια μιας αμφιλεγόμενης νομιμότητας και στο ψιλομουλωχτό... Εγώ... στα μουλωχτά... στην πόλη μου... για να μην κακοκαρδίσουμε ποιον; Τον Μιχαήλ; Ο Οικονόμου που ήθελε μια παράσταση για την Ελευσίνα από Ελευσίνιους έγινε μυρμηγκάκι μπροστά στον ογκόλιθο της αρπαχτής που λέγεται Πολιτιστική και των ανθρώπων της. Τελικά, Αργύρη, καθώς φαίνεται δεν το χεις το ‘μπόϊ’...

Στα 54 μου νοιώθω σαν τον μπάρμπα Κίτσο που με καλούν στο γάμο, γιατί κατάλαβαν το ‘τι θα πει ο κόσμος’ και μου ρίχνουν κάτι αποφάγια κι αυτά όχι στις καλές πορσελάνες που τρώνε όλοι, επειδή οι συμπέθεροι με έχουν και για αρβανιτοχωριάτη που δεν ξέρω να χρησιμοποιώ τα πρωτευουσιάνικα μαχαιροπήρουνα και να πω κι ευχαριστώ που θα με βάλουν έστω και στο πίσω τραπέζι, μακρυά από την πίστα για να μην χαλάσω τη μόστρα στο γαμπρό... Ψιτ, εσείς με καλέσατε στο γλέντι. Δεν αυτοπροσκαλέστηκα.

‘Ρε βλάκα, αφελή Δήμα’, θα μου πείτε. Πού πας ξεβράκωτος; Όταν μπροστά σου έχεις να αντιμετωπίσεις Μαρμαρινούς, Νανάδες και αεριτζήδες πολιτικάντηδες, γιατί κάθεσαι να ονειρεύεσαι; Γιατί παίζεις στο παιχνίδι τους και εκτίθεσαι; Γιατί τους αφήνεις να σε μειώνουν έτσι;...’ Τα παρασκήνια και οι ασκήσεις τάχα μου εξουσίας δεν είναι το πεδίο δράσης μου. Δεν ξέρω από αυτά. Εγώ ένα παιδί του Πανελευσινιακου ήμουν. Ένα παιδί της οδού Παγκάλου. Στη δουλειά μου έγινα αυτό που έγινα με καθαρό βλέμμα και χωρίς να ασχοληθώ με ναρκισσιστικά ζόρια. Είμαι αυτό που είμαι. Κάποιοι από εσάς με ξέρετε. Με κάποιους από εσάς έχω δουλέψει μαζί και δίπλα.

Τα έχω κάνει έτσι ώστε η ζωή μου να είναι η δουλειά μου. Οι φίλοι μου να είναι οι συνεργάτες μου. Οι άνθρωποι που αποζητώ να συνεργάζομαι να θέλω να νοιώθουν ασφαλείς και περήφανοι δίπλα μου. Και στη στραβή να ξέρουν ότι θα αναλάβω την ευθύνη και το τίμημα. Έτσι με έμαθε ο Βάκος. Έτσι με έμαθε ο μπράδερ μου, ο Παναγιώτης Παπαγεωργιου.

Συγνώμη Παντελή Καριώτη. Συγνώμη Έλλη Ρουμπεν. Συγνώμη Ορέστη Λάσκο. Συγνώμη Φώτη Κωνσταντόπουλε. Συγνώμη Μάρθα Φριντζήλα. Συγνώμη Ομέγκα Μπαντ. Συγνώμη Δημήτρη Παπαδημητρίου. Συγνώμη Γιώργο Κουταλιέρη. Συγνώμη Ηλία Βαφειάδη. Συγνώμη Γιώργο Τσοκάνη. Συγνώμη Ναταλία Ρουτσολιά. Συγνώμη Ηλία Υφαντίδη. Συγνώμη Βίκη Σαμπάνη. Συγνώμη Μαρία Καστάνη. Συγνώμη Δημήτρη Μίχα. Συγνώμη Σοφία Καρακασίδη. Συγνώμη Χαρούλα Παύλου. Συγνώμη Μαρία, Ηλιάνα, Παυλίνα, Δημήτρη Κολλάτο. Συγνώμη Λουκόπουλε, Γιαννίση, Παπουτσή, Γαβαλά, Κολοβέντζο Μιχάλη. Συγνώμη Ευαγγελία, Γιάννη, Πάρη, Στέλλα και Κλεοπάτρα. Συγνώμη Δημήτρη, Γιώργο, Ηλία και Παναγιώτη.... Συγνώμη κυράδες της Ελευσίνας, της Μαγούλας και κορίτσια από το Αδράχτι που σας είχα ζητήσει να μοιραστείτε μαζί μου το φιλμικό σας χαμόγελο και τις ιστορίες της γειτονιάς. Συγνώμη Ελευσίνα. Σας άξιζε καλύτερος ίσως ονειροπλάστης από εμένα. Λιγότερο αφελής και ίσως περισσότερο ταλαντούχος από τους διάφορους αόρατους που παίζουν αυτό το παιχνίδακι του Μιχαήλ Μαρμαρινού και του δήμαρχου.

Άλλη μια ευκαιρία να γιορτάσει η πόλη τα παιδιά της που οι διάφοροι τάχα μου μεγάλοι τους έχουν χρεώσει σαν ντενεκεδες και παρακατιανους, χάνεται. Κρίμα Αργύρη. Σε γλεντούν...

Εγώ τελείωσα με την πόλη. Σήμερα δυστυχώς δεν νοιώθω Αγάπη. Νοιώθω μόνο να ψιθυρίσω ηττημένα ένα ωρέ...».