Το κομμένο αυγολέμονο του Ελληνικού Φεστιβάλ κι η σούπα που χάλασε

Το Τέταρτο Κουδούνι / 22 Σε(μ)πτε(μ)βρίου (ακόμη…) 2016. 

 

Επιτέλους. Κατάλαβε ο κ. Μπαλτάς, ο υπουργός Πολιτισμού (και Αθλητισμού) τα του Ελληνικού Φεστιβάλ, τα πριν (Λούκο) και τα μετά γενόμενα. Και τον έστειλε τον πρόεδρο, τον κ. Αντωνακόπουλο. Στο σπιτάκι του (;) Και τους τη χάλασε τη σούπα -έκοψε το αυγολέμονο. Και να την ετοιμάζουν, όλο το παρεάκι, τόσο, μα τόσο προσεκτικά (;) κι οργανωμένα… Κάνα χρόνο τώρα. Ίσως, παρά τη φάπα Φαμπρ, βιάστηκαν -δεν κρατιόντουσαν. Θέλει… να κρυφτεί κι η χαρά δεν την αφήνει, που λένε, ε; Εκείνοι, βέβαια, βιάστηκαν, ο κ. Μπαλτάς, όμως, άργησε. Πολύ. Τα γενόμενα ουκ απογίγνονται, βλέπετε…

Εξαιρετική παράσταση! «Η πόλη. Παντρολογήματα. Γκόγκολ» του Γιούρι Μπουτούσοφ. Απ’ το Θέατρο «Λενσοβιέτ». Η πρώτη του 10ου Διεθνούς Φεστιβάλ «Σεζόν Αγίας Πετρούπολης» που βλέπουμε στο Εθνικό. Παραληρούσα. Θα το καταλάβατε απ’ αυτά που έγραψα, εδώ, στο ιστολόγιο, νυχτιάτικα Τρίτη 20 προς Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου. Θέατρο! Θεατρένιο. Ζουμερό. Πολύχυμο. Με χρώματα. Με συγκίνηση. Με Ηθοποιούς. Με ΗΘΟΠΟΙΟΥΣ. Που ΕΠΑΙΖΑΝ. Ο ένας καλύτερος απ’ τον άλλο -κάτι καρατερίστες, μα κάτι καρατερίστες! Με κορυφαίο τον Σεργκέι Περεγκούντοφ. Σπουδαίος. Ρολίστας. Απ’ τα σπλάχνα ερμηνεία του Κατσκαριόφ. Τον έψαχνα στο διαδίκτυο. Κάνει καριέρα στην Ρωσία. 

Τώρα παίζει, στο «Λενσοβιέτ» πάντα, τους «Δαίμονες του Λαρς Νορίν (που ’χουν ανεβάσει εδώ ο Νίκος Μαστοράκης το 1997/98 κι ο Δημήτρης Γιαμλόγλου το 2010/2011) -απ’ τη φωτογραφία καταλαβαίνετε…

Χτες είδα τους «Αδερφούς» της Εβγκένια Σαφόνοβα -ετών 30, που μοιάζει με κοριτσάκι εικοσάχρονο. Απ’ τους «Αδερφούς Καραμάζοφ» του Ντοστογιέφσκι. Άλλος θίασος -Θέατρο «Πριγιούτ Κομεντιάντα»-, άλλος σκηνοθέτης, εντελώς άλλο ύφος. Πυκνή, αυστηρή, σκοτεινή, σχεδόν αναλογίου παράσταση, συνεχείς μονόλογοι, μικρόφωνα, μετωπικό στήσιμο, μεταμοντέρνες τακτικές… Αλλά από κάτω, ένα ψαγμένο, σοφό υπόστρωμα. Καλοί, νέοι ηθοποιοί, ένας εξαιρετικός -ο Φιλίπ Ντιατσκόφ, ο Ντμίτρι Καραμάζοφ της παράστασης-, και ρυθμοί καταιγιστικοί, λόγος πολυβόλο -σαν η σκηνοθέτρια ν’ αγωνιούσε να βάλει στην παράσταση όσο περισσότερο κείμενο του Ντοστογιέφσκι γινόταν.

Δεν ήταν καλή αυτή η επιλογή της «Σεζόν» για αλλόγλωσσο κοινό. Οι υπέρτιτλοι έπεφταν σαν φλασάκια -βομβαρδισμός-, αδύνατον να προλάβεις να διαβάσεις, μόνο λέξεις, έχανες τα νοήματα αν δεν ήξερες ρώσικα -ένας μαραθώνιος…-, έχανες και τα επί σκηνής τεκταινόμενα -κι ας μην ήταν πολλά. Δεν ενθουσιάστηκα. Αλλά σεβάστηκα αυτό που είδα. Μόνο τυχαίο δεν ήταν.

