June 17, 2019

Στο Φτερό / Μουσικές «ύπουλες»


Ελένη Καραΐνδρου. Συναυλία: «Tous des Oiseaux»/ «Όλοι ελεύθεροι σαν τα πουλιά». 



Οι μουσικές της Ελένης Καραΐνδρου δεν ξεσηκώνουν. Οι μουσικές της Ελένης Καραΐνδρου δρουν «ύπουλα». Σαν οξέα βραδείας δράσεως. Με τον τρόπο τους, με τους χαμηλούς τόνους τους, με τις έξοχες μελωδίες τους διαπερνούν τις εικόνες -κινηματογραφικές, θεατρικές, τηλεοπτικές...- που η συνθέτρια αναλαμβάνει να ντύσει, δεν τους επιβάλλονται, δεν τις καταπιέζουν, τις αγκαλιάζουν τρυφερά, δένονται άρρηκτα μαζί τους, ταυτίζονται μαζί τους. Τόσο που, βλέποντας ξανά τις ίδιες εικόνες, κάθε φορά ανακαλείς και τις
μουσικές της Ελένης Καραΐνδρου. Τόσο που ακούγοντάς τες ξανά, κάθε φορά, ανακαλείς τις εικόνες -τις κινηματογραφικές, τις θεατρικές, τις τηλεοπτικές...- τις οποίες έντυσαν -είναι αλληλένδετες. Αλλά, ενώ οι μουσικές της, παιγμένες ζωντανά, όπως, συνήθως, γίνεται στις κινηματογραφικές μουσικές, θα μπορούσαν να απογυμνώνονται και να ηχούν «λίγες», δεν συμβαίνει αυτό. Η Ελένη Καραΐνδρου τις έχει γραμμένες με 
τόση προσοχή στη λεπτομέρεια, με τόση συμφωνική αντίληψη, τόσο γενναιόδωρα μοιρασμένες σε σολίστες που, τελικά, απλώνονται αυθύπαρκτες και κατακτούν. Από την άλλη, οι μουσικές της Ελένης Καραΐνδρου ασκούν και αντίστροφη δράση: διαπερνούν τον ακροατή, τρυπώνουν στις φλέβες του και, αντί να τον ναρκώσουν, τον θέτουν σε εγρήγορση, τον κινητοποιούν. Διπλός ο λόγος, λοιπόν, που οι συναυλίες της έχουν επιτυχία. Όπως είχε και αυτή της Παρασκευής. Που άνοιξε με τη συνθέτρια στο πιάνο να τη 


διευθύνει με τα μάτια μόνο, πλαισιωμένη από ένα σύνολο εγχόρδων, με κοντσερτίνο την Ηρώ Σειρά, και από μία ομάδα σολίστες. Τίτλος της συναυλίας, ο τίτλος του τελευταίου cd της Ελένης Καραΐνδρου που κυκλοφόρησε, το 2018, στις New Series 
της ECM στο δυναμικό της οποίας ανήκει, από χρόνια, η συνθέτρια γι αυτό και ήταν αφιερωμένη, με αφορμή τη συμπλήρωση των 50 χρόνων της ανεξάρτητης γερμανικής δισκογραφικής εταιρείας που έχει γράψει ιστορία, στο χώρο, κυρίως της τζαζ, στον βασικό ιδρυτή της (το 1969, στο Μόναχο) Μάνφρεντ Άιχερ ο οποίος είχε και την καλλιτεχνική επιμέλεια της συναυλίας, με τον Αντώνη Αντύπα, σύντροφο στη ζωή της Ελένης Καραΐνδρου, να έχει τη σκηνοθετική. Το πρώτο μέρος, αφιερωμένο στην πρόσφατη δουλειά της -αυτή που περιλαμβάνει και το cd, δηλαδή τις μουσικές της για το θεατρικό έργο «Tous des Oiseaux» («Όλοι, πουλιά») του έξοχου Λιβανέζου του Καναδά Ουαζντί Μουαουάντ, 
όπως ο ίδιος το ανέβασε, το 2017, στο Παρίσι, για το Εθνικό Θέατρο «Λα Κολίν», παιγμένες σαν ένα ενιαίο συμφωνικό κομμάτι, και τη μουσική της για την ταινία (2018) του Ιρανού Πεϊμάν Μάαντι «Bomb: A Love Story» («Βόμβα: Μία ερωτική ιστορία»)- φανέρωσε μία ώριμη Καραΐνδρου, ουσιαστική, ανανεωμένη, έστω και αν δεν ξεφεύγει από το χαρακτηριστικό προσωπικό της ύφος. Το δεύτερο μέρος ήταν ένα καλά μονταρισμένο παστίς από το λαμπρό παρελθόν της Ελένης Καραΐνδρου: μουσικές από παραστάσεις του Ζιλ Ντασέν και του Αντώνη Αντύπα, από την τηλεοπτική σειρά-σταθμό «Το 10» της Πηγής Δημητρακοπούλου, από ταινίες της Τώνιας Μαρκετάκη, της Μαργκαρέτε φον Τρότα και του Χριστόφορου Χριστοφή, με πρωταγωνιστή, βέβαια, το «Ταξίδι στα Κύθηρα» του ταυτισμένου μαζί της Θόδωρου Αγγελόπουλου -αχ, εκείνο το «Ταξίδι»


που ανακαλεί το σπαρακτικό, ατελείωτα αργό κατέβασμα της σκάλας του καραβιού που φέρνει στην Ελλάδα τους «παλιννοστούντες»... Ο Βαγγέλης Χριστόπουλος με το όμποέ του, ο Ντέιβιντ Λιντς με το τενόρο σαξόφωνό του, και οι άλλοι εκλεκτοί σολίστες, με πρώτο, 


μεταξύ ίσων, το συγκλονιστικό βιολοντσέλο του Αλέξανδρου Μποτίνη, η κρυστάλλινη Σαβίνα Γιαννάτου με τα ανυπέρβλητα, άφθαρτα φωνητικά μελίσματα και σε κάποια από τα -λίγα- τραγούδια που έχει γράψει η Ελένη Καραΐνδρου, μεταξύ των 


οποίων και το ομότιτλο από την «Τιμή της αγάπης» της Τώνιας Μαρκετάκη, που το έχει κάνει σουξέ η πρώτη διδάξασα Δήμητρα Γαλάνη- μετέφεραν, σε μία συναυλία εξαιρετικά προετοιμασμένη και ηχητικά άψογα σχεδιασμένη (Γιώργος Καρυώτης), διακριτικά, όπως τους έπρεπε των μουσικών αυτών, και καθόλου στεντόρεια τον 


ψυχισμό, τον προσωπικό ήχο, την ποιότητα, το μελωδισμό τους: μία μελαγχολία, μία νοσταλγικότητα, μία τρυφερότητα που μαλακά, με λεπτότητα τρυπάνε τα κόκαλα και ξεχύνονται μέσα σου μέχρι το μεδούλι για να μετατραπούν σε συγκίνηση. Συγκίνηση λεπτή αθόρυβη, διακριτική.

(Ένα κομψό, λιτό, δωρεάν έντυπο δίφυλλο, με τα στοιχεία της συναυλίας, τη συνόδευε, συμπληρωματικό στο βασικό βιβλίο-πρόγραμμα των Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου).

Ωδείο Ηρώδη του Αττικού, Φεστιβάλ Αθηνών, 14 Ιουνίου 2019.

No comments:

Post a Comment