Απόψε έχει «Μακμπέθ». Θέατρο «Μπαλτίσκι Ντομ» -το πρώην «Λένινσκι Κομσομόλ»- της Άγιας Πετρούπολης πάντα- αλλά Βέλγος ο σκηνοθέτης: ο διάσημος Λουκ Πέρσεφαλ. Ευελπιστώ στο καλύτερο. Εκείνο που έχω να πω είναι ένα «μπράβο» στον Στάθη Λιβαθινό που μας τους έφερε. Μας άρεσαν-δε μας άρεσαν οι παραστάσεις. Πολύτιμη η εμπειρία αυτό το ρώσικο «πακέτο», έτσι κι αλλιώς.

Αν, όμως, ο Βίκτορ Μίνκοφ, ο πανέξυπνος καλλιτεχνικός διευθυντής της «Σεζόν» ήξερε ελληνικά και διάβαζε τις ελληνικές μεταφράσεις στο έντυπο πρόγραμμα για τις παραστάσεις, που μοιράζεται -και για το οποίο ουδεμία ευθύνη φέρει το Εθνικό-, θα του ’πεφταν τα μούτρα. Τις διαβάζεις και είσαι μεταξύ του «πέφτω στα πατώματα απ’ τα γέλια» και του «ντρέπομαι, ειλικρινά ντρέπομαι». Έλεος! Με το Google translate τις έκαναν; Χάνει όλο το κύρος του το γεγονός με το πρόγραμμα αυτό… 

Έμαθα, πάντως, και ειδήσεις κινηματογραφικές, ελληνικές, στην Μπίτολα, στο Φεστιβάλ «Αδελφοί Μανάκη» όπου είχα πάει -έγραψα γι αυτό εδώ, στις 19 Σεπτεμβρίου κι ακολουθεί και… μέρος 2ο. Για τον περίφημο, δικό μας αλλά διεθνή, διευθυντή φωτογραφίας -και σκηνοθέτη πια- Φαίδωνα Παπαμιχαήλ ο οποίος ήταν πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής και τιμήθηκε, μάλιστα, με την Χρυσή «Κάμερα 300 για Εξαιρετική Συνεισφορά στην Παγκόσμια Τέχνη του Κινηματογράφου». Τα ’μαθα από πρώτο χέρι -απ’ τον ίδιο.

Γλυκύτατος άνθρωπος, άμεσος, καθόλου «σταρ», με εξαιρετικά ελληνικά, μολονότι ο συνονόματός πατέρας του Φαίδων, ο σκηνογράφος του εξαδέλφου-του Τζον Κασσαβέτη, ήταν μεν Έλληνας αλλά η μητέρα του γερμανίδα και μολονότι στην Ελλάδα γεννήθηκε αλλά στην Γερμανία, με τη μητέρα του, μεγάλωσε και στις ΗΠΑ, στον πατέρα του πηγαινοερχόταν, για να εγκατασταθεί εκεί, τελικά, και να διαπρέψει, ο Παπαμιχαήλ έχει ήδη πραγματοποιήσει τ’ όνειρο που είχε και που ανέφερε στις συνεντεύξεις του: έχει εγκατασταθεί με την οικογένειά του στην Αθήνα. Και μοιράζει το χρόνο του με το εξωτερικό αναλόγως των υποχρεώσεών του. 

Μόλις, μάλιστα, τελείωσαν, με τον, επίσης ελληνικών ριζών, στενό συνεργάτη του, έξοχο σκηνοθέτη Αλεξάντερ Πέιν -θυμηθείτε τη μοναδική, ασπρόμαυρη «Νεμπράσκα» τους με τις έξι οσκαρικές υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων και για τη φωτογραφία του Παπαμιχαήλ-, την τέταρτη ταινία τους με τίτλο «Downsizing» -ήτοι «Συρρίκνωση»- που πώς και πώς την περιμένω.

Μένει η οικογένεια Παπαμιχαήλ στο Παγκράτι -Ευφρονίου και Σπύρου Μερκούρη- προσωρινά, σε σπίτι φίλου-, έστειλαν τα δίδυμά τους, τον Μανώλη και την Νίνα, στα ASC στο Χαλάνδρι και ψάχνουν για δικό τους σπίτι -ένα νεοκλασικό, ίσως στην Πλάκα, για να το μεταποιήσουν, ο Φαίδων Παπαμιχαήλ κάνει εδώ διαφημιστικά… Καλώς τον (τους) δεχτήκαμε!

Όλος ο κόσμος -που είναι μικρός, τελικά-, μια σκηνή…

Όλος αυτός ο θόρυβος πάλι που ξεσηκώθηκε γιατί το «Θέατρο Τέχνης» ανακοίνωσε στο ρεπερτόριό του, τού χειμώνα, θεατρικό έργο του Πιτσιρίκου;… Δεν τον κατάλαβα. Επειδή έχει γράψει διάφορα σχόλια άστοχα -χυδαία, αήθη, προκλητικά, εξυπνακίστικα, ασεβή, όπως θέλετε πέστε τα- κατά καιρούς; Εκ των προτέρων; Τότε ο Ζαν Ζενέ δε θα ’πρεπε ποτέ να ’χει παιχτεί…

Μαθαίνω πως, μετά την αναστάτωση που δημιουργήθηκε για τη Δραματική Σχολή του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Κώστας Καζάκος, με μια έξυπνη τρίπλα, προτείνει για τη θέση του διευθυντή της σχολής -την κατείχε η Ελένη Μποζά της οποίας έληξε και δεν ανανεώθηκε η σύμβαση- το διακεκριμένο σκηνοθέτη Τσέζαρις Γκραουζίνις -τον Λιθουανό που έγινε Έλληνας. Ο οποίος, ήδη, δίδασκε εκεί και που έχει συνδεθεί και με το ΔΗΠΕΘΕ μ’ έναν «Πλούτο» του Αριστοφάνη τον οποίο έκανε στην Πάτρα τη σεζόν 2012/2013. Μαθαίνω, επίσης, ότι και κάποιοι ακόμα απ’ τους καθηγητές της σχολής θα παραμείνουν. Να δούμε τι θ’ αποφασίσει το καθ’ ύλην Δημοτικό Συμβούλιο.

«Ο επίλογος των φετινών συναυλιών κλασικής μουσικής στον Κήπο ανήκει στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, η οποία, με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από τον θάνατο του Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956), ετοίμασε για την Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου (ώρα έναρξης 20:30) το αφιέρωμα «Ο Μπρεχτ και οι Μουσικοί του» που επικεντρώνεται στον Κουρτ Βάιλ (1900-1950) και στον Χανς Άισλερ (1898-1962), τους δύο μεγάλους συνθέτες με τους οποίους συνεργάστηκε στενά ο σπουδαίος γερμανός δραματουργός και σκηνοθέτης»: το -όπως πάντα- άψογο δελτίο Τύπου που εστάλη απ’ την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στις 7 Σεπτεμβρίου, ήταν σαφές. Εξίσου σαφής, στις 16 Σεπτεμβρίου, ήταν κι ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΚΟΑ Στέφανος Τσιαλής, στην εκπομπή του Μπάμπη Καβροχωριανού «Ο ήλιος παραμένει στη θέση του», στο Τρίτο Πρόγραμμα, όπου μίλησε -τον άκουσα με τ’ αυτιά μου: δεν ήξερε -εννιά μέρες μετά- ότι η συγκεκριμένη συναυλία γίνεται «με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από τον θάνατο του Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956)»! Στη σχετική αναφορά του δημοσιογράφου, μεταξύ έκπληξης που το άκουγε τούτο για πρώτη φορά και αμηχανίας, το ομολόγησε ο ίδιος.

Για να παραφράσω το «Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο;», το -υποτίθεται- λεχθέν απ’ τον Κωνσταντίνο Καραμανλή μετά τη δολοφονία Λαμπράκη, ας κάνω τη ρητορική ερώτηση: «Ποιος κυβερνά αυτή την ορχήστρα;». Ο ήλιος, πάντως, παραμένει στη θέση του.

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή…

Μια προσθήκη στο πρόγραμμα της παράστασης της κωμωδίας του Αλεξάνδρου Ρίζου Ραγκαβή «Του Κουτρούλη ο γάμος» που είχε βγει το καλοκαίρι σε περιοδεία, σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου, με τον Γιάννη Βούρο στον κύριο ρόλο κι Ανθούσα την Τάνια Τρύπη, και που είδα στην Νέα Σμύρνη. Διάβασα ένα σημείωμα για τις «Προηγούμενες παραστάσεις του ‘Κουτρούλη’». 

Να θυμίσω πως η παλαιά κωμωδία του Ραγκαβή έχει ανεβεί και τη σεζόν 2011/2012 στο Εθνικό απ’ τον Βασίλη Παπαβασιλείου με τον Νίκο Καραθάνο στον επώνυμο ρόλο, Ανθούσα την Γαλήνη Χατζηπασχάλη, Στροβίλη τον Βασίλη Μαυροματάκη, Σπύρο τον Νίκο Χατζόπουλο. Σε μια παράσταση, κατά τη γνώμη μου, σταθμό, που δεν πρέπει να την ξεχνάμε, όπως στο σημείωμα αυτό.

Το σημερινό «Τέταρτο Κουδούνι» είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Έντουαρντ Άλμπι. Το «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ;» πιστεύω πως είναι το σημαντικότερο του αμερικανικού θεάτρου. Kαι, μαζί με τα έργα του Σάμουελ Μπέκετ, τα κορυφαία του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα παγκόσμια.

Είναι ευτυχής συγκυρία που θα το δούμε φέτος στην Αθήνα: η παράσταση που ετοιμαζόταν πέρσι στο «Από Μηχανής» στη μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη, με σκηνοθέτη τον Τσέζαρις Γκραουζίνις και πρωταγωνιστές τους Άκι Βλουτή, Αγλαΐα Παππά, Δημήτρη Κουρούμπαλη και Γιούλικα Σκαφιδά και που, τελικά, ματαιώθηκε, θ’ ανεβεί εκεί, πάντα στη μετάφραση Μαστοράκη, με σκηνοθέτη, πια, τον Γιώργο Κιμούλη και με Άκι Βλουτή, Νίκη Παλληκαράκη, Σαράντο Γεωγλερή, Τζωρτζίνα Λιώση. Ελπίζω να ’ναι αντάξια του έργου.